Από συνάντηση της ειδικής συμβούλου του γγ για το Κυπριακό, Τζέιν Χολ Λουτ, και του Κύπριου Προέδρου, Νίκου Αναστασιάδη, φέτος τον Ιούλη

Οι προθέσεις όσων πρωτοστατούν στις διαπραγματεύσεις για «λύση» του Κυπριακού έχουν φανεί καθαρά:

• Και από το καλοκαίρι του 2017 και τις συνομιλίες στο Κραν Μοντανά της Ελβετίας, όταν στην κουβέντα για το πώς θα «προστατεύεται» η «ασφάλεια» μιας ενωμένης Κύπρου άρχισε να συζητιέται και ο ρόλος οργανισμών τύπου ΝΑΤΟ, ΟΑΣΕ κ.τ.λ.
• Και από το Φλεβάρη του 2014 όταν πολυδιαφημίστηκαν οι επαφές Αναστασιάδη - Ερογλου, που και αυτές όμως κατέληξαν σε κείμενα με ρητή πρόβλεψη «δύο συνιστώντων κρατών».
• Και στο «σχέδιο Ανάν» που ο κυπριακός λαός απέρριψε, το 2004.

Οι νέες εξελίξεις επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις του ΚΚΕ, που είχε αναδείξει ότι «η ίδια η κοινή ανακοίνωση Αναστασιάδη - Ερογλου (Φλεβάρης 2014) και η βασική θέση για τα Δύο Συνιστώντα Κράτη κινούνται στην κατεύθυνση συνομοσπονδιακής, διχοτομικής λύσης». Με την αναλυτική Απόφαση της ΚΕ για το Κυπριακό, τον Οκτώβρη του 2016, το Κόμμα υπογράμμιζε ότι «το τουρκικό κράτος δούλεψε συστηματικά για να περάσει η θέση της Δικοινοτικής - Διζωνικής Ομοσπονδίας και πέτυχε να περιληφθεί η θέση αυτή - ως συμβιβασμός - στα υλικά των συνομιλιών, ως βάση εκ μέρους του, για διχοτομική, συνομοσπονδιακή λύση, δύο κρατών». Ακόμα, τόνιζε: «Στη βάση της πείρας που έχει συγκεντρωθεί, οι εξελίξεις στο Κυπριακό επιβάλλεται να αντιμετωπιστούν από τη σκοπιά του ρόλου που μπορεί να εκπληρώνουν η Κύπρος και τα Συνιστώντα Κρατίδια, σε μια περιοχή με έντονους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, εθνοτικές αντιθέσεις κ.ά., στις συνθήκες του ιμπεριαλιστικού πολέμου στη Συρία, στη Λιβύη και το Ιράκ, των σοβαρών προβλημάτων στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με φόντο την πολιτική της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια, τη στρατηγική της Ελλάδας για τη γεωπολιτική αναβάθμιση για λογαριασμό των μονοπωλίων».

Στην παρούσα φάση, που εξετάζεται ένας νέος γύρος συνομιλιών για το Κυπριακό, η «μεγάλη εικόνα» έχει ως εξής:

