Ολοκληρώθηκαν προχτές με επιτυχία οι εργασίες του διήμερου Διεθνούς Σεμιναρίου της Επιτροπής Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Δημοκρατικών Νεολαιών (ΠΟΔΝ) για την ανώτατη εκπαίδευση που διοργάνωσε στις Βρυξέλλες η ΚΝΕ. Ο τίτλος του σεμιναρίου ήταν: «Να εντείνουμε τον αγώνα μας για δημόσια και δωρεάν ανώτατη εκπαίδευση ενάντια στη στρατηγική του μεγάλου κεφαλαίου».

Στις εργασίες συμμετείχαν αντιπρόσωποι 20 Οργανώσεων από 17 χώρες. Συγκεκριμένα, συμμετείχαν αντιπρόσωποι από τις Οργανώσεις: ΠΟΔΝ, ΚΝΕ, Ενωση Κομμουνιστικής Νεολαίας Βρετανίας, Ενωση Κομμουνιστικής Νεολαίας Ρωσίας (μπολσεβ.), Κομμουνιστική Νεολαία Πορτογαλίας, Σοσιαλιστική Νεολαία Λετονίας, Σοσιαλιστική Ενωση Δημοκρατικής Νεολαίας Γερμανίας, Κομμουνιστική Νεολαία Ολλανδίας, Νεολαία του ΚΚ Βουλγαρίας, Σοσιαλιστική Νεολαία Σερβίας, Συμμαχία Κομμουνιστικής Νεολαίας Ουγγαρίας, Κομμουνιστική Νεολαία Ισπανίας, Βουλγαρική Σοσιαλιστική Νεολαία, Κολεκτίβες Νέων Κομμουνιστών Ισπανίας, Κομμουνιστική Νεολαία Νορβηγίας, Νεολαία του Τουρκικού ΚΚ, Κομμουνιστική Νεολαία Τσεχίας, COMAC Βελγίου, ΕΔΟΝ Κύπρου, Κομμουνιστική Νεολαία Πολωνίας.

Το σεμινάριο ήταν χωρισμένο σε δυο θεματικές ενότητες που απασχόλησαν τους συμμετέχοντες την πρώτη και τη δεύτερη μέρα αντίστοιχα. Στην πρώτη θεματική ενότητα οι αντιπρόσωποι μετέφεραν την πείρα από τις συνέπειες που έχουν στα πανεπιστήμια των χωρών τους η στρατηγική του μεγάλου κεφαλαίου και η πολιτική της ΕΕ στην ανώτατη εκπαίδευση. Η περιγραφή και τοποθέτηση επί της κατάστασης που επικρατεί στην ανώτατη εκπαίδευση σε κάθε χώρα, οι αντιδραστικές μεταρρυθμίσεις, ο στόχος των αλλαγών στα πανεπιστήμια, οι θέσεις των Οργανώσεων, βρέθηκαν στο επίκεντρο των συζητήσεων. Στη δεύτερη θεματική ενότητα οι αντιπρόσωποι συζήτησαν για την ανάγκη ενός ισχυρού φοιτητικού κινήματος, για τα αιτήματά τους και μετέφεραν την πείρα από τους αγώνες τους.

Παρακάτω παρουσιάζονται αποσπάσματα από τις δυο εισηγητικές παρεμβάσεις της ΚΝΕ στις θεματικές ενότητες του σεμιναρίου.

Τα παραδείγματα από τις εφαρμογές των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων στην ανώτατη εκπαίδευση στην Ελλάδα, τις στοχεύσεις του μεγάλου κεφαλαίου και την ανάγκη για μια λαϊκή Παιδεία, για μια ενιαία ανώτατη εκπαίδευση δημόσια και δωρεάν, ανέφερε μιλώντας εκ μέρους της ΚΝΕ στην πρώτη θεματική ενότητα του Σεμιναρίου ο Γιώργος Σιδέρης, μέλος του ΚΣ της ΚΝΕ.

