ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 31 Αυγούστου 2023
Σελ. /24
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
Σπουδαίες επανεκδόσεις και ο Χρυσός Φοίνικας

Κινηματογραφική εβδομάδα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού οι επανεκδόσεις της είναι εξαιρετικές. «Στη Σκιά της Αμφιβολίας» (Shadow of a Doubt, 1943) του Αλφρεντ Χίτσκοκ, μία από τις λιγότερο γνωστές ταινίες του αλλά σίγουρα από τις δυνατές του, τόσο σκηνοθετικά όσο και σε σεναριακό επίπεδο, ενώ ο ίδιος ο Χίτσκοκ τη θεωρούσε την καλύτερη της φιλμογραφίας του. Την ίδια βδομάδα έρχεται στις οθόνες μας και το «Weekend» (1967) του Ζαν - Λικ Γκοντάρ, μία από τις πιο ώριμες και ριζοσπαστικές ταινίες του, στην οποία με μια απέραντα σκωπτική αφήγηση δεν αφήνει τίποτα όρθιο, αποδομεί το σαθρό καπιταλιστικό οικοδόμημα μέχρι κεραίας. Παρατηρήστε το εκπληκτικής ομορφιάς πλάνο του σκηνοθέτη, διάρκειας σχεδόν 8 λεπτών, που διατρέχει το μποτιλιάρισμα. Και μόνο αυτό να δει κανείς από το «Weekend», καταλαβαίνει πολλά. «Το Βλέμμα του Οδυσσέα» του Θόδωρου Αγγελόπουλου είναι η 10η κατά σειρά ταινία του μεγάλου Ελληνα σκηνοθέτη η οποία θα παίζεται στον κινηματογράφο «Studio New Star Art Cinema» για όλο τον Σεπτέμβρη, στο πλαίσιο του Ετους Αγγελόπουλου που λαμβάνει χώρα το 2023 στον κινηματογράφο. Μία από τις σημαντικότερες ταινίες του, καθώς διατρέχει ολόκληρα τα Βαλκάνια στην πιο ταραγμένη τους περίοδο. Τιμήθηκε με το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής του Φεστιβάλ Κανών το 1995 και με το Βραβείο της Διεθνούς Κριτικής. Δεν χρειάζεται συστάσεις. Στον κινηματογράφο «Αστυ», από σήμερα και μέχρι τις 6 Σεπτέμβρη, ξεκινά ένα αφιέρωμα επανεκδόσεων με 7 εξαιρετικές ταινίες: «Senso» του Λουκίνο Βισκόντι, «Νοσταλγώντας το Φως» του Πατρίσιο Γκουζμάν, «Ο Καταδικασμένος» του Ακίρα Κουροσάβα, «Playtime» του Ζακ Τατί, «Ο Κήπος των Φίτζι Κοντίνι» του Βιτόριο ντε Σίκα, «Drive my car» του Ριουσούκε Χαμαγκούτσι και «Ενα περιστερι έκατσε σε ένα κλαδί» του Ρόι Αντερσον. Στον κινηματογράφο ΒΟΞ ξεκινά από σήμερα αφιέρωμα στον σκηνοθέτη Βιμ Βέντερς και περιλαμβάνει τις ταινίες του «Τα Φτερά του Ερωτα», «Παρίσι, Τέξας», «Η Αγωνία του Τερματοφύλακα Πριν Από το Πέναλτι», «Ενας Αμερικάνος Φίλος» και «Η Αλίκη στις Πόλεις». Τι βδομάδα κι αυτή, να πρέπει να πηγαίνεις κάθε μέρα σινεμά... Επισκεφτείτε τις σελίδες των κινηματογράφων και απολαύστε σπουδαίο κινηματογράφο...


Επίσης, από τις 4 έως και τις 10 Σεπτέμβρη θα πραγματοποιηθεί το 46ο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, με ένα πλούσιο πρόγραμμα που περιλαμβάνει 182 ταινίες από 41 χώρες, ενώ παράλληλα με τους φυσικούς χώρους θα προβάλλεται και online, μέσα από την πλατφόρμα https://www.dramafilmfestival.gr/online-festival/. Οι ταινίες θα είναι δωρεάν και προσβάσιμες σε όλη την Ελλάδα για όλα τα διαγωνιστικά τμήματα, ενώ οι βραβευμένες ταινίες θα παραμείνουν διαθέσιμες στην πλατφόρμα μέχρι τις 11 Σεπτέμβρη. Η στήλη δίνει ραντεβού στη Δράμα την επόμενη βδομάδα.

