«Η Ευθαλία του Γαλατά» συνεχίζει για δεύτερη χρονιά το ταξίδι της. Αυτήν τη φορά στο θέατρο «Αλκμήνη» (Αλκμήνης 8 - 12, Πετράλωνα), για λίγες παραστάσεις, κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 20.00. Η σκηνοθεσία είναι της Ρέινας Εσκενάζυ και την Ευθαλία ενσαρκώνει μοναδικά η Νικολέττα Βλαβιανού, που εντυπωσιάζει με το ερμηνευτικό της βάθος.

Για την παράσταση, αλλά και για τη ζωή των ηθοποιών, την επιλογή της να είναι υποψήφια με τη «Λαϊκή Συσπείρωση» στην Αττική είχαμε τη χαρά να συνομιλήσουμε με την Νικολέττα Βλαβιανού.

Κατ' αρχάς ζητάμε από τη Ν. Βλαβιανού να μας πει λίγα λόγια για την παράσταση. «Η παράσταση βασίζεται στο βιβλίο "Φαχισέ Τσίκα", του βραβευμένου συγγραφέα Θωμά Κοροβίνη. Η Ευθαλία είναι ένα κορίτσι από την Κερασούντα, που κατάφερε να επιβιώσει, μέσα στην προσφυγιά, στη γενοκτονία, με την ελπίδα για μια καλύτερη ζωή. Μέσα από τη ζωή της Ευθαλίας καθρεφτίζεται και η ταραγμένη εποχή, του Ελληνισμού της Μαύρης Θάλασσας και της Κωνσταντινούπολης. Ο θεατής παρακολουθεί την Ευθαλία, που ξεδιπλώνει το νήμα της ταραγμένης μνήμης της και καταλήγει να αφηγείται το χτες, ενώνοντας κομμάτια της ζωής της. Μαζί της ταξιδεύουμε στα δαιδαλώδη σοκάκια του Γαλατά, όπου όλες οι φυλές σμίγουν, δημιουργώντας ένα μωσαϊκό από γεύσεις, χρώματα, αρώματα, μουσικές και τραγούδια».

Καθώς μας περιγράφει το έργο, της ζητάμε να μας πει τι είναι αυτό που τη συγκίνησε περισσότερο στην Ευθαλία. «Είναι το κείμενο. Είναι η αληθινή ιστορία μιας γυναίκας, η οποία αυτόν τον ορυμαγδό που έχει συμβεί στη ζωή της, τον περνά με έναν "ανάλαφρο" τρόπο. Τι θέλω να πω... Διηγείται την ταραγμένη της ζωή με χιούμορ. Η ελπίδα που έχει για τη ζωή, για το αύριο δεν την εγκαταλείπει. Σηκώνεται και αγωνίζεται ξανά. Και αν θέλεις, αυτό είναι το σημείο, όπου ταυτίζομαι και εγώ μαζί της. Αυτό είναι το στοίχημα της ζωής: Να βλέπεις την ομορφιά της και να αγωνίζεσαι για να την κατακτήσεις».

Είναι η δεύτερη χρονιά που ανεβαίνει το έργο, λόγω και της μεγάλης επιτυχίας που συνάντησε. Ποια είναι τα συναισθήματα με τα οποία φεύγουν οι θεατές από την παράσταση, είναι η ερώτησή μας. «Νομίζω ότι πάλλεται η ψυχή τους. Αυτός άλλωστε ήταν ο στόχος και ο δικός μας και της Ρέινας Εσκενάζυ, της σκηνοθέτριας. Το γέλιο εναλλάσσεται με το κλάμα και με αυτόν τον τρόπο βιώνουν και την κάθαρση των συναισθημάτων τους. Παράλληλα, δημιουργείται και ένα έναυσμα, για να ασχοληθούν, να ψάξουν περισσότερο για εκείνα τα δύσκολα χρόνια. Νιώθω μεγάλη ευτυχία, που υπάρχει κόσμος που έρχεται και ξαναέρχεται, για να το παρακολουθήσει. Ευτυχία, γιατί κάτι συμβαίνει μέσα τους. Αυτός άλλωστε είναι και ο ρόλος του θεάτρου, όπως έχω μάθει από τους δασκάλους μου: Να ανοίγει το μυαλό και την ψυχή του θεατή».

Της ζητάμε να μας πει, πώς προέκυψε η απόφασή της να συστρατευτεί ως υποψήφια περιφερειακή σύμβουλος με τη «Λαϊκή Συσπείρωση» στην Περιφέρεια της Αττικής. «Πλέον έχω κατασταλάξει. Δεν προβληματίζομαι. Οπου και να κοιτάξουμε τριγύρω μας... Βιώνουμε όλοι τη λαίλαπα των αντεργατικών νόμων, όλο αυτόν τον μεσαίωνα, όπου ευτελίζουν την αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Εχουν ειπωθεί όλα πια. Γνωρίζω ποιος λέει την αλήθεια, ποιος βρίσκεται πάντα δίπλα στους εργαζόμενους. Ψηφίζω ΚΚΕ και το στηρίζω όπου μπορώ και όπου μου ζητηθεί. Ξέρω πού ανήκω. Μπορεί κατά καιρούς να δελεάστηκα... Αλλά επέστρεψα στο κόκκινο!».

