Copyright 2018 The Associated

Από τη Σύνοδο των ηγετών των Δ. Βαλκανίων την Πέμπτη στη Σόφια

Συνοψίζοντας, στη Σύνοδο των «6» την Πέμπτη στη Σόφια, τα όσα ειπώθηκαν κατά τη διάρκεια της περιοδείας που έκανε από κοινού με την επικεφαλής της ΕΕ για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας, Φεντερίκα Μογκερίνι, και τον επίτροπο της ΕΕ αρμόδιο για θέματα Διεύρυνσης, Γιοχάνες Χαν, ο Ζ. - Κ. Γιούνκερ δήλωσε «ισχυρά δεσμευμένος» ως προς την ενσωμάτωση των χωρών της περιοχής στην ΕΕ, σημειώνοντας ωστόσο την ανάγκη επιτάχυνσης αφού, όπως είπε, προς το παρόν, καμιά τους δεν πληροί τις «αναγκαίες προϋποθέσεις ένταξης».

Ως τέτοιες, η Στρατηγική της ΕΕ για τα Δ. Βαλκάνια, που παρουσιάστηκε πρόσφατα, εμφανίζει (και οι 6 ηγέτες δήλωσαν αποφασισμένοι να εφαρμόσουν) την προώθηση των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων ώστε να ανοίξουν πεδία κερδοφορίας για τα ευρωενωσιακά μονοπώλια, την εναρμόνιση των κρατικών δομών με τα ευρωενωσιακά πρότυπα λειτουργίας ώστε να θωρακίζονται οι θέσεις των επιχειρηματικών ομίλων της ΕΕ, έναντι ανταγωνιστών τους, αλλά και το κλείσιμο «ανοιχτών ζητημάτων», όπως π.χ. το ονοματολογικό της ΠΓΔΜ, η αναγνώριση του Κοσσόβου από τη Σερβία, οι συνοριακές διαφορές Κοσσόβου - Μαυροβουνίου κ.ο.κ.

Τις «εκκρεμότητες», δηλαδή, που άφησαν πίσω τους οι προηγούμενοι «γύροι» των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων και αντιπαραθέσεων στην περιοχή και που ΗΠΑ - ΕΕ - ΝΑΤΟ επιχειρούν τώρα - μέσα από αντιθέσεις και αντιφάσεις - να «διευθετήσουν», με στόχο να θωρακίσουν τα συμφέροντά τους στην «πίσω αυλή» των Βαλκανίων, απέναντι στην επιρροή άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων.

Θυμίζουμε ότι ανάμεσα στις τέτοιες προϋποθέσεις η ΕΕ στη Στρατηγική της για την περιοχή θέτει και το ζήτημα της «ανεπιφύλακτης» στοίχισης των πολιτικών ηγεσιών της περιοχής με τα ευρωατλαντικά σχέδια.

Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, άλλωστε, κατά τη διάρκεια της περιοδείας του ο Ζ. - Κ. Γιούνκερ, από το Βελιγράδι, «θύμισε» ότι η «ευρωπαϊκή προοπτική» δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη και ότι «η χρονολογία 2025 δεν αποτελεί καμία δέσμευση από την πλευρά της ΕΕ, αλλά προοπτική, και αν διαπιστωθεί ότι μία χώρα εκπλήρωσε τις προϋποθέσεις, θα επιβραβευθεί».

Να σημειωθεί ότι επόμενος σημαντικός σταθμός για τα ευρωενωσιακά σχέδια στην περιοχή θεωρείται η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ - Δ. Βαλκανίων, που έχει προγραμματιστεί για τις 17 Μάη στη Σόφια, όπου αναμένεται να παρουσιαστεί και ένας πιο συγκεκριμένος «οδικός χάρτης» για την ένταξη των χωρών αυτών στην ΕΕ.

