Οι κερδοσκόποι, με το μανδύα των μεγάλων χρηματιστηριακών πολυεθνικών ομίλων, κατάφεραν χτες να διαψεύσουν και τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις για τις εξελίξεις, που αναμένονται στο Χρηματιστήριο Αξιών της Αθήνας, στην αγορά συναλλάγματος και των τίτλων του ελληνικού δημοσίου.

Ο Γενικός Δείκτης της οδού Σοφοκλέους μειώθηκε κατά 3,37%, ενώ την ίδια στιγμή υπήρξαν και νέες σημαντικές εκροές συναλλάγματος από ρευστοποιήσεις κρατικών ομολόγων, που άγγιξαν το 1 δισ. ECU. Οι μαζικές ρευστοποιήσεις από ξένους κατόχους κρατικών τίτλων είχε αποτέλεσμα να ενταθούν οι πιέσεις στη δραχμή, γεγονός που οδήγησε σε ραγδαία αύξηση των επιτοκίων στη διατραπεζική αγορά. Τα επιτόκια κινήθηκαν γύρω στο 16%, ενώ μετά από παρέμβαση της Τράπεζας της Ελλάδας, με 250 δισ. δραχμές, έπεσαν στο 11%. Το μεσημέρι πάντως, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, έγιναν ορισμένες τοποθετήσεις ακόμα και με επιτόκιο 30% για μία βδομάδα.

Το όλο κλίμα γίνεται ακόμη βαρύτερο, καθώς σήμερα Παρασκευή λήγουν τίτλοι του δημοσίου, ύψους 1 τρισ. δραχμών, γεγονός που οδήγησε το υπουργείο Οικονομικών να προχωρήσει χτες σε έκτακτη δημοπρασία ετήσιων εντόκων γραμματίων 200 δισ. δραχμών, προσφέροντας μάλιστα και "μποναμά" στις τράπεζες 0,45% επί του ύψους των αγορασθέντων εντόκων. Τελικά δημοπρατήθηκαν έντοκα συνολικής αξίας 220 δισ. δραχμών, αλλά με αισθητά αυξημένο επιτόκιο, το μέσο επίπεδο του οποίου έφτασε το 11,3%.

Στο μεταξύ σε δύσκολη θέση φαίνεται να έχουν περιέλθει οι αναλυτές, στην προσπάθειά τους να "εξηγήσουν" το φαινόμενο των μεγάλων πιέσεων που ασκούνται έναντι της δραχμής. Ορισμένοι προβάλλουν την άποψη ότι η στάση των ξένων "θεσμικών επενδυτών" συνδέεται με την προσπάθειά τους να εκμεταλλευτούν τη χαμηλή ισοτιμία του αμερικανικού δολαρίου επενδύοντας σε δολάρια, ενώ άλλοι υποστηρίζουν πως με τις ρευστοποιήσεις επιχειρούν να "ισοφαρίσουν" ζημιές που είχαν σε άλλες χρηματαγορές. Πάντως, ορισμένοι τραπεζικοί παράγοντες διατυπώνουν την άποψη ότι πρόκειται για τεχνητή κρίση που έχει σχέση με τη συνάντηση Σημίτη - Γιλμάζ στην Κρήτη την ερχόμενη Δευτέρα και απλώς οι Αμερικανοί στέλνουν μήνυμα για το τι πρόκειται να επακολουθήσει, αν οι επαφές δεν ολοκληρωθούν σύμφωνα με τις επιθυμίες τους.Την άποψή τους μάλιστα αυτή τη συνδέουν με το γεγονός ότι οι ρευστοποιήσεις ομολόγων και οι εξαγωγές συναλλάγματος γίνονται κατά κύριο λόγο μέσω της Σίτι Μπανκ και της Μίτλαντ. Εκτιμούν μάλιστα ότι ο χρονικός ορίζοντας της αναταραχής θα διαρκέσει το πολύ μέχρι τη Δευτέρα και μετά η κατάσταση θα ομαλοποιηθεί...

Υπό το βάρος των δυσμενών αυτών εξελίξεων, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Γ. Παπαντωνίου αναγκάστηκε χτες να προβεί σε δηλώσεις με τις οποίες ουσιαστικά δικαιολογεί την κερδοσκοπική επίθεση των ξένων "θεσμικών", με τον ισχυρισμό ότι η εκροή κεφαλαίων οφείλεται στη διεθνή νομισματική αναταραχή και στις ανακατατάξεις που συντελούνται στα χαρτοφυλάκια των διεθνών επενδυτών... Από την άλλη, υποστήριξε πως "η σταθερότητα της συναλλαγματικής ισοτιμίας αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο αυτής της πολιτικής. Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη, όπως και στο παρελθόν, να τη στηρίξει με κάθε μέσο".

