Σεπτέμβρης 2011: «Gazprom» και «Kοgas» υπογράφουν «οδικό χάρτη» για την κατασκευή αγωγού αερίου από τη Ρωσία μέχρι τη Χερσόνησο

Το όποιο ενδιαφέρον των ιμπεριαλιστών για την κατάσταση στην Κορεατική Χερσόνησο συνδέεται φυσικά με τις «προοπτικές» που θα μπορούσε να ανοίξει μια «διευθέτηση» των διαφορών με τη Βόρεια Κορέα, σε όλα τα επίπεδα. Ενας αυξημένος, αν όχι πρωταγωνιστικός, ρόλος σε πιθανές διαπραγματεύσεις για την «ειρήνη» στη Χερσόνησο - που φυσικά προετοιμάζεται με όρους υπαγορευμένους από τις ανάγκες των μονοπωλίων και όχι από τις ανάγκες των λαών - ανοίγει πόρτες και για την προώθηση ευρύτερων γεωπολιτικών, ενεργειακών και άλλων σχεδιασμών. Με δεδομένο μάλιστα ότι αυτήν τη στιγμή στον πλανήτη αυξάνονται οι εστίες έντασης - αλλά και πιθανής σοβαρότερης «ανάφλεξης» - όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές είναι λογικό να μελετούν κατά πόσο ένας συμβιβασμός στη Χερσόνησο θα μπορούσε να δυναμώσει τη θέση τους ή τη διαπραγματευτική τους δύναμη στο ένα ή άλλο από τα υπόλοιπα φλέγοντα μέτωπα.

Φυσικά, αυτές οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιπαραθέσεις αφορούν καταρχάς την τύχη των επενδυτικών σχεδιασμών μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων. Στην προκειμένη περίπτωση, ένας πιθανός συμβιβασμός στη Χερσόνησο θα επιδράσει σοβαρά στη διάνοιξη νέων ενεργειακών οδών προς την αχανή Κίνα αλλά και τη γοργά αναπτυσσόμενη Νοτιοανατολική Ασία, στις συνθήκες μέσα στις οποίες θα επιταχυνθούν ή όχι πρωτοβουλίες όπως οι κινεζικοί «Δρόμοι του Μεταξιού», θα διευκολυνθεί η προσπάθεια της Ρωσίας να «ισοφαρίσει» τη μεγάλη χασούρα που της προκαλούν οι κυρώσεις της Δύσης (με φόντο την κόντρα στην Ουκρανία), θα συμβάλει ή όχι στην απόπειρα των ΗΠΑ να ενισχύσουν δραστικά το ρόλο τους σε Ασία - Ειρηνικό - Ινδικό, κάτι που τους ενδιαφέρει όλο και περισσότερο, όπως δείχνουν και οι περιπολίες τους υπέρ της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας στη Νότια Κινεζική Θάλασσα, η ενίσχυση της συνεργασίας με Ινδία, αλλά και Βιετνάμ κ.ά. Με λίγα λόγια, αν στηθεί τελικά ένα «τραπέζι διαλόγου» με τη Βόρεια Κορέα, θα δυναμώσουν παζάρια αλλά και ανταγωνισμοί σε πολλά μέτωπα που τρέχουν παράλληλα, από το βορρά έως το νότο της περιφέρειας και όχι μόνο.

Αμέσως μετά την εκλογή στην Προεδρία της Νότιας Κορέας, η σημερινή ηγεσία της χώρας υπό τον σοσιαλδημοκράτη Μουν Τζε-ιν (που προβλήθηκε από την αρχή ως «μετριοπαθέστερη» και φρόντισε να οριστούν ειδικοί απεσταλμένοι σε Πεκίνο αλλά και Μόσχα) παρουσίασε την πρωτοβουλία «Νέος Οικονομικός Χάρτης» για την Κορεατική Χερσόνησο. Τον Ιούλη του 2017, ο Μουν μίλησε στο Βερολίνο, σε εκδήλωση του «Ιδρύματος Κόρμπερ» (Korber Foundation), όπου επαίνεσε τη Γερμανία για τη μεγάλη εμπειρία που πρόσφερε στην παγκόσμια ειρήνη και σταθερότητα μέσα από τη «διαδικασία επανένωσης» (μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού στη Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία), υποστηρίζοντας ότι η πείρα αυτή πρέπει να αξιοποιηθεί και στην περίπτωση της Κορεατικής Χερσονήσου, ώστε να διασφαλιστούν «ευημερία και ανάπτυξη» σε αυτήν. «Αποκρυπτογραφώντας» την ανυπομονησία για μια προσέγγιση Βόρειας - Νότιας Κορέας, περιέγραψε μερικές μόνο από τις προοπτικές που μπορεί να ανοίξει για μπίζνες. Είπε μεταξύ άλλων: «Η σιδηροδρομική γραμμή που συνδέει τη Βόρεια και τη Νότια Κορέα και έχει διακοπεί θα επαναλειτουργήσει. Ενα τρένο που θα αναχωρεί από Μπουσάν και Μόκπο θα περνά από την Πιονγιάνγκ και το Πεκίνο και θα κατευθύνεται προς τη Ρωσία και την Ευρώπη. Σχέδια συνεργασίας στη Βορειοανατολική Ασία, όπως το σχέδιο για τον αγωγό φυσικού αερίου που θα συνδέει τις δύο Κορέες με τη Ρωσία, επίσης μπορούν να εφαρμοστούν...». Και αναδεικνύοντας ότι η τύχη της Χερσονήσου ενδιαφέρει πολλούς γιατί ακριβώς αφορά τις εξελίξεις σε πολλά μέτωπα, πρόσθεσε: «Η Νότια και η Βόρεια Κορέα θα ευημερήσουν μαζί ως γεφυροποιός χώρα συνδέοντας την ασιατική ενδοχώρα με τον Ειρηνικό...».

