Σε μια πολύ ζεστή εκδήλωση στην έδρα της ΚΕ του ΚΚΕ, στον Περισσό, έγινε το μεσημέρι του περασμένου Σαββάτου η πρώτη παρουσίαση του Ντοκιμαντέρ για τα 100 χρόνια του Κόμματος, παρουσία του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα, στελεχών, συνεργατών και φίλων του Κόμματος, συντελεστών που συνέβαλαν στη δημιουργία του ντοκιμαντέρ.

Το Ντοκιμαντέρ μέσα σε 100 λεπτά διατρέχει τον έναν αιώνα Ιστορίας του Κόμματος, γεννώντας έναν πλούτο συναισθημάτων, συγκίνησης και περηφάνιας σε όσους κρατούν τη σκυτάλη της συνέχισης της ηρωικής αυτής Ιστορίας. Δομημένο σε διαδοχικές ενότητες, το Ντοκιμαντέρ αξιοποιεί σπάνια οπτικοακουστικά ντοκουμέντα, αφήγηση, αλλά και δραματοποιημένες σκηνές, μαζί με σύγχρονα πλάνα από τους αγώνες του ΚΚΕ. «Ζωντανεύει» ηγετικές προσωπικότητες του Κόμματος, «απαγγέλλει» στίχους και κείμενα των δικών μας μεγάλων ποιητών και λογοτεχνών, μιλάει για το «χτες», το «σήμερα» και το «αύριο» που παλεύουμε να φέρουμε πιο κοντά.

Από την ίδρυση του ΚΚΕ, με το Α' Συνέδριο του ΣΕΚΕ στον Πειραιά, και τα αγωνιστικά σκιρτήματα των εργατών στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, παράλληλα με την άγρια καταστολή του αστικού κράτους, το Ντοκιμαντέρ διατρέχει τα πρώτα βήματα του Κόμματος, το δρόμο που χαράχτηκε, αποτυπώνοντας ποιος είναι «ο κόσμος που πεθαίνει κι ο κόσμος που έρχεται», μεταφέροντάς μας σε ιδιαίτερα ηρωικές στιγμές, όπως η μεγάλη σφαγή στο Πασαλιμάνι το 1923, ο ματωμένος Μάης του '36 στη Θεσσαλονίκη, αξιοποιώντας αποσπάσματα από παλιές συνεντεύξεις των στελεχών του Κόμματος, Λευτέρη Σεφέρη και Αύρας Παρτσαλίδου, δείχνοντας το κλίμα της εποχής μέχρι και τη δικτατορία του Μεταξά.

Υπό τον τίτλο «τις αλυσίδες ή τα όπλα», περνάει στη δεκαετία του '40, το ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ, την Απελευθέρωση, τον ηρωικό Δεκέμβρη του '44, την κορυφαία ένοπλη ταξική αναμέτρηση του ΔΣΕ, όπου κυριαρχούν τα σπάνια εξαιρετικά πλάνα από την εποχή, διανθισμένα - πέρα από την αφήγηση - από κείμενα και ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου, της Μέλπως Αξιώτη, του Κώστα Βάρναλη κ.ά. Δεν θα μπορούσε βέβαια να λείπει και η ξεχωριστή αναφορά στις φυλακές και τις εξορίες, όπου βλέπουμε τον Μάνο Κατράκη να περιγράφει σε συνέντευξή του την εμπειρία του από τη Μακρόνησο, ενώ ιδιαίτερα συγκινητική σκηνή είναι η μαρτυρία της Μαρίας Σιδέρη για τον αποχαιρετισμό των μελλοθάνατων γυναικών στις Φυλακές Αβέρωφ, με το τραγούδι που έγραψαν οι ίδιες οι φυλακισμένες, αλλά και η αναπαράσταση του χορού των μελλοθανάτων στα κολαστήρια της εποχής.

Ακολουθούν αναφορές στις προσπάθειες των δυνάμεων του Κόμματος που πέρασαν στην πολιτική προσφυγιά, αλλά και στους εκτελεσμένους μας ήρωες Νίκο Μπελογιάννη και Νίκο Πλουμπίδη. Εξηγούνται οι παράγοντες που οδήγησαν το Κόμμα σε λαθεμένες επιλογές και αποφάσεις τη δεκαετία του '50, όπως η Απόφαση του '56 που καταδίκασε τον ένοπλο αγώνα του ΔΣΕ και του '58 που διέλυσε τις Κομματικές Οργανώσεις, διαχέοντάς τες στην ΕΔΑ. Παράλληλα, γίνεται αναφορά στους αγώνες των εργατών αλλά και της νεολαίας, που φουντώνουν τη δεκαετία του '60, στη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, στα Ιουλιανά και την κρίση του αστικού πολιτικού συστήματος που οδήγησε και στην επιβολή της δικτατορίας, σε νέες διώξεις και κολαστήρια για τους κομμουνιστές.

