Από την συνάντηση Αναστασιάδη - Ακιντζί στα γραφεία του ΟΗΕ

Ετσι, με φόντο σκληρά παζάρια όπως αυτά που δυναμώνουν με τις ΗΠΑ, συνολικά με Δύση, ΝΑΤΟ κ.λπ., η Αγκυρα έστειλε το σεισμογραφικό ερευνητικό πλοίο «Μπαρμπαρός» στην κυπριακή ΑΟΖ και ήδη ετοιμάζει το γεωτρύπανο «Φατίχ».

Ο υπουργός Αμυνας Χουλούσι Ακάρ τόνισε τη Δευτέρα ότι η Αγκυρα θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα αν ληφθούν αποφάσεις αντίθετες στα «δικαιώματα και συμφέροντά» της, αναφέροντας ότι «η ελπίδα μας είναι να μην παραβιαστούν τα δικαιώματα του ενός ή του άλλου, να υπάρξει σεβασμός στις συμφωνίες και να επικρατεί η σωφροσύνη» και ότι «δεν θα επιτρέψουμε τετελεσμένα», «θα συνεχίσουμε να προστατεύουμε τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της χώρας μας και της "Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου" σε Ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο, εγγυώμενοι ειρήνη και ασφάλεια».

Ο εκπρόσωπος του Τούρκου Προέδρου, Ιμπραχίμ Καλίν, τόνισε με τη σειρά του ότι «η Τουρκία δεν θα εγκαταλείψει ποτέ τα δικαιώματά της στην Ανατολική Μεσόγειο» και ξεκαθάρισε ότι ζητούμενο για την Αγκυρα είναι να διασφαλίσει τη συμμετοχή της στις κολιγιές που «ψήνονται», διεκδικώντας φυσικά όρους ευνοϊκούς για τα μονοπώλια που εκπροσωπεί: «Αυτό που η Τουρκία επιθυμεί για την Ανατολική Μεσόγειο είναι να αναπτυχθεί ένα μοντέλο διαμοιρασμού που θα βασίζεται στα κοινά συμφέροντα των δύο πλευρών στις περιοχές που περιβάλλουν την Κύπρο».

Γι' αυτό άλλωστε και ο «υπουργός Εξωτερικών» του ψευδοκράτους, Κουντρέτ Οζερσάι, στις συνεντεύξεις που το τελευταίο διάστημα δίνει αφειδώς, περιέγραψε ως εξής τα ...παράπονα Αγκυρας και Κατεχόμενων απέναντι σε Αθήνα και Λευκωσία: «Προσπαθούν να κερδίσουν την αμερικανική πλευρά μέσα από τη στρατιωτική συνεργασία. Αυτό με το οποίο έχουμε πρόβλημα είναι ότι ισχυρίζονται πως η Τουρκία αποτελεί απειλή γι' αυτούς στην Ανατολική Μεσόγειο εξαιτίας της διαμάχης για τη θαλάσσια κυριότητα. Ισχυρίζονται ότι προσπαθούν να αποτρέψουν την υποτιθέμενη απειλή», ενώ «εμείς προσπαθούμε μόνο να προστατέψουμε τα δικαιώματά μας».

Το θέμα του «Μπαρμπαρός» τέθηκε και στη συνάντηση που είχε στις αρχές της βδομάδας το τουρκικό ΥΠΕΞ με τον Ελληνα πρέσβη στην Αγκυρα, με την τουρκική πλευρά να καταγγέλλει «παρεμπόδιση» από το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό του ερευνητικού σεισμογραφικού, σε περιοχές όπου το επόμενο διάστημα αναμένεται να ξεκινήσει γεωτρήσεις η αμερικανική «ExxonMobil».

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες είναι που αναμένεται κλιμάκωση και των παζαριών για τη διχοτόμηση της Κύπρου. Ανεξάρτητα από το τι θα γίνει με τις «επίσημες» συνομιλίες και το σχήμα με το οποίο αυτές πιθανώς συνεχιστούν, οι παρασκηνιακές επαφές «φουντώνουν».

