Copyright 2019 The Associated

Η υπουργός Αμυνας της Γερμανίας Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και προτεινόμενη για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Στις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που θα προωθήσει εφόσον αναλάβει την προεδρία της, ανακοίνωσε χτες η υποψήφια για πρόεδρος της Κομισιόν και τέως υπουργός Αμυνας της Γερμανίας, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μιλώντας στην ευρωκοινοβουλευτική ομάδα των Φιλελευθέρων. Η φον ντερ Λάιεν είχε τις προηγούμενες μέρες επαφές με τις ευρωομάδες, προσπαθώντας να αποσπάσει τη στήριξή τους. Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στο παζάρι με τους Πράσινους, από τους οποίους εξαρτάται η εκλογή της.

Η υποψήφια για την προεδρία της Κομισιόν έθεσε, μεταξύ άλλων, τους εξής στόχους για την πενταετή θητεία της:

Ενταξη κι άλλων κρατών - μελών της ΕΕ στη Ζώνη του Ευρώ και στη Ζώνη Σένγκεν, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις. Επίσης, θεωρεί σημαντικό η «πόρτα» της ΕΕ να μείνει ανοιχτή για κράτη της Ανατολικής Ευρώπης και των Δυτικών Βαλκανίων.

Θα προωθήσει τους κοινούς κανόνες για το άσυλο και τη μετανάστευση. Πρέπει να υπάρχουν γενικοί κανόνες σχετικά με το ποιος έχει δικαίωμα ασύλου στην ΕΕ και ποιος δεν έχει, είπε. Επίσης, δήλωσε ότι θα υποστηρίξει τα σχέδια για έναν κοινό ευρωπαϊκό στρατό. Για την «κλιματική αλλαγή», που αφορά σε μεγάλο βαθμό την προώθηση νέων τεχνολογιών και «πράσινων» επενδύσεων στον ανταγωνισμό με Κίνα και ΗΠΑ, η φον ντερ Λάιεν σημείωσε ότι θα πρέπει να μειωθούν δραστικά οι εκπομπές ρύπων, και οι υπόλοιπες να εξισωθούν π.χ. με αναδάσωση.

Υπερασπίστηκε την υπάρχουσα συμφωνία για το Brexit, αν και, όπως είπε, προτιμά η Βρετανία να παραμείνει στην ΕΕ. Σε περίπτωση αποχώρησης, οι καλές σχέσεις ΕΕ και Βρετανίας είναι αποφασιστικής σημασίας, ενώ τα σύνορα μεταξύ Ιρλανδίας και Βόρειας Ιρλανδίας θα πρέπει να μείνουν ανοιχτά.

Τέλος, υποστήριξε τον επικεφαλής υποψήφιο των Σοσιαλδημοκρατών Φρανς Τίμερμανς, για α' αντιπρόεδρο της Κομισιόν και την επικεφαλής υποψήφια των Φιλελευθέρων, Μαργκρέτε Βεστάγκερ, για κάποια «σημαντική θέση».

Στο μεταξύ, η Καταρίνα Μπάρλεϊ, επικεφαλής του ψηφοδελτίου του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Γερμανίας (SPD) στις ευρωεκλογές και πρώην υπουργός Δικαιοσύνης, σημείωσε πως «και οι 16 ευρωβουλευτές του SPD έχουν δηλώσει πως δεν θα εγκρίνουν την πρόταση» για διορισμό της φον ντερ Λάιεν στην προεδρία της Κομισιόν, ωστόσο ο κυβερνητικός μεγάλος συνασπισμός Χριστιανοδημοκρατών/Χριστιανοκοινωνιστών με τους Σοσιαλδημοκράτες «δεν θα καταρρεύσει εξαιτίας αυτού», εκτίμησε.

Από τη συνάντηση των ηγετών στο Σαράγεβο

Η «Διαδικασία Συνεργασίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη» ξεκίνησε το 1996 (ενώ η άλλη επακολούθησε) με πρωτοβουλία της Ελλάδας και της Βουλγαρίας και στην πορεία συμμετείχαν σ' αυτή οι Αλβανία, Βοσνία - Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κροατία, Κοσσυφοπέδιο, Μαυροβούνιο, Σερβία, Βόρεια Μακεδονία, Ρουμανία, Σλοβενία και η Τουρκία, η αστική τάξη της οποίας δεν εγκαταλείπει, παρά τις δυσκολίες, το ζήτημα της ένταξης στην ΕΕ.

Στη συνάντηση στο Σαράγεβο, όπου προέδρευσε η τριμερής ηγεσία της ιδιόμορφης αυτή Ομοσπονδίας, με καντόνια Σέρβων, Μουσουλμάνων και Κροατών, περίσσεψαν τα μεγάλα λόγια περί «αμοιβαίας συνεργασίας», ωστόσο δεν μπόρεσαν να κρυφτούν τα πολλά σημεία τριβής και αντιπαραθέσεων ανάμεσα στις αστικές τάξεις, που βεβαίως η καθεμιά - και με τις συμμαχίες της - επιδιώκει να εξασφαλίσει τα συμφέροντα των δικών της μονοπωλιακών ομίλων. Ξεχώρισε η αντιπαράθεση της ηγεσίας των Αλβανών Κοσοβάρων με τις κυβερνήσεις Σερβίας και Βοσνίας - Ερζεγοβίνης αλλά και τα ...παράπονα του Τούρκου Προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν ότι μπλοκάρεται η ενταξιακή διαδικασία της χώρας στην ΕΕ.

