Ανεξάρτητα από το πόσο θεωρεί κανείς ότι ήδη επιδρά και θα επιδράσει στο μέλλον η ανθρώπινη δραστηριότητα στην εμφάνιση και όξυνση του φαινομένου του θερμοκηπίου (υπάρχουν διαφορετικές απόψεις στην επιστημονική κοινότητα), είναι μάλλον γενική παραδοχή ότι η επίδραση αυτή άρχισε κυρίως τον 20ό αιώνα. Η εκτεταμένη ανάπτυξη της βιομηχανίας αυτή την περίοδο οδήγησε στη μεγάλη αύξηση της έκλυσης διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Δυστυχώς, όταν οι μετρήσεις της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας αρχίσουν να δείχνουν με βεβαιότητα την αύξηση, η κατάσταση ίσως έχει πλησιάσει στο σημείο που οι καταστροφές λόγω της διατάραξης του κλίματος θα είναι αναπότρεπτες. Μια νέα θεωρία έρχεται να αμφισβητήσει την κατεστημένη άποψη αναδείχνοντας το χρονικό βάθος της επίδρασης της ανθρώπινης δραστηριότητας στο παγκόσμιο κλίμα και έμμεσα να τονίσει την πολύ μεγαλύτερης κλίμακας επίδραση που πρέπει να έχει η οικονομική δραστηριότητα της τελευταίας εκατονταετίας.

Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, η εμφάνιση των πρώτων αγροτικών κοινωνιών οδήγησε σε μια αλλαγή της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, ιδιαίτερα όταν πριν από 8.000 χρόνια άρχισε η εκτεταμένη αποψίλωση δασών για τη δημιουργία καλλιεργήσιμων εκτάσεων. Η ποσότητα άνθρακα που εγκλωβίζει η δασική βλάστηση ενός εκταρίου γης είναι πολλαπλάσια της ποσότητας που συγκρατεί η συνήθως εποχιακή χαμηλή βλάστηση των καλλιεργειών. Ετσι, ενώ η φυσική πορεία του διοξειδίου του άνθρακα μέχρι πριν από 8.000 χρόνια ήταν πτωτική, όπως σε κάθε μεσοπαγετωνική περίοδο, άρχισε ξαφνικά να ανεβαίνει. Το ίδιο συνέβη 3.000 χρόνια αργότερα με ένα άλλο αέριο του θερμοκηπίου, το μεθάνιο. Την περίοδο εκείνη άρχιζε η εκτεταμένη καλλιέργεια ρυζιού στη Νότια Κίνα (οι ορυζώνες είναι πηγή μεθανίου από το σάπισμα οργανικών υλικών μέσα στην πλημμυρισμένη περιοχή).

Οι συνέπειες αυτών των απροσδόκητων αυξήσεων στη συγκέντρωση δύο βασικών αερίων του θερμοκηπίου ήταν βαθιές. Χωρίς αυτές, οι θερμοκρασίες στις εύκρατες περιοχές του βόρειου ημισφαιρίου θα είχαν πέσει κατά 3 ή και 4 βαθμούς, δυσκολεύοντας τη γεωργική δραστηριότητα. Ο επόμενος παγετώνας, που ήδη έχει καθυστερήσει κατά μερικές χιλιάδες χρόνια, θα είχε κάνει την εμφάνισή του. Αντ' αυτού, το κλίμα της Γης παρέμεινε σχετικά ήπιο και σταθερό στο πέρασμα αρκετών χιλιάδων χρόνων και μέχρι σήμερα. Ο ανθρώπινος πολιτισμός αναπτύχθηκε στη «ζεστή» περίοδο μετά την τελευταία εποχή των παγετώνων, αλλά κατάφερε να διατηρήσει φιλόξενο το κλίμα, ανακαλύπτοντας τη γεωργία!

Η θεωρία, που αυτή την περίοδο βρίσκεται υπό εξέταση από την επιστημονική κοινότητα, χωρίς ακόμα να έχει γίνει αποδεκτή, αλλά ούτε και να έχει απορριφθεί, στηρίχτηκε στο συνδυασμό των μετρήσεων των αερίων του θερμοκηπίου στον πάγο της Ανταρκτικής και στα ιστορικά δεδομένα της εξέλιξης του ανθρώπινου πολιτισμού. Η συγκέντρωση των αερίων του θερμοκηπίου παρουσιάζει τυπικές διακυμάνσεις με περίοδο 100.000, 41.000 και 22.000 χρόνων, που εξαρτώνται από το συνδυασμό των κινήσεων που κάνει η Γη κατά την περιφορά της γύρω από τον Ηλιο, όπως η μετάπτωση (αλλαγή της κατεύθυνσης του άξονα περιστροφής), η μετατόπιση του περιηλίου, κτλ. Αυτές οι τυπικές διακυμάνσεις φαίνεται να παραβιάζονται τα τελευταία 8.000 χρόνια και η μόνη εξήγηση γι' αυτό είναι η ανθρώπινη παρέμβαση.