Την Παρασκευή 26 Οκτώβρη έγινε νέα συνάντηση του Κύπριου Προέδρου, Νίκου Αναστασιάδη, και του ηγέτη του ψευδοκράτους Μουσταφά Ακιντζί, στην έδρα του ΟΗΕ στην Κύπρο, στην ουδέτερη ζώνη. Η ΟΥΝΦΙΚΥΠ (η δύναμη του ΟΗΕ στην Κύπρο) ανακοίνωσε ότι οι δύο ηγέτες «είχαν μια ειλικρινή ανταλλαγή απόψεων για τον δρόμο μπροστά» σχετικά με το Κυπριακό, αλλά και πως στις 12 Νοέμβρη θα ανοίξουν τα οδοφράγματα Δερύνειας και Λεύκας - Απλικίου.

Σε δηλώσεις του, ο Αναστασιάδης είπε ότι μπορεί σύντομα να ξανασυναντήσει τον Ακιντζί και ότι χτες του ανέπτυξε τις απόψεις του «για την αποκέντρωση εξουσιών για μία λειτουργική λύση που θα μπορεί να είναι και διάρκειας».

Από την πλευρά του, ο Ακιντζί είπε ότι αν υπάρξουν εξελίξεις, θα δρομολογηθούν και επίσημες επαφές υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, προσθέτοντας ότι «θα έχει μεγάλη σημασία το μοντέλο των διαπραγματεύσεων (επικέντρωση στο αποτέλεσμα, χρονοδιάγραμμα)», ενώ μεταξύ άλλων κατέληξε: «Είτε θα κατευθυνθούμε προς την προοπτική συνεργασίας, είτε θα βρεθούμε αντιμέτωποι με κρίσεις».

Την Τετάρτη 31 Οκτώβρη αναμένεται στην Κύπρο και η ειδική απεσταλμένη του γγ του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ.

Στο μεταξύ, συναντήσεις συνεχίζονται σε πολλά επίπεδα, επίσημα ή όχι. Την Πέμπτη ο πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού (ΔΗΣΥ), Αβέρωφ Νεοφύτου, συναντήθηκε στα Κατεχόμενα με τον ηγέτη του τουρκοκυπριακού Κόμματος Κοινοτικής Δημοκρατίας, Τζεμάλ Οζγιγίτ (από το οποίο προέρχεται και ο Μ. Ακιντζί). Ο ΓΓ της ΚΕ του ΑΚΕΛ, Αντρος Κυπριανού, επισκέπτεται την Τουρκία, για να πάρει μέρος σε συνέδριο και θα επιδιώξει συνάντηση με τον Τούρκο ΥΠΕΞ, Μ. Τσαβούσογλου.

Επίσης, την Πέμπτη στη Λευκωσία, έξω από το Προεδρικό Μέγαρο έγινε δικοινοτική συγκέντρωση για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.

Στα μέσα της βδομάδας, ο Οζερσάι - που τον τελευταίο καιρό ακούγεται πολύ πιο συχνά από τον Ακιντζί - είπε ότι στην τελευταία του συνάντηση με τον Τούρκο ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου αποφασίστηκε η διεξαγωγή ανεπίσημων διαβουλεύσεων με όλα τα μέρη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η διεύρυνση των προτάσεων για τη διχοτόμηση - όπως ανέδειξαν οι προτάσεις που πέφτουν ανοιχτά πλέον στο τραπέζι περί «αποκεντρωμένης» ή πιο «χαλαρής» ομοσπονδίας - πιθανώς θα δώσει νέα ορμή στο αλισβερίσι. Είναι χαρακτηριστική η - σχεδόν καθημερινή πια - αρθρογραφία στη ναυαρχίδα του τουρκικού αστικού Τύπου, «Χουριέτ».

«Για να υπάρξει συμφωνία στην Κύπρο, υπάρχει προφανώς ανάγκη για νέες ιδέες και εποικοδομητικές προτάσεις που λαμβάνουν υπόψη τις πραγματικότητες στο νησί», σημείωνε στις 16 Οκτώβρη ο αναλυτής Γιουσούφ Κανλί, ενώ στις 18 Οκτώβρη ο ίδιος εντόπιζε «ενδιαφέρουσες στιγμές στην Κύπρο», θεωρώντας «θετική εξέλιξη» τις προτάσεις που ακούγονται για το μοντέλο της λύσης.