• Οι ισορροπίες και τα πολυμερή σχήματα συνεργασίας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο (ανάμεσά τους και οι άξονες Κύπρου - Ελλάδας - Ισραήλ και Κύπρου - Ελλάδας - Αιγύπτου) αποκτούν όλο και κρισιμότερη αξία για την προώθηση σχεδίων για την «ασφάλεια» και τη «σταθερότητα» στην ευρύτερη περιοχή στο φόντο ισχυρών ανταγωνισμών ιμπεριαλιστικών κέντρων, όπως ΗΠΑ, ΕΕ, Ρωσία αλλά και Κίνα κ.ά., με άμεσο αντίκτυπο για τα ορθάνοιχτα «μέτωπα» στη διπλανή Μέση Ανατολή (Συριακό, Κουρδικό κ.λπ.)
• Οι υδρογονάνθρακες της γειτονιάς μας προσελκύουν το ενδιαφέρον μονοπωλιακών κολοσσών από όλο τον πλανήτη, καθώς φουντώνει η συζήτηση για τη λεγόμενη «διαφοροποίηση» των ενεργειακών οδών και την «απεξάρτηση» της Ευρώπης από τη Ρωσία, αλλά και ενώ φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια οι επιχειρηματικοί σχεδιασμοί για την αξιοποίηση του αερίου της Μεσογείου. Ο αμερικανικός κολοσσός «ExxonMobil» ετοιμάζεται έως τα τέλη του έτους για γεωτρήσεις στο «οικόπεδο» 10 της κυπριακής ΑΟΖ, εξετάζοντας πώς μπορεί η περιοχή «να καταστεί μια εναλλακτική πηγή εφοδιασμού και διαδρομής φυσικού αερίου για την ΕΕ...». Σημειωτέον, η εταιρεία φαίνεται ότι ενδιαφέρεται και για το «7», που πρόσφατα έγινε αφορμή για να εκδηλωθούν νέες προκλήσεις από την Τουρκία. Πάντως, ο αντιπρόεδρός της, Νέιλ Χάπμαν, όταν ρωτήθηκε σχετικά απάντησε ότι «είμαστε εμπορική οντότητα και η δουλειά μας είναι να παράγουμε και να αναπτύσσουμε φυσικούς πόρους...», χαρακτηρίζοντας τις τουρκικές αξιώσεις «θέματα των κυβερνήσεων», που εναπόκεινται «στις ίδιες τις κυβερνήσεις να συζητήσουν και να επιλύσουν».
• Μέσα σε αυτές τις συνθήκες φουντώνουν και τα παζάρια ανάμεσα σε παλιούς και νέους εταίρους, με χαρακτηριστικό αυτό μεταξύ ΗΠΑ - Τουρκίας, αλλά και ΕΕ - Τουρκίας, με δεδομένη και την αναβάθμιση συνεργασιών όπως ανάμεσα σε Τουρκία και Ρωσία.

Τώρα ξεκίνησε ένας νέος γύρος εκβιασμών σε βάρος του κυπριακού λαού, στο όνομα δήθεν της ανάγκης να αντιμετωπιστούν τετελεσμένα που δημιουργεί το «πέρασμα του χρόνου». Η επανέναρξη των συνομιλιών αναγορεύεται πρώτιστος στόχος και θολώνονται τα νερά για να μη φανεί ότι οι όποιες νέες διαπραγματεύσεις θα γίνουν κι αυτές με «σημαδεμένη τράπουλα». «Σημαδεμένη» από τις βαθιές αντιλαϊκές επιδιώξεις όλων των πρωταγωνιστών, αφού κάθε πλευρά προωθεί τις προτεραιότητες της μίας ή της άλλης μερίδας του κεφαλαίου και σε καμία περίπτωση τα συμφέροντα του κυπριακού λαού.

Ετσι, ξανάρχισαν να κλίνονται σε όλες τις πτώσεις ο «ρεαλισμός», με τον οποίο πρέπει οι εμπλεκόμενες πλευρές να προσέλθουν στο «τραπέζι του διαλόγου», και η «βιωσιμότητα» του «μοντέλου λύσης» που θα καθορίσει και την επιτυχία του. Στην πραγματικότητα, δεν μιλάνε παρά για το «ρεαλισμό» που απαιτεί το σκληρό παζάρι ανάμεσα σε αντιτιθέμενες αστικές τάξεις.

Το παζάρι επικεντρώνεται πιο αποφασιστικά στις αρμοδιότητες που θα έχουν τα δύο «συνιστώντα κράτη» μιας «επανενωμένης Κύπρου», δηλαδή στο βαθμό αυτονομίας που θα τους επιτρέπει να λειτουργούν ουσιαστικά ως χωριστές κρατικές οντότητες, με ζητούμενο «μια πιο χαλαρή κεντρική κυβέρνηση» και με «δόλωμα» το δήθεν «ενιαίο» μιας κεντρικής κρατικής εξουσίας. Και γύρω από τέτοια ζητήματα αναπτύσσονται και πολλές ενδοαστικές διεργασίες και διαφωνίες, γύρω από το πώς ένας πιθανός συμβιβασμός θα μπορούσε να διασφαλίσει περισσότερα ή λιγότερα οφέλη, στη μία ή την άλλη πλευρά.

