Η θρηνωδία για τα ποσοστά αποτυχίας στις εξετάσεις των μαθητών Α και Β Λυκείου (1) μοιραία οδηγεί στο ερώτημα: Ποιος ή τι φταίει και σε ποιο βαθμό; Ας δούμε τις πιθανές απαντήσεις, που μπορούν να δοθούν από διάφορες πλευρές με διαφορετική συνειδητότητα ή συνείδηση (2):

- Η λεγόμενη εξωτερική εξέταση,με θέματα παρμένα από Κεντρική Τράπεζα Ερωτήσεων ή διατυπωμένα από Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων, δεν μπορεί να έχει κανένα από τα αγαθά γνωρίσματα που είδαμε παραπάνω, έχει πολλά μειονεκτήματα που τα ανέδειξε ιδιαίτερα η πολιτική ηγεσία φέτος με τους συνεργάτες της (και θα τα καταγράψουμε στην επόμενη παράγραφο).

- Ασχολήθηκε (ως προς το Λύκειο) κυριότατα με τις εξετάσεις (7), όχι με τη λειτουργία του σχολείου και την ποιότητα διδασκαλίας,που άμεσα επηρεάζουν τις επιδόσεις των παιδιών.

- Τρία χρόνια δε φρόντισε να καθιερώσει στις συνειδήσεις και να αξιοποιήσει στην εκπαίδευση το Σχολικό Σύμβουλο,που θα μπορούσε να αποβεί πολύτιμος συνεργάτης για τη βελτίωση του διδακτικού έργου κυρίως των νεότερων εκπαιδευτικών.

- Δε φαίνεται να έχει συνειδητοποιήσει ούτε σήμερα ότι η εκπαιδευτική διαδικασία είναι σειρά επιμέρους λειτουργιών (πρόγραμμα, βιβλίο, οργάνωση σχολείου, διδασκαλία, εξέταση - αξιολόγηση), που προσφέρουν παιδεία, πρώτα απ' όλα οργάνωση της σκέψης, μόνο αν έχουν εσωτερική συνοχή,η οποία είναι ιδιαίτερα αναγκαία όταν επιχειρείται κάποια μεταρρύθμιση. Μάρτυρες ασυνέχειας ή και ασυναρτησίας αποτελούν τα πολυάριθμα Φυλλάδια περί Αξιολόγησης,που φαίνεται να έχουν συνταχθεί από άτομα άμοιρα διδακτικού έργου σε αντίστοιχη αίθουσα (8) και όχι εύμοιρα σπουδής των σχολικών βιβλίων.

- Και δεν μπόρεσε ούτε πειστικές Οδηγίες να συντάξει ούτε σεμινάρια ενημερωτικά να οργανώσει έγκαιρα, ώστε οι διδάσκοντες να γνωρίζουν πού να κατευθύνουν τη διδασκαλία τους, πώς να προετοιμάζουν τα παιδιά για τις εξετάσεις τους.

- Ούτε θέλησε να στοχαστεί ότι σε επίπεδο σχολείου οι οποιεσδήποτε εξετάσεις - ως προς το περιεχόμενο και τον τρόπο διατύπωσής τους και διεύρυνσης των επιδόσεων των παιδιών - απορρέουν φυσιολογικά από το είδος διδασκαλίας που προηγήθηκε και τη διδαξιμότητα του βιβλίου που δόθηκε στα παιδιά. Τα συναφή ερωτήματα ανάγκη να είναι:

1. Διαπιστωτικά ότι αφομοιώθηκε η βασική γνώση.

2. Ενθαρρυντικά για τη διατύπωση γνώμης,κρίσης (λογικής, αξιολογικής) με την αναγκαία κατά περίπτωση συλλογιστική και τεκμηρίωση.