Πάντως οι γενικόλογες διατυπώσεις στην τελική διακήρυξη, την οποία υπογράφουν Πρόεδροι και πρωθυπουργοί των παραπάνω χώρων (για την Ελλάδα υπέγραψε ο πρέσβης στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, Γιώργος Ηλιόπουλος), εμφανίζουν την ΕΕ ως τον «ισχυρότερο πάροχο της ώθησης για τον πλήρη μετασχηματισμό της περιοχής και την προώθηση της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, του κράτους δικαίου, της αμοιβαίας κατανόησης, της διασυνδεσιμότητας και της καλής οικονομικής διακυβέρνησης (...) Είναι σημαντικό να διατηρηθούν η δυναμική της διεύρυνσης και η συνεχής δέσμευση για μεταρρυθμίσεις, για την αξιοπιστία της πολιτικής διεύρυνσης, βασισμένη στην αυστηρή και δίκαιη συνταγματικότητα, στην περιφερειακή συνεργασία και στις σχέσεις καλής γειτονίας».

Στη φετινή διοργάνωση, η ηγεσία του Κοσσυφοπεδίου και η κυβέρνηση της Αλβανίας αποφάσισαν να μη συμμετάσχουν, εκτιμώντας ως εχθρική τη στάση της διοργανώτριας χώρας. Είναι χαρακτηριστικό όμως ότι ο Αλβανός Πρόεδρος Ιλίρ Μέτα, που είναι «στα μαχαίρια» με την κυβέρνηση του σοσιαλδημοκράτη Εντι Ράμα, πήγε στο Σαράγεβο και έκανε δηλώσεις υπεράσπισης του Κοσσυφοπεδίου ως «ανεξάρτητης και κυρίαρχης χώρας». Αυτή του η δήλωση έφερε την άμεση αντίδραση της - παριστάμενης στη Σύνοδο - πρωθυπουργού της Σερβίας, Ανα Μπρνάμπιτς, η οποία επεσήμανε ότι ούτε η Βοσνία - Ερζεγοβίνη ούτε η «Διαδικασία Συνεργασίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη» ως σύνολο αναγνωρίζουν ανεξάρτητο Κοσσυφοπέδιο (τυπικά, με βάση αποφάσεις του ΟΗΕ, εξακολουθεί να αποτελεί τμήμα της Σερβίας) και κάλεσε τον Μέτα να απέχει από προκλήσεις. Η σερβική κυβέρνηση, όπως και αυτή της Ρωσίας, έχουν καταγγείλει την πρόσφατη απόφαση της Αλβανίας και του ευρωΝΑΤΟικού προτεκτοράτου του Κοσσυφοπεδίου για συνένωση πρεσβειών και εξωτερικής πολιτικής ως βήμα για το σχέδιο της «Μεγάλης Αλβανίας», που δεν μπορεί να γίνει ανεκτό.

Τη λύπη του για την άρνηση συμμετοχής του Κοσσυφοπεδίου στη Σύνοδο εξέφρασε ο Σερβοβόσνιος Πρόεδρος Μίλοραντ Ντόντικ (συμπροεδρεύει με τους εκπροσώπους των Μουσουλμάνων, Σεφίκ Ντζαφέροβιτς, και των Κροατών, Ζέλικο Κόμσιτς). Η Βοσνία - Ερζεγοβίνη, όπως και η Σερβία, δεν αναγνωρίζει την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, ενώ το τελευταίο έχει επιβάλει δασμούς 100% στα προϊόντα των δύο χωρών, πρακτικά δηλαδή εμπάργκο.

Παρά τις τριβές, πάντως, στη συνάντηση αποφασίστηκε να δοθεί η επόμενη προεδρία της «Διαδικασίας», για το 2020, στο Κοσσυφοπέδιο (Πρίστινα) και οι επόμενες, το 2021 και το 2022, σε Τουρκία (Αγκυρα) και Ελλάδα (Αθήνα) αντίστοιχα.

Ξεχωριστή ήταν η παρουσία στη Σύνοδο του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος τάχθηκε υπέρ της διεύρυνσης της ΕΕ και σχολίασε την ενταξιακή διαδικασία της χώρας του ιδιαίτερα σκωπτικά: «Εχουμε δει ότι η πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ έχει μπλοκαριστεί πρόσφατα από κάποιους κοντόφθαλμους λαϊκίστες. Οι αρνητικές τάσεις, διαχωρισμοί και διακρίσεις που διαδίδονται σε ολόκληρη την ήπειρο δεν είναι επικίνδυνες μόνο για την ίδια την Ευρώπη, αλλά και για το μέλλον και την πιθανότητα να γίνει αυτή η περιοχή μια ελπίδα για πολλούς». Επιπλέον, ο Ερντογάν αξιοποίησε τη συμμετοχή στη Σύνοδο για να επισκεφτεί τα τουρκικά στρατεύματα που συμμετέχουν στην «ειρηνευτική» δύναμη της ΕΕ στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, και από την άλλη για να συμμετάσχει σε εκδηλώσεις Μουσουλμάνων για την επέτειο της σφαγής αμάχων στη Σρεμπρένιτσα το 1995, ένα γεγονός που μεγιστοποιήθηκε και αποτέλεσε μία από τις πολλές προβοκάτσιες οι οποίες στήθηκαν για τη νομιμοποίηση της ΝΑΤΟικής ιμπεριαλιστικής επέμβασης που αιματοκύλισε και διέλυσε την ενιαία Γιουγκοσλαβία.