ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τετάρτη 6 Δεκέμβρη 2000
Σελ. /48
Προβληματισμοί

Οι Θέσεις της ΚΕ θα μπορούσαν να είναι και διαφορετικές είτε ως προς τη διατύπωση είτε και ως προς το περιεχόμενο σε ορισμένα σημεία. Δεν είναι όμως αυτό το ουσιώδες. Θα είχε σημασία αν τα μέλη του Κόμματος στη συντριπτική τους πλειοψηφία είχαν τη δυνατότητα να είναι θεωρητικά ενημερωμένα (και να θέτουν συχνά υπό κρίση την όποια θεωρητική τους κατάρτιση) και συνεπώς να μπορούν να αξιολογούν τις προτάσεις τακτικής του Κόμματος.

Για το στρατηγικό στόχο, νομίζω πως, δεν υπάρχει πρόβλημα. Τουλάχιστον ως προς τα γενικά χαρακτηριστικά της ανθρώπινης κοινωνίας που «ονειρευόμαστε» σε αρμονία με το υπόλοιπο γήινο περιβάλλον. Ο στόχος αυτός είναι, πιθανά, εκείνο που διαπερνά ως κόκκινη κλωστή όλα τα μέλη του Κόμματος - κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο (και όχι μόνον, προσθέτω εγώ), ειρήνη, δικαιοσύνη, ολόπλευρη (;) ανάπτυξη της προσωπικότητας όλων κλπ.

Το κατά πόσον είναι δυνατόν αυτό να επιτευχθεί στο ορατό μέλλον, ακόμη και αν όλες οι προϋποθέσεις που αναφέρουν οι κλασικοί της «κοσμοθεωρίας» μας υπάρχουν είναι ένα άλλο ζητούμενο. Αν, δηλαδή, υπάρχει ένα «τέλος της ιστορίας» με τη δημιουργία ενός κομμουνιστικού παγκόσμιου χώρου. Δεν αναιρείται όμως ούτε στο ελάχιστο η διαπίστωση ότι τα κομμουνιστικά ιδεώδη είναι ό,τι ομορφότερο και άξιο για δράση έχει προσφερθεί σε μας σε ολόκληρη την ιστορική περίοδο της ανθρωπότητας.

Αρκεί, όμως, το συναίσθημα, η συγκίνηση που δημιουργεί η (φανταστική) εικόνα μιας τέλειας κοινωνίας, για να μας εφοδιάζει με εκείνες τις γνώσεις και τα μέσα, για να δρούμε έτσι ώστε να την πραγματώσουμε; Ασφαλώς όχι. Οπως, επίσης, δε φτάνει η πίστη στο «δίκιο του αγώνα μας» και στη «νομοτέλεια» της έλευσης της κομμουνιστικής κοινωνίας για να δράσουμε προς αυτήν την κατεύθυνση με επιτυχία.

Τα παραπάνω είναι άξια χαρακτηριστικά που, ιδιαίτερα σε αντίξοες συνθήκες, παίζουν σημαντικό ρόλο σε κάθε αντιπαράθεση με τις αντιδραστικές δυνάμεις, και η ιστορία των λαϊκών κινημάτων και μέσα σε αυτά, των κομμουνιστικών είναι γεμάτη από υπέροχα παραδείγματα. Χρειάζεται όμως και κάτι άλλο. Γνώση - παιδεία - «καλλιέργεια». Χρειάζεται θεωρία που να καθοδηγεί την πράξη και που τα αποτελέσματα της πράξης να ανατροφοδοτούν και να «διορθώνουν - εμπλουτίζουν» τη θεωρία για συνέχιση των πράξεων, έως ότου επιτευχθεί το ζητούμενο, που θα οδηγήσει σε νέο κύκλο θεωρίας - πράξης. Και βέβαια αν κανείς προσπαθήσει να περιγράψει τι αποτελεί ένα σύγχρονο σύστημα γνώσεων ικανό να μπορεί ο κάτοχός του να ερμηνεύει αυτά που συμβαίνουν γύρω του, στη φύση, στην κοινωνία, στον εαυτό του (πώς σκέφτεται, δρα, αποτιμά τις πράξεις του κλπ.) πώς αλληλεπιδρά με το κατά γενική ομολογία απάνθρωπο σύγχρονο καπιταλιστικό περιβάλλον, τότε αρχίζουν τα δύσκολα.

