Μετά τη σύσκεψη του πρωθυπουργού, Κ. Σημίτη, και της ηγεσίας του υπουργείου Εξωτερικών στο Μέγαρο Μαξίμου την περασμένη Πέμπτη, ήταν θέμα ωρών η υιοθέτηση της αμερικανοτουρκικής πρότασης για μια εκβιαστική διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού. Οι εντολές - για συμφωνία με την πρόταση που ήταν στο διαπραγματευτικό τραπέζι - που έφυγαν από την Αθήνα μετά τη σύσκεψη της Πέμπτης δεν άφησαν κανένα περιθώριο στην ελληνοκυπριακή πλευρά, η οποία κάτω από το βάρος των πιέσεων αποδέχτηκε χτες το απόγευμα τη διαδικασία.

Με την προτεινόμενη διαδικασία, το Κυπριακό οδηγείται τελικά στην επιδιαιτησία του ΓΓ του ΟΗΕ, ο οποίος θα επιβάλει την τελική συμφωνία. Ετσι, λοιπόν, μετά τις χτεσινές θετικές απαντήσεις όλων των εμπλεκόμενων μερών, οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό θα συνεχιστούν στη Λευκωσία από τις 19 Φεβρουαρίου μέχρι τις 22 Μαρτίου. Στη συνέχεια, οι συζητήσεις θα συνεχιστούν με τη συμμετοχή Ελλάδας και Τουρκίας μέχρι τις 29 Μαρτίου. Οποια ζητήματα δεν κλείσουν με τις διμερείς συνομιλίες και την τετραμερή διάσκεψη θα «επιλυθούν» με την επιδιαιτησία του Κ. Ανάν, ο οποίος θα επιβάλει την άποψή του σύμφωνα με το σχέδιο που έχει υποβάλει για την επίλυση του Κυπριακού.

Σε όλη αυτή τη διαδικασία συμβουλευτικό ρόλο σε θέματα τεχνικά που έχουν να κάνουν με γνωμοδοτήσεις για το κατά πόσον οι ρυθμίσεις της συμφωνίας επίλυσης συνάδουν με το κοινοτικό κεκτημένο θα έχει η ΕΕ.

Οταν ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία ο Κ. Ανάν, αφού συμπληρώσει και ολοκληρώσει το κείμενο συμφωνίας θα το παραδώσει στις δυο πλευρές και στις εγγυήτριες δυνάμεις και στη συνέχεια θα τεθεί σε ταυτόχρονα και χωριστά δημοψηφίσματα στις 21 Απριλίου, όπως καθορίστηκε από την επιστολή του ΓΓ προς τις δυο πλευρές. Σε αυτή τη φάση και μόνο, υπάρχει η δυνατότητα απόρριψης της συμφωνίας, αν υπάρξει καταψήφισή της σε κάποιο από τα δημοψηφίσματα των δύο κοινοτήτων.

Μετά την υιοθέτηση της συμφωνίας ο ΓΓ του ΟΗΕ σε δηλώσεις του περιέγραψε το χρονοδιάγραμμα και υπογράμμισε «ότι τα μέρη είναι δεσμευμένα να διαπραγματευτούν με καλή πίστη στη βάση του σχεδίου μου για να επιτευχθεί μια συνολική λύση στο Κυπριακό, μέσω χωριστών και ταυτόχρονων δημοψηφισμάτων πριν από την 1η Μαΐου 2004».

Ο πρωθυπουργός, Κ.Σημίτης, μετά τις εξελίξεις στη Ν. Υόρκη έκανε την παρακάτω δήλωση: «Η σημερινή συμφωνία για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων με βάση το σχέδιο Ανάν αποτελεί μια αποφασιστική καμπή για την οριστική επίλυση του Κυπριακού. Η συμφωνία δημιουργεί τις προϋποθέσεις μιας ουσιαστικής διαπραγμάτευσης σε ένα πλαίσιο που αποκλείει κωλυσιεργίες.

Ελπίζω ότι η Τουρκοκυπριακή πλευρά θα διαπραγματευτεί αυτή τη φορά με καλή πίστη.

Προσβλέπω ιδιαίτερα στη δηλωθείσα θέληση της Ευρωπαϊκής Ενωσης να συμβάλλει στη διαμόρφωση της τελικής συμφωνίας.

Θέλω, τέλος, να συγχαρώ τους εκπροσώπους της Ελληνοκυπριακής και της Ελληνικής πλευράς και ιδίως τον Πρόεδρο κ.Παπαδόπουλο, ο οποίος χειρίστηκε τα θέματα με θάρρος και αποτελεσματικότητα».

