Αγαπητοί φίλοι, αγαπητοί σύντροφοι,

Οπως θα έχετε ήδη δει γύρω σας, στα ταμπλό της έκθεσης για τα 100 χρόνια του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, μια κόκκινη γραμμή δείχνει το δρόμο μας.

Αυτήν την κόκκινη γραμμή σάς καλούμε και σήμερα να περπατήσουμε μαζί.

Είναι το κόκκινο που δημιουργούν οι ποταμοί προσφοράς αίματος του Κόμματός μας, των εργατών όπου Γης.

Είναι το κόκκινο που ποτίζει το δέντρο της λευτεριάς, που η επιστήμη το προσδιορίζει με τη λέξη Κομμουνισμός!

Κι έτσι το έμαθε ο λαός μας, έτσι το ξέρουν οι λαοί όλου του κόσμου.

Είναι το κόκκινο στο οποίο προσβλέπουν οι σύγχρονοι προλετάριοι όλου του κόσμου.

Μην ξεγελαστεί κανείς από το πισωγύρισμα της Ιστορίας, που ζούμε στις μέρες μας.

Οι αστοί δεν ξεχνιούνται ούτε στιγμή!

Με αφορμή και τον γιορτασμό των 100 χρόνων του Κόμματός μας, το διαπιστώνουμε στο καθημερινό σερβίρισμα του αντικομμουνισμού από τους κουκουεδολόγους της νέας κοπής. Παλιό και σάπιο αυτό το φρούτο.

Ενα είναι το γεγονός που πασχίζουν να αντιμετωπίσουν.

Αυτό το Κόμμα, το τέκνο της ανάγκης, που με τη μέχρι τώρα πορεία του δικαίωσε μέρα τη μέρα, λεπτό προς λεπτό, την αποστολή του, δικαιώνει την προοπτική του.

Οπως θα δείτε και στα ταμπλό της έκθεσης, σημειώνουμε:

«Η ιστορική αναγκαιότητα της ίδρυσης του ΚΚΕ προήλθε από την αλληλεπίδραση δύο καίριων παραγόντων:

-- Την εδραίωση και ανάπτυξη των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής στην οικονομία, την ύπαρξη συγκροτημένου αστικού κράτους, την ανοδική οργάνωση της εργατικής τάξης και την ανάπτυξη των εργατικών και αγροτικών αγώνων. Την πολιτικοποιημένη, για την περίοδο εκείνη, εργατική δράση, με την υιοθέτηση ιδεών κατά της εκμεταλλευτικής εξουσίας. Την ύπαρξη, δηλαδή, όλων εκείνων των σπερμάτων που οδήγησαν την ελληνική εργατική τάξη να γίνει «τάξη για τον εαυτό της».

-- Την αδιαμφισβήτητη επίδραση - και στη χώρα μας - της Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης, καθώς η νίκη της εδραιωνόταν μέρα με τη μέρα και προχωρούσαν τα πρωτόγνωρα βήματα της νέας εργατικής σοβιετικής εξουσίας.

-- Αυτές οι εσωτερικές και διεθνείς συνθήκες ήταν καθοριστικές για την ίδρυση στην Ελλάδα επαναστατικού κόμματος, δηλαδή Κομμουνιστικού Κόμματος, ως οργανωμένης συνειδητής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης».

Θα κάνει λάθος όποιος δει τα ταμπλό της έκθεσης μόνο ως κάποιες «στιγμές» μιας εκατόχρονης πορείας.

Δε μετριέται έτσι, με το χρόνο μόνο, η Ιστορία του εργατικού κινήματος.

Πάντα είναι το ποιοτικό στοιχείο που κυριαρχεί και τα άλματα που συνεπάγεται.

Η Ιστορία λέει πως το ποιοτικό στοιχείο προκύπτει όταν ο ανασφαλής ως ξεχωριστό άτομο εργάτης γίνεται γροθιά.