Ο εκπρόσωπος της κυπριακής κυβέρνησης, Πρόδρομος Προδρόμου, δήλωσε την Τρίτη ότι «ενόψει της αξίωσης για μια θετική ψήφο από την τουρκοκυπριακή πλευρά σε κάθε επίπεδο αποφάσεων, ο Πρόεδρος εισηγήθηκε ότι θα μπορούσε να εξετάσουμε το ενδεχόμενο μιας αποκέντρωσης του συστήματος, δηλαδή όσο το δυνατόν να μείνουν στο κεντρικό κράτος οι απαραίτητες εξουσίες για να είναι φυσικά ένα κανονικό κράτος...».

Ο ΓΓ της ΚΕ του ΑΚΕΛ, Αντρος Κυπριανού, χαρακτήρισε την πρόταση για μια «χαλαρή ομοσπονδία» «ανεδαφική» και είπε ότι «αν ανοίξει τέτοια συζήτηση θα προκληθεί μια τεράστια αναστάτωση και σύγχυση στην κοινωνία». Την Παρασκευή, μετά από συνάντηση με τον Ελληνα πρωθυπουργό Αλ. Τσίπρα, ο Κυπριανού δήλωσε ότι ο γγ του ΟΗΕ «έχει ξεκαθαρίσει ότι αν δεν γίνουν αποδεκτά κάποια πράγματα σε ό,τι αφορά στην ουσία του Κυπριακού αλλά και τη διαδικασία και αν δεν πειστεί ότι σε μια νέα πρωτοβουλία θα υπάρχει η πολιτική βούληση για να πάμε μέχρι τέλους δεν πρόκειται να επαναρχίσει διαπραγματεύσεις και αυτό εμάς μας ανησυχεί πάρα πολύ».

Ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ, Ν. Παπαδόπουλος, είπε ότι «αν δεν γνωρίζουμε για τι αρμοδιότητες μιλάμε ή πού έχουν εκχωρηθεί δεν μπορεί κανένας να διαμορφώσει άποψη».

Η «Συμμαχία Πολιτών» χαρακτήρισε «θετικό το γεγονός ότι μετά από τόσα χρόνια επιμονής σε μια άκαρπη προσέγγιση φαίνεται να υπάρχει διάθεση για συζήτηση εναλλακτικών επιλογών».

Η επικεφαλής του κόμματος «Αλληλεγγύη», Ελένη Θεοχάρους, εξέφρασε την ευχή «να βρεθεί μια φόρμουλα με τη συναινετική διάθεση όλων των πολιτικών κομμάτων και όλων των κινήσεων του τόπου μας, ούτως ώστε να διαχειριστούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την κρίση».

Να σημειωθεί ότι ανακοινώθηκε πως τις επόμενες μέρες θα γίνει συνάντηση Αναστασιάδη - Ακιντζί.

Στο μεταξύ, ο ηγέτης του ψευδοκράτους, Μουσταφά Ακιντζί επισήμανε ότι «όσο προσπαθούμε να δημιουργήσουμε περισσότερες εξουσίες στην κεντρική εξουσία τόσο αυξάνουμε τα πεδία σύγκρουσης ανάμεσα στις δύο κοινότητες».

Ο «πρωθυπουργός» του ψευδοκράτους, Τουφάν Ερχιουμάν, δήλωσε ότι μια διευθέτηση με στόχο μια αποδυναμωμένη ομοσπονδιακή κεντρική κυβέρνηση με «ενισχυμένες πολιτείες» δεν θα χρειαστεί μακρά διαπραγμάτευση αλλά και ότι ζητούμενο πρέπει να είναι μια γρήγορη διαδικασία επικεντρωμένη στο αποτέλεσμα.