Χτες οι ξένοι "θεσμικοί επενδυτές" ανάγκασαν την Τράπεζα της Ελλάδας να προχωρήσει σε εκροές ύψους 720 εκατ. ECU, 140 εκατ. δολαρίων και 120 εκατ. μάρκων, ποσά που μεταφραζόμενα σε ελληνικές δραχμές πλησιάζουν τα 300 δισ. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη εκροή συναλλάγματος στις τρεις μέρες της νομισματικής αναταραχής, ενώ η συνολική εκροή συναλλάγματος ξεπερνά τα 2,5 δισ. δολάρια. Τα πράγματα είναι μέχρι σήμερα ελεγχόμενα, αλλά θα γίνουν δύσκολα... έως πολύ δύσκολα, αν οι εκροές συνεχιστούν και σήμερα και την ερχόμενη βδομάδα.

Ολοι πάντως οι οικονομικοί αναλυτές συμφωνούν με την άποψη ότι η νομισματική αναταραχή δεν εξηγείται ούτε από τις εξελίξεις στις διεθνείς αγορές, όπου η κατάσταση φαίνεται να ομαλοποιείται, αλλά ούτε και από τις εξελίξεις στη χώρα μας, η οποία - σύμφωνα με τα κριτήρια "των αγορών"... -πηγαίνει καλά. Οσο για το επιχείρημα των διορθωτικών κινήσεων στα χαρτοφυλάκια των ξένων επενδυτών, για την εξισορρόπηση των ζημιών που υπέστησαν στα ξένα χρηματιστήρια, δε φαίνεται να ευσταθεί, μια και ανακατατάξεις τέτοιας μορφής επηρεάζουν συνήθως τα μεγάλα χρηματιστηριακά κέντρα και δεν περιορίζονται στην Ελλάδα με το αμελητέο φυσικά βάρος.

Στο μεταξύ στο Χρηματιστήριο της οδού Σοφοκλέους η πτώση του γενικού δείκτη έφτασε, στην αρχή της χτεσινής συνεδρίασης, στο 7,7%, επίπεδο που αποδείχτηκε ιδιαίτερα δελεαστικό για τους Ελληνες "θεσμικούς" να παρέμβουν ,αγοράζοντας τίτλους και μειώνοντας τελικά το ποσοστό της τελικής πτώσης στο 3,37%. Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών αποδεικνύουν ανάγλυφα τις μεθόδους που χρησιμοποιούν οι χρηματιστηριακές εταιρίες και οι άλλοι "θεσμικοί επενδυτές", που πάντα έχουν ως αποτέλεσμα το κυριολεκτικό ξεπουπούλιασμα των αποταμιεύσεων κάποιων αδαών, που παρασυρμένοι από τις "Σειρήνες" του εύκολου κέρδους τοποθετούν τα χρήματά τους στο Χρηματιστήριο. Ετσι, εκτιμάται ότι τη νύφη από τη συνεχή πτώση των τιμών την πληρώνουν σχεδόν αποκλειστικά οι λεγόμενοι "ελεύθεροι μικροεπενδυτές", οι οποίοι με δέος αντιμετωπίζουν κάθε αναταραχή και προσπαθούν όσο γίνεται γρηγορότερα να απαλλαγούν από τους τίτλους που έχουν στην κατοχή τους.

Θ. Κ.

ΛΟΝΔΙΝΟ .-

Οι τιμές των μετοχών στις διεθνείς χρηματαγορές επλήγησαν από μια νέα "καταιγίδα" πωλήσεων χτες, από την Ασία ως την Ευρώπη, αναιρώντας κατ' ουσίαν την άνοδο που είχε επιτευχθεί προχτές και επηρεάζοντας αρνητικά το βιομηχανικό δείκτη του αμερικανικού Dow Jones. Η επανάκαμψη του "κίτρινου πυρετού" συνέβη, καθώς η Γουόλ Στριτ φαινόταν να τρεκλίζει χτες το πρωί, και τα πράγματα χειροτέρευσαν μετά την πτώση του Χρηματιστηρίου του Χονγκ Κονγκ (από όπου και ξεκίνησε η κρίση).