Αυτά ήταν ένα μέρος μόνο από μεγάλα επενδυτικά σχέδια που μένουν κλειστά σε συρτάρια μονοπωλίων ή προχωρούν πολύ αργά, ενώ θα μπορούσαν να απελευθερώσουν δυναμική για τη διοχέτευση κεφαλαίων που σήμερα λιμνάζουν ή έχουν μικρή απόδοση, στο φόντο μιας αναιμικής ανάκαμψης της καπιταλιστικής οικονομίας, ή ρυθμών ανάπτυξης πολύ χαμηλότερων από τους προσδοκώμενους. Είναι καθαρό δε ότι πρόκειται για απόπειρες ευρύτερων επενδυτικών παρεμβάσεων στην περιφέρεια, με τη χάραξη νέων εμπορικών διαδρομών ανάμεσα σε μεγάλα βιομηχανικά και αστικά κέντρα, παράλληλα με αναδιατάξεις που προχωρούν στον επιχειρηματικό αλλά και γεωπολιτικό χάρτη. Το Μπουσάν είναι μεγάλο βιομηχανικό λιμάνι στη νοτιοανατολική Νότια Κορέα (στην ίδια περιοχή βρίσκεται και μεγάλη στρατιωτική βάση των ΗΠΑ), ένα από τα σημαντικότερα στον κόσμο, με μεγάλη επιχειρηματική ζώνη. Αντίστοιχα και το Μόκπο αποτελεί κρίσιμο κέντρο, στα νοτιοδυτικά της χώρας, που εκτιμάται ότι θα μπορούσε να παίξει σοβαρό ρόλο στη σύνδεση με τον διπλανό «ασιατικό γίγαντα» (Κίνα), κάτι που φυσικά θα διαμορφώσει νέα δεδομένα συνολικά στο διεθνή επενδυτικό χάρτη.

Εξίσου ενδεικτικές για το ρόλο που μπορεί η Χερσόνησος να διαδραματίσει στα σχέδια μεγάλων μονοπωλίων, είναι και οι συνομιλίες που έχουν ξεκινήσει εδώ και τουλάχιστον μια 10ετία, ανάμεσα στο ρωσικό ενεργειακό κολοσσό «Gazprom» και το νοτιοκορεατικό «Kogas», για την κατασκευή αγωγού μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου, συνολικού μήκους 1.100 χιλιομέτρων. Μετά από τη συμφωνία διμερούς συνεργασίας ειδικά στον τομέα της ενεργειακής βιομηχανίας (και ειδικά του φυσικού αερίου) που οι δύο εταιρείες υπέγραψαν το 2006, το 2011 συντάχθηκε και διμερές Μνημόνιο Κατανόησης για τη δημιουργία Ομάδας Εργασίας που θα κατάρτιζε με λεπτομέρειες ένα σχέδιο κατασκευής αγωγού, με στόχο η συνολική ικανότητα μεταφοράς του να φτάσει τα 10 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου το χρόνο. Σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, τα 700 χιλιόμετρα του αγωγού θα διέσχιζαν τη Βόρεια Κορέα, ενώ τα (τότε) χρονοδιαγράμματα τοποθετούσαν τις πρώτες παραδόσεις ακόμα και μέσα στο 2017. Τελικά, το «πάγωμα» των διαπραγματεύσεων για το κορεατικό ζήτημα δε βοήθησε εκείνα τα χρονοδιαγράμματα. Ωστόσο, τα σχέδια παραμένουν.