Πάλι ο Καλίν, στις 23 Οκτώβρη υπογράμμιζε ότι για την έναρξη μιας «νέας διαδικασίας» συνομιλιών βασική προϋπόθεση δεν είναι μόνο αυτές να έχουν «σαφές χρονοδιάγραμμα» αλλά και να συζητηθούν «οι παράμετροι του διαμοιρασμού της εξουσίας και ορισμένες νέες ιδέες που περιλαμβάνουν αλλά δεν εξαντλούνται στη χαλαρή ομοσπονδία, τη συνομοσπονδία, ακόμα και τα δύο κράτη». Πρόσθετε ότι «στο τραπέζι πρέπει ακόμα να είναι και πιθανές εναλλακτικές στο σύστημα εγγυήσεων του 1960, το μέλλον των "κυρίαρχων" βρετανικών βάσεων και η παροχή στην Τουρκία μιας κυρίαρχης βάσης ως αντάλλαγμα για τον τερματισμό του καθεστώτος των "εγγυητριών δυνάμεων"».

Να καταγραφεί ότι την ίδια στιγμή, καταρτίζονται με αφθονία διάφορες προτάσεις για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) που θα βοηθήσουν δήθεν «να εμπεδωθεί το αίσθημα ασφάλειας και των δύο κοινοτήτων» στην Κύπρο, όπως ανέφεραν συντάκτες μίας ακόμα σχετικής έκθεσης που κυκλοφόρησε πρόσφατα. Σε αυτήν προβλέπονται μεταξύ άλλων η νομιμοποίηση της λειτουργίας του λιμανιού της Αμμοχώστου και του αεροδρομίου της Τύμπου (βρίσκονται στα Κατεχόμενα) και η δημιουργία ταμείου για τα έσοδα από τους υδρογονάνθρακες το οποίο θα ανήκει και στις δύο κοινότητες μετά τη «λύση». Ακόμα, προβλέπει την παραχώρηση της Αμμοχώστου στην ελληνοκυπριακή πλευρά, όπως και αποχώρηση των μισών τουρκικών στρατευμάτων από το νησί.

Κατά τ' άλλα, η Αγκυρα διατηρεί υψηλούς τους τόνους, με τον Ρ. Τ. Ερντογάν να σημειώνει - σχετικά με την αποστολή του «Μπαρμπαρός» στα ανοιχτά της Κύπρου - ότι «θα λάβουμε όλα τα κατάλληλα μέτρα αν χρειαστεί», και τον σύμβουλό του, Γιγίτ Μπουλούτ, να επικρίνει Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ επειδή επιδιώκουν ένα «βρώμικο παιχνίδι» στη Μεσόγειο, νομίζοντας ότι έχουν πίσω τους «μεγάλους αδελφούς». Ο ίδιος διαμήνυσε ότι «τυχόν φυσική παρενόχληση των τουρκικών πλοίων και ένα θερμό επεισόδιο με την Τουρκία θα τελειώσει με μια στρατιωτική καταστροφή για την Ελλάδα και θα προκαλέσει πολύ αρνητικά αποτελέσματα σε κάθε τομέα. Ελπίζω να κερδίσει η λογική, να κερδίσει η φιλία, να υπάρξει ανάπτυξη στην περιοχή».

Επιπλέον, ο Οζερσάι προανήγγειλε θερμές «αντιδράσεις» και ενόψει των γεωτρήσεων της «ExxonMobil», που μέσα στο Νοέμβρη αναμένεται να ξεκινήσει έρευνες στο «οικόπεδο 10» της κυπριακής ΑΟΖ. «Ακουσα εκατοντάδες φορές από τους Ελληνοκυπρίους να δηλώνουν ότι θα συνεχιστούν οι ενεργειακοί σχεδιασμοί τους, το ίδιο λέμε και εμείς», είπε, υποστηρίζοντας ότι το «οικόπεδο 10» «εμπίπτει σε μια περιοχή όπου κι εμείς έχουμε κάποια δικαιώματα ως Τουρκοκύπριοι και θεωρούμε ότι είναι αδιαμφισβήτητες περιοχές για εμάς».

Να σημειωθεί ότι πρόσφατα έγινε γνωστό πως μαζί με την «ExxonMobil» στην Κύπρο θα έρθει (ξανά...) και ο υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδιος για θέματα Ευρώπης και Ευρασίας, Γουές Μίτσελ, που πρόσφατα είχε επισημάνει ότι βασική προτεραιότητα των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο είναι «να σταθεροποιήσουμε τη σχέση με την Τουρκία». Κατά τ' άλλα, εξηγώντας τη σημασία που δίνει η Ουάσιγκτον στην ένταξή της στην τριμερή Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, τόνισε: «Είναι καλό να δούμε την Ανατολική Μεσόγειο ως σύνορο, ένα πολύ ευάλωτο σύνορο», καθώς «έχουμε την ενισχυμένη παρουσία της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο...».