Στις 28 του Αυγούστου συνεδρίασαν, στο Μπαριλότσε της Αργεντινής, οι Πρόεδροι των 12 χωρών - μελών της Νοτιοαμερικανικής Ενωσης Εθνών UNASUR (Αργεντινή Βολιβία, Βραζιλία, Βενεζουέλα, Γουιάνα, Εκουαδόρ, Παραγουάη, Περού, Σουρινάμ, Ουρουγουάη και Χιλή) με κεντρικό θέμα την πρόσφατη συμφωνία μεταξύ της Κολομβίας και των ΗΠΑ για εγκατάσταση αμερικανικών στρατευμάτων σε εφτά στρατιωτικές βάσεις της Κολομβίας, μετά την απομάκρυνση των ΗΠΑ από τη στρατιωτική βάση Μάντα, στο Εκουαδόρ.

Μετά από έντονες συζητήσεις και με μεγάλη προσπάθεια, οι Νοτιοαμερικανοί Πρόεδροι κατάφεραν να διατηρήσουν ενωμένη την UNASUR. Παρά το γεγονός ότι η συμφωνία μεταξύ Κολομβίας και ΗΠΑ είναι αμετάκλητη, αποφασίστηκε ως επίσημη πολιτική όλων των χωρών - μελών ότι «η παρουσία ξένων δυνάμεων δεν μπορεί να απειλεί την κυριαρχία ή την ολοκλήρωση οποιουδήποτε λατινοαμερικάνικου έθνους και την ασφάλεια της περιοχής» και ότι «οι συμφωνίες στρατιωτικής συνεργασίας θα πρέπει να διέπονται από τον αυστηρό σεβασμό στις αρχές και τους στόχους της Χάρτας των Ηνωμένων Εθνών και στις βασικές αρχές της Ιδρυτικής Συνθήκης της UNASUR». Ωστόσο, στο τελικό έγγραφο της παραπάνω συνεδρίασης δεν αναφέρονται οι βάσεις που η Κολομβία θα παραχωρήσει στις ΗΠΑ, παρά προτείνεται η Νότια Αμερική ως περιοχή ειρήνης, ενώ απορρίπτονται οι πολιτικές του προληπτικού πολέμου.

Με τη λήξη της συνεδρίασης και ως απολογισμό των έντονων προεδρικών συζητήσεων, η Πρόεδρος της Αργεντινής και οικοδέσποινα της συνεδρίασης, Χριστίνα Φερνάντες, ανέφερε ότι «σε αυτήν τη συμφωνία δεν αναφέρονται ούτε η Κολομβία, ούτε τα βορειοαμερικανικά στρατεύματα, ωστόσο, αυτή η συμφωνία αφορά οποιαδήποτε χώρα της UNASUR», ενώ συμπλήρωσε ότι οι Λατινοαμερικανοί αρχηγοί κατάφεραν να «συμφιλιώσουν τις επιθυμίες κυριαρχίας μιας χώρας με την περιφερειακή ασφάλεια»! Καταλήγοντας η Πρόεδρος Χριστίνα Φερνάντες τόνισε ότι η συνεδρίαση έφτασε σε αίσιο τέλος και παρότι υπάρχουν διαφορετικές ιδέες, οι Πρόεδροι δεσμεύτηκαν σε ένα κοινό φύλλο πορείας το οποίο συμπεριλαμβάνει και μια συνεδρίαση του Συμβουλίου Αμυνας της UNASUR, μέσα στο Σεπτέμβρη, όπου θα συνεχιστούν οι συζητήσεις για το επίμαχο θέμα της στρατιωτικής συνεργασίας ΗΠΑ - Κολομβίας.

Η συνεδρίαση που, όπως προαναφέραμε, διεξήχθη σε κλίμα υψηλής έντασης, είχε ως πρωταγωνιστές από τη μια πλευρά τον Κολομβιανό Πρόεδρο Αλβαρο Ουρίμπε, απέναντι σε όλους τους υπόλοιπους Προέδρους που καταδίκασαν, ωστόσο με διαφορετικό τόνο και ύφος, τη συμφωνία που υπέγραψε η Κολομβία με τις ΗΠΑ.

