Στιγμιότυπο από τη χτεσινή σύσκεψη

Με «ζούγκλα» παρομοίασε εισηγητικά την κατάσταση που επικρατεί στις επιχειρήσεις ο Παναγιώτης Ηλιόπουλος, μέλος της Εκτελεστικής Γραμματείας του ΠΑΜΕ. Τόνισε ότι στους χώρους δουλειάς κυριαρχούν οι μειώσεις μισθών στα επίπεδα του κατώτερου, οι ατομικές συμβάσεις, οι συμβάσεις που υπογράφονται από Ενώσεις Προσώπων. Σε αυτά προστίθεται η απλήρωτη και ανασφάλιστη εργασία.

Σημείωσε ακόμα πως ό,τι διεκδικήσουν και πετύχουν στις σημερινές συνθήκες οι εργαζόμενοι, θα είναι προϊόν σκληρής σύγκρουσης με την εργοδοσία. Με την έννοια αυτή, η προσπάθεια των ταξικών δυνάμεων να ενεργοποιήσουν συνδικάτα και εργαζόμενους στην πάλη για τη διεκδίκηση συμβάσεων, με πλαίσιο εξειδικευμένο ανά κλάδο, θα πρέπει να περάσει μέσα από τη μαζικοποίηση των σωματείων και τη συσπείρωση περισσότερων δυνάμεων γύρω από το ΠΑΜΕ.

Οσον αφορά στις Συλλογικές Συμβάσεις, τόσο η διάρκεια όσο και η μετενέργειά τους έχουν λήξει για τις περισσότερες από αυτές, πράγμα που λύνει τα χέρια της εργοδοσίας. Οπως υπενθύμισε ο Π. Ηλιόπουλος, μια σειρά επιχειρηματικοί όμιλοι και εκπρόσωποι εργοδοτικών ενώσεων παρουσιάζουν ανοιχτά τους μισθούς των 300 ευρώ ως προϋπόθεση της «ανάπτυξης» και των επενδύσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι εργοδοτικές οργανώσεις αρνούνται να υπογράψουν συμβάσεις, σε πολλές περιπτώσεις ακόμα και να συζητήσουν με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις.

Το ίδιο ισχύει ακόμα και σε κλάδους που δεν έχουν προχωρήσει σε μειώσεις στους ονομαστικούς μισθούς, όπως, για παράδειγμα, στο Φάρμακο. Αναφέρθηκε ακόμα στην αποδοχή από τις δυνάμεις που πλειοψηφούν στη ΓΣΕΕ, αλλά και σε Ομοσπονδίες (π.χ. ΟΙΥΕ) της επιχειρηματολογίας των εργοδοτών ότι οι χαμηλοί μισθοί μπορούν να δώσουν «λύση» στην ανεργία.

Τόνισε πως η υπεράσπιση του κατώτερου μισθού είναι σημαντικό ζήτημα που αφορά όλη την εργατική τάξη και όχι στενά τους εργαζόμενους που αμείβονται με αυτόν. Υπενθύμισε, τέλος, την πρόταση που είχε καταθέσει το ΠΑΜΕ για την ΕΓΣΣΕ του 2013, με επαναφορά του κατώτερου μισθού στα 751 ευρώ, ως βάση για τις κλαδικές και επιχειρησιακές συμβάσεις.

Εισηγητικά αναδείχτηκε η ανάγκη τα Σωματεία και οι Ομοσπονδίες να παίρνουν υπόψη στη δουλειά τους τις ιδιαιτερότητες κάθε χώρου, όπως, για παράδειγμα, την ύπαρξη εργαζομένων πολλών «ταχυτήτων», την ύπαρξη ενοικιαζόμενων εργαζομένων, νέων που αγνοούν τη σημασία της Συλλογικής Σύμβασης, που δουλεύουν μέσα από τα προγράμματα προσωρινής και κακοπληρωμένης εργασίας.

