Associated Press

Η περιοχή στο έδαφος της Συρίας που βομβαρδίστηκε από την ισραηλινή αεροπορία

Ο πολυσυζητημένος «οδικός χάρτης» είναι ξεκάθαρο ότι παραμένει αδρανής, αν δεν τείνει, ήδη, προς την ολοκληρωτική κατάρρευση. Η εξαίρεση της ισραηλινής ηγεσίας από την οποιαδήποτε δέσμευση μέσα στο ίδιο το περιεχόμενό του σε συνδυασμό με την εμμονή του Τελ Αβίβ στις «επιχειρήσεις αυτοάμυνας» (δολοφονίες ακριβείας, εισβολές, συλλήψεις, κατοχή, ανέγερση τείχους), ακόμη και όταν οι ένοπλες παλαιστινιακές οργανώσεις παρέμεναν προσηλωμένες στην εκεχειρία που συμφώνησαν με την Παλαιστινιακή Αρχή, υπονόμευσαν καθοριστικά εξ αρχής τις μηδαμινές πιθανότητες επίτευξης κάποιων λιγοστών βημάτων προόδου.

Τώρα, πλέον, η επίκλησή του από οποιαδήποτε πλευρά μοιάζει περισσότερο τυπική διαδικασία που απλώς χρησιμοποιείται, εκατέρωθεν, ως εχέγγυο της «επιθυμίας για αποκλιμάκωση», χωρίς κανείς, πια, όπως φαίνεται, να πιστεύει πραγματικά ότι μπορεί αυτό το διαμεσολαβητικό πόνημα να εφαρμοστεί. Αντίθετα, μέρα με τη μέρα, η ένταση οξύνεται, με τον ισραηλινό στρατό να κλιμακώνει τις επιχειρήσεις του εντός των παλαιστινιακών εδαφών και την ισραηλινή ηγεσία να υλοποιεί ανεμπόδιστη τη γνωστή επιθετική τακτική της, συμπεριλαμβανομένης της ανέγερσης του διαχωριστικού τείχους, αφού πλέον και πρακτικά η Ουάσιγκτον φρόντισε, ασκώντας βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας, να μην της επιβληθεί ούτε καν μια λεκτική καταδίκη για την αδιαφορία που επιδεικνύει για τις αποφάσεις του ΟΗΕ, για το διεθνές δίκαιο, για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Eurokinissi

Συνεχείς είναι οι συλλήψεις από τον Ισραηλινό στρατό κατοχής

Οπως επισημαίνει και ο Γάλλος ισλαμολόγος Ολιβιέ Ρουά, ήδη από τις διαβουλεύσεις της Μαδρίτης, που κατέληξαν στη συμφωνία του Οσλο, το 1993, η ισραηλινο-παλαιστινιακή διένεξη εγκατέλειπε, επισήμως, τα ισραηλινο-αραβικά χαρακτηριστικά της και μετατρεπόταν σε μια «διμερή υπόθεση». Το νέο αυτό στοιχείο επηρέασε σημαντικά τις μετέπειτα εξελίξεις καθώς τα γειτονικά αραβικά κράτη διατήρησαν στη ρητορική τους το Παλαιστινιακό, όπως και στην έμμεση πολιτική τους επιρροή, αλλά έπαψαν να διαδραματίζουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο που κατείχαν μέχρι τότε λειτουργώντας ως μοναδικοί έγκυροι συνομιλητές για το ζήτημα.

Η παλαιστινιακή ηγεσία κατέλαβε τη θέση του πρωταγωνιστή και η νέα κατάσταση, αν μη τι άλλο, αποδείχτηκε θετική και για το Ισραήλ, αφού πλέον δεν είχε να αντιμετωπίσει μεγάλες γειτονικές δυνάμεις, ούτε βρισκόταν σε ευθεία αντιπαράθεση μαζί τους. Για τον Ρουά, αυτή η αλλαγή εξηγεί και το αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα ηρεμίας, ακόμη και σε διπλωματικό επίπεδο, στα ισραηλινο-αραβικά σύνορα.