Κι αυτό γιατί οι αντιφάσεις - αντιθέσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν - συντεθούν σε μια νέα κατάσταση είναι πολλές, πολύπλοκες και ο «αντίπαλος» έχει την υπεροχή.

Συχνά - πυκνά αναφερόμαστε, και σε επίσημα κείμενα και σε καθημερινές συζητήσεις για την «επιστημονική θεωρία του Μαρξισμού - Λενινισμού», για «επιστημονικό σοσιαλισμό» κλπ. Δε θα επιχειρήσω κάποια ανάλυση, αλλά πολύ φοβούμαι ότι δεν εννοούμε όλοι το ίδιο πράγμα αναφερόμενοι στα παραπάνω. Μάλιστα, επειδή υπάρχει μεγάλη ασάφεια, επειδή η συσσωρευμένη εμπειρία (πράξη) τις τελευταίες δεκαετίες δεν έχει συνοδευτεί με την απαιτούμενη θεωρητική δουλιά, ώστε να επαληθευτούν, να εμπλουτιστούν ή, αν είναι αναγκαίο, να τροποποιηθούν επιμέρους κάποιες πλευρές του κεντρικού κορμού της χρησιμοποιούμενης πολιτικής - κοινωνικής - οικονομικής θεωρίας (δηλ. αυτής που γενικά λέμε Μαρξισμός-Λενινισμός) παρατηρείται το φαινόμενο ή να αποδέχονται κάποιοι το Μ-Λ με πίστη και όχι γνώση, ή να υπάρχει σύγχυση και αδυναμία κατανόησης.

Το πρόβλημα επιτείνεται με τη συλλήβδην απόρριψη όποιων εργασιών έγιναν από ανθρώπους εκτός κομ. Κομμάτων (του δικού μας ή συμφωνούντων αλλά όχι π.χ. του Κ.Κ Κίνας ή Ιταλ. - Γαλ. κλπ.) και με την άκριτη αποδοχή εργασιών εκπορευομένων από τη Σοβιετική Ενωση και ορισμένες άλλες σοσιαλιστικές ευρωπαϊκές χώρες.

Σίγουρα κυκλοφόρησε και θα κυκλοφορεί πολύ σκουπίδι και από επαγγελματίες αντικομμουνιστές στην υπηρεσία του κεφαλαίου και μυστικών υπηρεσιών, και από μαρξολόγους με προκατασκευασμένα συμπεράσματα, και από ιδεολογικούς αντιπάλους, αλλά και από μέλη Ακαδημιών Επιστημών Σοσ. Χωρών που εμφάνιζαν τις όποιες ενέργειες του Κόμματος και του κράτους ως θεωρητικά στηριζόμενες στην «επιστημονική θεωρία του Μαρξισμού - Λενινισμού» και τον εκάστοτε ΓΓ της ΚΕ ως γνήσιο θεωρητικό συνεχιστή των μεγάλων κλασικών μας. Το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα έχει καθυστερήσει υπερβολικά στη θεωρητική επεξεργασία των τρεχουσών καταστάσεων. Σίγουρα τα πράγματα είναι δύσκολα. Οι αντιφάσεις τεράστιες. Ας μεθοδεύσουμε λοιπόν τη δουλιά μας με επίγνωση και των δυσκολιών αλλά και των δυνατοτήτων μας.

Ποια είναι τα δεδομένα;

1. Ο αντίπαλος έχει στη διάθεσή του και χρησιμοποιεί τεράστια μέσα χειραγώγησης των ανθρώπων (όχι λαϊκών μαζών!) και με επιστημονικό πραγματικά τρόπο και με καταναγκαστικό.

2. Οι κομμουνιστές ζουν, εργάζονται (ή όχι), στις αντιανθρώπινες συνθήκες που αναγκάζονται να βρεθούν, όπως η τεράστια πλειοψηφία των μη κομμουνιστών. Και στον ένα ή άλλο βαθμό επηρεάζονται από αυτές τις συνθήκες (αξίζει να μελετηθεί ουσιαστικά αυτό το φαινόμενο και να βγουν τα κατάλληλα συμπεράσματα).

3. Η ανθρώπινη «φύση», προϊόν και κοινωνικών και βιολογικών (γενετικών) διεργασιών, έχει προϊστορία περίπου ένα εκατομμύριο χρόνια και απαιτείται συνεχής επιστημονική ενασχόληση, ώστε να μάθουμε για το πώς επηρεάζεται η συμπεριφορά από το βιολογικό παράγοντα και, κυρίως, πώς μεταβάλλεται από το πλέγμα των κοινωνικών συνθηκών.

