-- Πρωτοσυναντηθήκαμε όταν ήμουν στην ηλικία των 16 - 17 χρόνων. Τότε πρωτοδιάβασα για τον Αρη. Αλλά δεν περίμενα, δεν ήξερα ότι κάποια στιγμή θα τον έκανα στο θέατρο. Αλλωστε, τότε ακόμα η μόνη επαφή που είχα με την Τέχνη ήταν μόνο η μουσική. Αργότερα ήρθε το θέατρο.

Ξανασυναντηθήκαμε το 2014, όταν με την Σοφία, μετά από δική μου πρόταση, αποφασίσαμε να κάνουμε μια παράσταση για τον Αρη. Εκεί είχα και την ευκαιρία να διαβάσω το βιβλίο του Πάνου Λαγδά, «Αρης Βελουχιώτης - ο πρώτος του αγώνα». Αρχής γενομένης με αυτό το βιβλίο, διάβαζα ό,τι υπήρχε σχετικά με τον Αρη. Φυσικά συμβουλευόμουν και την Σοφία σχετικά με το τι να διαβάσω, χωρίς να ξέρω ακόμα εάν θα το έγραφε το έργο ή όχι. Ηταν μια προσωπική μελέτη που διήρκεσε τρία χρόνια.

Το 2017 η Σοφία μού έστειλε ένα μήνυμα μαζί με το έργο. Από εκεί και πέρα δεν σταμάτησα να συναντιέμαι μαζί του. Είτε συνεχίζοντας να διαβάζω βιβλία για εκείνον και τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο είτε μέσα από τις αναλύσεις μας με την Σοφία. Μέχρι που φτάσαμε να ανεβάσουμε την παράσταση και η συνάντησή μου, πλέον, με τον Αρη να είναι «προσωπική».

-- Πώς αντιμετώπισες ερμηνευτικά μια τέτοια ιστορική προσωπικότητα; Πώς δούλεψες;

-- Εχω ξαναπεί ότι το να ανεβάζεις στη σκηνή μια προσωπικότητα που έχει υπάρξει έχει μεγαλύτερη βαρύτητα από το να παίξεις έναν ρόλο που δημιουργήθηκε στη φαντασία ενός συγγραφέα. Αυτό όμως δεν το κάνει πιο απαιτητικό από το να ανεβάσεις έναν οποιονδήποτε ρόλο. Ολοι οι ρόλοι έχουν την αξία τους και το μεγαλείο τους και κανένας ρόλος δεν είναι εύκολος. Αγάπη, σεβασμό και πολλή δουλειά θέλουν όλοι οι ρόλοι. Οπότε δεν αντιμετώπισα τον Αρη ως κάτι το ιδιαίτερο. Είναι από μόνος του ιδιαίτερος. Αυτό που από την αρχή όμως ήταν ο στόχος μας ήταν πώς μπορεί ο Αρης να έρθει στο σήμερα και πώς μπορούμε να αποδώσουμε πάνω στη σκηνή την ανθρώπινή του υπόσταση. Ξεκινήσαμε με τη λογική ότι ο Αρης ήταν ένας καθημερινός άνθρωπος όπως όλοι μας. Σημαντικό ήταν το γεγονός πως, ό,τι και να έχουμε διαβάσει για τον Αρη, ουσιαστικά, δεν τον ξέρουμε.

Ερμηνευτικά ακολουθήσαμε μια γραμμή πιο βιωματική. Βγάζοντας εντελώς έξω τον Αρη αποφασίσαμε να γίνω εγώ ο Αρης. Δηλαδή πώς μιλάει ο Τάσος με τη μάνα του, ο Τάσος με τους συντρόφους του... Πώς αντιδράει ο Τάσος στην υπογραφή της δήλωσης ή της Συμφωνίας της Βάρκιζας και γενικά πώς αντιμετωπίζει ο Τάσος τις ιστορικές και πολιτικές στιγμές εκείνης της εποχής και τις σχέσεις του με τον περίγυρο του Αρη... Σε αυτό έπαιξε καταλυτικό ρόλο το τελείωμα του έργου έτσι όπως το έγραψε η Σοφία και μας έδειξε τον δρόμο για να φέρουμε τον Αρη στο σήμερα.