Την πιο έντονη κριτική την άσκησαν οι Πρόεδροι του Εκουαδόρ Ραφαέλ Κορέα, της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες και της Βολιβίας Εβο Μοράλες, των χωρών που περισσότερο απειλούνται από την επέλαση του βορειοαμερικανικού μιλιταρισμού στην περιοχή. Ωστόσο, μέχρι και ο Πρόεδρος του Περού, Αλάν Γκαρσία, φίλα προσκείμενος προς τις ΗΠΑ, και που γενικώς καλοβλέπει την εν λόγω συμφωνία, απαίτησε περισσότερη διαφάνεια για τη χρήση των κολομβιανικών βάσεων από τους Βορειοαμερικανούς. Τόσο ο Πρόεδρος της Βενεζουέλας όσο και ο Πρόεδρος του Εκουαδόρ προσπάθησαν να επικεντρώσουν τη συζήτηση, όχι τόσο στις προθέσεις της Κολομβίας, όσο σε αυτές των ΗΠΑ. Από την πλευρά του ο Πρόεδρος της Βραζιλίας, Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, που είχε προσκαλέσει και τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα στη συνεδρίαση της UNASUR, για να πάρει αρνητική απάντηση με πρόσχημα τις διακοπές του τελευταίου, τόνισε στη συνεδρίαση ότι «σεβόμαστε την κυριαρχία κάθε χώρας, όμως θέλουμε να προφυλαχτούμε , γι' αυτό και θεωρούμε σημαντικό να υπάρχουν στη συμφωνία νομικές εγγυήσεις(!) ή ένα διεθνές φόρουμ για το θέμα». Την τελευταία στιγμή, ο Πρόεδρος της Βολιβίας, Εβο Μοράλες έκανε έκκληση, λέγοντας ότι, αφού όλοι οι Πρόεδροι καταδικάζουν τις ξένες βάσεις στη Νότια Αμερική, θα πρέπει να συμπεριληφθεί αυτή η καταδίκη και στη συμφωνία της Κολομβίας με τις ΗΠΑ.

Εντούτοις, η βεβαιότητα ότι ο Κολομβιανός Πρόεδρος δε θα έκανε πίσω στη συμφωνία με τις ΗΠΑ και η ανάγκη να διατηρήσουν την UNASUR ενωμένη υπερίσχυσαν, ώστε να μη συμπεριληφθεί στο τελικό έγγραφο μία ανοικτή καταδίκη. Υπερίσχυσε η ανάγκη να υπάρξει συμφωνία όλων για το τελικό έγγραφο και να προχωρήσουν στον ορισμό κάποιων μέτρων ελέγχου.

Να σημειώσουμε ακόμα ότι η διφορούμενη διατύπωση, στο τελικό έγγραφο, για τις ένοπλες ομάδες, επιτρέπει διπλή ανάγνωση. Για παράδειγμα, ενώ ο Κολομβιανός Πρόεδρος, Ουρίμπε, θεωρεί ότι είναι μια κατηγορία ενάντια στις Ενοπλες Επαναστατικές Δυνάμεις της Κολομβίας (FARC - EP), από την άλλη ο Πρόεδρος της Βενεζουέλας, Ούγκο Τσάβες, το ερμηνεύει ως καταδίκη στις παραστρατιωτικές ομάδες της Κολομβίας που διεισδύουν στο έδαφος της χώρας του, ενώ ο Πρόεδρος της Βολιβίας, Εβο Μοράλες, ότι είναι μία καταδίκη ενάντια στις αποσχιστικές ομάδες που προκαλούν βία στη χώρα.

Στις 15 του Σεπτέμβρη τελικά πραγματοποιήθηκε η Σύνοδος των Υπουργών Εξωτερικών και Αμυνας της UNASUR στο Κίτο, Εκουαδόρ. Ωστόσο και σε αυτήν τη σύνοδο η Κολομβία απέρριψε τα σημεία της τελικής απόφασης που αναφέρονται στην ανάγκη, κάθε στρατιωτική συμφωνία με τρίτες χώρες να εγκρίνεται από την UNASUR και στο αίτημα εγγυήσεων για την εγκατάσταση στρατιωτικών δυνάμεων των ΗΠΑ σε εφτά στρατιωτικές βάσεις της Κολομβίας.