Με το «The Equalizer 3: Το Τελευταίο Κεφάλαιo», ο Robert McCall μας αποχαιρετά. Αλλος ένας αποχαιρετισμός για φέτος. Ο Ντένζελ Γουάσιγκτον είναι «δωρικός» σε μια συμπαθέστατη κατά τα λοιπά πλοκή ...αλλά όχι αρκετά ικανή για να τη θυμόμαστε όπως την πρώτη ταινία.

Ανατομία Μιας Πτώσης / Anatomie D' Une Chute / Ζιστίν Τριέ / 2023 / 150 λεπτά

Τον τελευταίο χρόνο η Σάντρα, μια Γερμανίδα συγγραφέας, ο Γάλλος σύζυγός της Σάμουελ και ο εντεκάχρονος γιος τους Ντάνιελ ζουν σε μια απομακρυσμένη πόλη στις γαλλικές Αλπεις. Οταν ο Σάμουελ βρίσκεται νεκρός στο χιόνι, έξω από το σαλέ τους, η αστυνομία αναρωτιέται αν αυτοκτόνησε ή σκοτώθηκε. Η αιτία θανάτου μένει αδιευκρίνιστη και η Σάντρα θεωρείται η κύρια ύποπτη...

Ο φετινός Χρυσός Φοίνικας των Κανών μάς αποκάλυψε μια σκηνοθέτιδα με κοινωνικό προβληματισμό, όπως ακούσαμε στην ομιλία της στην τελετή λήξης του Φεστιβάλ. Κι όμως, η ταινία της είναι αρκετά πιο προσωπική και αρκετά πιο «περιχαρακωμένη» στις ανθρώπινες σχέσεις. Η «Ανατομία» είναι μια ταινία που δύσκολα θα σου φανεί μέτρια. 'Η θα σε συνεπάρει ή θα σε κουράσει.

Ενώ ξεκινά ως μια υπόθεση φόνου, ουσιαστικά εκτυλίσσεται ως μια «δολοφονία χαρακτήρων», αφού επικεντρώνει κυρίως στο πόσα μυστικά κρύβονται μέσα στη σχέση ενός ζευγαριού και στις υποχωρήσεις που κάνουν ώστε να μη διαρραγεί ολοκληρωτικά το εποικοδόμημα. Γιατί η βάση φάνηκε ότι είναι σαθρή. Είναι μια εξονυχιστική ανατομία της εμπιστοσύνης, του «εμείς» πάνω από το «εγώ», που κάνει τελικά την αγάπη ...παραμύθι. Το ζευγάρι όμως δεν είναι μόνο του, υπάρχει και ένα παιδί, που πρέπει να παραμένει παιδί και όχι να επωμίζεται τις «επιλογές» των ενηλίκων. Το έγκλημα λοιπόν έχει ήδη συντελεστεί. Είναι πολλαπλό και δεν είναι κανείς αθώος. Τελικά ήταν φόνος ή αυτοκτονία ο θάνατος του Σάμουελ; Η λύση του μυστηρίου δεν ενδιαφέρει την σκηνοθέτιδα. Θέλει να αφήσει τον θεατή επίτηδες χωρίς «κάθαρση», ώστε να αναλογιστεί τα δικά του πεπραγμένα.

Η Σάντρα Ούλερ στον πρωταγωνιστικό ρόλο είναι εκπληκτική. Παρ' όλα αυτά, η ταινία ήθελε αρκετό μάζεμα στον χρόνο της. Εάν δεν πλάτειαζε, θα μιλούσαμε για αριστούργημα.

Ο Δράκος / Νίκος Κούνδουρος / 1956 / 85 λεπτά

Ο Θωμάς, ένας ασήμαντος υπαλληλάκος, ενώ ετοιμάζεται να περάσει μόνος του την Πρωτοχρονιά ανακαλύπτει ότι μοιάζει εκπληκτικά με τον «Δράκο», έναν διαβόητο παράνομο, καταζητούμενο από την αστυνομία. Αυτή η ομοιότητα γίνεται αφορμή για παρεξήγηση όταν μια ομάδα παρανόμων, που ετοιμάζονται να κλέψουν έναν Στύλο του Oλυμπίου Διός, νομίζοντας ότι ο Θωμάς είναι ο "Δράκος" τού προτείνουν να είναι ο αρχηγός της επιχείρησης. Ο Θωμάς, θέλοντας για πρώτη φορά στη ζωή του να ξεφύγει από τη μιζέρια και τη μοναξιά και να γίνει επιτέλους "κάποιος", αποδέχεται την πλαστοπροσωπία. Η αποκάλυψη της αλήθειας θα έχει τραγικές συνέπειες.

Δεν είναι λίγες οι φορές που μια ταινία όχι μόνο δεν αναγνωρίζεται στην εποχή της, αλλά πολεμιέται από όλες τις πλευρές. Ομως η Ιστορία έχει δείξει ότι ακόμα και αρκετές δεκαετίες μετά, μια σπουδαία ταινία, όταν είναι διαχρονική, μπορεί να μιλάει στο σήμερα, όπως μιλούσε στο τότε.