Με τη 12η Ολομέλεια του 1968, το Κόμμα κερδίζει τη μάχη ενάντια στον οπορτουνισμό και στέκει και πάλι στα πόδια του, μπαίνοντας μπροστά στην οργάνωση του αντιδικτατορικού αγώνα. Με τη μετάβαση του αστικού πολιτικού συστήματος και πάλι στη μορφή της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, επιβάλλει την ντε φάκτο νομιμοποίησή του, όπως περιγράφεται και με ένα απόσπασμα από συνέντευξη της Μίνας Γιάννου και στη συνέχεια με τη φωνή της Λούλας Λογαρά, όταν κήρυξε την έναρξη της 1ης Συνδιάσκεψης της ΚΟΑ το 1975.

Οι αγώνες της δεκαετίας του '80 παρουσιάζονται παράλληλα με τις προσπάθειες, στις οποίες έπαιξε καθοριστικό ρόλο το ΠΑΣΟΚ, για την ενσωμάτωση της εργατικής τάξης. Γίνεται αναφορά στη συνεργασία του Κόμματος με οπορτουνιστικές δυνάμεις και τη δημιουργία του Συνασπισμού, το πώς αυτή επέδρασε στο εσωτερικό του Κόμματος και της ΚΝΕ, αλλά και στη νίκη για άλλη μια φορά επί του οπορτουνισμού στο 13ο Συνέδριο του Κόμματος, στην αντοχή του Κόμματος στη φάση των ανατροπών του σοσιαλισμού στην Ανατολική Ευρώπη, τη σημαία που κρατήσαμε ψηλά.

Η τεράστια προσπάθεια της ανασυγκρότησης του Κόμματος το επόμενο διάστημα, οι σύγχρονες μελέτες και επεξεργασίες του, το Πρόγραμμα, το Καταστατικό του Κόμματος μαζί με τις Αποφάσεις των τελευταίων συνεδρίων, η ίδρυση του ΠΑΜΕ και οι μεγάλοι αγώνες της εργατικής τάξης που αναπτύχθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες, ακολουθούν στο τελευταίο μέρος του Ντοκιμαντέρ, που κλείνει με τον καλύτερο τρόπο την 100χρονη διαδρομή του ΚΚΕ, γεμίζοντας κάθε μέλος και φίλο του Κόμματος με περηφάνια και αισιοδοξία που αντανακλάται στο τραγούδι «Το ρόδι», σε στίχους Δημήτρη Ραβάνη - Ρεντή και μουσική Θάνου Μικρούτσικου, που ακούγεται στους τίτλους τέλους.

Ενα μεγάλο πλήθος ανθρώπων έδωσε τον καλύτερό του εαυτό, μπροστά και πίσω από τις κάμερες και σε κάθε πόστο που χρειάστηκε για να βγει αυτό το πολύ καλό αποτέλεσμα.

Για τα γυρίσματα του Ντοκιμαντέρ δημιουργήθηκε κινηματογραφική ομάδα αποτελούμενη από τους: Σήφη Στάμου, Παυλίνα Αγαλιανού, με υπεύθυνο τον Κώστα Σταματόπουλο. Ακόμα για το σενάριο και την έρευνα του Ντοκιμαντέρ δημιουργήθηκε ομάδα αποτελούμενη από τους: Θανάση Λεκάτη, Φάνη Παρρή, Αλέξανδρο Βαλσαμή, με υπεύθυνο τον Γιάννη Κλεφτογιάννη.

Τη διεύθυνση φωτογραφίας έκανε ο Ακης Αποστολίδης. Μουσικά έντυσε το Ντοκιμαντέρ η Σοφία Καμαγιάννη.

Στο ντοκιμαντέρ εμφανίζονται και αφηγούνται on camera οι: Παύλος Ορκόπουλος, Μαριάνθη Σοντάκη, Δημήτρης Αλεξανδρής και Λίλα Καφαντάρη. Σε αφηγήσεις, απαγγελίες λογοτεχνικών κειμένων και ντοκουμέντων δανείζουν επίσης τη φωνή τους οι: Δημήτρης Καταλειφός, Κώστας Καζάκος, Ελένη Γερασιμίδου, Διονύσης Ξενάκης.

Ακόμα μεταξύ άλλων συμμετείχαν οι: Χρήστος Κάλλοου, Νίκος Τουρνάκης, Ηρα Ρόκου, Αλεξία Γαβρίλη, Μαρία Δημητριάδου, Μαίρη Σαουσοπούλου κ.ά.

Μετά την εκδήλωση οι παρευρισκόμενοι είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν για το Ντοκιμαντέρ και άλλα θέματα, στο αίθριο του Περισσού, με λίγους μεζέδες, κρασάκι και πολύ καλή διάθεση.