Σε αυτό το μοτίβο, ο Βούλγαρος πρωθυπουργός, Μπ. Μπορίσοφ, που φιλοξένησε τη Σύνοδο της Πέμπτης (η Βουλγαρία έχει την προεδρία στο Συμβούλιο της ΕΕ), σημείωσε ότι οι 6 χώρες πρέπει να εκμεταλλευτούν τη συγκυρία και να εστιάσουν στην κατασκευή δικτύων μεταξύ των χωρών της περιοχής, μεταφορικών, ενεργειακών και ψηφιακών, τάζοντας ότι η χρηματοδότηση μεγάλων τέτοιων έργων υποδομής θα μπει στην ατζέντα της Συνόδου.

Αλλωστε, ενδεικτικό του ενδιαφέροντος ΕΕ και επιχειρηματικών ομίλων για την περιοχή είναι και το γεγονός ότι τη Δευτέρα έγινε στο Λονδίνο το 3ο επενδυτικό συνέδριο για τα Δυτικά Βαλκάνια, που διοργάνωσε η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανοικοδόμηση και την Ανάπτυξη, όπου μετείχαν και πρωθυπουργοί κρατών της περιοχής, συμπεριλαμβανομένων των Ζάεφ (ΠΓΔΜ) και Ράμα (Αλβανία), παρουσιάζοντας ο καθένας τις ευκαιρίες και τα «θέλγητρα» της χώρας του για τους «επενδυτές».

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο και ως μέρος των ευρύτερων σχεδιασμών, συνεχίζονται τα παζάρια για το ονοματολογικό της ΠΓΔΜ, με τον Ελληνα ΥΠΕΞ, Ν. Κοτζιά, να αναμένεται «μέσα στο Μάρτη» να μεταβεί στα Σκόπια, προς συνέχιση των διαπραγματεύσεων, έχοντας ανά χείρας ή έχοντας στείλει από τα πριν την 20σέλιδη πρόταση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ για μια συμφωνία που, με τον έναν ή άλλον τρόπο, αναμένεται να παρακάμπτει το κρίσιμο ζήτημα της αλλαγής του σκοπιανού Συντάγματος και της απάλειψης των αλυτρωτικών στοιχείων.

Ενόψει πάντως αυτής της διαπραγμάτευσης μέσα στη βδομάδα συνεχίστηκαν ο ορυμαγδός δηλώσεων, κυρίως από την πλευρά της κυβέρνησης της ΠΓΔΜ, και η παρουσίαση πραγματικών και υποτιθέμενων «κόκκινων γραμμών», με την ηγεσία των Σκοπίων να ζητάει με τις δημόσιες τοποθετήσεις της να μην ανοίξουν ζητήματα «ταυτότητας» και αλλαγής Συντάγματος (για «εσωτερικό βιβλίο κανόνων» που «δεν έχει επιπτώσεις εκτός της χώρας», έκανε λόγο ο Ζάεφ), και το ΥΠΕΞ της Ελλάδας να ανταπαντά - στο πνεύμα και της δήλωσης του πρωθυπουργού την περασμένη Παρασκευή ότι «η εκδοχή της λύσης είναι θετική για εμάς, αλλά υπαρξιακής σημασίας για την ΠΓΔΜ» - ότι η ΠΓΔΜ «δεν δείχνει συμβιβαστική διάθεση».

Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι την ίδια ώρα που οι «τόνοι» ανεβαίνουν και περιγράφεται σκηνικό εμπλοκής, καμία πλευρά δεν αμφισβητεί την αναγκαιότητα να περπατήσουν τα ευρωατλαντικά σχέδια.

Ενδεικτική π.χ. είναι η δήλωση Ζάεφ (στους «Financial Times») ότι η ενσωμάτωση της ΠΓΔΜ στις «συμμαχίες της Δύσης» πρέπει να προχωρήσει, παρά τις αντιρρήσεις της Ρωσίας στην επέκταση του ΝΑΤΟ: «Η Ρωσία δεν έχει αντίρρηση στην ενσωμάτωσή μας στην ΕΕ, αλλά δεν είναι θετική στην ενσωμάτωσή μας στο ΝΑΤΟ. Εχουμε καλές σχέσεις με τη Ρωσία. Ομως, πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν υπάρχει καμία εναλλακτική για τη χώρα μας παρά η ενσωμάτωσή μας σε ΕΕ και ΝΑΤΟ».