Οταν γίνεται τάξη που αναγνωρίζει το δικαίωμα να είναι τάξη για τον εαυτό της.

Κι αυτό είναι το νέο - το ποιοτικά νέο - που έφερε στη ζωή των εργατών το ΚΚΕ.

Μια ματιά στην πραγματική ζωή των εργατών έχει να δείξει τα αποτελέσματα της δράσης των κομμουνιστών στη συνείδηση των εργατών.

Αυτή η δράση αποτυπώνεται στη διάρκειά της και στη σημερινή έκθεση.

Δεν είναι μόνο οι οικονομικοί αγώνες, που καθορίστηκε το περιεχόμενό τους, ο προσανατολισμός τους, από την ιδεολογική παρέμβαση των κομμουνιστών.

Είναι και η πολιτική ανάσα.

Αυτό που μάθαμε να λέμε «δικαιώματα», «ελευθερίες», και που φέρνει έντονη τη σφραγίδα της πάλης των κομμουνιστών.

Και αυτό αποτυπώνεται στη σημερινή έκθεση.

Η στρατηγική για την επανάσταση, ακόμα κι όταν ήταν ατελής, ανάγκαζε την αστική τάξη να παραχωρεί ελευθερίες, να ορκίζεται κι εκείνη στο όνομα της ελευθερίας, όταν απόλυτος όρος ύπαρξής της είναι η ανελευθερία για τους εργάτες, είναι η καταπίεση, είναι η όλο και πιο σκληρή εκμετάλλευση.

Μια ματιά στα ταμπλό της έκθεσης πείθει.

100 ολάκερα χρόνια δεν χωράνε σε μερικά ταμπλό.

Ομως, ο θεατής αυτής της σχετικά «συμπυκνωμένης» έκθεσης έχει την ευκαιρία να πάει πίσω στο χρόνο, στα πρώτα βήματα, πριν ακόμα υπάρξει προοπτική κομμουνιστικού κόμματος, πριν καν ακόμα υπάρξουν συνδικάτα.

Να δει την αστική τάξη στα πρώτα της βήματα, και να την δει αποτρόπαιη απέναντι στους εργάτες.

Ηξεραν από τότε ότι όπως οι ίδιοι επαναστάτησαν απέναντι στους φεουδάρχες, έτσι και οι εργάτες θα γίνουν νεκροθάφτες σε ένα σύστημα που υπάρχει και βασίζεται στην εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης.

Ηξεραν πως αργά ή γρήγορα θα 'ρχόταν η στιγμή του καταλύτη...

Οταν ο μεγάλος μας ποιητής, ο Κώστας Βάρναλης, αναφέρεται στο «τέκνο της ανάγκης», σ' αυτό ακριβώς αναφέρεται:

Σ' ένα κόμμα αναγκαίο στην ανερχόμενη ιστορικά τάξη, αυτήν που μπορεί να ζήσει χωρίς εκμετάλλευση.

Κι αυτήν την πορεία, που απαιτείται για να περάσουμε από το βασίλειο της ανάγκης στο βασίλειο της ελευθερίας, καταγράφουμε στα ταμπλό της έκθεσης.

Περιδιαβείτε την έκθεση και δείτε αυτές τις στιγμές, που καταγράφουν ακριβώς αυτά τα βήματα συνείδησης.

Τον ίδιο το ρόλο του ΚΚΕ στην ιστορική εξέλιξη.

Συλλογικός νους. Συλλογικός οργανωτής. Πρωτοπόρος στη δράση. Ανυστερόβουλος στην πράξη. Φορέας του καινούργιου.

Αυτό είναι το ΚΚΕ.

Αυτό δείχνουν κατ' ελάχιστον οι εικόνες στην έκθεση.

Οχι μόνο για τις μακρινές ηρωικές στιγμές, αλλά και στις κατοπινά σκοτεινές εποχές.