• Η επίσημη προβολή του Ντοκιμαντέρ της ΚΕ του ΚΚΕ για τα 100χρονα του Κόμματος θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 29 Οκτώβρη, στις 18.30, στην έδρα της ΚΕ στον Περισσό, σε εκδήλωση όπου προηγουμένως θα ανακοινωθούν τα βραβεία του διαγωνισμού πρωτότυπου λογοτεχνικού έργου που προκηρύχτηκε προς τιμήν των 100 χρόνων του Κόμματος (η είσοδος θα γίνεται με προσκλήσεις).

Στην εκδήλωση μίλησαν η Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, ο Γιάννης Κλεφτογιάννης, υπεύθυνος του Τμήματος Προπαγάνδας της ΚΕ του ΚΚΕ εκ μέρους της ομάδας που επιμελήθηκε το σενάριο του Ντοκιμαντέρ, και ο Κώστας Σταματόπουλος, από την ομάδα των σκηνοθετών του.

Στο χαιρετισμό της, η Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, επισήμανε ότι η φετινή χρονιά είναι ξεχωριστή για το Κόμμα και την ΚΝΕ, αλλά και μια ιδιαίτερη χρονιά για την εργατική τάξη, τη νεολαία, το κίνημα, καθώς «κάθε εργαζόμενος, κάθε προοδευτικός άνθρωπος, κάθε νέος, κάθε επιστήμονας, ερευνητής, αλλά και απλός μελετητής της Ιστορίας που προβληματίζεται για το παρόν και το μέλλον, έχει πολλά να μάθει από τη συναρπαστική Ιστορία του ΚΚΕ, την Ιστορία του επαναστατικού κόμματος της εργατικής τάξης».

Αναφέρθηκε στις πολύμορφες εκδηλώσεις εορτασμού των 100χρονων του ΚΚΕ, που άρχισαν πριν από πέντε χρόνια και θα ολοκληρωθούν στο τέλος του χρόνου, σημειώνοντας: «Κι αν θέλαμε με δυο λέξεις να μιλήσουμε για όλη αυτήν την πολύμορφη δραστηριότητα που ξεδιπλώνεται αυτήν την πενταετία, αν θέλαμε να βάλουμε έναν τίτλο, θα διαλέγαμε το "τιμάμε και δημιουργούμε".

Τιμάμε όλους και όλες τους επώνυμους και ανώνυμους που έγραψαν μία προς μία τις ηρωικές σελίδες αυτής της 100χρονης πορείας, όλους όσοι στάθηκαν αλύγιστοι, κατέθεσαν κάθε θυσία στον αγώνα για να ξημερώσει ένα καλύτερο μέλλον για τις νέες γενιές.

Δημιουργούμε, όχι μόνο για να ζωντανέψουμε σημαντικές πλευρές αυτής της Ιστορίας, που είναι ταυτόχρονα η Ιστορία των αγώνων του λαού μας, δημιουργούμε μέσα από την εθελοντική προσφορά φίλων, συντρόφων, άλλων συνοδοιπόρων - οι περισσότεροι από αυτούς δεν είναι καν επαγγελματίες - για να μπορούν να μαθαίνουν, να διδάσκονται και να εμπνέονται οι νέες γενιές, να βλέπουν κάτω από το μαύρο πέπλο του αντικομμουνισμού, της παραχάραξης της Ιστορίας του λαού μας, της συκοφάντησης των πιο ηρωικών αγώνων του.

Δημιουργούμε ένα πρωτότυπο καλλιτεχνικό, πολιτιστικό, εκδοτικό υλικό, το οποίο μπορεί να χρησιμεύσει ως σημείο αναφοράς όχι μόνο για τους κομμουνιστές, αλλά και για κάθε άνθρωπο που θέλει να μάθει για την Ιστορία του ΚΚΕ, για τη σύγχρονη ιστορία του τόπου (...)

Τιμάμε και δημιουργούμε με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, γιατί το Κόμμα μας μπορεί να συμπληρώνει τα 100 χρόνια του, παραμένει, όμως, το πιο νέο κόμμα, γιατί το νέο σήμερα είναι να ζει ο λαός μας χωρίς ανεργία, φτώχεια και πολέμους, να μπορεί να απολαμβάνει σύγχρονα δικαιώματα. Γι' αυτό και παραμένουμε αμετακίνητοι στον αγώνα για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο».

