Copyright 2017 The Associated

Από συνάντηση, το Φλεβάρη του 2017, του γγ του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, με τον τότε πρωθυπουργό Ι. Μουστάφα

Μάλιστα, οι πρώην «ΟΥΤΣΕΚΑδες», που είχαν την απόλυτη στήριξη του ΝΑΤΟ και της Αλβανίας στη διένεξη με τη Σερβία (της οποίας το Κοσσυφοπέδιο ήταν αναπόσπαστο κομμάτι), γιόρτασαν στις 17/2 τα 10χρονα της «ανεξαρτησίας του Κοσσόβου». Οι ίδιοι, με πολιτική πλέον περιβολή, διοικούν σήμερα αυτό το ιδιότυπο κρατίδιο, όπου «ανθεί» κάθε είδους λαθρεμπόριο, ενώ οι ΗΠΑ διαθέτουν εκεί μία από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές βάσεις εκτός εδάφους τους, αυτή του Bondsteel Camp, κομβικής σημασίας για επιχειρήσεις στην Ευρώπη και σε όλη τη Μεσόγειο.

Οι αιτίες της ιμπεριαλιστικής επέμβασης στα Βαλκάνια τις προηγούμενες δεκαετίες, με τις εθνικιστικές εντάσεις και συγκρούσεις που υποδαύλισαν ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, ΕΕ για να ελέγξουν την περιοχή και τον πλούτο της μέσω του «διαίρει και βασίλευε», να διαμορφώσουν τη δική τους στρατιωτική υποδομή στα Βαλκάνια και να ελαχιστοποιήσουν δυνατότητες από την καπιταλιστική Ρωσία, μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού στη Σοβιετική Ενωση, ισχύουν στο ακέραιο και αποτελούν «εργαλείο» για κάθε μελλοντική απόπειρα αλλαγής των συνόρων για το ξαναμοίρασμα της περιοχής.

Τη λεγόμενη Δημοκρατία του Κοσσόβου αναγνωρίζουν έως τώρα 113 χώρες, ενώ και η σημερινή κυβέρνηση της Σερβίας δηλώνει πλέον διατεθειμένη για έναν «αμοιβαίο συμβιβασμό». Στο πλαίσιο των ευρύτερων διεργασιών για ένταξη όσων χωρών δεν έχουν ακόμα προσχωρήσει στους ευρωατλαντικούς θεσμούς, εντείνεται τελευταία και το παζάρι για την πλήρη εξομάλυνση των σχέσεων Σερβίας - Κοσσυφοπεδίου.

Οι σημερινές προτεραιότητες της αστικής τάξης της Σερβίας διαμορφώνονται με άξονα την επιλογή της να ενσωματωθεί στις δομές της ΕΕ, ενώ διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με τη Ρωσία. Την περασμένη Τρίτη, στη συνάντηση που είχε στο Βερολίνο με τον Σέρβο Πρόεδρο, Αλ. Βούτσιτς, η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, εξήρε την «εντυπωσιακή μεταρρυθμιστική προσπάθεια» της Σερβίας και εξέφρασε την «ελπίδα» της πως «οι επικείμενες συναντήσεις στο πλαίσιο της Διαδικασίας του Βερολίνου θα επιτρέψουν να προχωρήσουμε» στο ζήτημα της αναγνώρισης του Κοσσυφοπεδίου από τη Σερβία, με τον Βούτσιτς να δηλώνει ότι η χώρα του «είναι έτοιμη για μια συμβιβαστική λύση, που σημαίνει ότι και οι δύο πλευρές χάνουν κάτι».

Σ' αυτήν την κατεύθυνση, επανήλθε τελευταία στο προσκήνιο το σενάριο μιας πιθανής ανταλλαγής εδαφών ανάμεσα στη Σερβία και τους Αλβανούς του Κοσσόβου. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, αυτό που προτείνουν οι σερβικές αρχές είναι να πάρουν το βόρειο μέρος του Κοσσόβου, με αντάλλαγμα να παραχωρηθούν στο Κόσσοβο σερβικές περιοχές όπου ζουν Αλβανοί. Από πολλές πλευρές, ωστόσο, εκφράζονται ανησυχίες ότι αν το Κόσσοβο και η Σερβία ξεκινήσουν σοβαρές συζητήσεις για τον ανασχεδιασμό των συνόρων τους, οι επιπτώσεις για τα Βαλκάνια θα είναι μεγάλες και ενδέχεται να πυροδοτηθούν ευρύτερες διευθετήσεις, που περιλαμβάνουν και την επαναχάραξη συνόρων.