Οταν η αντεπανάσταση άπλωνε βαρύ το πέπλο της, όταν πανικόβλητος ο κόσμος κλεινόταν, οι Κουκουέδες τα 'δωσαν και πάλι όλα, να σταθεί όρθιος ο κόσμος της δουλειάς.

Οχι με ψευτοντόπινγκ για τους «καλούς καιρούς που θα 'ρθούνε», μα με σκληρή μελέτη, στιγμή προς στιγμή, του αιώνα που πέρασε, των αναγκών του σήμερα.

Για να γίνουν πιο στέρεα τα θεμέλια στο δρόμο που έχουμε να διανύσουμε.

Σ' αυτήν την κόκκινη γραμμή που δείχνει το δρόμο μας.

Σ' αυτήν την κόκκινη γραμμή που χαράζει το μέλλον της εργατικής τάξης.

Και αυτήν την πορεία παρουσιάζουμε στα ταμπλό της έκθεσης.

Αυτό είναι το νέο που φέρνει το ΚΚΕ.

Αυτό σηματοδοτεί με τον γιορτασμό των εκατόχρονων: Τη βεβαιότητα πως όχι μόνο «χωρίς εσένα γρανάζι δεν γυρνά», αλλά κι ότι «εργάτη μπορείς χωρίς αφεντικά».

Κοιτάξτε προσεκτικά τα στοιχεία που παρουσιάζονται στην έκθεση.

Αυτά τα 100 χρόνια είναι η Ιστορία του τόπου μας, από τη σκοπιά της πάλης της εργατικής τάξης για τη δική της απελευθέρωση.

Στιγμές αυτής της πάλης δείξαμε ήδη με το Ντοκιμαντέρ για τα 100 χρόνια του ΚΚΕ και με το ανάλογο Λεύκωμα.

Συνεχίζουμε αυτήν την παρουσίαση και με τη σημερινή έκθεση ντοκουμέντων και υλικών.

Ακολουθεί σε λίγες μέρες η διάθεση του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ για την περίοδο 1918-1949.

Καθένας μπορεί να αναγνωρίσει σ' αυτά τα υλικά τη δική του πορεία, του πατέρα του, του παππού του, του χωριού, της γειτονιάς, των μεγάλων αγώνων και των πικρών στιγμών, αλλά και την αγωνία του παιδιού του για ένα μέλλον που δεν μπορεί να είναι συνώνυμο της μιζέριας.

Η έκθεση για τα 100 χρόνια του ΚΚΕ είναι η προβολή των βημάτων που έγιναν, με το βλέμμα πάντα στραμμένο στο μέλλον...

Κι αυτή είναι μια σημαντική διαφορά μας από τις διάφορες ιστοριογραφίες, που εκπορεύονται από την αστική τάξη και τα οπορτουνιστικά ακόλουθά της.

Οι οποίοι, όσο λυρικά κι αν παρουσιάζουν τις ένδοξες στιγμές, στο τέλος αφήνουν μια πίκρα για τους «χαμένους αγώνες» ή για τις δήθεν «καλές εποχές που πέρασαν»...

Η έκθεση για τα 100 χρόνια του ΚΚΕ είναι πρόκληση - πρόσκληση για τους αγώνες που έρχονται.

Συνιστά με τον δικό της τρόπο μια επιθεώρηση δυνάμεων για το μέτωπο.

Εμείς δεν θάψαμε τους νεκρούς μας, για να πηγαίνουμε να ανάβουμε καντήλια στη μνήμη τους.

Εμείς δεν αφήνουμε κανέναν πίσω.

Κουβαλάμε στους ώμους μας όλη την εμπειρία των προγόνων, γεμίζουμε τις φαρέτρες μας με όλη τη σοφία των μαχητών που έπεσαν, των διανοητών που στρατεύτηκαν στη μεγάλη υπόθεση.

Κοιτάξτε αυτήν την κόκκινη γραμμή.

Δεν καταγράφει ημερομηνίες.

