Valentina Petrova

Συνθήματα κατά της διαφθοράς και σημαίες της ΕΕ κυριάρχησαν στις αντικυβερνητικές διαμαρτυρίες

Η ένταξη αυτή ωστόσο είναι πολύ πιθανό να βρει τη χώρα χωρίς συγκροτημένη κυβέρνηση, μετά την παραίτηση που υπέβαλε η κυβέρνηση Ζελιάζκοφ, η οποία σχηματίστηκε τον Γενάρη του 2025, με διαβουλεύσεις που χρειάστηκαν μήνες για να ολοκληρωθούν, ύστερα από τις βουλευτικές εκλογές του Οκτώβρη του 2024, που ήταν οι έβδομες μέσα σε μια τετραετία...

Οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν τη ρευστότητα και τις σοβαρές αντιθέσεις που «βαραίνουν» στις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις.

Ενδεικτικό είναι άλλωστε και το ότι ελάχιστα 24ωρα πριν παραιτηθεί, η κυβέρνηση Ζελιάζκοφ απέρριπτε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, ενώ με φόντο τις συνεχιζόμενες, μαζικές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις (με συνθήματα κυρίως κατά της διαφθοράς) απέσυρε το αρχικό σχέδιο προϋπολογισμού για το νέο έτος.

Η κυβέρνηση δημιουργήθηκε τον περασμένο Γενάρη με συνασπισμό του κεντροδεξιού GERB (του πρώην πρωθυπουργού Μπ. Μπορίσοφ), του Βουλγαρικού Σοσιαλιστικού Κόμματος (PSB) και του ΙΤΝ («Υπάρχει Τέτοιος Λαός»), αλλά και με την ανοχή του μειονοτικού κόμματος «Συμμαχία Δικαιωμάτων και Ελευθεριών» (MRF - συνδέεται με τον μεγαλοεπιχειρηματία Ντελιάν Πεέφσκι).

Σημειωτέον, την παραίτηση της κυβέρνησης είχε ζητήσει και ο Πρόεδρος της χώρας Ρ. Ράντεφ, λέγοντας ότι «η χώρα χρειάζεται ουσιαστική αλλαγή, κράτος δικαίου και αποκατάσταση της κρατικής εξουσίας». Μπροστά δε στην πρόταση δυσπιστίας που αναμενόταν να συζητηθεί την Παρασκευή (με πρωτοβουλία των κομμάτων της αντιπολίτευσης «Συνεχίζουμε την Αλλαγή» και «Δημοκρατική Βουλγαρία»), καλούσε τους βουλευτές «ανάμεσα στη φωνή του λαού και στον φόβο της μαφίας» να «ακούστε τις πλατείες!».

Τελικά, την Παρασκευή αυτό που εξετάστηκε στη Βουλή ήταν η παραίτηση της κυβέρνησης, κάτι που υπερψήφισαν ομόφωνα τα 227 παρόντα από τα συνολικά 240 μέλη της.

Πάντως η συζήτηση στη Βουλή επιβεβαίωσε ότι οι βασικές συνιστώσες του αστικού πολιτικού φάσματος μοιράζονται την ίδια ανησυχία για τη διευθέτηση διαφωνιών και τη δραστική υπεράσπιση του κεφαλαίου, μέσα στις νέες συνθήκες που διαμορφώνει η ένταξη στο ευρώ.

Από την πλευρά του GERB ο Τ. Μπίκοφ δήλωσε ότι στο κόμμα του «δεν είχαμε ποτέ σκοπό να κυβερνήσουμε παραβλέποντας την κατάσταση» που πλέον δημιουργεί η αυξανόμενη δυσαρέσκεια, προσθέτοντας ότι δεν επιτεύχθηκε ο βασικός στόχος, που ήταν «η επίλυση της πολιτικής κρίσης». Εξέφρασε δε την προσδοκία ότι ο Ράντεφ «θα αναλάβει την ευθύνη (...) να "τρέξει" προς τις κοινοβουλευτικές εκλογές» και η προεκλογική εκστρατεία θα διεξαχθεί «σε κλίμα ανοχής, και θα επικεντρωθεί στο μέλλον και όχι στο παρόν».