«Η εφαρμογή των αναδιαρθρώσεων έχει ενιαία επιδίωξη και σχέδιο από το μεγάλο κεφάλαιο, την ΕΕ, όμως σε κάθε χώρα το σχέδιο υλοποιείται αλλού πιο απότομα και βίαια, αλλού κατά κύματα, αλλού με καθυστερήσεις. Η γενικότερη πείρα που ανταλλάσσεται στις Συνόδους Υπουργών Παιδείας της ΕΕ - όπως έγινε στη σύνοδο της Μπολόνια, του Μπέργκεν, του Βερολίνου, της Πράγας και πέρσι στο Λονδίνο - όπως και η θεωρητική δουλιά που γίνεται στα ινστιτούτα και τα ιδρύματα των ιμπεριαλιστικών οργανισμών (ΕΕ, ΟΟΣΑ, ΝΑΤΟ, ΔΝΤ, ενώσεις βιομηχάνων) γενικεύεται από τις κυβερνήσεις, από την ΕΕ, αξιοποιείται στα επόμενα βήματα, δουλεύεται και εξελίσσεται. Αντίστοιχη παρακολούθηση, ανταλλαγή πείρας και εξέλιξη στην ανάλυση και τις εκτιμήσεις χρειάζεται να γίνει σήμερα για τη γενική γραμμή, τον προσανατολισμό, τις τάσεις, την εφαρμογή, τις συνέπειες των αναδιαρθρώσεων από τη σκοπιά του φοιτητικού και συνολικότερα του εργατικού κινήματος. Οι οργανώσεις μας είναι αυτές που πρέπει και μπορούν να πρωτοστατήσουν σε αυτήν την υπόθεση».

Στην ομιλία παρουσιάστηκαν οι εξελίξεις στην ανώτατη εκπαίδευση στην Ελλάδα, οι στόχοι των αντιδραστικών μεταρρυθμίσεων, από το νόμο πλαίσιο που θεσμοθετεί την ιδιωτικοοικονομική λειτουργία των πανεπιστημίων και τη βιομηχανία έρευνας κατά παραγγελία των πολυεθνικών, μέχρι τις πιστωτικές μονάδες που οδηγούν σε πτυχία - «σούπα», την οδηγία 36/05 και την αποσύνδεση του πτυχίου από το επάγγελμα. Οπως σημείωσε χαρακτηριστικά ο Γ. Σιδέρης, η λειτουργία του πανεπιστημίου όπως προωθείται από τις αντιδραστικές μεταρρυθμίσεις, «δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από εκείνη των ιδιωτικών πανεπιστημίων. Το μόνο που λείπει είναι η θεσμοθέτηση επιβολής διδάκτρων στις προπτυχιακές σπουδές».

Ανάμεσα σε άλλα, υπογράμμισε την ένταση του ιδεολογικού ρόλου των πανεπιστημίων, σημειώνοντας ότι «στα ελληνικά πανεπιστήμια οποιαδήποτε σκέψη, θεωρία, ιδέα και μέθοδος επιστημονικής ανάλυσης - όπως ο μαρξισμός - ξεφεύγει από το κατεστημένο πλαίσιο της κυρίαρχης ιδεολογίας, βρίσκεται κυριολεκτικά υπό διωγμό. Ακόμα και φοιτητές που πρωτοστατούν στην πάλη ενάντια στις αναδιαρθρώσεις, δυσκολεύονται να συλλάβουν εντός αίθουσας τον καθέδρας αντιεπιστημονισμό, την ιστορική διαστρέβλωση και τον αντικομμουνισμό, το μάθημα του συμβιβασμού. Η επίθεση είναι επεξεργασμένη με καθέδρας προπαγάνδα και με εργασίες που εισάγουν βαθύτερα, έτσι ώστε να χωνεύεται πιο εύπεπτα η κυρίαρχη αστική λογική για την επιστήμη, την κοινωνία, το ρόλο και την αποστολή του επιστήμονα. Πανεπιστήμια συνεργάζονται απευθείας και εντάσσονται στον ερευνητικό μηχανισμό μεγάλων ιμπεριαλιστικών οργανισμών και σχεδίων - για παράδειγμα, σχέδιο του ΝΑΤΟ και της ΕΕ για την ανασυγκρότηση στα Βαλκάνια στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας - ιδρύονται συστηματικά ινστιτούτα και δομές παρακολούθησης - για παράδειγμα των διεθνών σχέσεων με αναλύσεις, εβδομαδιαία ενημερωτικά δελτία. Μερίδα καθηγητών των πανεπιστημίων αναλαμβάνει ενεργό ρόλο με αρθρογραφία σε αστικές εφημερίδες και βιβλιογραφία που καλείται να προσδώσει «επιστημονικό κύρος, άλλοθι και επιβεβαίωση» σε ιμπεριαλιστικά σχέδια, πέρασμα βασικών καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, κυβερνητικές επιδιώξεις. Με τα προγράμματα χρηματοδότησης της ΕΕ, με τους ειδικούς λογαριασμούς, εκμαυλίζονται συνειδήσεις. Η ελευθερία της σκέψης και της αληθινής επιστημονικής αναζήτησης λιγοστεύει κάθε μέρα στο πανεπιστήμιο της αγοράς που επιδιώκουν να επιβάλλουν».

