Ενώ το κύμα κακοκαιρίας είχε χτες μεταφερθεί στην Κρήτη, η κεντρική και νότια ηπειρωτική χώρα προσπαθεί, εν μέσω παγετού, να ξαναβρεί τους κανονικούς της ρυθμούς. Μπορεί η ένταση της χιονόπτωσης να μην είναι συνηθισμένο φαινόμενο, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι δυνατόν να δικαιολογήσει το γεγονός ότι η χώρα κόπηκε στα δύο για δύο σχεδόν μερόνυχτα και το πολεοδομικό συγκρότημα της πρωτεύουσας στην ουσία έπαψε να λειτουργεί. Αν κάτι ανέδειξε αυτή η κακοκαιρία δεν είναι κυρίως η αναποτελεσματικότητα του κρατικού μηχανισμού να αντιμετωπίσει τις συνέπειες, όσο η έλλειψη των απαραίτητων υποδομών, που πρέπει να διαθέτει η χώρα για να είναι σε θέση ο κρατικός μηχανισμός να δώσει τη μάχη με επιτυχία.

Η «επιτυχία» του κρατικού μηχανισμού... να μη θρηνήσουμε θύματα από την πρόσφατη κακοκαιρία, όπως προβλήθηκε από τον πρωθυπουργό, Κ. Σημίτη μετά το πέρας της χτεσινής διυπουργικής σύσκεψης, αναδεικνύεται, από τα ίδια τα πράγματα, σε ένα μάλλον τυχαίο γεγονός. Κι αυτό, γιατί η «επιτυχία» συνοδεύεται από τη, για μια ακόμη φορά, διαπίστωση της έλλειψης των υποδομών εκείνων που θα συμβάλουν στην έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση των προβλημάτων, τα οποία προκύπτουν σε τέτοιες περιπτώσεις. «Συνοδεύεται» από την απόδειξη για το πού οδηγεί η νεοφιλελεύθερη πολιτική του λιγότερου κράτους που αφαιρεί αρμοδιότητες από το κράτος, επειδή αυτές συγκρούονται με συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου. Χαρακτηριστική είναι στο σημείο αυτό η περίπτωση, πριν λίγα χρόνια, της διάλυσης της ΜΟΜΑ, της ειδικής μονάδας επέμβασης που είχε ο στρατός για τέτοιες περιπτώσεις, ώστε να ενισχυθούν οι μεγαλοεργολάβοι και να αναλαμβάνουν αυτοί τα δημόσια έργα και όχι το ίδιο το Δημόσιο. Χαρακτηριστικό είναι ακόμη ότι η κυβέρνηση, αντί να προχωρήσει στην επίταξη του πλούσιου εξοπλισμού που διαθέτουν οι μεγαλοκατασκευαστικές εταιρίες, καλούσε την Κυριακή, μέσω Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ), τους πολίτες που διαθέτουν τζιπ, να βοηθήσουν στον απεγκλωβισμό συμπολιτών τους.

Η παντελής έλλειψη υποδομών, που προκύπτει από την κυβερνητική πολιτική εξυπηρέτησης των μεγάλου κεφαλαίου - στη διάθεση του οποίου τίθεται και ο κρατικός μηχανισμός - και όχι των πολιτών, επιχειρήθηκε με θράσος να καλυφθεί, μεταφέροντας τις ευθύνες για τα προβλήματα στους τελευταίους, επειδή δε συμμορφώνεται στους ανύπαρκτους κανόνες που θεσμοθετεί το κράτος. «Και οι πολίτες πρέπει να έχουν σωστή συμπεριφορά και εμείς τους παροτρύνουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Πρέπει να γνωρίζουν ότι και ο καιρός μερικές φορές δεν ελέγχεται και γι' αυτό είναι και δική τους ευθύνη να βοηθήσουν και να αντιμετωπίσουν τα πράγματα. Να μην περιμένουμε από τους άλλους όλα», δήλωσε χαρακτηριστικά μετά τη χτεσινή σύσκεψη ο πρωθυπουργός, Κ. Σημίτης.

