Associated Press

Το σύνθημα στον τοίχο έγινε πράξη

Ενα ηχηρότατο «ΟΧΙ» είπε, για μια ακόμη φορά, ο ιρλανδικός λαός. Οπως είχε πράξει και το 2001, απορρίπτοντας τη Συνθήκη της Νίκαιας, έτσι και τώρα, οι Ιρλανδοί απέρριψαν τη Συνθήκη της Λισαβόνας στο σχετικό δημοψήφισμα με 53,4% έναντι 46,6% ενώ το ποσοστό συμμετοχής κυμάνθηκε στο 53,1%. Ενδεικτικό, ίσως, του κλίματος που επικρατεί στην Ιρλανδία ως προς τη Συνθήκη της Λισαβόνας είναι ότι όταν ο υπουργός Οικονομικών Μπράιαν Λένιχαν επιβεβαίωσε στο κέντρο Τύπου στους εκπροσώπους των ΜΜΕ την επικράτηση του «ΟΧΙ», οι παρευρισκόμενοι, στην πλειοψηφία τους, ξέσπασαν σε ζητωκραυγές και χειροκροτήματα, και ο Λένιχαν υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει την αίθουσα χωρίς να ολοκληρώσει τις δηλώσεις του.

Αν και μέχρι χτες βράδυ, δεν υπήρχε περαιτέρω ανάλυση των αποτελεσμάτων, με βάση τα πρώτα στοιχεία, συντριπτική ήταν η επικράτηση του «ΟΧΙ» στις αστικές εργατικές ζώνες, στις αγροτικές περιφέρειες, αλλά και στις εκλογικές περιφέρειες των μεγάλων πόλεων που κατοικούν εργάτες και χαμηλόμισθοι, παρά την τρομοκρατική πίεση που είχε ασκηθεί ακόμη και από ξεχωριστούς εργοδότες. Αντίθετα, το «ΝΑΙ» επικράτησε σε περιοχές όπου κυριαρχεί το μικροαστικό και μεσοαστικό στοιχείο και στις πλουσιότερες μεγαλοαστικές περιοχές στις 43 εκλογικές περιφέρειες της χώρας.

Ο πρωθυπουργός Μπράιαν Κάουεν, του κυβερνώντος κεντροδεξιού κόμματος, «Φιάνα Φέιλ», δήλωνε ώρες αργότερα, ότι «το αποτέλεσμα είναι δεκτό και σεβαστό». Παραδέχτηκε ότι η κυβέρνηση βρίσκεται σε «περίεργη» θέση, αλλά αρνήθηκε να «κηρύξει νεκρή» τη Συνθήκη, συμπληρώνοντας ότι θα προσπαθήσει να βρει έναν συμβιβαστικό τρόπο, τέτοιο που θα επιτρέψει να εφαρμοστεί η Συνθήκη στις 27 χώρες της ΕΕ. Πιο απαισιόδοξος εμφανίστηκε ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Ντικ Ροχ, τονίζοντας ότι κατά τη γνώμη του «η συνθήκη είναι πλέον νεκρό γράμμα».

Ο υπουργός Εξωτερικών και επικεφαλής της εκστρατείας υπέρ του «ΝΑΙ», Μιχέαλ Μάρτιν, υποστήριξε ότι για το αποτέλεσμα ευθύνεται η «βαθιά άγνοια για το περιεχόμενο της συνθήκης της πλειοψηφίας των πολιτών». Ανάλογη «εξήγηση» υιοθέτησε και η Μέριριντ ΜακΓκίνες, ευρωβουλευτής του αντιπολιτευόμενου κόμματος «Φιάνα Γκέιλ» που επίσης στήριξε τη Συνθήκη, επιρρίπτοντας την ευθύνη στην κυβέρνηση.

«Ο πρωθυπουργός δεν είχε διαβάσει τη Συνθήκη, ο αρμόδιος για θέματα ανταγωνισμού Επίτροπος της ΕΕ δεν είχε διαβάσει τη συνθήκη, πώς να το έχουν κάνει οι πολίτες;» τόνισε. Η ΜακΓκίνες επανέλαβε, επίσης, τις λαϊκίστικες ερμηνείες πολλών υποστηρικτών του «ΝΑΙ», ότι οι Ιρλανδοί παραπληροφορήθηκαν και φοβήθηκαν ότι «θα παραβιαστούν ηθικές αρχές τους» και θα τους επιβληθεί, π.χ. η κατάργηση των αμβλώσεων ή θα υποχρεωθούν να στείλουν τα παιδιά τους στον Ευρωστρατό. Για παραπληροφόρηση μίλησε και ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος, Ιμον Γκίλμορ, που παραδέχτηκε «καθαρή ήττα».