Ακόμα, επισήμανε ότι «παρά τον αρνητικό συσχετισμό δεν πρέπει να θεοποιείται η κατάσταση στα πανεπιστήμια, αφού υπάρχουν πολλά περιθώρια για παρέμβαση, επιρροή, συσπείρωση για μια λαϊκή Παιδεία προοδευτικών εκπαιδευτικών και φοιτητών που συγκρούονται με τις διάφορες αντιεπιστημονικές αντιλήψεις και προβάλλουν μια διαφορετική αντίληψη για το ρόλο της επιστήμης και του επιστήμονα συνολικά».

«Για εμάς είναι καθαρό ότι η εξέλιξη της επιστήμης και η πλατιά εφαρμογή της στην παραγωγή απαιτούν έναν άνθρωπο με πολύ υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο από εκείνο των προηγούμενων γενεών», σημείωσε ο Γ. Σιδέρης και τόνισε, «θεωρούμε ότι οι σπουδές και τα πτυχία πρέπει να έχουν διαφορετικό χαρακτήρα και περιεχόμενο. Για εμάς ο πραγματικός επιστήμονας δεν είναι όποιος επιδιώκει να πλουτίσει με το να γίνει ανταγωνιστικός, να χτίσει καριέρα σύμφωνα με το καπιταλιστικό πρότυπο. Ο πραγματικός επιστήμονας είναι αυτός που χρησιμοποιεί τις γνώσεις και την επιστήμη του για να καταπολεμήσει ασθένειες, να μειώσει τον εργάσιμο χρόνο, να εκμηδενίσει τα εργατικά ατυχήματα, να γιατρέψει τον ανθρώπινο πόνο, να προστατέψει το περιβάλλον, να βελτιώσει την ποιότητα της ανθρώπινης ζωής. Οι σπουδές πρέπει να παρέχουν ολόπλευρη μόρφωση, βαθιά γνώση του αντικειμένου, απόκτηση όλης της παραγόμενης γνώσης στο επιστημονικό αντικείμενο, ώστε να εξασφαλίζει στον απόφοιτο επιστημονική επάρκεια και ικανότητα άσκησης επαγγέλματος». Και επισήμανε ότι όλη αυτή η διαδικασία μπορεί να γίνεται στο πλαίσιο «μιας εκπαίδευσης Ενιαίας - χωρίς αναχρονιστικούς διαχωρισμούς σε επιστημονική και τεχνολογική. Ανώτατης - με την έννοια να διαμορφώνει ολοκληρωμένους επιστήμονες. Και αποκλειστικά δημόσιας και δωρεάν - χωρίς μεταφορά του κόστους σπουδών στις πλάτες των φοιτητών και των οικογενειών τους, ώστε να μπορεί ο κάθε φοιτητής να αφιερώνεται στις σπουδές του απρόσκοπτα. Για να γίνει αυτό, οι εταιρείες και η επιχειρηματική δραστηριότητα πρέπει να κηρυχτούν σε διωγμό από τα πανεπιστήμια, γιατί όλα τα παραπάνω δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν όταν η Παιδεία αντιμετωπίζεται σαν πεδίο κερδοφορίας και η γνώση σαν εμπόρευμα».

Η ανάγκη ύπαρξης ισχυρού φοιτητικού κινήματος βρέθηκε στο επίκεντρο της συζήτησης της δεύτερης μέρας του διεθνούς σεμιναρίου. Μιλώντας στο σεμινάριο εκ μέρους της ΚΝΕ, ο Θεοδόσης Μπενάτος, μέλος του γραφείου του Συμβουλίου Σπουδάζουσας Αθήνας της ΚΝΕ, μετέφερε την πείρα των αγωνιστικών κινητοποιήσεων των φοιτητών τα τελευταία χρόνια, τη συμβολή της ΚΝΕ, τη δράση των άλλων δυνάμεων και την αντιπαράθεση, τη δράση και τις θέσεις της Οργάνωσης για ένα φοιτητικό κίνημα μαζικό, ισχυρό, διεκδικητικό, που θα παλεύει από κοινού με το λαό και τους εργαζόμενους.