Μετά τη λήξη της συνόδου, ο υπουργός Εξωτερικών του Εκουαδόρ, Φάντερ Φαλκόνι, σε συνέντευξη Τύπου, αρνούμενος να χαρακτηρίσει ως αποτυχία το αποτέλεσμα των συζητήσεων, σημείωνε ότι υπήρξε κάποια πρόοδος σε διάφορα σημεία της ατζέντας. Οπως για παράδειγμα ότι υπήρξε πλήρης συναίνεση για ανταλλαγή (μεταξύ των χωρών - μελών) πληροφοριών και διαφάνειας αναφορικά με τα αμυντικά έξοδα, ενώ αναφορικά με τα αναγκαία μέτρα στο πεδίο της ασφάλειας συμφωνήθηκε να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των ελέγχων και της φρούρησης των συνόρων. Ακόμα συμφωνήθηκε η υιοθέτηση αναγκαίων μέτρων που θα απαγορεύουν την παρουσία ένοπλων ομάδων που βρίσκονται εκτός νόμου (!)

Αν και δεν επιτεύχθηκε συναίνεση στο τέλος της Συνόδου, ο Φαλκόνι αποφάνθηκε ότι «μπορεί να συνεχιστεί ο διάλογος για επίτευξη της συναίνεσης σε ολόκληρη την περιοχή». Ετσι, λοιπόν, παραπέμπεται η συνέχιση του διαλόγου για αργότερα, χωρίς να οριστεί συγκεκριμένη ημερομηνία, όμως, αποφασίστηκε να διεξαχθεί μετά τη λήξη της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, η οποία θα πραγματοποιηθεί την επόμενη βδομάδα.

Και ενώ διεξάγονταν έντονες συζητήσεις για τη νέα συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας ΗΠΑ - Κολομβίας, ταυτόχρονα από τις 11 του Σεπτέμβρη ξεκίνησαν τα ναυτικά στρατιωτικά γυμνάσια PANAMAX 2009, που υποτίθεται ότι διεξάγονται για την υπεράσπιση της Διώρυγας του Παναμά ενάντια σε μια υποθετική εξωτερική επίθεση. Στα γυμνάσια αυτά που θα ολοκληρωθούν στις 22 του Σεπτέμβρη συμμετέχουν οι ΗΠΑ, Αργεντινή, Ονδούρα, Μπελίς, Βραζιλία, Καναδάς, Χιλή, Κολομβία, Κόστα Ρίκα, Εκουαδόρ, Ελ Σαλβαδόρ, Γουατεμάλα, Ολλανδία, Νικαράγουα, Παναμάς, Περού, Δομινικανή Δημοκρατία, Ουρουγουάη και Παραγουάη, ενώ οι ΗΠΑ απηύθυναν πρόσκληση και στους πραξικοπηματίες της Ονδούρας. Είναι τουλάχιστον αφελές να πιστεύει κανείς ότι οι ΗΠΑ συμμετέχουν στα κοινά γυμνάσια με στόχο την υπεράσπιση των λατινοαμερικανικών χωρών, όταν είναι γνωστό τοις πάσι ότι όλες οι στρατιωτικές επεμβάσεις ενάντια στη Λατινική Αμερική, εδώ και έναν αιώνα, προέρχονταν από τις ΗΠΑ, με εξαίρεση τον πόλεμο των Μαλβίδων, όπου οι ΗΠΑ «απλά» στήριξαν τους Αγγλους εισβολείς.

Τα κοινά στρατιωτικά γυμνάσια, που διεξάγονται πάντα σε λατινοαμερικάνικο έδαφος, αποτελούν ένα μέσο διείσδυσης και κυριαρχίας των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ στις λατινοαμερικάνικες Ενοπλες Δυνάμεις, καθώς και εκπαίδευσης για πιθανές εισβολές των ΗΠΑ. Τα παραδείγματα περισσεύουν...Ενα άλλο μέσο είναι οι «διεθνείς αποστολές» όπως αυτή στην Αιτή, όπου μία «ειρηνευτική δύναμη» κατά πλειοψηφία αποτελούμενη από Λατινοαμερικανούς στρατιώτες, από τη Βραζιλία, την Αργεντινή, τη Βολιβία, το Περού, τη Χιλή και το Ελ Σαλβαδόρ δραστηριοποιείται, ουσιαστικά, ως κατοχική δύναμη, ενάντια στο λαό της Αϊτής και στην υπηρεσία των μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών που εκμεταλλεύονται τα πολύ φτηνά εργατικά χέρια σε καθεστώς ημισκλαβιάς στα γνωστά παραρτήματα φασόν μεγάλων πολυεθνικών, τις «μακίλας».