Αν αυτή η εσωτερική συνοχή βιβλίου - διδασκαλίας - ερωτήσεων δεν έχει συνειδητοποιηθεί σε επίπεδο επιτελών και δεν πραγματοποιηθεί στο επίπεδο της σχολικής αίθουσας, μοιραία παράγεται σύγχυση και ακρισία σε βάρος διδασκόντων και διδασκόμενων. Αυτό ακριβώς πέτυχε με πράξεις και παραλείψεις της η πολιτική ηγεσία, συνολική εκπαιδευτική - παιδαγωγική ασυναρτησία, με θύματα και αυτούς που προσπάθησαν να βοηθήσουν στην αίθουσα διδασκαλίας, πιο τραγικά όμως θύματα τα παιδιά.

Για πολλές άλλες ατέλειες και παραλείψεις δεν μπορούμε να κάνουμε λόγο εδώ (9). Τώρα πώς θα μεθοδευτεί ανώδυνα η διαφυγή από τα συσσωρευμένα δεινά (10); Νομίζω ότι υπάρχει τρόπος απεμπλοκής. Δε νομίζω ότι απουσιάζει η τόλμη. Οφείλουμε όμως συντονισμένη ενημέρωση προς όλους.

Με αισιοδοξία,

Φ. Κ. ΒΩΡΟΣ

Ph. D., Επίτιμος σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Σημειώσεις:

1. Μέσα από κλίμα αντιδικίας περί των ποσοστών προκύπτει, πάντως, ότι ήταν υψηλά, παρά την οδηγία που δόθηκε στους βαθμολογητές για επιείκεια σε τούτη τη φάση.

2. Χρησιμοποιώ τον όρο με το νόημα ότι η συνείδηση είναι το κέντρο που δέχεται ειδήσεις, τις επεξεργάζεται και - με κριτήρια υποκειμενικά διαμορφωμένα - αξιολογεί, εκτιμά, καταστά και οδηγεί σε αποφάσεις και πράξεις αντίστοιχες, ως προς την υποκειμενικότητα.

3. Χρονικά κάλυψαν περίοδο από 2 έως 3 μέρες, για συμβολική συμμετοχή, ως 35 - 37 εργάσιμες μέρες (το 1/3 του διδακτικού έτους).

4. Τον όρο "φιλική" χρησιμοποίησε η πολιτική ηγεσία, για να αμβλύνει τις εντυπώσεις, νομίζω.

5. Αυτή την εντύπωση αποκόμισα από τηλεοπτική αντιδικία του υφυπουργού Παιδείας με τον αντιπρόεδρο της ΟΛΜΕ (29.7.99 στον SKAI), με συντονιστή που δεν κατάφερνε καλά στη διανομή του χρόνου. (Και: "Ελευθεροτυπία", 31.7.99).

6. Αυτή η παράγραφος αφιερώνεται στον υπουργό Παιδείας και τον υφυπουργό του, γιατί:

- Ο πρώτος από το βήμα της Βουλής - κατά την τελευταιολογία του στη γνωστή τριήμερη συζήτηση περί τα μέσα του Γενάρη - μίλησε για συναλλαγή στη βαθμολογία των μαθητών της Β Λυκείου τον καιρό που η βαθμολογία αυτή δεν "έπαιζε" κανένα ρόλο στην πορεία προς ΑΕΙ, άρα δεν υπήρχε τότε αντικείμενο συναλλαγής: Αστοχος χαρακτηρισμός ή σκόπιμος; Δέχομαι την πιο επιεική εκδοχή.

- Ο δεύτερος σε τηλεοπτική συζήτηση (7 Ιούλη στον "Alter 5") ανέλυσε με ένα "σύμβουλό" του παιδαγωγό πόσο δύσκολη είναι η πορεία μαθητών με "μαθησιακά κενά" όταν προάγονται στην επόμενη τάξη (πολύ σωστά), αλλά λησμόνησε ότι η ευεργετική ρήτρα, που ο ίδιος προώθησε για προαγωγή με μέσο όρο δέκα, βασίζεται σε μαθησιακά κενά.Δηλαδή "προάγονται" για να σκοντάψουν και να αποσυρθούν; Ολα αυτά υποδηλώνουν ασυνέπεια λόγων - έργων; ασυνέχεια σκέψης; άλλη ιδιότητα;

7. Αλλες πτυχές - π.χ. προγράμματα - βιβλία - δε χωρούν σε τούτη την ανάλυση, έχουν θιγεί σε άλλο άρθρο: "Σιωπή των Προβάτων, θυσία των Αμνών, τραγωδία για όλη την Κοινωνία" ("Καθημερινή", 10.7.99).