Ακόμα πιο χαρακτηριστική, πάντως, των σχεδιασμών που «τρέχουν», αλλά και γιατί επιταχύνονται οι σχετικές διεργασίες, είναι και η εκ νέου παρέμβαση του Αμερικανού πρέσβη στην Αθήνα, Τζ. Πάιατ, που μιλώντας την Παρασκευή στο «Φόρουμ των Δελφών», σημείωσε ότι «μας ενδιαφέρει πραγματικά να δούμε επιτυχή έκβαση της διπλωματικής προσπάθειας αυτήν τη στιγμή. Είναι σημαντικό για τις ΗΠΑ πως οι δύο κυβερνήσεις θεωρούν πως είναι μια στιγμή ευκαιρίας για την επίλυση του ζητήματος», προσθέτοντας ότι «ανησυχούμε για την επιρροή της Ρωσίας στα Δυτικά Βαλκάνια. Υπάρχει ένα ευρύ φάσμα επιρροών σε θέματα Ενέργειας, ορθόδοξης Εκκλησίας, ενώ στο Μαυροβούνιο έγινε και η απόπειρα πραξικοπήματος. Υπάρχει ανησυχία και αποτελεί κίνητρο να συνεργαστούμε με αυτές τις χώρες για να συνεχιστεί η ένταξή τους στην Ευρώπη».

Εξάλλου, νωρίτερα μέσα στη βδομάδα αντίστοιχη παρέμβαση είχε κάνει και ο πρέσβης των ΗΠΑ στην ΠΓΔΜ, Τζ. Μπέιλι, ο οποίος σε δηλώσεις του «υπενθύμισε» ότι «ΗΠΑ και ΕΕ βοήθησαν τη "Μακεδονία" να βγει από μια βαθιά πολιτική κρίση» και ότι «μια επιτυχής ολοκλήρωση των αναδιαρθρώσεων στη "Μακεδονία" απαιτεί τη μετατροπή της υποστήριξης του 75% για εισδοχή σε ΕΕ και ΝΑΤΟ σε πολιτική βούληση».

Ταυτόχρονα, συνεχίζονται οι «επισκέψεις» υψηλόβαθμων ευρωΝΑΤΟικών αξιωματούχων. Στην πρωτεύουσα της ΠΓΔΜ μετέβησαν αυτήν τη βδομάδα και οι Αλ. Αλβαρογκονθάλεθ (βοηθός γγ του ΝΑΤΟ, αρμόδιος για πολιτικές υποθέσεις και ζητήματα ασφάλειας) και Μ. Πόποφσκι (αν. γενικός διευθυντής της Επιτροπής Γειτονίας και Διαπραγματεύσεων Διεύρυνσης της Κομισιόν), για επαφές με τον πρωθυπουργό Ζ. Ζάεφ και τους υπουργούς Εξωτερικών, Αμυνας, Εσωτερικών και Δικαιοσύνης της ΠΓΔΜ, και στόχο να ελέγξουν επιτόπου πώς προωθούνται μια σειρά από «μεταρρυθμίσεις» που έχουν ζητήσει για να προχωρήσει η ένταξη στους ευρωατλαντικούς θεσμούς.

Δύο στελέχη του Ελληνικού Στρατού Ξηράς, ένας ανθυπολοχαγός και ένας ΕΠΟΠ, συνελήφθησαν την Πέμπτη από τουρκική περίπολο, κατά τη διάρκεια περιπολίας, στη συνοριογραμμή σε δασική περιοχή των Καστανιών του Εβρου, αφού φέρεται να βρέθηκαν λόγω των κακών καιρικών συνθηκών σε τουρκικό έδαφος.

Το γεγονός γνωστοποίησε με ανακοίνωσή του το ΓΕΣ, σημειώνοντας επιπλέον ότι «για το περιστατικό έχουν επιληφθεί οι αρμόδιες αρχές. Από την πρώτη στιγμή οι ελληνικές αρχές βρίσκονται σε επικοινωνία με τις τουρκικές αρχές και είναι σε εξέλιξη διαδικασίες επανόδου στην Ελλάδα. Είναι καλά στην υγεία τους, βρίσκονται στην Αδριανούπολη προκειμένου να ολοκληρωθούν οι τυπικές διαδικασίες».