Οι δυνάμεις του ΠΑΜΕ προσανατολίζονται σε μια σειρά πρωτοβουλίες, όπως ανακοινώσεις κατά κλάδο και κάλεσμα των εργαζομένων σε Γενικές Συνελεύσεις, συσκέψεις και συγκεντρώσεις στους χώρους δουλειάς για τη Συλλογική Σύμβαση. Στο σχεδιασμό μπαίνουν κοινές συσκέψεις σωματείων κατά κλάδο, πανελλαδικά ή ανά περιοχή. Για παράδειγμα, στους κλάδους του Εμπορίου, του Μετάλλου και του Επισιτισμού - Τουρισμού έχουν ήδη γίνει τέτοιες συσκέψεις, ενώ στο Φάρμακο έχουν αποφασίσει πανελλαδική σύσκεψη και στα Τρόφιμα μια σειρά περιφερειακές συσκέψεις.

Στο πλαίσιο αυτό γίνεται προσπάθεια να συσπειρωθούν και σωματεία που δεν ανήκουν στη δύναμη του ΠΑΜΕ. Στόχος είναι η δραστηριότητα που θα αναπτυχθεί κατά κλάδο σε επόμενη φάση να συντονιστεί σε ανώτερο επίπεδο, για παράδειγμα με κοινή ανακοίνωση Ομοσπονδιών και Σωματείων, κοινή συνέντευξη Τύπου, συγκεντρώσεις και άλλες αγωνιστικές ενέργειες, μέχρι και απεργία.

Στα εμπόδια και πώς αυτά θα ξεπεραστούν αναφέρθηκαν οι συνδικαλιστές που συμμετείχαν στη χτεσινή σύσκεψη. Ορισμένα στιγμιότυπα από τη συζήτηση:

-- Στα ξενοδοχεία, οι εργοδότες μαζί με την πλειοψηφία της Ομοσπονδίας υπέγραψαν πέρυσι Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΣΣΕ) με μειώσεις 15% και ετοιμάζονται και φέτος -μετά το πάρτι κερδών στον τουρισμό το καλοκαίρι- να υπογράψουν την ίδια. Οι εργαζόμενοι, βλέποντας την αρνητική κατάσταση που επικρατεί στους άλλους κλάδους, δεν αντιδρούν στην προοπτική να υπογραφεί ΣΣΕ με τις περσινές μειώσεις. Οι ταξικές δυνάμεις αναδεικνύουν την περσινή εμπειρία: Με πίεση, αγώνα, κινητοποίηση των εργαζομένων, οι μειώσεις εφαρμόστηκαν με 4 μήνες καθυστέρηση, ενώ σε ορισμένους χώρους οι μειώσεις ήταν 7% - 13% και όχι 15% που είχε υπογράψει η Ομοσπονδία. Από την πλευρά τους, οι εργοδοτικοί συνδικαλιστές συστήνουν στους εκπροσώπους του ΠΑΜΕ «να κάτσουν καλά», για να μη θυμώσουν οι ξενοδόχοι και δεν υπογράψουν Σύμβαση. Υπάρχουν και ορισμένα σωματεία (π.χ. Ρόδος, Κρήτη) που αρνούνται να υπογράψουν την περσινή Σύμβαση με τις περικοπές.

-- Από όλους τους εκπροσώπους των Ομοσπονδιών και Συνδικάτων αναδείχθηκε το ζήτημα της υποχρεωτικότητας και της επεκτασιμότητας των ΣΣΕ, που πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο διεκδίκησης. Επίσης, χρειάζεται ιδιαίτερη δουλειά από τα κάτω, γιατί οι εργαζόμενοι εδώ και δεκαετίες «συνήθισαν» να μην αγωνίζονται για την υπογραφή ΣΣΕ και ανέθεταν τις όποιες παρεμβάσεις στις συνδικαλιστικές ηγεσίες και στον ΟΜΕΔ. Ιδιαίτερα οι νέοι δε γνωρίζουν καν την αξία και τη σημασία της ΣΣΕ.