Εναν σκληρό αγώνα καταγράφει, «με τα πλακάτ, με την ελπίδα, με τα λάβαρα».

Ακόμα και τον καιρό της νομιμότητας, τα πράγματα δεν ήταν ρόδινα. Χιλιάδες αγωνιστές γνώρισαν τη μια απόλυση πίσω απ' την άλλη. Για την παραμικρή υποχώρηση του καπιταλιστή, για την κατάκτηση του παραμικρού, ακόμα και προσωρινού δικαιώματος, χρειάστηκαν πολλά κουράγια, που μόνο μια ιδεολογία με πίστη στη δύναμη του εργάτη μπορούσε να εμπνεύσει.

Ο αγώνας της ΛΑΡΚΟ, για παράδειγμα, δεν είναι μια κάποια ηρωική στιγμή. Είναι η απόδειξη ότι το δίκιο της τάξης μας είναι δίκιο όλου του λαού.

Το απέδειξαν οι χιλιάδες που στάθηκαν στο πλευρό των απεργών, με σημαντική συμβολή - για ένα τέτοιο αποτέλεσμα - της δράσης των κομμουνιστών.

Είναι κι αυτό παρακαταθήκη της Ιστορίας του ΚΚΕ.

Τέτοιες σελίδες είναι γεμάτη η Ιστορία του Κόμματός μας.

Με περηφάνια την παρουσιάζουμε σήμερα και εδώ.

Σ' αυτές τις σελίδες αναγνωρίζονται τόσοι και τόσοι σύντροφοι που δε ζουν πια ανάμεσά μας.

Αναγνωρίζουμε, όμως, σ' αυτούς, στο παράδειγμα της δράσης τους, τα πρώτα βήματά μας, την έμπνευσή μας, τη βοήθεια που μας έδωσαν, τη δύναμη να κρατηθούμε, να μην το βάλουμε κάτω, να μην τα διπλώσουμε.

Είναι και μια αναγνώριση της προσφοράς όλων αυτών τούτη η έκθεση.

Είναι η μεγάλη κληρονομιά μας. Δήλωση στο σύστημα ποτέ δεν κάναμε, ούτε θα κάνουμε.

Μέσα απ' τα ταμπλό ο επισκέπτης θα δει τα νιάτα του τόπου μας στην πρώτη γραμμή των αγώνων.

Στην ΟΚΝΕ, την ΕΠΟΝ, τον ΕΛΑΣ, τον ΔΣΕ, στη ΔΝΛ, στην αντιΕΦΕΕ, στην ΚΝΕ.

Στην έκθεση ο θεατής θα διαπιστώσει πως τα καλύτερα μυαλά της ελληνικής διανόησης βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή της μάχης με τα κείμενά τους, πεζά και ποιήματα, με τις ζωγραφιές τους σε μια πέτρα της εξορίας, με τη συμβολή τους στις μήτρες των παράνομων τυπογραφείων.

Δεν λούφαξαν, έγραψαν με το δικό τους «παρών», ανεξίτηλη την προσφορά τους.

Τίμησαν το Κόμμα.

Δείτε τον στίχο του Ρίτσου στη «Ρωμιοσύνη»:

«Το χέρι τους είναι κολλημένο στο ντουφέκι

το ντουφέκι είναι συνέχεια του χεριού τους

το χέρι τους είναι συνέχεια της ψυχής τους -

έχουν στα χείλια τους απάνου το θυμό

κ' έχουνε τον καημό βαθιά - βαθιά στα μάτια τους

σαν ένα αστέρι σε μια γούβα αλάτι».

«Σαν ένα αστέρι σε μια γούβα αλάτι». Ποιος μπορεί να γράψει έναν τέτοιο στίχο, αν δεν μπορεί να διακρίνει την καρτερία του κομμουνιστή, που κάνει φυλακτό - αστέρι τον θυμό του κρυμμένο σε μια γούβα αλάτι...