Μάλιστα, αποκτούν αυξανόμενη αξία στις συνολικότερες φιλοδοξίες κολοσσών όπως η «Gazprom», δεδομένων των ισορροπιών συνολικά στο διεθνή ενεργειακό χάρτη και την προσπάθεια αντιπάλων της να περιορίσουν τη θέση της σε μεγάλες αγορές, όπως αυτή της ΕΕ. Δεν είναι τυχαίο ότι ρωσικά δημοσιεύματα εξηγούν τη σημασία του συγκεκριμένου αγωγού με νούμερα για τις μεγάλες ανάγκες αγορών όπως αυτή της Νότιας Κορέας αλλά και της διπλανής Ιαπωνίας. Η μεν πρώτη αγοράζει κάθε χρόνο, μόνο από την «Gazprom», 1,5 εκατομμύριο τόνους υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Ενώ και η δεύτερη αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους καταναλωτές LNG διεθνώς.

Φυσικά, η «Gazprom» προσπαθεί να αξιοποιήσει το μπάσιμό της στη Χερσόνησο για ευρύτερα επενδυτικά «ανοίγματα» Η νέα συμφωνία παράτασης της συνεργασίας της με την «Kogas», που υπογράφτηκε το 2016, «αντανακλά την πρόθεση των (δύο) μερών να εφαρμόσουν κοινά (επενδυτικά) προγράμματα στην παραγωγή LNG, στη μεταφορά και την επανυγροποίηση, όπως και στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με αέριο». Επίσης, η συμφωνία υπογραμμίζει ως «βασικές οδούς (διμερούς) συνεργασίας» την έρευνα, την ενεργειακή απόδοση, την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και την ανάπτυξη οχημάτων που θα λειτουργούν με φυσικό αέριο.

Ενώ «τρέχουν» οι διεργασίες γύρω από τη Χερσόνησο, στα «συρτάρια» των μονοπωλίων υπάρχουν άφθονα επενδυτικά σχέδια. Σύμφωνα με πολλούς, μια λύση του κορεατικού ζητήματος θα μπορούσε να επιταχύνει την «αξιοποίηση» του μεγάλου ορυκτού πλούτου που διαθέτει η Βόρεια Κορέα.

Εκθεση της δεξαμενής σκέψης «Center for Strategic and International Studies» (CSIS), με έδρα τις ΗΠΑ, σημείωνε το καλοκαίρι ότι η χώρα φιλοξενεί μεγάλα κοιτάσματα από συνολικά 200 διαφορετικά είδη υπόγειων ορυκτών, όπως σιδήρου. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, η Βόρεια Κορέα διαθέτει τα δεύτερα μεγαλύτερα αποθέματα μαγνησίτη (ή λευκόλιθος, έχει ευρεία χρήση στη μεταλλουργία) στον κόσμο μετά την Κίνα και τα έκτα μεγαλύτερα αποθέματα βολφραμίου (χρησιμοποιείται στη βιομηχανία και τη στρατιωτική).

Πριν μερικούς μήνες, το (επίσης αμερικανικό) γνωστό περιοδικό «Forbes» επικαλέστηκε ακαδημαϊκούς και έρευνες, σύμφωνα με τους οποίους «η Βόρεια Κορέα στέκεται πάνω σε φυσικούς πόρους συνολικής αξίας 6 τρισεκατομμυρίων δολαρίων». Το περιοδικό κατέγραφε εκτιμήσεις για μεγάλη συγκέντρωση σπάνιων γαιών στη χώρα, δηλαδή μετάλλων που καθόλου τυχαία χαρακτηρίζονται «στρατηγικά», εξαιτίας της ευρείας τους χρήσης στην παραγωγή πολλών βιομηχανικών προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, από ηλεκτρονικούς υπολογιστές και μπαταρίες ηλεκτροκίνητων οχημάτων μέχρι ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά στοιχεία.

Σήμερα, η Κίνα διαθέτει τα ηνία στην παραγωγή και εκμετάλλευση σπάνιων γαιών, αφού περίπου το 90% της παγκόσμιας παραγωγής προέρχονται από αυτή. Μάλιστα, η μεγάλη αύξηση της χρήσης τους οδήγησε τα τελευταία χρόνια σε εκτόξευση των κινεζικών εξαγωγών. Για παράδειγμα, στο διάστημα Γενάρη - Σεπτέμβρη 2016, η Κίνα εξήγαγε 35.200 τόνους σπάνιων γαιών, καταγράφοντας μια αύξηση της τάξης του 50%.