Ο «υπουργός Εξωτερικών» του ψευδοκράτους, Κουντρέτ Οζερσάι, είπε στο τουρκικό πρακτορείο «Αναντολού» ότι «η συνέχιση των διαπραγματεύσεων για 50 χρόνια και η κατάληξη κάθε φορά σε αποτυχία δείχνει ότι πλέον πρέπει να σταθούμε και να διερωτηθούμε σοβαρά για κάποια πράγματα». Τόνισε ότι Τουρκία και ψευδοκράτος έχουν κάνει «μια ειλικρινή αξιολόγηση» και επισήμανε: «Εμείς επιλέξαμε ως προτεραιότητά μας την άρση αυτού του στάτους κβο με μια περιεκτική λύση... Εάν η ελληνοκυπριακή πλευρά δε θα δείξει ελαστικότητα εμποδίζοντας την περιεκτική λύση, τότε εμείς θέλουμε να εμποδίσουμε τη συνέχιση αυτού του "στάτους κβο" με κάποιες άλλες καταστάσεις...». Πάντως, δεν παρέλειψε να πει ξανά ότι «πρέπει να οικοδομήσουμε κλίμα εμπιστοσύνης ανάμεσα στις δύο πλευρές, συνάπτοντας συνεργασίες με την ελληνοκυπριακή πλευρά, ξεκινώντας από την οικονομία, σε διάφορα πεδία».

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, αναδεικνύεται καθημερινά το πόσο κρίσιμο ρόλο επιφυλάσσουν πολλοί στην Κύπρο για την υλοποίηση των επικίνδυνων σχεδίων. Μεσοβδόμαδα κυκλοφόρησαν δημοσιεύματα για βάση ελικοπτέρων που οι ΗΠΑ διατηρούσαν στην Κύπρο από το Σεπτέμβρη του 2013 έως τον Αύγουστο του 2017. Ο Κύπριος Πρόεδρος διερωτήθηκε σχετικά: «Και αν έστω ζητήθηκε για ανθρωπιστικούς λόγους η παρουσία (των ΗΠΑ), γιατί πρέπει να επικρίνεται η κυπριακή κυβέρνηση;... Δίνουμε διευκολύνσεις στους Γερμανούς, στους Γάλλους, στους Ιταλούς, στους Δανούς».

Ενδεικτική ήταν άλλωστε η κατάθεση που έδωσε στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας η υποψήφια για τη θέση της Αμερικανίδας πρέσβειρας στη Λευκωσία Τζούντιθ Γκέιλ Γκάρμπερ. Ξεκαθάρισε ότι η περιοχή όπου βρίσκεται η Κύπρος «είναι αυτή όπου τα εθνικά συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών ως ηγέτη της Ευρωατλαντικής Συμμαχίας, για διασφάλιση της ανατολικής μεθορίου και τη σταθεροποίηση του Νότου, διασταυρώνονται». Υποστήριξε ότι η «επανένωση της Κύπρου θα έχει επιπτώσεις πολύ πιο πέρα από το νησί, ενισχύοντας τις σχέσεις σε όλες τις γωνιές της Ανατολικής Μεσογείου και σε όλο τον κόσμο».

Δεν παρέλειψε να χαρακτηρίσει την Κύπρο «πολύτιμο φίλο και σημαντικό στρατηγικό εταίρο» ειδικά στους τομείς της ασφάλειας και της αντιμετώπισης της «τρομοκρατίας», ενώ αναφερόμενη στην αξιοποίηση των κυπριακών υδρογονανθράκων επανέλαβε ότι «οι πόροι πρέπει να κατανέμονται ακριβοδίκαια μεταξύ των δύο κοινοτήτων, στο πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης», συμβουλεύοντας ότι εάν γίνει σωστή διαχείριση των υδρογονανθράκων, θα αποτελέσουν καταλύτη για ενισχυμένη περιφερειακή σταθερότητα και γι' αυτό πρέπει να χρησιμεύσουν ως κίνητρο και για τη διευθέτηση του Κυπριακού...