Εκ μέρους της «Δημοκρατικής Βουλγαρίας» ο Μπ. Μποζχάνοφ συνέδεσε την «πτώση της κυβέρνησης» με «τον προϋπολογισμό και τον αλαζονικό τρόπο που προωθήθηκε», επιμένοντας ότι η παραίτηση έγινε «με μεγάλη καθυστέρηση» και «ορισμένοι υπουργοί ήταν απλά διακοσμητικοί». Πρόσθεσε πως η παραίτηση «πρέπει να χρησιμεύσει ως μάθημα», καθώς «αν συνεχιστεί η παρασκηνιακή πολιτική, θα συνεχιστεί και η κρίση».

Αγωνία για την υλοποίηση των επόμενων αντιλαϊκών βηματισμών εξέφρασε και ο εκπρόσωπος του BSP, Ντρ. Στόϊνεφ, δηλώνοντας ανήσυχος για το ενδεχόμενο απανωτών εκλογικών αναμετρήσεων και τονίζοντας την επιτακτική ανάγκη να εγκριθεί σχέδιο προϋπολογισμού.

Τη Δευτέρα ο Ράντεφ αναμένεται να ξεκινήσει διαβουλεύσεις, αναθέτοντας εντολές σχηματισμού κυβέρνησης.

Είναι ωστόσο αβέβαιο πώς θα επηρεάσει τις εξελίξεις πρόταση που θα καταθέσει το «φιλορωσικό» κόμμα «Αναγέννηση» για αναβολή της ένταξης της χώρας στην Ευρωζώνη, μέχρι την 1η Γενάρη 2027, «λόγω ανωτέρας βίας». Οπως επιχειρηματολόγησε ο επικεφαλής του, Κ. Κοσταντίνοφ, δεν γίνεται να προχωρήσουν τέτοιες αλλαγές χωρίς να έχει εγκριθεί προϋπολογισμός και χωρίς να έχει σχηματιστεί κυβέρνηση.

Πάντως, στις Βρυξέλλες ο αρμόδιος για τις Οικονομικές Υποθέσεις επίτροπος Β. Ντομπρόβσκις μετά τη συνεδρίαση του Eurogroup ανακοίνωσε ότι η ένταξη της χώρας στην Ευρωζώνη έχει εγκριθεί επίσημα.

Ο δε ευρωπαϊκός οίκος αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας «Scope Ratings» επεσήμανε πόσο «σημαντικό» είναι «ότι η Βουλγαρία στηρίζει τη δημοσιονομική πειθαρχία, ακόμα και μετά την υιοθέτηση του ευρώ, και αφού "ικανοποιηθεί" η προϋπόθεση της σχετικής φορολογικής σύγκλισης». Εκτίμησε δε ότι «καθώς οι ανησυχίες και οι διαφωνίες θα μειωθούν μετά την υιοθέτηση του ευρώ, αυτή μπορεί να βοηθήσει και στη "θεραπεία" ορισμένων "διαιρέσεων"».

Ο δε Ντ. Ράντεφ, πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας της Βουλγαρίας, έσπευσε να «καθησυχάσει» ότι «οι πολιτικές εντάσεις και τα "κύματα" δημόσιας πίεσης» που εκδηλώνονται στη χώρα «είναι μέρος της δημοκρατικής ζωής».

Μίλησε ακόμα για τη «σημαντική εμπειρία» που συγκεντρώνουν η χώρα και η οικονομία της, που πλέον έχει συνηθίσει «να λειτουργεί υπό συνθήκες αυστηρής πειθαρχίας, διατηρώντας παράλληλα τη δημοσιονομική βιωσιμότητα και την προσαρμογή σε εξωτερικές κρίσεις», αλλά και την εξίσου «πολύτιμη συμβολή του συστήματος του ευρώ και τις κοινές προσπάθειες για τη διαχείριση ενός όλο και πιο πολύπλοκου ευρωπαϊκού και παγκόσμιου περιβάλλοντος».