-- Μεγάλο εμπόδιο είναι η ύπαρξη πολλών εργασιακών σχέσεων μέσα σε έναν κλάδο ή μια επιχείρηση. Για παράδειγμα, στον ΟΤΕ οι μισοί εργαζόμενοι είναι με ατομικές συμβάσεις και όλες οι νέες προσλήψεις γίνονται με τα 580 ευρώ της Εθνικής ΓΣΣΕ. Γενικά, στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών υπάρχουν συμβάσεις ακόμη και 20 ημερών ή 1 μήνα! Πολλές μεγάλες επιχειρήσεις παίρνουν τσάμπα εργαζόμενους μέσα από τα προγράμματα του ΟΑΕΔ και του ΕΣΠΑ, όπως σε ιδιωτικές κλινικές και σε ακτοπλοϊκές εταιρείες.

-- Η απλήρωτη δουλειά ρίχνει και τον πήχη των απαιτήσεων για αξιοπρεπή ΣΣΕ, είπε ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κλωστοϋφαντουργίας - Ιματισμού - Δέρματος, ενώ η πλειοψηφία της παραγωγής είναι σε φασονατζήδικα με μετανάστες εργάτες ή στη Βουλγαρία.

-- Στην τακτική των φαρμακοβιομηχάνων αναφέρθηκε η πρόεδρος της ΟΕΦΣΕΕ: Από τη μια -ιδιαίτερα οι μεγάλες επιχειρήσεις- διατηρούν τους μισθούς και τα δικαιώματα της ΣΣΕ του 2009, παρότι έχει λήξει από το 2010, αλλά αρνούνται να υπογράψουν ΣΣΕ, ή επιχειρησιακές συμβάσεις που να κατοχυρώνουν τα δικαιώματα για να έχουν «ελεύθερα τα χέρια». Από την άλλη, απολύουν, επιβάλλουν ατομικές συμβάσεις, ενώ οι νέες προσλήψεις είναι με 600 και 700 ευρώ, ανεξάρτητα από ειδικότητα ή προϋπηρεσία.

-- Στο μεγάλο πρόβλημα της ανεργίας στον κλάδο των κατασκευών αναφέρθηκε ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Οικοδόμων. Η Ομοσπονδία σχεδιάζει να πιέσει την κυβέρνηση και στο θέμα της υποχρεωτικότητας και επεκτασιμότητας των ΣΣΕ, αλλά και στο εξής: Τα δημόσια έργα κοστολογούνται με βάση τη ΣΣΕ του 2009, οι κατασκευαστικές επιχειρήσεις παίρνουν επιχορηγήσεις, εισπράττουν διόδια κ.λπ. και οι εργαζόμενοι στις κατασκευές αμείβονται με ψίχουλα. Σε κάθε εργοτάξιο, σε κάθε χώρο, θα κοντραριστούμε και έμπρακτα με τους εργοδότες, είπε.

-- Στον κλάδο των ιδιωτικών υπαλλήλων και των εμποροϋπαλλήλων - με 319 σωματεία σε όλη τη χώρα - η πλειοψηφία της Ομοσπονδίας βάζει μεγάλα εμπόδια και μάλιστα έχει καταθέσει σχέδιο για νέα ΣΣΕ με νέες μειώσεις. Την ίδια στιγμή, ορισμένοι εργοδότες αποχωρούν από τις ενώσεις για να μην εφαρμόσουν καμία ΣΣΕ, ενώ οι ατομικές συμβάσεις και η ημιαπασχόληση έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο.

-- Το θέμα της ανεργίας τέθηκε και από τον εκπρόσωπο του κλάδου Μετάλλου, σημειώνοντας πως η μάχη για υπογραφή ΣΣΕ πρέπει να συνδυαστεί με διαφωτιστική δουλειά στους εργαζόμενους και με διεκδίκηση μέτρων προστασίας των ανέργων.

-- Στην Ιδιωτική Υγεία, η ηγεσία της ΟΣΝΙΕ υπέγραψε πέρυσι σύμβαση με μεγάλες περικοπές μισθών και δικαιωμάτων. Αυτήν την κατάσταση καλούνται να αντιπαλέψουν οι ταξικές δυνάμεις, κυρίως στην Αττική. Ωστόσο, η απλήρωτη δουλειά που σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνει και τους 38 μήνες (στο Γηροκομείο Αθήνας) έχει «τσακίσει» τους εργαζόμενους.