Τον χαρακτήρα της «διμερούς διένεξης» αξιοποίησε τα μέγιστα και η Ουάσιγκτον, τα τελευταία χρόνια, αντικρούοντας όσους υποστήριζαν ότι «πριν από την οποιαδήποτε κίνηση στο πλαίσιο της αντιτρομοκρατικής εκστρατείας, ωφέλιμο θα ήταν να επιλυθεί το Παλαιστινιακό, που ρίχνει λάδι στη φωτιά της έντασης». Μην έχοντας, φυσικά, καμία πρόθεση να δυσαρεστήσει τον άκρως εξυπηρετικό της σύμμαχο στην περιοχή (το Ισραήλ), η Ουάσιγκτον φρόντισε επανειλημμένως να τονίσει τον «διμερή χαρακτήρα» της ισραηλινο-παλαιστινιακής διένεξης και να επιβάλει, στην παγκόσμια διπλωματία, την ξεχωριστή αντιμετώπισή του, μακριά από οποιαδήποτε σύνδεση με τις στρατιωτικές της επιλογές στον Κόλπο και αλλού.

Αντίθετα, η κυβέρνηση Σαρόν, ήδη από το Σεπτέμβρη του 2001, επιμελώς και αδιαλείπτως, φρόντιζε να παραλληλίζει την επιθετική του τακτική απέναντι στους Παλαιστινίους με την «αντιτρομοκρατική εκστρατεία», παρομοιάζοντας μάλιστα συχνά τον Γιάσερ Αραφάτ με τον Μπιν Λάντεν. Προφανώς, έκρινε ότι στο πλαίσιο της «γενικής αναταραχής», το Παλαιστινιακό θα μπορούσε να επιλυθεί κατά την ισραηλινή άποψη πολύ ευκολότερα απ' ό,τι θα γινόταν αν παρέμενε ξεκομμένο από τις υπόλοιπες εξελίξεις.

Κατά τη διάρκεια της εισβολής στο Ιράκ και ιδιαίτερα μετά την επιβολή κατοχής, η ισραηλινή επιχειρηματολογία υιοθετήθηκε και από την Ουάσιγκτον. Προφανώς, υπό το βάρος του χάους και των αλλεπάλληλων δυσκολιών της κατοχής, οι ΗΠΑ έκριναν ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να διαδραματίσει ενεργότερο ρόλο στο «όραμα πλήρους αναδιαμόρφωσης της Μέσης Ανατολής», συμπεριλαμβανομένων, κατά συνέπεια, των ισραηλινών βλέψεων για το Παλαιστινιακό. Το Τελ Αβίβ, άλλωστε, επέδειξε εκπληκτική ετοιμότητα καθώς δεν παραλείπει, επικαλούμενο πληροφορίες των μυστικών του υπηρεσιών, να εκτοξεύει τη μία μετά την άλλη τις κατηγορίες κατά σειράς αραβικών και μουσουλμανικών χωρών.

Το σκηνικό διεύρυνσης της ισραηλινο-παλαιστινιακής διένεξης ήρθε να συμπληρώσει η βομβιστική επίθεση κατά της αμερικανικής διπλωματικής αποστολής στη Λωρίδα της Γάζας. Το ίδιο το γεγονός προκάλεσε εξαιρετική έκπληξη καθώς κατά τη διάρκεια των τριών χρόνων της δεύτερης Ιντιφάντα, οι παλαιστινιακές οργανώσεις έχουν επισταμένα αποφύγει να πλήξουν ξένους στόχους. Προφανώς, διόλου τυχαία δεν είναι η τάχιστη αντίδραση των «συνήθων υπόπτων», δηλαδή των ενόπλων ισλαμιστικών οργανώσεων, που φρόντισαν να ξεκαθαρίσουν ότι ουδεμία σχέση έχουν με την επίθεση και να υπενθυμίσουν ότι στόχος τους είναι η ισραηλινή κατοχή και όχι ξένοι πολίτες.