Μόνο οι διανοούμενοι που στάθηκαν πλάι στο κομμουνιστικό κίνημα μπόρεσαν να μεγαλουργήσουν μ' έναν τέτοιο τρόπο.

Μόνο οι διανοούμενοι που μ' ένα σπασμένο μολύβι, δυο ελιές, μια μπουκιά ψωμί, ξενυχτώντας στα γραφεία του «Ριζοσπάστη», μπορούσαν να γράψουν:

«...Απ' τις φυλακές και την εξορία

η νέα του κόσμου ξεκινά ιστορία...».

Αυτοί μπορούσαν να δουν ποιες ιδέες είναι η κινητήρια δύναμη, ακόμα και στις πιο σκοτεινές εποχές.

Κι έτσι συνέβη το 1940.

Κι έτσι συνέβη ξανά στις δεκαετίες μετά τη στρατιωτική ήττα του ΔΣΕ.

Ξανά μετά τη δικτατορία.

Ετσι συμβαίνει και σήμερα.

Ακόμα κι όταν τα νέα δεσμά δεν είναι η φυλακή και η εξορία, η νέα του κόσμου ιστορία ξεκινά απ' αυτό ακριβώς: Την απόφαση των πρωτοπόρων να φέρουν τα πάνω κάτω.

Και αυτήν την απόφαση παρουσιάζουμε στη σημερινή έκθεση.

Ολοι και όλες μας έχουμε τραγουδήσει τον στίχο του ποιητή:

«Μην καρτεράτε να λυγίσουμε ούτε για μια στιγμή, ούδ΄ όπως στην κακοκαιριά λυγάει το κυπαρίσσι, έχουμε τη ζωή πολύ, πάρα πολύ αγαπήσει».

Πόσοι και πόσοι δεν αντλούν δύναμη από αυτούς ακριβώς τους αλύγιστους της ταξικής πάλης, που παρελαύνουν και σήμερα εδώ μέσα απ' τα ταμπλό αυτής της έκθεσης.

Το ΚΚΕ στέκεται με θάρρος απέναντι στην Ιστορία του.

Την ξαναδιαβάζει, αναλύει όλα τα δεδομένα, κάνει γενναία αυτοκριτική, βγάζει συμπεράσματα για την επόμενη μέρα.

Δείτε τα ταμπλό για την περίοδο της Κατοχής και τις μέρες που ακολούθησαν, αλλά και προηγούμενα.

Στέλνουν σημαντικά μηνύματα, ντοκουμέντα, όπως οι επιστολές των φαντάρων, ότι δεν θα στρέψουν τα όπλα τους ενάντια στους εργάτες (στα ντοκουμέντα από τη δεκαετία του '30).

Δεν ήταν εύκολος ο δρόμος ως εδώ.

Ποτέ δεν ήταν εύκολος.

Ειδικά εκείνα τα χρόνια.

Οχι μόνο γιατί ήταν σκληρός ο αντίπαλος.

Αλλά και γιατί το νεοσύστατο Κομμουνιστικό Κόμμα είχε να λύσει πολλές από τις εν τη γενέσει του αδυναμίες.

Το ξεσκαρτάρισμα από τις σοσιαλδημοκρατικές αυταπάτες, η πάλη με τον οπορτουνισμό, σε συνθήκες που η ταξική πάλη οξυνόταν, δεν ήταν εύκολη υπόθεση.

Και σ' αυτές ακριβώς τις συνθήκες το ΚΚΕ άπλωσε ρίζες στην εργατική τάξη.

Τέτοιες ρίζες, βαθιές, στέρεες, ικανές να μεγαλώσουν το δέντρο και τις φυλλωσιές του Κόμματος, της λαϊκής πάλης, μέχρι σήμερα, πολύ περισσότερο αύριο.