Τα δεδομένα για την πρώιμη εκτεταμένη αποψίλωση των δασών επιβεβαιώνονται από μελέτη που είχε παραγγείλει ο Ουίλιαμ ο Καταχτητής για την περιοχή της Αγγλίας, σύμφωνα με την οποία το 90% των φυσικών δασών στις πεδινές περιοχές είχε «καθαριστεί» ήδη το έτος 1086. Από την ίδια μελέτη, προκύπτει ότι στην Αγγλία του 1,5 εκατομμυρίου κατοίκων, ένας πληθυσμός 10 ανθρώπων ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο ήταν αρκετός για να οδηγήσει στην εξάλειψη των δασών. Την ίδια περίοδο η πυκνότητα του πληθυσμού στην Κίνα και στην Ινδία ήταν σημαντικά μεγαλύτερη και γι' αυτό οι ερευνητές της ιστορικής οικολογίας συμπεραίνουν ότι οι περιοχές αυτές πρέπει να είχαν αποψιλωθεί ήδη εδώ και αρκετές χιλιάδες χρόνια.

Αν δεν παρθούν μέτρα, η γοργή αύξηση της μέσης θερμοκρασίας τον 20ό αιώνα, θα συνεχιστεί για τουλάχιστον άλλα 200 χρόνια, μέχρι τα εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα ορυκτών καυσίμων να εξαντληθούν. Στη συνέχεια, το κλίμα της Γης θα αρχίσει να ψύχεται σταδιακά, καθώς οι ωκεανοί θα απορροφούν τον παλμό του επιπλέον διοξειδίου του άνθρακα που θα έχει προκύψει από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Είναι δύσκολο να προβλεφτεί αν τελικά η νέα εποχή των παγετώνων θα έρθει, ή θα διατηρηθεί για πολύ μια νέα ισορροπία, σε έναν κόσμο με πλημμυρισμένες αρκετές παραλιακές περιοχές, περισσότερους καταστροφικούς τυφώνες και έντονα φαινόμενα πλημμυρών και ξηρασίας σε διάφορα σημεία του πλανήτη.

Οι ΗΠΑ και πιο συγκαλυμμένα οι άλλες ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες και ομάδες κρατών αποφεύγουν να πάρουν ουσιαστικά μέτρα περιορισμού των εκλυόμενων αερίων θερμοκηπίου. Είτε το παραδέχονται ανοιχτά, είτε όχι, αυτό γίνεται - όπως είναι γενικότερα η φροντίδα τους - για να μη θιχτεί η ανταγωνιστικότητα των βιομηχανιών τους, που θα έπρεπε να προχωρήσουν σε αλλαγές τεχνολογίας και να δεχτούν περιορισμούς. Από τη μεριά τους, οι αστικές τάξεις των αναπτυσσόμενων χωρών δε θεωρούν σκόπιμο να πληρώσουν τη νύφη αυτές, πολύ περισσότερο που βλέπουν εκείνους που έχουν την πρώτη ευθύνη για τη μέχρι τώρα επιβάρυνση της ατμόσφαιρας να συνεχίζουν ακάθεκτοι, ή με μέτρα σαν την κοροϊδία του εμπορίου ρύπων (όπου το κεφάλαιο ανοιχτά εξαγοράζει το δικαίωμα να υποθηκεύει το μέλλον των σημερινών, αλλά και των επόμενων γενεών). Οι προειδοποιήσεις των επιστημόνων είναι «φωνή βοώντος εν τη ερήμω» όταν βάζουν σε κίνδυνο την ανταγωνιστικότητα.

Εκείνο που πρέπει να είναι σαφές στον καθένα ο οποίος δεν έχει δεχτεί σαν φυσικό νόμο το βιασμό του φυσικού περιβάλλοντος και της υγείας της δικής του και των παιδιών του, είναι ότι με αυτή την κατάσταση, δηλαδή με το κεφαλαιοκρατικό σύστημα, δεν μπορεί να ελπίζει σε μέτρα αντιμετώπισης. Παρά μόνο ίσως, όταν η κατάσταση θα έχει φτάσει στο απροχώρητο και οι συλλογικοί καπιταλιστές, τα κράτη, θα επιληφθούν για τη διάσωση, έστω και σε άθλια κατάσταση, του υπόβαθρου που έχει ανάγκη το απάνθρωπο εκμεταλλευτικό σύστημα, δηλαδή της ανθρωπότητας.