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο υπουργός Εξωτερικών Τ. Γιαννίτσης χαρακτήρισε τη συμφωνία «ιστορική» και υπογράμμισε ότι Λευκωσία και Αθήνα αποφάσισαν ομόφωνα.

Η δήλωση στην οποία συμφώνησαν όλα τα μέρη και ανέγνωσε ο γγ του ΟΗΕ, Κ. Ανάν, χτες βράδυ, ανέφερε μεταξύ άλλων:

«Οι συνομιλίες ξανάρχισαν στις 10 Φεβρουαρίου στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη μεταξύ των δύο μερών στην Κύπρο, στην παρουσία μου. Μετά από τρεις ημέρες συναντήσεων και διαβουλεύσεων, είμαι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσω ότι τα μέρη είναι δεσμευμένα να διαπραγματευτούν με καλή πίστη στη βάση του σχεδίου μου για να επιτευχθεί μια συνολική λύση στο Κυπριακό μέσω χωριστών και ταυτόχρονων δημοψηφισμάτων πριν από την 1η Μαΐου 2004.

Προς το σκοπό αυτό, τα μέρη θα αναζητήσουν να συμφωνήσουν στις αλλαγές και να ολοκληρώσουν το σχέδιο από όλες τις απόψεις μέχρι τις 22 Μαρτίου στο πλαίσιο των καλών μου υπηρεσιών, ώστε να παραγάγουν ένα τελικό κείμενο. Στην απουσία μιας τέτοιας συμφωνίας, θα συγκαλέσω μια συνάντηση των δύο πλευρών με τη συμμετοχή της Ελλάδας και της Τουρκίας για να συνεργαστούν σε μιαν επικεντρωμένη προσπάθεια να συμφωνήσουν σε ένα τελικό κείμενο μέχρι τις 29 Μαρτίου.

Ως ύστατη επιλογή, στην περίπτωση ενός συνεχιζόμενου και επίμονου αδιεξόδου, τα μέρη με έχουν καλέσει να χρησιμοποιήσω τη διακριτική μου ευχέρεια να οριστικοποιήσω το κείμενο που θα τεθεί σε δημοψηφίσματα στη βάση του σχεδίου μου. Επιπρόσθετα, τα μέρη έχουν συμφωνήσει σε άλλες εισηγήσεις που περιλαμβάνονται στην πρόσκλησή μου ημερομηνίας 4 Φεβρουαρίου 2004. Επίσης, έχουν αποφασίσει να δημιουργήσουν μιαν τεχνική επιτροπή για τις οικονομικές πτυχές της εφαρμογής, της οποίας θα προεδρεύουν τα Ηνωμένων Εθνη. Οι εγγυήτριες δυνάμεις έχουν εκφράσει τη δέσμευσή τους σε αυτή τη διαδικασία και στην πλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτήν. Χαιρετίζω αυτές τις δεσμεύσεις, καθώς και τις διαβεβαιώσεις της ΕΕ να περιλάβει τη λύση και να προσφέρει την τεχνική στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».

«Προσδοκώ να αντλήσω αυτή τη βοήθεια, καθώς και αυτήν άλλων, στην πορεία των διαπραγματεύσεων. Οι συνομιλίες θα επαναρχίσουν στην Κύπρο, την Πέμπτη, 19 Φεβρουαρίου, με απευθείας συναντήσεις με τα δύο μέρη στην παρουσία του ειδικού μου συμβούλου Αλβαρο ντε Σότο. Οι τεχνικές επιτροπές για τους νόμους και τις συνθήκες θα επαναρχίσουν την ίδια ημέρα. Εξαίρω το εποικοδομητικό πνεύμα και την πολιτική βούληση που επέδειξαν τα δύο μέρη, καθώς και η Ελλάδα και η Τουρκία, για επίτευξη αυτής της συμφωνίας. Ολοι οι ενδιαφερόμενοι είναι τώρα αντιμέτωποι με ιστορικές ευθύνες να επιφέρουν μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη στην Κύπρο. Τους εύχομαι κάθε καλό και προσδοκώ να εργαστώ στενά μαζί τους».

