Παρασκευή 14 Δεκέμβρη 2018
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 11
ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΤΕΤΡΑΣΕΛΙΔΟ)
«ΕΜΒΑΘΥΝΣΗ» ΤΗΣ ΟΝΕ
Αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις με φόντο γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς και κινδύνους

Η πορεία για την «εμβάθυνση» της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης (ΟΝΕ) βρίσκεται στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής της Ευρωζώνης, που συνεδριάζει σήμερα στις Βρυξέλλες με κεντρικούς άξονες την αναβάθμιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), την Τραπεζική Ενωση, καθώς και τις διεργασίες για τον λεγόμενο κοινό προϋπολογισμό.

Πρόκειται για τον νέο κύκλο των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων με στόχο την ενίσχυση των ευρωπαϊκών μονοπωλίων, στη διαρκή κούρσα της ανταγωνιστικότητας και των συγκριτικών πλεονεκτημάτων με τα μονοπώλια άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων και αγορών. Την ίδια ώρα, στην πορεία για την «εμβάθυνση» εκδηλώνονται έντονες οι ενδοαστικές αντιθέσεις και οι ανταγωνισμοί στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, με φόντο βέβαια τον επιμερισμό της χασούρας και των κινδύνων που εγκυμονεί το ξέσπασμα νέων κλυδωνισμών και νέας καπιταλιστικής κρίσης στην ΕΕ.

Η σημερινή Σύνοδος Κορυφής αναμένεται να προχωρήσει στα επόμενα βήματα, γύρω από τα οποία διαφαίνεται μια καταρχήν συμφωνία μεταξύ των ισχυρών «παικτών», αλλά και να προχωρήσει περαιτέρω οδηγίες και να επιβεβαιώσει τα χρονοδιαγράμματα, με βάση την πρόσφατη έκθεση - συμφωνία σε επίπεδο Γιούρογκρουπ.

Ειδικότερα:

  • Σε ό,τι αφορά τον ESM προβλέπεται να αναλάβει αναβαθμισμένο ρόλο στο σχεδιασμό και την παρακολούθηση των προγραμμάτων χρηματοοικονομικής βοήθειας, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Μάλιστα, σε επίπεδο Γιούρογκρουπ έχουν συζητηθεί «θέματα βιωσιμότητας των κρατικών χρεών» και ειδικότερα η ενδεχόμενη θέσπιση «ρητρών συλλογικής δράσης», δηλαδή το υποχρεωτικό «κούρεμα» και για τις μερίδες των μεγαλοπιστωτών που δεν θα «επιλέξουν» τη λεγόμενη εθελοντική συμμετοχή τους σε αυτό. Θυμίζουμε ότι οι «ρήτρες συλλογικής δράσης» είχαν εφαρμοστεί στο «κούρεμα» του ελληνικού κρατικού χρέους το 2012.

Παράλληλα, ο αναβαθμισμένος ΕSM σχεδιάζεται να αναλάβει και το ρόλο «διασώστη» «ύστατης καταφυγής» για τράπεζες της Ευρωζώνης που θα βρεθούν αντιμέτωπες με κινδύνους κατάρρευσης, και αφού βέβαια προηγουμένως θα έχουν εξαντληθεί τα άλλα διαθέσιμα μέσα (π.χ. ανακεφαλαιοποιήσεις, «κουρέματα» κ.ά.).

  • Τραπεζική Ενωση. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «θα πρέπει να ολοκληρωθεί με παράλληλη επίτευξη της μείωσης και του επιμερισμού των κινδύνων», με φόντο και το σχέδιο για τη διαμόρφωση «κοινού ταμείου» τραπεζικών διασώσεων.

Η διαμόρφωση του «κοινού ταμείου» διασώσεων επίσης προϋποθέτει τη ραγδαία συρρίκνωση της μάζας με τα «κόκκινα» τραπεζικά δάνεια, ειδικά στους σχετικά αδύναμους κρίκους, όπως είναι η ελληνική οικονομία, προκειμένου να επιμεριστούν οι κίνδυνοι, στο πλαίσιο της «αναλογικότητας» και των μέσων όρων που επικρατούν κάθε φορά στην ΕΕ.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Γιούρογκρουπ, Μ. Σεντένο, το «ενιαίο ταμείο εξυγίανσης των τραπεζών» θα ενεργοποιηθεί νωρίτερα από το 2024 που προβλεπόταν, αλλά με την προϋπόθεση ότι «θα επιτευχθεί επαρκής πρόοδος στη μείωση των κινδύνων έως το 2020». Αναφορικά δε με το ενιαίο σύστημα εγγύησης των καταθέσεων, σημείωσε ότι θα συσταθεί ομάδα εργασίας «υψηλού επιπέδου», με την εντολή να εργαστεί στα επόμενα βήματα που πρέπει να γίνουν και να καταθέσει τις προτάσεις της μέχρι τον Ιούνη του 2019.

Να σημειωθεί ότι τα κεφάλαια για τη χρηματοδότηση του «ενιαίου ταμείου εξυγίανσης των τραπεζών» αλλά και αυτά για την «εγγύηση των καταθέσεων» θα προέλθουν από τις ευρωπαϊκές τράπεζες, με σταδιακές εκταμιεύσεις σε ορίζοντα ετών. Η προοπτική αυτή αποτελεί ένα ακόμη πεδίο ενδοαστικής διαπάλης γύρω από τον επιμερισμό των κινδύνων.