Ο ίδιος, σε μια προσπάθεια να εξωραΐσει την ανετοιμότητα και ολιγωρία του κρατικού μηχανισμού, «επιστράτευσε» άρθρα γερμανικών εφημερίδων που έκαναν λόγο για παράλυση του εθνικού δικτύου που προκάλεσε η χιονόπτωση εκεί. Τον ίδιο στόχο εξυπηρέτησε και η αναφορά του στην κακοκαιρία του τριημέρου, ως την εντονότερη που έπληξε τα τελευταία 40 χρόνια τη χώρα. Μάλιστα, τόσο ο ίδιος όσο και ο υπουργός Εσωτερικών, Κ. Σκανδαλίδης, επιχείρησαν να παρουσιάσουν τα προβλήματα από την κακοκαιρία ως μια «εμπειρία χρήσιμη», για την πιο «αποτελεσματική» λειτουργία του κρατικού μηχανισμού εφεξής.

Πρόκειται για μια έμμεση παραδοχή της ολιγωρίας του κρατικού μηχανισμού από τη μία και της ανεπαρκούς υποδομής του από την άλλη, κάτι βέβαια που έχει την εξήγησή του στις προτεραιότητες του πολιτικού μας συστήματος, μεταξύ των οποίων η ασφάλεια του πολίτη βρίσκεται πολύ χαμηλά, σε αντίθεση, βέβαια, με την «ανασφάλεια» που του «εγγυώνται» οι κρατικοί μηχανισμοί καταστολής των αγώνων και διεκδικήσεών του. Η ανεπάρκεια του κρατικού μηχανισμού διατυπώθηκε, μάλιστα, και από τα ίδια τα κυβερνητικά στελέχη, με πρώτον τον Κ. Σκανδαλίδη που έκανε λόγο για προβλήματα συντονισμού και λάθη, τα οποία, βέβαια, στη συνέχεια απέδωσε στην «ταχύτητα του φαινομένου που δεν μπορούσε να προβλεφτεί». Στο ίδιο μήκος κύματος ο υφυπουργός Εσωτερικών, Λ. Παπαδήμας μίλησε για έλλειψη συντονισμού της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ), κάτι που, όπως είπε, οφείλεται στην αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων των αρμοδίων φορέων και οργάνων Αυτοδιοίκησης. Εξερχόμενος δε της Διυπουργικής, ο υφυπουργός Εθνικής Αμυνας, Λ. Λωτίδης είπε πως έπρεπε να είχε απαγορευτεί νωρίτερα η διέλευση αυτοκινήτων χωρίς αλυσίδες και των νταλικών στην εθνική Οδό. Το Σαββατοκύριακο είχε προηγηθεί το παιχνίδι της επίρριψης ευθυνών από τη μια υπηρεσία στην άλλη.

Χαρακτηριστική είναι στο σημείο αυτό η διαπίστωση ότι η υποτιθέμενη επιχειρησιακή ομάδα στο Κέντρο της ΓΓΠΠ δεν έχει αποφασιστικές αρμοδιότητες και χρειάζεται κάθε φορά απόφαση υπουργού, για να λειτουργήσει ή να εκτελέσει μια απόφαση. Στο νομοσχέδιο για την αναμόρφωση της πολιτικής προστασίας, η ομάδα αυτή αναμένεται να αποκτήσει πιο ευέλικτο χαρακτήρα με τη συμμετοχή σε αυτή των υφυπουργών των αρμόδιων υπουργείων, οι οποίοι θα αναλαμβάνουν την ευθύνη των εντολών. Σύμφωνα με τον Σημίτη, θα πρέπει σε επίπεδο ΓΓΠΠ να βελτιωθεί η πρόληψη, να υπάρξουν παρεμβάσεις στους αυτοκινητόδρομους, να καθίσταται υποχρεωτικός ο εξοπλισμός με αλυσίδες, να υπάρχει συνεχής πληροφόρηση. Δηλαδή, τα αυτονόητα τώρα αναζητούνται.