Οπως γράφτηκε πρόσφατα στον «Economist», «ηγέτες των Σέρβων της Βοσνίας θα αναγγείλουν δημοψήφισμα για το μέλλον της Republika Srpska. Κροάτες της Βοσνίας θα ακολουθήσουν σύντομα, και οι Βόσνιοι θα πρέπει να αγωνιστούν για να εμποδίσουν τη διάλυση της κοινής τους χώρας. Στην άλλη πλευρά των συνόρων, η Σερβία θα περιορίσει τους Βόσνιους εθνικιστές στο Σαντζάκ, οι οποίοι με τη σειρά τους ονειρεύονται να ενσωματώσουν την περιοχή τους σε μια Μεγάλη Βοσνία. Στο μεταξύ, οι Αλβανοί στη Δυτική ΠΓΔΜ και στο Μαυροβούνιο θα απαιτήσουν να ενωθούν με τη Μεγάλη Αλβανία, ενώ δεν αποκλείεται Αλβανοί εθνικιστές να διεκδικήσουν εδάφη της Βόρειας Ελλάδας».

Οσο κι αν τέτοιες αναλύσεις μπορεί να υποκρύπτουν υποκειμενισμούς, ακόμα και σκοπιμότητες, ένα πράγμα είναι βέβαιο. Οτι η υπόθαλψη και η έξαρση των εθνικισμών παραμένει η πρώτη ύλη στα Βαλκάνια για σενάρια αλλαγής συνόρων. Αυτό ισχύει φυσικά και για τον αλβανικό εθνικισμό, ο οποίος αναζωπυρώνεται και περιλαμβάνει διεκδικήσεις προς όλες τις κατευθύνσεις. Ολο και πιο συχνά, οι αστοί πολιτικοί της Αλβανίας και του Κοσσυφοπεδίου, αλλά και το ισχυρό αλβανόφωνο στοιχείο μέσα στην ΠΓΔΜ προβάλλουν την ανάγκη ενότητας των Αλβανών εκτός Αλβανίας.

Για παράδειγμα, τη μέρα των γιορτασμών της «ανεξαρτησίας του Κοσσόβου», ο Αλβανός πρωθυπουργός, Εντι Ράμα, μιλώντας στη Βουλή του Κοσσυφοπεδίου, διατύπωσε το εξής «ρητορικό ερώτημα»: «Η Αλβανία και το Κόσσοβο θα έχουν κοινή εξωτερική πολιτική και όχι μόνο κοινές πρεσβείες και διπλωματικές αποστολές. Γιατί να μην έχουν και έναν Πρόεδρο, ως σύμβολο της εθνικής ενότητας και της κοινής πολιτικής στην εθνική ασφάλεια;». Παραδέχτηκε ότι η πρότασή του είναι επί του παρόντος ανέφικτη, προσθέτοντας ωστόσο με νόημα ότι η Ιστορία «έχει δείξει πως δεν είναι αδύνατον να πραγματοποιηθεί ένα όνειρο».

Είχε προηγηθεί τον περσινό Οκτώβρη η κοινή δήλωση Ράμα και πρωθυπουργού του Κοσσυφοπεδίου, Ραμούς Χαραντινάι, για προώθηση της «ενοποιητικής πλατφόρμας» με στόχο την κατάργηση των μεταξύ τους συνόρων (με πρότυπο τη ζώνη Σένγκεν της ΕΕ, ώστε να επιτευχθεί η ελεύθερη κίνηση προσώπων, προϊόντων και υπηρεσιών), τη θέσπιση κοινών ακαδημαϊκών προγραμμάτων στα πανεπιστήμια και τη δημιουργία κοινών πρεσβειών και προξενείων αμφοτέρων των πλευρών στο εξωτερικό. Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου προωθεί και σχέδιο μετεξέλιξης των λεγόμενων «Δυνάμεων Ασφαλείας Κοσσόβου» σε κανονικό στρατό, που φυσικά περιλαμβάνει όλους τους αυτονομιστές του πρώην «ΟΥΤΣΕΚΑ».

Από όλα αυτά γίνεται φανερό ότι και το Κοσσυφοπέδιο, το οποίο αρνούνται να αναγνωρίσουν η Ρωσία, η Ισπανία (λόγω αποσχιστικών τάσεων), η Κίνα (επικαλείται το ψήφισμα του ΟΗΕ που ακόμα το θεωρεί τμήμα της Σερβίας) αποτελεί μέρος της διαπάλης που φουντώνει και πάλι στα Βαλκάνια.

Οσο και αν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, που παίζει ρόλο σημαιοφόρου του ΝΑΤΟ και της ΕΕ για λογαριασμό της ελληνικής αστικής τάξης, προσπαθεί να εμφανίσει αυτές τις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες ως πυλώνες ασφάλειας στα Βαλκάνια, το παρελθόν και το παρόν της περιοχής δείχνουν το ακριβώς αντίθετο. Αναμόχλευση εθνικισμών, σφοδρός ανταγωνισμός για τα κέρδη των μονοπωλίων οδηγούν σε επικίνδυνες εξελίξεις για τους λαούς...