Ο «Δράκος» έχει στέρεες σεναριακές βάσεις, έχει πρωτοποριακή σκηνοθεσία για την εποχή της, σε βαθμό που χάραξε νέα πορεία στο ελληνικό σινεμά, και, το κυριότερο όλων, αυτό που πραγματεύεται δεν έχει πάψει να είναι επίδικο, κι ας αλλάξαν αρκετά οι ιστορικές συνθήκες. Για να κρίνουμε τον «Δράκο» πρέπει να δούμε σε ποια περίοδο γυρίστηκε (μετεμφυλιακό κράτος) και ποιος είναι ο Νίκος Κούνδουρος εκείνη την εποχή (είχε γυρίσει από τη Μακρόνησο και είχε κάνει τη «Μαγική Πόλη»). Ο Κούνδουρος σκηνοθετεί το σενάριο του Ιάκωβου Καμπανέλλη (όλοι γνωρίζουμε τη διαδρομή του) και αφήνει τον Μάνο Χατζιδάκι να συνθέσει άλλο ένα «σενάριο», επάνω στο βασικό, με τη μουσική του.

Ο Κούνδουρος κάνει μια αμιγώς πολιτική ταινία, με στοιχεία αρχαίας τραγωδίας, όπου ο Χορός είναι πρωταγωνιστής, αυτός αποφασίζει την έκβαση του μύθου. Ο Θωμάς είναι ένα τραγικό πρόσωπο με κάθε του ιδιότητα. Σε κάθε περίπτωση είναι το «όχημα» για τις επιδιώξεις των άλλων και όχι αυθύπαρκτος πρωταγωνιστής, δεν ορίζει τη μοίρα του. Η ταινία αναγνωρίστηκε μόλις 10 χρόνια αργότερα, όταν ο Αμερικανός συγγραφέας Jonathan Franzen γράφει το βιβλίο «Ελευθερία» και ξαναζωντανεύει τον μύθο του «Δράκου». Τότε όλοι αναζητούν να δουν την ταινία του Κούνδουρου.

Οπως αφηγείται ο Κούνδουρος στο ημερολόγιό του: «Από την πλευρά μου σημείωνα ότι ο "Δράκος" ξεκίνησε σαν πολιτική ταινία, να 'ναι καλά και το σενάριο του Καμπανέλλη. Βρίσκω ότι το κοινό σημείο του βιβλίου με την ταινία είναι η κριτική της αμερικανικής πολιτικής τότε και τώρα. Ο "Δράκος" καταγγέλλει την Αμερική, που με τον τεράστιο όγκο της έπεσε πάνω στην πατρίδα μας και τη συνέθλιψε, σαν να ήταν για τα σκουπίδια (...) Η ταινία γεννήθηκε με τη βοήθεια του Καμπανέλλη, με την πρόθεση να πάρει μέρος σε μια ταραγμένη εποχή, στην οποία οι πολιτικές νύξεις αποτελούσαν αναγκαίο συστατικό για κάθε θεατρικό ή κινηματογραφικό γεγονός (...) Κάθε στιγμή του "Δράκου", κάθε κίνηση, κάθε φράση του ήταν μια παραπομπή στην ασφυκτική ελληνική κοινωνία που γεννήθηκε μετά τον Εμφύλιο».

Το ύφος της ταινίας δεν ορίζεται από ένα μόνο κινηματογραφικό ρεύμα, έχει στοιχεία από αρκετά κυρίαρχα ρεύματα της εποχής - νουάρ, εξπρεσιονισμός, νεορεαλισμός. Γιατί να δει κάποιος σήμερα ξανά τον «Δράκο»; Για να αντιληφθεί στην ολότητά του τι σημαίνει σπουδαίο περιεχόμενο και πρωτοπόρα φόρμα. «Ηταν σαν τον αμνό. Είχε την εντύπωση πως με τον "Δράκο" καταστρέφεται. Οτι κάθε μέρα χώνεται πιο βαθιά σ' ένα πηγάδι που δεν θα 'βγαινε ποτέ του... Τον κατέστρεφα! Η συναισθηματική σχέση μαζί μου τον βοήθησε να τα βγάλει πέρα σ' έναν ρόλο που δεν τον αγάπησε ποτέ του», θα πει αργότερα ο Κούνδουρος για τον πρωταγωνιστή του, τον Ντίνο Ηλιόπουλο. Κι όμως, αυτή η σχέση γέννησε μια αξεπέραστη ερμηνεία, που όμοιά της δεν έχετε ξαναδεί.


Π. Α.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