Τα σοβαρότερα προβλήματα εντοπίζονταν χτες στις περιοχές της βορειοανατολικής Αττικής, όχι μόνο από την άποψη της προσπέλασης στο οδικό δίκτυο, αλλά και λόγω των διακοπών ηλεκτροδότησης που οφείλονταν σε βλάβες του δικτύου. Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης παρέμειναν και χτες οι Νομοί Αττικής, Εύβοιας, Βοιωτίας και Ρεθύμνου, ενώ χτες, με απόφαση της Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κηρύχτηκαν και οι νομοί Λασηθίου και Χανίων. Αποκλεισμένα ήταν πάνω από 187 χωριά σε Βοιωτία, Εύβοια, Ρέθυμνο, Λασήθι και Χανιά.

Σχετικά ομαλά διεξαγόταν χτες η κυκλοφορία στην Εθνική Οδό Αθηνών - Λαμίας, όπου από τις 11.35 π.μ. η κυκλοφορία των οχημάτων πραγματοποιούνταν χωρίς αλυσίδες. Τα βράδια της Παρασκευής και του Σαββάτου πολλοί οδηγοί είχαν εγκλωβιστεί στην Εθνική Αθήνας - Λαμίας, από το 70ό μέχρι το 90ό χιλιόμετρο. Ο αριθμός τους ήταν αρκετός, αν ληφθεί υπόψη ότι ο Στρατός είχε αναλάβει τον εφοδιασμό τους με 2.000 μερίδες φαγητού. Επίσης, δεκάδες άτομα φιλοξενήθηκαν στο Κέντρο Πυροβολικού στη Θήβα. Ομως, πολλές ήταν οι καταγγελίες οδηγών για την ανυπαρξία παρέμβασης του κρατικού μηχανισμού, που τους άφησε αβοήθητους από μερικές ώρες μέχρι μια μέρα στις κακές καιρικές συνθήκες. Οπως του Βαγγέλη Αποστολόπουλου που χρειάστηκε 24 ώρες για να κάνει το ταξίδι Θεσσαλονίκη - Αθήνα. Συγκεκριμένα μας κατήγγειλε ότι κατηύθυναν οχήματα στο στρατόπεδο της Θήβας, τη στιγμή που ο δρόμος που οδηγούσε σε αυτό ήταν κλειστός. Υπήρχαν ελλείψεις σε εκχιονιστικά και «αλατιέρες», ενώ η Εθνική δεν παρέχει τη δυνατότητα παράκαμψης του διαζώματός της ανά τακτικά χρονικά διαστήματα. Συνεργεία του Στρατού και της Πυροσβεστικής έσπασαν το τσιμεντένιο διάζωμα του δρόμου και πολλοί ταξιδιώτες επέστρεψαν με δυσκολία στην Αθήνα.

Το ΕΚΑΒ δέχτηκε πάνω από 10.500 κλήσεις για παροχή βοήθειας, ενώ 1.820 περιστατικά μεταφέρθηκαν στα εφημερεύοντα νοσοκομεία της Αττικής. Η Πυροσβεστική είχε επιστρατεύσει 200 οχήματά της και δέχτηκε πάνω από 500 κλήσεις για παροχή βοήθειας, από τις οποίες πάνω από 300 ήταν για κοπή δέντρων.

Από τις πρώτες πρωινές ώρες η κυκλοφορία στις βασικές οδικές αρτηρίες που οδηγούν στο κέντρο της Αθήνας, όπως στις λεωφόρους Κηφισίας, Μεσογείων, Κανελλοπούλου, Βουλιαγμένης, Συγγρού, Πειραιώς και Αχαρνών γινόταν χωρίς τη χρήση αντιολισθητικών αλυσίδων.