Από την παραπάνω δήλωση - πέρα από το αρνητικό περιεχόμενο της ίδιας της πρότασης Ανάν - σημειώνουμε ως ιδιαίτερα ανησυχητική τη φράση: «Οι εγγυήτριες δυνάμεις έχουν εκφράσει τη δέσμευσή τους σε αυτή τη διαδικασία και στην πλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτήν. Χαιρετίζω αυτές τις δεσμεύσεις...». Ποιες είναι λοιπόν οι δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει οι εγγυήτριες δυνάμεις; Ποιες υποχρεώσεις τους απορρέουν από αυτές; Εύλογο το ερώτημα μια και οι Κύπριοι πολίτες έχουν πικρή εμπειρία από τις παρεμβάσεις των λεγόμενων εγγυητριών δυνάμεων.

Ακόμα μας ανησυχεί η φράση: «Προσδοκώ να αντλήσω αυτή τη βοήθεια, καθώς και αυτήν άλλων...». Ποιοι είναι αυτοί οι «άλλοι» που ο γγ του ΟΗΕ «αποφεύγει» να κατονομάσει; Προς τι το ενδιαφέρον τους και γιατί η «βοήθειά» τους θα δίνεται «υπόγεια» και κρυφά; Εχουμε άδικο αν υποπτευθούμε πως πίσω από τους «άλλους» βρίσκονται οι Αμερικανοί;

Τα δικά μας σχόλια περιττεύουν...

Η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα θα δώσει συνέντευξη Τύπου για τις εξελίξεις στο Κυπριακό, τη Δευτέρα 16 Φλεβάρη, στις 11 το πρωί, στο ξενοδοχείο «Τιτάνια» (Πανεπιστημίου 52, 10^ος όροφος).

Σε δήλωσή του αργά χτες το βράδυ στον τηλεοπτικό σταθμό Κύπρου, «ΡΙΚ», ο Ντίνος Κατσουρίδης, μέλος του ΠΓ του ΑΚΕΛ, τόνισε: «Πετύχαμε το καλύτερο δυνατό πλαίσιο συνομιλιών υπό τις περιστάσεις. Δημιουργείται προοπτική λύσης αν η τουρκική πλευρά εννοεί όσα διακηρύσσει. Συγχαρητήρια στην αντιπροσωπεία μας στη Νέα Υόρκη και ιδιαίτερα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ο Τάσος Παπαδόπουλος πιθανόν να αποδειχτεί τελικά ο Πρόεδρος της λύσης και της επανένωσης».

Σκεπτικισμό εξέφρασε ο Πρόεδρος της Κύπρου, Τάσος Παπαδόπουλος, σε δηλώσεις του κατά την έξοδό του από το μέγαρο του ΟΗΕ. Ο Πρόεδρος της Κύπρου εξέφρασε την ελπίδα ότι «αυτή τη φορά, οι συνομιλίες να οδηγήσουν σε ένα θετικό αποτέλεσμα, το οποίο να τεθεί σε δημοψήφισμα. Εχουμε πετύχει αυτό που ζητούμε τους τελευταίους εννέα μήνες, δηλαδή επανέναρξη των συνομιλιών υπό την αιγίδα του γενικού γραμματέα. Αυτή τη φορά, οι συνομιλίες μεταξύ των μερών, με τη βοήθεια της Ελλάδας και της Τουρκίας, καθώς και της ΕΕ, ελπίζω να μας οδηγήσουν σε θετικό αποτέλεσμα για να αποφασίσουμε να θέσουμε σε δημοψήφισμα τη λύση που θα προκύψει».

Σε ερώτηση εάν έθεσε τα ζητήματα που η ελληνοκυπριακή πλευρά θέλει να αλλάξουν στο σχέδιο Ανάν, ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος είπε ότι «αυτό είναι μέσα στα πλαίσια της διαδικασίας που θα ακολουθηθεί». Ερωτηθείς εάν το Κυπριακό οδηγείται προς την επίλυσή του, επισήμανε πως «υπήρξαν τόσες κάλπικες ελπίδες στο παρελθόν που δεν θα ήθελα να προβώ σε οποιαδήποτε πρόβλεψη». Εξέφρασε δε την ελπίδα ότι θα βρεθεί λύση. Σε ερώτηση ποια ήταν τα κύρια θέματα που απασχόλησαν τις διαπραγματεύσεις της Νέας Υόρκης, ο Κύπριος Πρόεδρος είπε: «Την άσκηση της διακριτικής εξουσίας του γενικού γραμματέα ως προς το τελικό αποτέλεσμα των θεμάτων, αλλά πάνω από όλα την εμπλοκή της ΕΕ στις συνομιλίες».