Οσο για την κατάσταση που επικρατεί στο θέατρο, σύμφωνα με την Ν. Βλαβιανού μπορεί και πρέπει να καταστεί κριτήριο ψήφου για όλους τους ηθοποιούς, παλιότερους και νεότερους. «Η κατάσταση στον δικό μας κλάδο είναι τραγική. Αν δεν έχει κάποιος κάπου να σταθεί, είναι χαμένος. Ομως, δεν μπορεί κανείς πια να περιμένει σωτηρία από αλλού. Χρειάζεται να κινητοποιηθούν. Να πάνε στο Σωματείο, να αγωνιστούν αλλά και να στηρίξουν το ΚΚΕ στις επερχόμενες εκλογές».

Κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή» το βιβλίο της Εύας Νικολαΐδου, με τίτλο: «Εκμυστηρεύσεις της Ελλης Αλεξίου». Πρόκειται για ένα βιβλίο που «σφύζει» από τη σκέψη της δασκάλας του λαού και διαβάζεται με αμείωτο ενδιαφέρον.

Ουσιαστικά, στο βιβλίο καταγράφονται οι συζητήσεις που έκαναν οι δύο γυναίκες και αποτελεί ένα μάθημα ζωής από μια ξεχωριστή μορφή των ελληνικών Γραμμάτων. «Η αφήγησή της μιλά στην ψυχή του αναγνώστη, καθώς μεταλαμπαδεύει την πίστη της σε αξίες και μεγάλα ιδανικά. Είναι η προσωπογραφία μιας κομμουνίστριας, που σα δάδα αναμμένη θυσίασε τη ζωή της για τον άνθρωπο», διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου.

Μεγάλο μέρος του βιβλίου καταπιάνεται με τις παιδαγωγικές απόψεις της Ελ. Αλεξίου, καθώς καταθέτει βιώματα και μνήμες από τη σπουδαία διαδρομή της στην εκπαίδευση, την οποία υπηρέτησε σαράντα χρόνια με αγάπη, ευαισθησία και συνέπεια (19 ως καθηγήτρια μέσης εκπαίδευσης και από το 1949 έως το 1962 ήταν διορισμένη εκπαιδευτικός σύμβουλος για τα ελληνικά σχολεία των σοσιαλιστικών χωρών).

Παραδίδεται, λοιπόν, το καταστάλαγμα μιας πλούσιας παιδαγωγικής πείρας με ιδιαίτερη φροντίδα και έγνοια στο «αδύναμο» παιδί. Οπως διαβάζουμε και στο βιβλίο της Εύας Νικολαΐδου, η συμβουλή της στον νέο δάσκαλο είναι «να αγαπήσει τα παιδιά του. Θα γίνει καλός δάσκαλος μόνο εάν αγαπήσει τα παιδιά, όχι όμως από καθήκον. Πρέπει να τ' αγαπήσει με αληθινή, με γνήσια στοργή, να εκπηγάζει από μέσα του η στοργή».

Μέσα από το βιβλίο, ο αναγνώστης γίνεται κοινωνός των βιωμάτων της Ελ. Αλεξίου, εκτός από την πορεία της στην εκπαίδευση, συνολικά στη στάση και τον τρόπο ζωής της. Μιλά για την οικογένειά της, τα παιδικά της χρόνια, τη σχέση που είχε με την μεγάλη της αδερφή, την Γαλάτεια Καζαντζάκη. Εκφράζει τις απόψεις της για τη φιλία και τον έρωτα.

Το βιβλίο, λοιπόν, πλουτίζει τη γνώση μας τόσο για την προσωπικότητά της όσο και για άλλες μορφές της λογοτεχνίας μας, όπως ο Κώστας Βάρναλης, ο Νίκος Καζαντζάκης και ο Βάσος Δασκαλάκης, που η Ελλη Αλεξίου γνωρίζοντάς τους πολύ καλά, μας παρουσιάζει εύστοχα, λιτά και διακριτικά.

Φυσικά, δεν θα μπορούσε να απουσιάζει και η μεγάλη της αγάπη στο ΚΚΕ, το Κόμμα που επέλεξε να στρατευτεί από το 1928, παραμένοντας πιστή σε αυτό έως το τέλος της ζωής της, χωρίς να λυγίσει από τις διώξεις και την αναγκαστική προσφυγιά στις σοσιαλιστικές χώρες. Χαρακτηριστικό του μεγάλου σεβασμού της στο Κόμμα ήταν η φράση της «στο λόγο της κομματικής μου τιμής», όπως καταγράφεται και στο βιβλίο.

Το βιβλίο, ακόμα, συνοδεύεται από παράρτημα με φωτογραφίες της Ελ. Αλεξίου, αλλά και με αναφορά στο πρόσφατο Επιστημονικό Συνέδριο που διοργάνωσε η ΚΕ του ΚΚΕ για τη Λογοτεχνία, όπου παρουσιάζονται δύο στιγμές που είχαν σχέση με την Ελ. Αλεξίου: Η παράδοση στο Αρχείο του Κόμματος του κομματικού της βιβλιαρίου και της ταυτότητας μέλους της Πανελλήνιας Ενωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης από την Ισμήνη Σιδηροπούλου, ανιψιά της Ελ. Αλεξίου, και μιας αδημοσίευτης επιστολής με χειρόγραφες σημειώσεις της Ελ. Αλεξίου στην Ελένη Καζαντζάκη, από την Εύα Νικολαΐδου.