-- Το έργο είναι της αγαπημένης μας Σοφίας Αδαμίδου. Τι θυμάσαι από τη συνεργασία σας;

-- Η συνεργασία είναι το λιγότερο που κρατώ, γιατί πρωτίστως η Σοφία ήταν φίλη μου. Νιώθαμε οικογένεια. Παρά το γεγονός ότι γνωριστήκαμε μέσα από τη δουλειά, το 2010, μέσα από τη θεατρική διασκευή που είχε κάνει στον «Κατάδικο» του Θεοτόκη, γίναμε φίλοι πολύ γρήγορα. Είναι τόσο πολλά που μας ένωσαν με την Σοφία που δεν μπορώ να ξεπεράσω ακόμα το γεγονός ότι δεν είναι μαζί μας. Αυτήν τη σχέση βέβαια την κρατά ζωντανή και ο «Αρης», αλλά θα ήταν άδικο να πω πως ο «Αρης» μάς έδεσε και μας ένωσε.

Περάσαμε πάρα πολλές στιγμές μαζί. Θυμάμαι τις βραδιές και τα τραπέζια που έκανε στο πάντα φιλόξενο σπίτι της. Γεμάτο πάντα με φίλους και συζητήσεις μέχρι πρωίας. Θυμάμαι τη λαχτάρα της για τις παραστάσεις της. Το πόσο δοτική ήταν σε κάθε δουλειά που έκανε και το πόσο δίκαιη ήταν με όλους, ακόμα και με αυτούς που την πλήγωναν. Μια ερώτηση δεν φτάνει να μιλήσω για την Σοφία. Την αγαπώ και την έχω μέσα στην καρδιά μου και θα κάνω τον «Αρη» όσο αντέχω γιατί της το χρωστάω.

-- Μπορείς να μας πεις κάποιες στιγμές που θυμάσαι; Εχεις ξεχωρίσει από τις εντυπώσεις των χιλιάδων θεατών που έχουν παρακολουθήσει τον Αρη;

-- Συγκινητικές είναι οι στιγμές που έχω ζήσει με ανθρώπους που συνάντησαν τον Αρη. Μεγάλης ηλικίας πλέον άνθρωποι που μου μιλούσαν για εκείνον και ήταν σα να τον γνώριζα κι εγώ όπως εκείνοι. Και ξέρεις, δεν έχεις να πεις κάτι, απλώς τους ακούς. Είναι πάρα πολλές οι στιγμές, αλλά θα σας πω την τελευταία που έζησα. Ηρθε ένα ζευγάρι πριν από λίγες μέρες, όπου ο κύριος ήταν από τα τελευταία αετόπουλα που βρίσκονται στη ζωή και η σύζυγός του έζησε σε παιδική ηλικία τα Δεκεμβριανά...! Αυτές οι στιγμές είναι και αυτές που μένουν χαραγμένες στην ψυχή και την καρδιά μου. Οπως και όλη η αγάπη που εισπράττουμε και κυρίως από τους νέους ανθρώπους που γεμίζουν το θέατρο, γιατί θέλουν να συναντήσουν, όπως κι εγώ, τον Αρη.

-- Ο «Τόρνος» πραγματεύεται τη ζωή του Αλέξη. Ενός αγοριού που μεγαλώνει μέσα στη «θαλπωρή» μιας μικροαστικής οικογένειας και στην «αγκαλιά» της πάντα φιλόξενης ελληνικής κοινωνίας. Περιγράφει την ιστορία ενηλικίωσης καθώς προσπαθεί να βρει τα πατήματά του και να σταθεί με περηφάνια και αισιοδοξία στις αναποδιές της ζωής. Αλλά η ζωή σαν άλλος τόρνος τον κρατάει σφιχτά στη μέγγενή της, τον μορφοποιεί και τον παραδίδει στον φαύλο κύκλο της βίας, της εκμετάλλευσης, της φτώχειας και της μοναξιάς.