Οι δύο Ελληνες στρατιωτικοί μεταφέρθηκαν στην Αδριανούπολη, όπου η τουρκική Εισαγγελία - μετά τις καταθέσεις που έδωσαν οι δύο Ελληνες στρατιωτικοί - έδωσε εντολή για κράτησή τους και παραπομπή σε δίκη.

Πάντως, συγκεχυμένο παρέμενε το βράδυ της Παρασκευής το επίσημο κατηγορητήριο, με πηγές από το ελληνικό ΥΠΕΞ να σημειώνουν ότι έως αργά δεν είχε ανακοινωθεί επισήμως. Ελληνικά ΜΜΕ νωρίτερα - σύμφωνα με πηγές που επικαλούνταν - έκαναν λόγο για κατηγορία «παράνομης εισόδου», ενώ τουρκικά ΜΜΕ, όπως π.χ. το κρατικό δίκτυο TRT, έκαναν αρχικά λόγο για κατηγορίες «απόπειρας στρατιωτικής κατασκοπείας» και «εισόδου σε απαγορευμένη στρατιωτική ζώνη». Παράλληλα, σύμφωνα με τα τουρκικά ΜΜΕ, τα κινητά τηλέφωνα των δύο Ελλήνων στρατιωτικών κατασχέθηκαν και ερευνώνται από τις τουρκικές αρχές.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Δ. Τζανακόπουλος, σε ενημέρωση των πολιτικών συντακτών, το μεσημέρι της Παρασκευής, σημείωσε ότι «είναι απολύτως τυπικό το όλο θέμα, είναι δίκη για παράνομη είσοδο στη χώρα και θα απελαθούν».

Πρόσθεσε πως «βρισκόμαστε σε συνεννόηση με τις τουρκικές αρχές για την άμεση διευθέτηση του ζητήματος. Ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, Ευ. Αποστολάκης, είχε ήδη τηλεφωνική επικοινωνία σε καλό κλίμα με τον Τούρκο ομόλογό του, κ. Ακαρ. Οι νομικές τυπικές διαδικασίες στην Τουρκία θα κινηθούν άμεσα και αναμένουμε τη σύντομη επιστροφή των δύο Ελλήνων στη χώρα μας».

Ο Δ. Τζανακόπουλος χαρακτήρισε ακόμη «κατασκοπευτικά και συνωμοσιολογικά σενάρια» τα περί ενδεχόμενης ανταλλαγής με τους 8 Τούρκους στρατιωτικούς, σενάρια που είδαν το φως της δημοσιότητας δεδομένου ότι περιστατικά κατά τα οποία Ελληνες ή Τούρκοι στρατιωτικοί παραβιάζουν κατά λάθος τη συνοριακή γραμμή στο συγκεκριμένο σημείο είναι συχνά και συνήθως αυτές οι περιπτώσεις επιλύονται σε λίγες ώρες σε χαμηλό - στρατιωτικό - επίπεδο.

Στο μεταξύ, μιλώντας στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, ο Αμερικανός πρέσβης, Τζ. Πάιατ, σημείωσε πως «η Ουάσιγκτον ασχολείται ενεργά με το ζήτημα των δύο Ελλήνων στρατιωτικών», εκφράζοντας την ανησυχία του για μια «ακούσια αντιπαράθεση», όπως την χαρακτήρισε.

Την Παρασκευή, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΚΚΕ Θ. Παφίλης επικοινώνησε με τον αναπληρωτή υπουργό Εθνικής Αμυνας, Φ. Κουβέλη, για να ενημερωθεί για την κατάσταση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών που έχουν συλληφθεί και κρατούνται από τις τουρκικές αρχές.

Ο Φ. Κουβέλης τον διαβεβαίωσε ότι σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα οι δύο στρατιωτικοί θα βρίσκονται στην Ελλάδα. Ο Θ. Παφίλης ζήτησε να γίνουν όλες οι απαραίτητες ενέργειες ώστε να επιστρέψουν με ασφάλεια στη χώρα.