Ευρύτερες διεργασίες για το πολιτικό σκηνικό στη Γερμανία, με αφορμή τις εκλογές στην Εσση

Εξελίξεις στο πολιτικό σκηνικό της Γερμανίας πυροδότησε το εκλογικό αποτέλεσμα στο κρατίδιο της Εσσης την Κυριακή, καθώς τα κόμματα που συγκυβερνούν στο «μεγάλο συνασπισμό», η Χριστιανοδημοκρατική Ενωση (CDU) και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας (SPD), είχαν μεγάλες απώλειες. Δυο βδομάδες νωρίτερα, στη Βαυαρία, το αδελφό κόμμα της CDU, η CSU (Χριστιανοκοινωνιστές), αλλά και το SPD, είχαν χάσει πάνω από το 10% των ποσοστών τους.

Η καγκελάριος και πρόεδρος της CDU, Αγκελα Μέρκελ, δήλωσε σε χτεσινή συνέντευξη Τύπου τη σταδιακή της απόσυρση. Συγκεκριμένα, ότι δεν θα θέσει εκ νέου υποψηφιότητα για την ηγεσία του κόμματος στο συνέδριό του το Δεκέμβρη, ενώ παράλληλα ξεκαθάρισε πως προτίθεται να παραμείνει καγκελάριος μέχρι το τέλος της θητείας της, το 2021. Στην επόμενη κοινοβουλευτική περίοδο δεν θα είναι ξανά υποψήφια για την καγκελαρία, ούτε για το κοινοβούλιο. Επίσης, σημείωσε πως δεν ενδιαφέρεται για άλλα αξιώματα στην ΕΕ. Οι εκλογές στην Εσση είναι «μια τομή» και «είμαι σίγουρη ότι είναι καιρός να ανοίξουμε ένα νέο κεφάλαιο», είπε. Πάντως, πρόσθεσε, την απόφασή της επεξεργάζεται ήδη από το περασμένο καλοκαίρι.

Στο μεταξύ, την υποψηφιότητά τους για την ηγεσία της CDU το Δεκέμβρη ανακοίνωσαν χτες η γενική γραμματέας του κόμματος, Ανεγκρετ Κραμπ - Καρενμπάουερ (θεωρείται «εκλεκτή» της Μέρκελ), και ο υπουργός Υγείας, Γενς Σπαν. Επίσης, σύμφωνα με την εφημερίδα «Bild», θα θέσει υποψηφιότητα ο Φρίντριχ Μερτς, πρώην επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος και εσωκομματικός αντίπαλος της Μέρκελ έως το 2009, οπότε και αποχώρησε από την ενεργό πολιτική. Ενας ακόμη πιθανός υποψήφιος, σύμφωνα με τα γερμανικά ΜΜΕ, είναι ο πρωθυπουργός του μεγαλύτερου γερμανικού κρατιδίου, της Βόρειας Ρηνανίας - Βεστφαλίας, Αρμιν Λάσετ. Η Αγκ. Μέρκελ δεν δήλωσε προτίμηση για κάποιον υποψήφιο πρόεδρο.

Φυσικά, το αν η σημερινή κυβέρνηση θα εξαντλήσει τη θητεία της δεν είναι εξασφαλισμένο, καθώς οξύνονται οι ενδοαστικές αντιθέσεις, αλλά και οι φιλοδοξίες του γερμανικού κεφαλαίου στον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Εξάλλου, συνεχίζεται η συζήτηση μέσα στο SPD για το αν θα πρέπει να παραμείνει ή όχι στον «μεγάλο συνασπισμό». Πάντως η πρόεδρος του SPD, Αντρεα Νάλες, απέκλεισε «προσωπικές συνέπειες» σε ομοσπονδιακό επίπεδο εξαιτίας των απωλειών στην Εσση: «Δεν γίνεται λόγος για ανακατάταξη προσώπων στο SPD».

Ο πρόεδρος του Ελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (FDP), Κρίστιαν Λίντνερ, θεωρεί πως η Αγκ. Μέρκελ θα πρέπει να αποχωρήσει από την καγκελαρία. «Η κυρία Μέρκελ παραιτείται από το λάθος αξίωμα», είπε ο Λίντνερ, προσθέτοντας πως οι Χριστιανοδημοκράτες «πρέπει να ανοίξουν το δρόμο για μια νέα αρχή στην κυβέρνηση», ενώ το FDP «είναι έτοιμο να αναλάβει (σ.σ. κυβερνητική) ευθύνη αν πρόκειται να υπάρξει ένα νέο ξεκίνημα για τη Γερμανία». Επανέλαβε πως σε περίπτωση αποχώρησης των Σοσιαλδημοκρατών από τον «μεγάλο συνασπισμό», «το FDP δεν θα συμμετάσχει σε καμία κυβέρνηση υπό την ηγεσία της Αγκ. Μέρκελ», αλλά θα στήριζε μια μειοψηφική κυβέρνηση CDU/CSU με τη Μέρκελ καγκελάριο, «για το καλό της χώρας».

Σύμφωνα με τα πρώτα επίσημα αποτελέσματα, η CDU πήρε το 27% των ψήφων (από 38,3% στις εκλογές του 2013) και 40 έδρες στο τοπικό κοινοβούλιο, από τις συνολικά 137. Το SPD κατάφερε να παραμείνει στη δεύτερη θέση με 19,8% (από 30,7%) και 29 έδρες, «ισοψηφώντας» με τους Πράσινους, που έλαβαν (με μόλις 100 ψήφους παραπάνω) επίσης 19,8% και 29 έδρες, αλλά σχεδόν διπλασίασαν τα ποσοστά τους (11,1% το 2013). Ακολουθεί με 13,1% (από 4,1%) η εθνικιστική - ευρωσκεπτικιστική «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (ΑfD), που με 19 έδρες εισέρχεται στο τοπικό κοινοβούλιο και πλέον εκπροσωπείται και στα 16 ομόσπονδα κρατίδια. Ακόμα, το FDP πήρε 7,5% (από 5%) και 11 έδρες, και το σοσιαλδημοκρατικό μόρφωμα «Η Αριστερά» (Die Linke) 6,3% (από 5,2%) και 9 έδρες. Αλλο κόμμα ψήφισε το 6,5%. Η συμμετοχή μειώθηκε στο 64,7% (70,6% το 2013).

Με αυτά τα δεδομένα, στην Εσση μπορεί να συνεχιστεί ο σημερινός κυβερνητικός συνασπισμός CDU - Πράσινοι, καθώς θα έχουν - έστω και οριακά - την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο με 69 έδρες. Ο σημερινός χριστιανοδημοκράτης πρωθυπουργός της Εσσης και επικεφαλής υποψήφιος της CDU, Φόλκερ Μπουφιέ, θεωρεί πως είναι πιθανός ο σχηματισμός τοπικής κυβέρνησης μέχρι τα Χριστούγεννα.

Ο επικεφαλής υποψήφιος του SPD στην Εσση, Τόρστεν Σέφερ - Γκίμπελ, αναφερόμενος στο ενδεχόμενο ενός κυβερνητικού συνασπισμού με τους Πράσινους και το FDP, δήλωσε πως το κόμμα του «δεν θα αποκλείσει καμία επιλογή», ωστόσο απέφυγε να απαντήσει αν θα υποστήριζε έναν Πράσινο πρωθυπουργό.