Ο δείκτης των "μπλου τσιπ", Χανγκ Σενγκ, έκλεισε χθες με πτώση 402,44 μονάδων, ή κατά ποσοστό 3,7%, αφού δύο φορές έπεσε κάτω από το "ψυχολογικό όριο" των 10 χιλιάδων μονάδων, για να σταθεροποιηθεί τελικά στις 10.362,86.Οι αγορές στο Λονδίνο, τη Φρανκφούρτη και το Παρίσι αντέδρασαν με μια σχεδόν "αντανακλαστική" πτώση. Προηγήθηκαν το Τόκιο και αρκετές χρηματαγορές της Νοτιοανατολικής Ασίας.

Ο Νιλ Μακίνον, υψηλόβαθμο στέλεχος της Σίτιμπανκ, σχολίασε στο Associated Press ότι "φαίνεται να αρχίζει ο δεύτερος γύρος, για να χρησιμοποιήσουμε μια αναλογία του μποξ".

Οι πωλήσεις πανικού της αρχής της εβδομάδας δεν επαναλήφθηκαν χθες, αλλά οι επενδυτές παρέμεναν "φοβισμένοι", παρατηρούσαν οικονομικοί αναλυτές.

Το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης άνοιξε με πτώση, με τον βιομηχανικό δείκτη να πέφτει εντυπωσιακά γρήγορα, κατά 90 μονάδες, τα πρώτα λεπτά της συνεδρίασης. Στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου (το Σίτι, μεγαλύτερη χρηματαγορά της Ευρώπης), ο δείκτης FTSE έπεσε 95,3 μονάδες, σχεδόν 2%.

Την κατιούσα ξαναπήρε η παραγωγή στη μεταποιητική βιομηχανία στο οκτάμηνο Γενάρης - Αύγουστος 1997 σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Από τα στοιχεία που δόθηκαν χτες στη δημοσιότητα από τη Γενική Γραμματεία Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ελλάδος, προκύπτει επίσης αισθητή μείωση κατά 1,9% στο δείκτη βιομηχανικής παραγωγής και κατά τον περασμένο Αύγουστο.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα παραπάνω στοιχεία, στο οκτάμηνο Γενάρης - Αύγουστος 1997 συγκριτικά με το αντίστοιχο οκτάμηνο του 1996:

• Ο γενικός δείκτης παραγωγής ορυχείων, βιομηχανίας και ηλεκτρισμού - αερίου πόλεως, παρουσίασε αύξηση κατά 0,8%.
• Ο δείκτης παραγωγής ορυχείων παρουσίασε αύξηση κατά 10%.
• Ο δείκτης παραγωγής βιομηχανίας παρουσίασε μείωση κατά 0,1%.
• Ο δείκτης παραγωγής ηλεκτρισμού - φωταερίου παρουσίασε αύξηση κατά 1,1%.

Συγκριτικά με το 1980, ο όγκος της βιομηχανικής παραγωγής ήταν το φετινό οκτάμηνο μειωμένος κατά 2,3 μονάδες. Από 100 που ήταν ο δείκτης του όγκου της παραγωγής στα εργοστάσια το 1980 στο φετινό οκτάμηνο είχε πέσει στο 97,7!

Εξάλλου, τα στοιχεία της ΕΣΥΕ που αφορούν την εξέλιξη των παραπάνω δεικτών μόνο κατά τον περασμένο Αύγουστο, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 1996, δείχνουν τα εξής:

• Ο γενικός δείκτης παραγωγής ορυχείων, βιομηχανίας και ηλεκτρισμού - αερίου πόλεως παρουσίασε μείωση κατά 1,1%.
• Ο δείκτης παραγωγής ορυχείων παρουσίασε αύξηση κατά 8,3%.
• Ο δείκτης παραγωγής βιομηχανίας παρουσίασε μείωση κατά 1,9%.Η πορεία του δείκτη αυτού επηρεάστηκε κυρίως από τη μείωση των δεικτών των παρακάτω επιμέρους κλάδων: τροφίμων, ειδών υποδήσεως και ενδυμασίας, μεταφορικών μέσων και διαφόρων βιομηχανιών.
• Ο δείκτης παραγωγής ηλεκτρισμού - αερίου πόλεως παρουσίασε μείωση κατά 2,6%.Ειδικότερα, ο δείκτης ηλεκτρισμού παρουσίασε μείωση κατά 2,7%.

Τέλος, από τα ίδια στοιχεία προκύπτει ότι ο όγκος της παραγωγής στους 9 από τους 20 συνολικά κλάδους της βιομηχανίας βρισκόταν στο οκτάμηνο Γενάρης - Αύγουστος του 1997 σε επίπεδα χαμηλότερα από τα αντίστοιχα του 1980.