8. Παραδείγματα σε άρθρα ποικίλα και τούτο: "Πρωινός Καφές στα Λύκεια με Μαθήτριες - Μαθητές" ("Ελευθεροτυπία", 5.12.98).

9. Το ζήτημα αναλύουμε αλλού ("Νέα Παιδεία", τεύχος 89, "Εκπαιδευτικά", τεύχος 49 - 50), "Καθημερινή" (10.11.98) κ.ά.).

10. Ελπίζω ότι κάποια στιγμή θα επιζητήσει τέτοιο διάλογο για την ουσία και την πορεία με σύνεση η πολιτική ηγεσία.

• Η Νομαρχιακή Επιτροπή της Κεφαλονιάς - Ιθάκης της ΠΕΑΕΑ προσκαλεί όλους τους αγωνιστές να παραστούν στα αποκαλυπτήρια ιστορικού μνημείου,το οποίο συμβολίζει τον αγώνα του ελληνικού λαού της περιόδου 1941 - 1944, της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ κατά των ξένων κατακτητών στην περίοδο 1946 - 1949, που θα γίνει σήμερα, Σάββατο στις 6 μ.μ. στο χωριό Ζερβάτα, στη Σάμη.Ο Σπύρος Λουκάτος,ένας από τους πρωταγωνιστές της ΕΑΜικής Αντίστασης, θα αναφερθεί στα ιστορικά γεγονότα της εποχής. Ενώ την εκδήλωση θα τιμήσει και αντιπροσωπεία του Γενικού Συμβουλίου της ΠΕΑΕΑ από την Αθήνα. Πούλμαν αναχωρούν σήμερα, στις 7.30 το πρωί από την πλατεία Κάνιγγος και η επιστροφή θα γίνει την Κυριακή το βράδυ. Για περισσότερες πληροφορίες στα τηλέφωνα: 5742.567, 5817.384 και 3844.853.
• Το παράρτημα της Λουτρακίου - Περαχώρας της ΠΕΑΕΑ και ο Δήμος Λουτρακίου θα πραγματοποιήσουν αύριο, Κυριακή,στις 10.30 π.μ.,τα αποκαλυπτήρια του ιστορικού μνημείου της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης της περιόδου '41 - '44, στο παραλιακό πάρκο Ειρήνης - Λουτρακίου.
• Το παράρτημα Καλαβρύτων της ΠΕΑΕΑ και ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Ανω Λουσών "Τα Σουδενά" συνδιοργανώνουν εκδήλωση αύριο, Κυριακή στις 11.30 το πρωί στους Ανω Λουσούς (Ανω Σουδενά),στα Καλάβρυτα. Στην εκδήλωση θα γίνει η τέλεση του καθιερωμένου μνημοσύνου, στη μνήμη των πεσόντων αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, που έδωσαν τη ζωή τους κατά την περίοδο 1941 - 1949. Οι συνδιοργανωτές καλούν όλο το λαό της Αχαϊας και τους επιζώντες αντιστασιακούς αγωνιστές να παραστούν στην εκδήλωση.
• Επιμνημόσυνη δέηση για τους πεσόντες της Εθνικής Αντίστασης και του Δημοκρατικού Στρατού θα πραγματοποιηθεί αύριο, Κυριακή,στις 10 το πρωί στη Σαϊδόνα της Μεσσηνιακής Μάνης. Την εκδήλωση συνδιοργανώνουν τα Παραρτήματα Μεσσηνίας της ΠΕΑΕΑ και της ΠΕΑΤΑΘ,η ΚΟΒ Μάνης του ΚΚΕ,το Τοπικό Συμβούλιο Σαϊδόνας,η Επιτροπή Ειρήνης Μεσσηνίας και ο Σύλλογος Σαϊδονιτών.
• Ο Δήμος Ινούντος και τα παραρτήματα της Εθνικής Αντίστασης οργανώνουν, αύριο, Κυριακή στις 10.30 το πρωί,στη Σελασία (Βουρλιάς) Λακωνίας, εκδήλωση με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 56 χρόνων από τη νικηφόρα μάχη, που έδωσε ο ΕΛΑΣ κατά των Γερμανών κατακτητών.