Αντίθετα, με πανηγυρισμούς έγιναν δεκτά τα αποτελέσματα από το Μέτωπο, που είχε σχηματιστεί υπέρ του «ΟΧΙ», από το κόμμα Σιν Φέιν, το ΚΚ Ιρλανδίας, το Κόμμα Εργατών, συνδικαλιστικές οργανώσεις, οργανώσεις όπως η «Λιμπερτάς» αλλά και άλλες προοδευτικές δυνάμεις όπως το κόμμα των Πρασίνων. Ο επικεφαλής του μοναδικού κοινοβουλευτικού κόμματος που στήριξε το «ΟΧΙ», του Σιν Φέιν, Τζέρι Ανταμς, υποστήριξε ότι «είναι το τέλος της Συνθήκης της Λισαβόνας». Για «μεγάλη μέρα για την Ιρλανδία» έκανε λόγο ο επικεφαλής της οργάνωσης «Λιμπερτάς», Ντέκλαν Γκάνλεϊ, τονίζοντας ότι είναι «ημέρα υγείας και δημοκρατίας για όλη την Ευρώπη». Η ευρωβουλευτής των Πρασίνων Πατρίσια ΜακΚένα κάλεσε τις Βρυξέλλες «να λάβουν σοβαρά υπ' όψιν την απόρριψη αυτή και το ότι δεν μπορούν να υπαγορεύουν στους λαούς τη θέλησή τους».

Σχετικά με τη γεωγραφική και κοινωνική αποτύπωση των αποτελεσμάτων τόνισε:

-- «Φαίνεται πως εδώ στην Ιρλανδία, ο λαός απέρριψε τη Συνθήκη της Λισαβόνας. Σε ολόκληρη τη χώρα, από τα πρώτα αποτελέσματα που έρχονται, ο λαός λέει ένα αποφασιστικό ΟΧΙ. Στην περιφέρεια υπερισχύει το ΟΧΙ. Στο Δουβλίνο υπάρχει σημαντικό προβάδισμα του ΟΧΙ. Οι περιοχές της εργατικής τάξης έχουν βγάλει πολύ ισχυρό το ΟΧΙ. Οι περιοχές της μεσαίας τάξης έχουν ψηφίσει ΝΑΙ, αλλά υπάρχει ένα ποσοστό της τάξης του 30% υπέρ του ΟΧΙ, αλλά κυρίως η εργατική τάξη του Δουβλίνου έχει ψηφίσει ξεκάθαρα ΟΧΙ».

-- Υπάρχουν στοιχεία ως προς τα κοινωνικά χαρακτηριστικά των αποτελεσμάτων;

-- «Πριν το δημοψήφισμα, υπήρχαν εργατικά συνδικάτα που είχαν καλέσει για υπερψήφιση του ΟΧΙ. Η συνομοσπονδία εργατών δεν τοποθετήθηκε και αρνήθηκε να ταχθεί υπέρ του ΝΑΙ. Υπήρχε μια πολύ έντονη καμπάνια τις τελευταίες 3-4 ημέρες υπέρ του ΝΑΙ από την κυβέρνηση και τους εργοδότες. Οι εργοδότες έστειλαν σε κάθε εργαζόμενό τους επιστολή, απαιτώντας να ψηφίσουν ΝΑΙ και είναι ξεκάθαρο τώρα ότι πολλοί υπάλληλοι αγνόησαν τις επιστολές αυτές και ψήφισαν ξεκάθαρα ΟΧΙ. Οι μικρές αγροτικές κοινότητες, στη δυτική ακτή, ψήφισαν ΟΧΙ. Οι ψαράδες ψήφισαν επίσης ΟΧΙ».

-- Τι σημαίνει για την εργατική τάξη της Ιρλανδίας η επικράτηση του ΟΧΙ;

-- «Είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα στην Ευρώπη. Ενα πολύ μεγάλο βήμα, για να πούμε στην ευρωπαϊκή ελίτ: "Οχι. Αρκετά".

Το αποτέλεσμα δεν είναι ξεκομμένο με τα ζητήματα των μισθών των εργαζομένων και τις συνθήκες εργασίας, που συνεχώς πηγαίνουν προς τα κάτω. Είναι ένα σημαντικό μήνυμα ότι δεν πρέπει να φτάσουμε στον πάτο.

Η καταψήφιση της συνθήκης είναι πολύ σημαντική, γιατί δίνει χρόνο στις εργατικές οργανώσεις όλης της Ευρώπης να κινητοποιηθούν, ώστε να αναγκάσουν τις κυβερνήσεις τους να τους ακούσουν να τους επιτρέψουν να αποφασίσουν και αυτοί σχετικά με το ζήτημα αυτό.

Είναι κάτι που οι ευρωπαϊκές ελίτ προσπαθούν να αποκρύψουν και πρέπει να αρθρώσουμε λόγο και να απαιτήσουμε ότι εάν οι Ιρλανδοί μπόρεσαν να ψηφίσουν, τότε και η υπόλοιπη εργατική τάξη πρέπει να ψηφίσει για το θέμα αυτό».