Αναφέρθηκε στους αγώνες της νεολαίας στην Ελλάδα, στα αιτήματα του φοιτητικού κινήματος και επισήμανε δυο βασικά ζητήματα που αναδείχτηκαν και μέσα στους αγώνες: Το πρώτο έχει να κάνει με το συσχετισμό δύναμης που παραμένει αρνητικός στην πλειοψηφία των συλλόγων και πανελλαδικά καθώς κυριαρχούν ακόμα οι παρατάξεις των δυο αστικών κομμάτων που ακολουθούν και υπερασπίζονται την αντιεκπαιδευτική πολιτική και τις επιδιώξεις ΕΕ - κεφαλαίου. Ως ΚΝΕ θεωρούμε πως βασικό καθήκον - από κοινού με την ανάπτυξη της δράσης και την καθημερινή πάλη - είναι η ένταση της δικής μας παρέμβασης για την ανατροπή των συσχετισμών. Για να ενισχυθούν και να κυριαρχήσουν στο φοιτητικό κίνημα οι συνεπείς, αγωνιστικές, ριζοσπαστικές δυνάμεις. Παράλληλα με τον αρνητικό συσχετισμό δύναμης, «διαλυτικά» για το κίνημα λειτουργεί και η απουσία σταθερής πανελλαδικής συγκρότησης στο φοιτητικό κίνημα, καθώς η Εθνική Φοιτητική Ενωση Ελλάδας έχει ουσιαστικά αδρανοποιηθεί από το 1995 που πραγματοποίησε το τελευταίο συνέδριό της. Αποτελεί ιδιαίτερη ανάγκη η αποκατάσταση και επανασύσταση της ΕΦΕΕ ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες που το φοιτητικό κίνημα δεν μπορεί να αρκεστεί σε ξεσπάσματα και εξάρσεις αλλά διαρκώς να θέτει εμπόδια και να έχει οργανωμένη πανελλαδική έκφραση.

Υπογράμμισε ότι «υπάρχουν σύλλογοι και φοιτητικές ενώσεις στην Ελλάδα και την Ευρώπη που και λόγω των συσχετισμών και λόγω του χαρακτήρα τους δεν μπορούν να παίξουν ρόλο προς όφελος των αναγκών των φοιτητών και της ανάπτυξης αγώνων. Αντιθέτως, παίζουν ρόλο "ανάσχεσης" και "καθυστέρησης" με χαρακτηριστικό παράδειγμα την ESU (πρώην ESIB ) η οποία στην κυριολεξία αποτελεί όργανο προπαγάνδας της Μπολόνια και συνολικά της πολιτικής της ΕΕ, συμμετέχει σε καμπάνιες και προγράμματα της ΕΕ, αποτελεί συνομιλητή του ευρωπαϊκού κεφαλαίου. Δεν έχουμε ανάγκη από χειροκροτητές και συνομιλητές των κυβερνήσεων που υπηρετούν την ΕΕ και το κεφάλαιο. Μπορούμε να γίνουμε πιο ικανοί και δυνατοί στους αγώνες, επισημαίνοντας την ανάγκη να παρθούν περαιτέρω πρωτοβουλίες του κενού που αφήνει μέχρι σήμερα η ανασύσταση της λειτουργίας της Διεθνούς Ενωσης Φοιτητών, που η συμβολή της στο παγκόσμιο φοιτητικό και νεολαιίστικο κίνημα παραμένει δυσαναπλήρωτη. Συζητάμε και συναντιόμαστε θέλοντας να εκφραστεί σε ένα βαθμό στην πράξη η αντιστοίχιση των φοιτητικών αγώνων, του συντονισμού τους σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, με την επίθεση που δέχονται οι φοιτητές και η ανώτατη εκπαίδευση».