• Το Παράρτημα Λακωνίας της ΠΕΑΕΑ διοργανώνει συνεστίαση σήμερα, Σάββατο,στις 8 το βράδυ στη Σκάλα Λακωνίας,στο κέντρο Πολυτάκου.Στη συνεστίαση θα παραβρεθεί και θα χαιρετίσει ο Σπύρος Χαλβατζής,μέλος του ΠΓ του ΚΚΕ. Η είσοδος θα γίνεται με κάρτα. Τα κεντρικά γραφεία της ΠΕΑΕΑ θα δρομολογήσουν πούλμαν για τη συνεστίαση, τα οποία αναχωρούν, σήμερα, στις 8 π.μ. από την πλατεία Κάνιγγος. Για περισσότερες πληροφορίες στα τηλέφωνα: 8234.296 και 8222.952.

Συνεχίζονται οι εκδηλώσεις στο πλαίσιο του 25ου Φεστιβάλ ΚΝΕ - "ΟΔΗΓΗΤΗ" σε πόλεις και κωμοπόλεις της Ελλάδας μεταφέροντας παντού το μήνυμα της λαϊκής αντεπίθεσης, ενώ θα κορυφωθεί με το κεντρικό τετραήμερο στις 16, 17, 18 και 19 Σεπτέμβρη στην Πανεπιστημιούπολη των Ιλισσίων. Οι προφεστιβαλικές εκδηλώσεις, που έχουν προγραμματιστεί για σήμερα Σάββατο και αύριο Κυριακή, είναι οι εξής:

• Σήμερα, Σάββατο:

Στο Πέραμα Ιωαννίνων,στους Γιαννάδες Κέρκυρας,στην Αριδαία Πέλλας,στη Σκάλα Καλλιράχης στη Θάσο,στο Νυδρί Λευκάδας.Επίσης, στοΠλαγιάρι Θεσσαλονίκης,με θέμα: "Νεολαία και πολιτική". Επίσης στην Ερμούπολη της Σύρου,στις 8.30 μμ με θέμα "Ειρήνη" και ομιλήτρια την Τατιάνα Ευαγγελοπούλου,μέλος του ΚΣ της ΚΝΕ.

• Σήμερα Σάββατο και αύριο Κυριακή θα πραγματοποιηθεί στη Χίο διήμερο εκδηλώσεων, με ομιλητή τον Κώστα Μυτιληνιού,μέλος του Γραφείου του ΚΣ της ΚΝΕ.
• Αύριο, Κυριακή:

Στο Ληξούρι Κεφαλλονιάς,με ομιλητή τον Αντρέα Φραγκέα,μέλος του Γραφείου του ΚΣ της ΚΝΕ. Επίσης, στο Κιάτο,στη Γαστούνη,στην Κατοχή Αιτωλοακαρνανίας,στο Πέτα Αρτας,στα Λιμενάρια Θάσου,στην Καλλονή Μυτιλήνης και στις Αχαρνές Κρήτης.

Επίσης, την Κυριακή εκδηλώσεις θα γίνουν στο πάρκο Ανδρωνίου στη Μύρινα Λήμνου,στις 8.30 μμ με θέμα "Ειρήνη", στην πλατεία Πηγών στη Σκάλα Λακωνίας στις 8 μμ και στην κεντρική πλατεία στη Ζαχάρω,στις 8.30 μμ.