Αντιολισθητικές αλυσίδες ήταν χτες το πρωί απαραίτητες στη λεωφόρο Μαραθώνος μετά τον Σταυρό της Αγ. Παρασκευής, όπως επίσης στη Λαυρίου, τη Σπάτων, το επαρχιακό οδικό δίκτυο της Μαλακάσας, τις πρωινές ώρες στην οδό Πρωτοπαππαδάκη και στον περιφερειακό του Αττικού Αλσους και στην οδό Καρπενησιώτη από την πλευρά του Πολυγώνου. Κλειστός λόγω παγετού ήταν ο δρόμος για την Πάρνηθα από το τελεφερίκ και πάνω, η Παλαιά Εθνική Οδός Αθηνών - Θηβών, με αλυσίδες «πατιόταν» ο δρόμος από την πλατεία της Παλαιάς Πεντέλης προς Ν. Μάκρη και Διόνυσο, από τα Μέγαρα προς Αλεποχώρι και από τον Αγ. Στέφανο προς τη λίμνη Μαραθώνα, το Γραμματικό και το Καλέντζι. Χωρίς αλυσίδες διεξαγόταν η κυκλοφορία στην Εθνική Οδό Αθηνών - Κορίνθου.

Προβλήματα υπήρχαν στην κυκλοφορία των αστικών λεωφορείων στα βόρεια προάστια, αφού τα οχήματα δεν μπορούσαν να προσεγγίσουν τους τερματικούς τους σταθμούς στις περιοχές Αγίας Παρασκευής, Χαλανδρίου, Αμαρουσίου, Κηφισιάς, Ζαφειρίου και Ανω Λιοσίων, ενώ σχεδόν κανονικά κινήθηκαν τα τρόλεϊ, τα δρομολόγια του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου πραγματοποιήθηκαν μέχρι και την Ειρήνη. Το Σαββατοκύριακο λειτούργησαν 72 από τις 330 γραμμές των αστικών λεωφορείων. Οι περισσότερες δε από αυτές μέχρι τις έξι το απόγευμα. Με προβλήματα «δούλεψαν» 17 από τις 21 γραμμές των τρόλεϊ.

Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ήταν ο Νομός Ρεθύμνου, αφού χωρίς ηλεκτρικό παρέμεναν πολλές περιοχές, όπως οι Δήμοι Ανωγείων, Φοίνικα, Κουρητών και Κουλουκίου, ενώ η κυκλοφορία πραγματοποιούνταν σε ολόκληρο το νομό μόνο με αλυσίδες. Κλειστός παρέμενε χτες το πρωί ο δρόμος που οδηγεί στο Μυλοπόταμο.

Αποκαθίστανται σταδιακά οι βλάβες που προέκυψαν στο δίκτυο ύδρευσης. Εντοπίζονται ακόμη κάποια μεμονωμένα προβλήματα από διαρροές δικτύων, καθώς έχουν σπάσει σωλήνες από τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Η ΕΥΔΑΠ απευθύνει έκκληση για περιορισμό της κατανάλωσης.

Ενώ η κυβέρνηση και η κρατική μηχανή παρουσιάστηκαν ανέτοιμες να αντιμετωπίσουν τα ιδιαίτερα έντονα προβλήματα που παρουσιάστηκαν σε αρκετές περιοχές της χώρας, την ίδια στιγμή προσπαθούν να μεταθέσουν τις τεράστιες ευθύνες τους για την τρομακτική έλλειψη μέσων και συντονισμού στον «κακό καιρό» και στους «απείθαρχους» πολίτες, επισημαίνει η βουλευτής του ΚΚΕ Λιάνα Κανέλλη, με Επίκαιρη Ερώτηση που κατέθεσε προς τον υπουργό Εσωτερικών Κ. Σκανδαλίδη.