Το μυστήριο γίνεται μεγαλύτερο αν κανείς λάβει υπόψη του ότι αυτός καθαυτός ο τρόπος της επίθεσης δεν προσομοιάζει στις συνήθεις τακτικές των παλαιστινιακών οργανώσεων, οι οποίες, επιπλέον, δε διακινδύνευσαν ποτέ να πλήξουν και Παλαιστινίους, κάτι που ήταν εξαιρετικά πιθανό κατά τη συγκεκριμένη επίθεση, αφού το αυτοκίνητο που προπορευόταν του πληγέντος ήταν γεμάτο με Παλαιστινίους αστυνομικούς. Αντίθετα, η επίθεση αυτή μοιάζει να έγινε στο «σωστό σημείο, στη σωστή στιγμή» όσον αφορά στα σχέδια εισβολής στη Βόρεια Γάζα που έχει απεργαστεί εδώ και καιρό το ισραηλινό επιτελείο, το οποίο κάλεσε, τις τελευταίες μέρες, ενισχύσεις στην περιοχή.

Αν υποθέσει κανείς ότι το Ισραήλ επιζητούσε μια αφορμή, αυτή ήρθε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, εμπλέκοντας άμεσα στον κύκλο του αίματος και τους στενούς συμμάχους του Τελ Αβίβ. Με βάση, ίσως, ακριβώς αυτό το σκεπτικό, ακόμη και ο ίδιος ο Παλαιστίνιος ηγέτης εξέφρασε αμφιβολίες για το κατά πόσον πίσω από την επίθεση κρύβονται παλαιστινιακές οργανώσεις, ενώ αρκετοί αναλυτές δε δίσταζαν να φθάσουν τις υποψίες τους στα άκρα, εκτιμώντας ότι το συγκεκριμένο γεγονός λειτουργεί εξαιρετικά βολικά για την ισραηλινή επιχειρηματολογία περί «αντιτρομοκρατικής αυτοάμυνας» και, κυρίως, «περί αναγκαιότητας πλήγματος της τρομοκρατίας στη ρίζα, σε όποιο σημείο - περιοχή ή χώρα - και αν βρίσκεται».

Για πολλούς η κερκόπορτα της διάχυσης της σύρραξης στην περιοχή άνοιξε με την ισραηλινή επιδρομή επί συριακού εδάφους. Οσοι αμφέβαλλαν για το κατά πόσον το «αντιτρομοκρατικό λεξιλόγιο» και η εμφανέστατη πρόθεση της ισραηλινής ηγεσίας να διευρύνει τη σύρραξη για να προχωρήσει σε «γενικό ξεκαθάρισμα» θα γίνουν αποδεκτά από την Ουάσιγκτον, που μέχρι στιγμής έδειχνε να θέτει κάποια όρια στο Ισραήλ, μάλλον πρέπει να πείστηκαν, μετά την επίθεση στην αμερικανική διπλωματική αποστολή, ότι «η ισραηλινή προσπάθεια αυτοάμυνας και πάταξης της τρομοκρατίας» διαθέτει πλέον το αναγκαίο πράσινο φως, άνευ ορίων. Και μπορεί ορισμένοι να θεωρούν ότι μακροπρόθεσμα η ενεργότερη ανάμειξη του Ισραήλ στην «αναδιαμόρφωση της Μέσης Ανατολής» δε θα έχει θετικό αντίκτυπο για τα αμερικανικά σχέδια, αλλά, σίγουρα, σε πρώτο πλάνο και άμεσα, ο παλαιστινιακός λαός είναι αυτός που θα πληρώσει, ακόμη ακριβότερα απ' ό,τι μέχρι σήμερα, το τίμημα των «οραμάτων» Μπους - Σαρόν.