Σας καλωσορίζουμε σ' αυτήν την έκθεση για τα 100χρονα του ΚΚΕ, καλώντας σας να στοχαστείτε μαζί μας πάνω στη διακήρυξη του Προγράμματός μας:

«Το ΚΚΕ έρχεται από πολύ μακριά και πάει πολύ μακριά γιατί η υπόθεση του προλεταριάτου, ο κομμουνισμός, είναι η πιο καθολικά ανθρώπινη, η βαθύτερη, η πιο πλατιά».

Ο ένας αιώνας δράσης του ΚΚΕ κλείνει με μια μεγάλη παρακαταθήκη.

Ο νέος αιώνας αρχίζει με τις καλύτερες προϋποθέσεις για νέους και νικηφόρους αγώνες ρήξης και ανατροπής του βάρβαρου και σάπιου εκμεταλλευτικού συστήματος.

Με τη βεβαιότητα ότι ο 21ος αιώνας θα είναι ο αιώνας των νέων σοσιαλιστικών επαναστάσεων, καθώς ζούμε την εποχή του περάσματος από τον καπιταλισμό στον σοσιαλισμό, παρά τις ανατροπές και τον συνεχιζόμενο διεθνή αρνητικό συσχετισμό δυνάμεων στην ταξική πάλη.

Καλή δύναμη σε όλους και όλες.

Με παρουσία πλήθους κόσμου πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της Εκθεσης που διοργανώνει η ΚΕ του ΚΚΕ με τίτλο «Μια κόκκινη γραμμή το δρόμο μάς δείχνει», προς τιμήν των 100 χρόνων του Κόμματος. Στα εγκαίνια παρευρέθηκε πολυμελής αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΚΚΕ, με επικεφαλής τον ΓΓ της ΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα, ο οποίος ξεναγήθηκε και στην Εκθεση.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκε επίσης αντιπροσωπεία του Κόμματος Εργατών Ιρλανδίας με επικεφαλής τον Πρόεδρό του, που πραγματοποιεί επίσκεψη στη χώρα μας.

Συγκινητική ήταν η ανταπόκριση ανθρώπων κάθε ηλικίας που περιηγήθηκαν στην Εκθεση, ανάμεσά τους και πολλοί εκπρόσωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών.

Οι συζητήσεις που ακούγονταν στα πηγαδάκια ήταν χαρακτηριστικές, για τις μνήμες που ξυπνούσαν σε πολλούς από τους συγκεντρωμένους: «Τα ζήσαμε κι εμείς αυτά...», έλεγαν αρκετοί από τους συγκεντρωμένους. Ξεχωριστό ήταν το στιγμιότυπο μιας νεαρής ΚΝίτισσας, που σε μια φωτογραφία με κρατούμενες των φυλακών Αβέρωφ αναγνώρισε τη γιαγιά της.

Πρόκειται για μια έκθεση αντάξια των 100 συγκλονιστικών χρόνων του ΚΚΕ. Μια έκθεση που αξίζει κανείς να επισκεφθεί, να αφιερώσει χρόνο για να σκύψει πάνω στα εκθέματα, μιας και είναι πολλά εκείνα τα ντοκουμέντα που παρουσιάζονται για πρώτη φορά.

Στο άνοιγμα της εκδήλωσης, εκφράστηκαν ευχαριστίες μεταξύ άλλων στους Γιάννη και Γιώργο Χριστόπουλο για τις υψηλής ποιότητας εκτυπώσεις, στους συντρόφους ξυλουργούς που εργάστηκαν εθελοντικά για το στήσιμο, τον ΟΠΑΝΔΑ για την παραχώρηση του χώρου και σε όσους άλλους συνείσφεραν στην εκδήλωση των εγκαινίων.

Τι επόμενες μέρες και για όσο διαρκεί η έκθεση, ο «Ριζοσπάστης» θα παρουσιάσει ρεπορτάζ για τα μοναδικά εκθέματά της και από τις οργανωμένες ξεναγήσεις που ήδη προγραμματίζονται.