«Οσο ακραίο κι αν χαρακτηριστεί το φαινόμενο του πρόσφατου χιονιά που έπληξε το μεγαλύτερο μέρος της χώρας, γεγονός είναι ότι - παρ' όλες τις σχετικές προειδοποιήσεις των επιστημόνων - η κρατική μηχανή αιφνιδιάστηκε και εμφανίστηκε ανέτοιμη να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που εμφανίστηκαν ιδιαίτερα έντονα σε Αττική, Φθιώτιδα, Βοιωτία - Εύβοια και άλλες περιοχές», αναφέρει η βουλευτής του ΚΚΕ και συνεχίζει: «Χιλιάδες οδηγοί εγκλωβίστηκαν για πολλές ώρες σε πολλά σημεία του εθνικού οδικού δικτύου, αλλά και μέσα στις πόλεις, η προσπέλαση στα νοσοκομεία του λεκανοπεδίου ήταν δύσκολη έως αδύνατη, τα μέσα μαζικής μεταφοράς έπαψαν να λειτουργούν σχεδόν στο σύνολό τους, έκλεισε το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, πολλές περιοχές έμειναν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και νερό κλπ. Παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες του προσωπικού που έδινε με λιγοστά μέσα τη μάχη ενάντια στις συνέπειες του χιονιά, αυτός αποκάλυψε τις συνέπειες της κυβερνητικής πολιτικής, που στα πλαίσια των φιλομονοπωλιακών κατευθύνσεων της ΕΕ αποδιοργανώνει τη δημόσια διοίκηση (ξηλώνει) μια σειρά χρήσιμων υπηρεσιών αναθέτοντας τα καθήκοντά τους σε ιδιώτες, μεταφέρει - δίχως τους αναγκαίους πόρους - την ευθύνη αντιμετώπισης κρίσιμων προβλημάτων στη Νομαρχιακή και Τοπική Αυτοδιοίκηση, ενώ η ίδια η κυβέρνηση προσπαθεί να μεταθέσει τις τεράστιες ευθύνες της για την τρομακτική έλλειψη μέσων και συντονισμού στον "κακό καιρό" και στους "απείθαρχους" πολίτες».

Με βάση τα παραπάνω, ερωτάται ο υπουργός «ποια μέτρα πρόκειται να πάρει η κυβέρνηση και πότε, ώστε να αντιμετωπίζονται έγκαιρα και αποτελεσματικά παρόμοια φαινόμενα, προκειμένου να μην επαναληφθούν τέτοιου είδους προβλήματα».

Την κυβερνητική πολιτική και τα ιδεολογήματα μετάθεσης των ευθυνών στους πολίτες υιοθετεί και στηρίξει η ηγεσία της ΝΔ, η οποία επιπλέον δεν παραλείπει να επιτεθεί στον κρατικό μηχανισμό ακριβώς για να διευκολύνει την «επανίδρυσή» του. Ο Κ. Καραμανλής τήρησε στάση «υπευθυνότητας» και απέφυγε να ασκήσει κριτική στην κυβέρνηση με το πάγιο επιχείρημα - υπεκφυγή «δεν είναι ώρα για κριτική και κατανομή ευθυνών». Χτες ο εκπρόσωπος Τύπου Θ. Ρουσόπουλος εξέφρασε την απογοήτευσή του γιατί ο πρωθυπουργός δε ζήτησε ως όφειλε «τουλάχιστον μία συγγνώμη, από τους Ελληνες πολίτες, οι οποίοι επλήγησαν όχι μόνο από την κακοκαιρία, αλλά κυρίως, από την ανετοιμότητα, την ανεπάρκεια και την αδυναμία του κρατικού μηχανισμού να αντιμετωπίσει άλλη μια έκτακτη κατάσταση». Οσο για τις χτεσινές κυβερνητικές εξαγγελίες εκτιμά ότι «δεν είναι τίποτε άλλο παρά στάχτη στα μάτια των πολιτών, σε μια προσπάθεια κάλυψης των ευθυνών αυτών που κυβερνούν είκοσι χρόνια».