Μιλώντας για τη συγγραφή του σεναρίου του Ντοκιμαντέρ εκ μέρους της ομάδας που το επιμελήθηκε, ο Γιάννης Κλεφτογιάννης, υπεύθυνος του Τμήματος Προπαγάνδας της ΚΕ του ΚΚΕ, τόνισε ότι η ομάδα πολλές φορές χρειάστηκε να ανατρέξει στο Πρόγραμμα και τις σύγχρονες επεξεργασίες και αναλύσεις του Κόμματος και πρόσθεσε: «Πορευτήκαμε έχοντας στο μυαλό μας ότι ένα Ντοκιμαντέρ για το ΚΚΕ δεν μπορεί παρά να λειτουργήσει ως ένα σημείο αναφοράς, ένα ερέθισμα για την εργατική τάξη και τον λαό, ιδιαίτερα για τη νέα γενιά, ώστε να πατήσει πάνω του και να κολυμπήσει έπειτα σε πιο βαθιά νερά.

Να ανακαλύψει τι είναι αυτό που κράτησε το ΚΚΕ ζωντανό έναν αιώνα τώρα, παρά τις αντιξοότητες, τους διωγμούς, τα πολλά χρόνια παρανομίας. Οταν υπήρξαν ακόμη και στιγμές που έφτασε στο χείλος του γκρεμού. Να ανακαλύψει ότι κανένα κόμμα δεν μπορεί να υπάρξει για 100 χρόνια μόνο και μόνο επειδή το θέλουν τα στελέχη και τα μέλη του. Οτι εδώ υπάρχει κάτι βαθύτερο, που καθορίζει αυτήν τη μακροβιότητα, την αντοχή και τη δύναμη.

Και όπως θα δείτε και στο Ντοκιμαντέρ, οι βασικοί παράγοντες για τα παραπάνω δεν ήταν άλλοι από τη σταθερή πίστη του στην επαναστατική κοσμοθεωρία του μαρξισμού - λενινισμού και στο δίκιο των εργαζομένων, του λαού. Η υπεράσπιση των συμφερόντων της εργατικής - λαϊκής πλειοψηφίας ήταν και είναι για το ΚΚΕ πάνω απ' όλα. Μέχρι την τελική νίκη. Γι' αυτό και απέκτησε δεσμούς αίματος με την εργατική τάξη και το λαό (...)

Η πορεία του περιπλέκεται με τις μεγάλες εθνικές και διεθνείς εξελίξεις, αλλά και με γεγονότα που το ίδιο πρωτοστάτησε και δημιούργησε. Δεν είναι μια απλή καταγραφή της Ιστορίας. Η ένδοξη πορεία και προσφορά του ΚΚΕ δεν είναι κάτι που έγινε κάποτε και πέρασε. Είναι οδηγός τιμής, προσφέρει γνώση και χρήσιμα διδάγματα για την πάλη του στο σήμερα, με το βλέμμα στο μέλλον».

Ο Κώστας Σταματόπουλος, από την πλευρά του, μιλώντας για το Ντοκιμαντέρ σημείωσε: «Εγινε, καταρχήν, μια συστηματική δουλειά για την αναζήτηση και τη συγκέντρωση του αρχειακού υλικού. Δεν ήταν εύκολο, συγκεντρώθηκε, όμως, ένα πολύ πλούσιο και δυνατό υλικό. Ηταν φυσικά αδύνατο να χωρέσει όλος αυτός ο θησαυρός που καλύπτει την Ιστορία 100 χρόνων σε μια ταινία.

Σε κάθε όμως περίπτωση, τα τεκμήρια, τα ντοκουμέντα, αλλά και το φιλμικό υλικό, που παρατίθενται, αποτελούν αδιάψευστα τεκμήρια "για του λόγου το αληθές". Αποδεικνύουν όχι μόνο την ιστορική σημασία της εμφάνισης του ΚΚΕ, αλλά και την ηρωική του πορεία, τη συνέπειά του, την αντιστοίχιση λόγων και έργων».

Πρόσθεσε ότι «ο πολυτιμότερος σύντροφός μας στην υλοποίηση του Ντοκιμαντέρ ήταν το Αρχείο του ΚΚΕ. Η ομάδα που συγκροτήθηκε για τη δημιουργία του Ντοκιμαντέρ, δούλεψε εθελοντικά και ακούραστα. Χωρίς την ένθερμη υποστήριξη δεκάδων ανθρώπων, δεν θα ήταν δυνατή η υλοποίησή του. (...) Στην προσπάθειά μας βρήκαμε μεγάλη ανταπόκριση από πολλούς φορείς», είπε και ευχαρίστησε όλους όσοι συνέβαλαν στη δημιουργία του και ιδιαίτερα τον Νίκο Καβουκίδη και τον Τάσο Ψαρρά, για το σπάνιο και πολύτιμο υλικό που παραχώρησαν, αλλά και το Αρχείο της ΕΡΤ και το Αρχείο Γιώργου και Ηρώς Σγουράκη.

Με την ευκαιρία της εκδήλωσης και πριν αυτή αρχίσει, ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, προσέφερε το Λεύκωμα για τα 100 χρόνια του Κόμματος στον Κώστα Καζάκο.