Το έργο το επιλέξαμε γιατί είναι βαθιά πολιτικό, όσο και σύγχρονο και συγκινητικό. Αν και γράφτηκε την προηγούμενη δεκαετία, στην περίοδο της οικονομικής κρίσης, δυστυχώς είναι τόσο επίκαιρο όσο τότε. Σαν να μην έχει αλλάξει τίποτα. Ο Γιάννης Κεντρωτάς μπλέκει δεξιοτεχνικά την κωμωδία με το δράμα και τον ρεαλισμό με τον σουρεαλισμό, χρησιμοποιώντας για βασανιστές του αναγνωρίσιμους ανθρώπους της διπλανής πόρτας, κάνοντάς το ταυτόχρονα και οικείο. Καταφέρνει να αποδώσει με μαγικό τρόπο, μέσα από 8 εικόνες, όλη την παθογένεια της ελληνικής κοινωνίας.

-- Χαρακτηρίζετε το έργο μαύρη κωμωδία. Πώς το χιούμορ βοηθά να προσεγγίζει κανείς δύσκολα και στενάχωρα, πολλές φορές, θέματα;

-- Το χιούμορ είναι μια σοβαρή υπόθεση. Ενα σπουδαίο εργαλείο. Ανοίγει πόρτες. Ανοίγει το θυμικό του θεατή ώστε να μπορέσεις μετά να επικοινωνήσεις το οτιδήποτε. Και αυτό ισχύει και στη ζωή. Είναι ασπίδα και ταυτόχρονα όπλο απέναντι στη σκληρή καθημερινότητα.

-- Τελικά, ο Αλέξης και ο κάθε Αλέξης μπορεί να σπάσει αυτόν τον φαύλο κύκλο της ζωής του;

-- Ο Αλέξης στον «Τόρνο» είναι μόνος. Η κακοποίηση που δέχεται από μικρή ηλικία και συνεχίζει μέχρι την ενηλικίωσή του, δεν τον βοηθάει να εξεγερθεί, να βρει τον δρόμο του. Και όταν το κάνει, πολύ αργότερα, συνειδητοποιεί ότι ο κόσμος στον οποίο εξεγείρεται, έχει ήδη καταρρεύσει.

-- Πώς προσέγγισες σκηνοθετικά το έργο;

-- Το έργο ήθελα να είναι ζωντανό. Να είναι ζωή. Δεν ήθελα να του βάλω καμία ταμπέλα, κωμωδία ή δράμα. Η ζωή δεν έχει κατηγορίες. Είναι όλα. Δράμα, γέλιο, συγκίνηση, χαρά. Ηθελα ο θεατής να είναι ελεύθερος να αποφασίσει.

-- «Ξεβολεύοντας τον θεατή που στέκεται αμήχανα στο να γελάσει, να στενοχωρηθεί, ή να θυμώσει». Το ξεβόλεμα, αυτή είναι η αίσθηση με την οποία θέλετε να φύγει ο θεατής;

-- Θέλω ο θεατής να βρεθεί αντιμέτωπος με τα συναισθήματά του. Συμμετέχοντας σε οικείες καταστάσεις να σκεφτεί. Να σκεφτεί τι μπορεί να έχει πάει τόσο στραβά.

-- Πώς είναι να δημιουργεί κανείς σε συνθήκες εχθρικές για τον Πολιτισμό και τους ανθρώπους του;

-- Πολύ δύσκολο. Ξεκινήσαμε με ένα πάρτι οικονομικής ενίσχυσης με φίλους που μας στήριξαν πραγματικά και τους ευχαριστούμε πολύ γι' αυτό. Με αυτό το πολύ μικρό, αλλά σημαντικό βοήθημα επιλέξαμε να μην κάνουμε διαφήμιση και κοστοβόρες φιοριτούρες. Προτιμήσαμε να δώσουμε τα λεφτά σε συνεργάτες και ηθοποιούς και να παραμείνουμε στην ουσία. Στην τέχνη μας. Αν δεν πήγαινε τόσο καλά η παράσταση, δεν ξέρω τι θα κάναμε. Να θυμίσω πως η παράσταση δεν επιχορηγείται. Αλλά και οι επιχορηγήσεις που δίνονται είναι τόσο μικρές, που σε αναγκάζουν να στραγγαλίσεις την όποια καλλιτεχνική δημιουργία και να αναλωθείς σε λογιστικά και επικοινωνιακά τερτίπια, που στην ουσία σε απομακρύνουν από την τέχνη σου.