Ακόμα, κάλεσε «να ενισχύσουμε τη συνεννόηση, τη συνεργασία, τη μονιμοποίηση των δεσμών μεταξύ των οργανώσεών μας και των κινημάτων στην ανώτατη εκπαίδευση, να βαθύνει και να εξειδικευτεί η δουλιά που εδώ και χρόνια σε δύσκολες συνθήκες μετά το '90 η ΠΟΔΝ επιτελεί σε διεθνές επίπεδο και οι οργανώσεις - μέλη και φίλες της ΠΟΔΝ επιτελούν σε κάθε χώρα». Επισήμανε ότι «η ΠΟΔΝ πάλι βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της βαθιάς και εξειδικευμένης δουλιάς του συντονισμού των αγώνων της νεολαίας και των φοιτητών. Η ΠΟΔΝ έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια, κάτω από δύσκολες συνθήκες, την προσπάθεια να εμπνεύσει το συντονισμό, την κοινή δράση, την αλληλεγγύη και τη συσπείρωση δυνάμεων σε διεθνές επίπεδο και μέσα από τα μέλη και τις φίλες οργανώσεις σε κάθε χώρα, σε κάθε μικρό ή μεγαλύτερο αγώνα της νεολαίας και των φοιτητών. Μέσα από αυτή τη δουλιά είμαστε βέβαιοι ότι θα μπορούσε να εμφανίσει μια νέα αγωνιστική οργάνωση των φοιτητών της Ευρώπης και μια νέα ΔΕΦ που όλοι οι φοιτητές στην Ευρώπη αλλά και σε όλο τον κόσμο που αγωνίζονται, πραγματικά την έχουν ανάγκη».

«Μπορούμε ακόμα να εντείνουμε την αλληλεγγύη που έχει εκφραστεί ως τώρα» σημείωσε και πρόσθεσε: «Μπορούμε να δυναμώσουμε την ετοιμότητά μας να υποδεχόμαστε με ισχυρά κύματα αλληλεγγύης κάθε νεανικό σκίρτημα που συμβαίνει στις χώρες μας. Για παράδειγμα, οι Ελληνες φοιτητές με ενθουσιασμό υποδέχτηκαν και χαιρέτισαν τους αγώνες που αναπτύχθηκαν τους προηγούμενους μήνες και χρόνια στην Ευρώπη, όπως στη Γαλλία, καθώς και τα αγωνιστικά σκιρτήματα σε άλλες χώρες. Επίσης, εκτιμούμε ιδιαίτερα τα μηνύματα αλληλεγγύης από τη Λατινική Αμερική, την Ενωση Αράβων Φοιτητών, την ΠΟΔΝ που έφτασαν στην Ελλάδα την περίοδο των κινητοποιήσεων και τα οποία έδωσαν "αέρα" αισιοδοξίας και αυτοπεποίθησης στους αγωνιζόμενους φοιτητές».

Κλείνοντας την ομιλία του, ο Θ. Μπενάτος εξήγησε ότι «επιδιώκουμε ένα φοιτητικό κίνημα μαζικό, ισχυρό, διεκδικητικό, που θα παλεύει από κοινού με το λαό και τους εργαζόμενους. Με συλλόγους σε όλες τις σχολές, ζωντανούς και μαχητικούς, που θα αναπτύσσουν δράση για κάθε πρόβλημα και θα συμμετέχουν όλοι οι φοιτητές. Συλλόγους με πραγματικά διεκδικητικό προσανατολισμό και λειτουργία με βάση τις ανάγκες των φοιτητών που δε θα παίζουν το ρόλο του συνομιλητή της εκάστοτε κυβέρνησης ή διοίκησης, δε θα διαχειρίζονται οι ίδιοι την επιχειρηματική λειτουργία, αντιθέτως θα την αντιπαλεύουν. Αισθανόμαστε την ανάγκη της ανασύνταξης του αγωνιστικού φοιτητικού κινήματος σε κάθε χώρα, αλλάζοντας τον αρνητικό συσχετισμό δύναμης. Θα κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας μαζί με την ΠΟΔΝ για να συντονίσουμε τις δυνάμεις μας στον κοινό αγώνα, στην αλληλεγγύη, χτίζοντας παράλληλα ένα φοιτητικό κίνημα ικανό όχι μόνο να αντιμετωπίσει μια επίθεση από το μεγάλο κεφάλαιο αλλά να επιβάλει κιόλας μαζί με το εργατικό κίνημα, το πανεπιστήμιο που μας αξίζει σε μια κοινωνία που έχουμε ανάγκη, χωρίς ιμπεριαλισμό και μονοπώλια».