  • Ενωση Κεφαλαιαγορών. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «η Ενωση Κεφαλαιαγορών διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο στην ενίσχυση της ΟΝΕ καθώς και του ευρώ. Πιο ολοκληρωμένες χρηματοπιστωτικές αγορές θα μπορούν να απορροφούν καλύτερα τους κραδασμούς προτού αυτοί φτάσουν στους φορολογουμένους», δηλαδή να αφήσουν σε δεύτερο επίπεδο και μόνο ως «εναλλακτικό» πλάνο τη δυνατότητα κρατικών ή και διακρατικών πακέτων στήριξης σε οικονομίες και τράπεζες της ΕΕ που θα βρεθούν αντιμέτωπες με το ενδεχόμενο νέων κλυδωνισμών.

Βέβαια, το δίπολο της «τραπεζικής ένωσης» και της «ένωσης κεφαλαιαγορών» είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένο με την αναβάθμιση της ΕΕ στο πλέγμα των οικονομικών - γεωπολιτικών ανταγωνισμών με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα και αγορές και, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, «οι ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές με μεγαλύτερη εμβάθυνση και ρευστότητα θα οδηγήσουν επίσης σε ευρύτερη χρήση του ευρώ από τους συμμετέχοντες στην αγορά, στις καθημερινές τους πράξεις».

  • Σε ό,τι αφορά τον προϋπολογισμό της Ευρωζώνης, ο Μ. Σεντένο, στο πλαίσιο του τελευταίου Γιούρογκρουπ, όπου συζητήθηκαν τα ζητήματα της «εμβάθυνσης», έκανε λόγο για μια «πολύ καλή συζήτηση» επί της «πρόσφατης γαλλογερμανικής πρότασης», προσθέτοντας ότι «απαιτείται περαιτέρω δουλειά για τον σχεδιασμό των μέσων» αναφορικά με την ανταγωνιστικότητα, τη σύγκλιση και τη σταθεροποίηση, καθώς και για τη σύνδεσή τους με το σχέδιο προϋπολογισμού της ΕΕ, το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα του γερμανικού και του γαλλικού Τύπου, η «κοινή πρόταση» για τον προϋπολογισμό της Ευρωζώνης προβλέπει ότι τα κράτη - μέλη θα έχουν το δικαίωμα να προτείνουν κάθε χρόνο «προγράμματα προς χρηματοδότηση», δηλαδή για τη διοχέτευση φρέσκων κεφαλαίων προς τους επιχειρηματικούς ομίλους, με προϋπόθεση την τήρηση των κανονισμών της ΕΕ και την κλιμάκωση των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων.

Ενίσχυση του «παγκόσμιου ρόλου» του ευρώ, μέσω Ενέργειας

Σε αυτό το φόντο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενόψει της Συνόδου Κορυφής της Ευρωζώνης παρουσίασε την περασμένη βδομάδα πρόταση για «την περαιτέρω ενίσχυση του παγκόσμιου ρόλου του ευρώ», έτσι ώστε - όπως χαρακτηριστικά τονίζεται - «να αντικατοπτρίζει την πολιτική, οικονομική και χρηματοπιστωτική βαρύτητα της Ευρωζώνης και να στηρίζει μια ισορροπημένη διεθνή πολιτική και οικονομική τάξη, βασισμένη σε κανόνες».

Σε αυτό το πλαίσιο, η Κομισιόν εξέδωσε «σύσταση για την προώθηση της ευρύτερης χρήσης του ευρώ στις διεθνείς ενεργειακές συμφωνίες και συναλλαγές». Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, «με τον τρόπο αυτό θα υποστηριχθεί ο στόχος της ΕΕ να οικοδομήσει μια Ενεργειακή Ενωση που κατοχυρώνει τον ασφαλή, βιώσιμο και προσβάσιμο ενεργειακό εφοδιασμό».

Μεταξύ άλλων επισημαίνεται ότι «η εν λόγω σύσταση θα εξασφαλίσει στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις μεγαλύτερη αυτονομία και ίδια χρηματοδότηση, με μειωμένη έκθεση σε νομικές ενέργειες εκ μέρους δικαιοδοσιών τρίτων χωρών».

Συμπληρωματικά με το παραπάνω, τονίζεται ότι «οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις εξακολουθούν να συναλλάσσονται σε δολάρια ΗΠΑ σε βασικές στρατηγικές αγορές, συχνά ακόμη και μεταξύ τους», ενώ επισημαίνεται ότι «το γεγονός αυτό εκθέτει τις επιχειρήσεις σε συναλλαγματικούς και πολιτικούς κινδύνους, όπως οι μονομερείς αποφάσεις που επηρεάζουν άμεσα τις συναλλαγές σε δολάρια».

Σε αυτό το επίπεδο, οι σχετικές αποφάσεις «δείχνουν» προς το ενδεχόμενο έντασης της νομισματικής διαπάλης, με φόντο την απόσυρση των μέτρων νομισματικής χαλάρωσης από την Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ, της «αβεβαιότητας» και των «κινδύνων» για ευρωενωσιακά μονοπώλια.

Στο «διά ταύτα», η Κομισιόν θα ξεκινήσει διαβούλευση για την ευρύτερη χρήση συναλλαγών σε ευρώ για το πετρέλαιο, τα προϊόντα διύλισης και το φυσικό αέριο. Παράλληλα, στο «κάδρο» μπαίνουν και οι συναλλαγές που αφορούν τις πρώτες ύλες (μέταλλα και ορυκτά), τα βασικά γεωργικά προϊόντα διατροφής αλλά και η διαβούλευση για πιθανές δράσεις αναφορικά με την προώθηση της χρήσης του ευρώ στην κατασκευαστική βιομηχανία καθώς και στον κλάδο των μεταφορών.


Α. Σ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