Ο κεντρικός τραπεζίτης διαμήνυσε ότι επιβάλλεται ενίσχυση της αποφασιστικότητας για την κλιμάκωση της αντιλαϊκής επίθεσης: Η εισαγωγή του ευρώ στη χώρα «απαιτεί πολιτική ευθύνη και εμπιστοσύνη του κοινού, όχι μόνο τεχνική ετοιμότητα», ανέφερε, δηλαδή περαιτέρω σφυρηλάτηση της ενότητας του πολιτικού προσωπικού της αστικής τάξης και δραστική αναβάθμιση των μηχανισμών ενσωμάτωσης των εργατικών - λαϊκών στρωμάτων. Θύμισε δε ότι στην υιοθέτηση του ευρώ συναινεί «ένα ευρύ πολιτικό φάσμα στη Βουλγαρία» και «δεν πρόκειται για συναίνεση ομοφωνίας, αλλά για συναίνεση συνέχειας, με βάση την κατανόηση ότι η μακροπρόθεσμη ασφάλεια και η ευημερία της χώρας εξαρτώνται από τη βαθύτερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση».

«Σύντομα», ήταν η απάντηση που έδωσε ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ σε ερώτηση που δέχτηκε στα τέλη της βδομάδας για το ενδεχόμενο η Ουάσιγκτον να προχωρήσει και σε χερσαία πλήγματα κατά της Βενεζουέλας, και ενώ την Τετάρτη ο αμερικανικός στρατός προχώρησε σε ρεσάλτο σε βενεζολάνικο δεξαμενόπλοιο, με τις ΗΠΑ να υποστηρίζουν ότι πρόκειται για εφαρμογή κυρώσεων που έχουν επιβληθεί κατά του Καράκας - συνδέοντας το συγκεκριμένο τάνκερ και με το Ιράν και τη Χεζμπολάχ - και τον Ν. Μαδούρο να μιλάει για «πειρατική» ενέργεια.

Την ίδια στιγμή η επικεφαλής της αστικής αντιπολίτευσης, Μαρία Κορίνα Ματσάδο, έφτασε την Πέμπτη στο Οσλο της Νορβηγίας - αφού η κόρη της παρέλαβε για λογαριασμό της το Νόμπελ Ειρήνης, που η ίδια αφιέρωσε στον Τραμπ - παραδεχόμενη ότι βγήκε από τη Βενεζουέλα με τη βοήθεια Αμερικανών πρακτόρων. Σε δηλώσεις της εξέφρασε ικανοποίηση επειδή - όπως είπε - η διευθέτηση της κρίσης στη Βενεζουέλα αποτελεί προτεραιότητα για την «ασφάλεια» των ΗΠΑ, ενώ διαμήνυσε ότι «ο Μαδούρο θα φύγει από την εξουσία, είτε με διαπραγμάτευση είτε όχι», αλλά και ότι «ο αγώνας για την ελευθερία στη Βενεζουέλα είναι και αγώνας για την ελευθερία της Κούβας και της Νικαράγουας».

Σε ανακοίνωσή του το ΚΚ Βενεζουέλας χαρακτηρίζει την κατάσχεση του τάνκερ «πράξη ανοιχτά παράνομη, που παραβιάζει την εθνική κυριαρχία της χώρας μας» και προσθέτει: «Κανείς δεν πρέπει να τρέφει αυταπάτες: Οι στόχοι των ΗΠΑ πίσω από αυτήν τη στρατιωτική επίθεση δεν είναι άλλοι από την εξασφάλιση του ελέγχου του εδάφους και του φυσικού πλούτου της Βενεζουέλας, ώστε αυτά να τεθούν στην υπηρεσία του κεφαλαίου που εκπροσωπεί».

Την ίδια στιγμή επισημαίνει ότι «ενέργειες όπως η κλοπή του πλοίου όχι μόνο βαθαίνουν την πολιτική και κοινωνική κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα, αλλά επιπλέον αξιοποιούνται και από την παράνομη διοίκηση Μαδούρο για να προχωρήσει τον περιορισμό των ελευθεριών που κατοχυρώνει το Σύνταγμα», υπογραμμίζοντας ότι «έτσι ο εργαζόμενος λαός μένει παγιδευμένος μεταξύ δύο σχεδίων αντίθετων στα συμφέροντα και στις επιδιώξεις του». Η ανακοίνωση καταλήγει ότι «το Κομμουνιστικό Κόμμα Βενεζουέλας καταδικάζει κατηγορηματικά αυτήν τη νέα ιμπεριαλιστική παρέμβαση, απαιτεί την άμεση παύση της στρατιωτικής επίθεσης κατά της Βενεζουέλας και επαναβεβαιώνει τη δέσμευσή του για την οικοδόμηση μιας πολιτικής λύσης στην κρίση, για κυριαρχία, δημοκρατία και υπέρ του λαού».