4. Και αυτά σε βάθος χρόνου!

5. Είναι πολύ δύσκολο να ερμηνεύσουμε την τάχιστη ανατροπή - κατάρρευση των κυβερνήσεων της ΕΣΣΔ και των άλλων σοσ. χωρών το 1989 -'91. Οι προσπάθειες ασφαλώς πρέπει να συνεχιστούν και μέσα στις ίδιες αυτές χώρες και από τους έξω (όπως το ΚΚΕ). Ομως πρέπει να μεθοδευτεί σωστά. Απλή παρατήρηση, ή, υποκειμενική εκτίμηση επιλεγμένων γεγονότων φορτισμένη με την εκ των προτέρων συμμετοχή μας στην αποδοχή απόψεων που πρέπει να αναθεωρήσουμε δε βοηθούν στην αντικειμενική καταγραφή. Η διαλεχτική μας λέει ότι η συσσώρευση κάποιας ποσότητας οδηγεί σε αλλαγή της ποιότητας. Πόσον καιρό συσσωρεύονταν τα αρνητικά φαινόμενα; Ας μην ξεχνάμε ότι σε οποιαδήποτε κατάσταση οι άνθρωποι παίρνουν τα θετικά ως δεδομένα και γκρινιάζουν για τα αρνητικά. Αλλά το ερώτημα που «καίει» πολλούς είναι ΓΙΑΤΙ οι λαοί δεν υπερασπίστηκαν το σύστημά τους; Γιατί παρέμενε μόνο στο 10% του λαού ως μέλη του ΚΚΣΕ;

6. Είναι καιρός να ανασκουμπωθούμε όλοι (όσοι θέλουν). Με βάση τις καταστατικές μας αρχές και το Πρόγραμμα του ΚΚΕ να προωθηθεί ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΟΜΜΑΤΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ακόμα περισσότερο η ουσιαστική δημοκρατία, να αξιοποιηθούν καλύτερα όλα τα μέλη του Κόμματος, ανάλογα με τις διαθέσεις τους, χωρίς αποκλεισμούς, να γίνει ελκυστική και ευπρόσδεκτη η ιδιότητα του κομμουνιστή.

7. Την απάντηση γιατί οι θέσεις μας δεν έχουν εκείνη την απήχηση που οι αντικειμενικές συνθήκες προσδιορίζουν (εκφρασμένη στα εκλογικά αποτελέσματα εθνικών/εοκικών εκλογών, δημοτικών, συνδικάτων κλπ.) ας μην προσπαθήσουμε να τη βρίσκουμε πάντα στους εκβιασμούς της άρχουσας τάξης, στους ριψάσπιδες και αλλού. Αυτοί κάνουν τη δουλιά τους! Ας γίνουμε εμείς συνεπέστεροι, πιο ευέλικτοι, πιο δουλευτάδες για απόχτηση γνώσεων και συμμετοχή στα κοινά και λιγότερο σίγουροι ότι τα ξέρουμε όλα.

8. Ο αγώνας αυτός θα είναι δύσκολος αλλά είναι μονόδρομος.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΙΣΙΡΛΗΣ

Πάτρα

Ολοι στη μάχη, να σηκωθεί το Κόμμα ψηλότερα

Μπροστά στο 16ο Συνέδριο, οδηγητής επιβεβλημένος για την παραπέρα ανάπτυξη αντιστάσεων με Α-Α-Δ στόχους, τη σύνδεση των επιμέρους συσπειρώσεων στα κύρια μέτωπα πάλης, που θα προωθούν επιθετικά αιτήματα και θα «δένουν» τις επιμέρους διεκδικήσεις προς όφελος της Ε.Τ., είναι η εμβάθυνση - εμπέδωση της Λαϊκής Εξουσίας - Λαϊκής Οικονομίας από τα κ. μ. και με προσωπική ευθύνη - και από συνεργαζόμενους, φίλους, οπαδούς, κάθε καλοπροαίρετου ανθρώπου που αγανακτεί και καταλαβαίνει ότι «κάτι πρέπει να γίνει», «δεν πάει άλλο έτσι». Οι Θέσεις της ΚΕ αποτελούν βάση μιας τέτοιας ουσιαστικής συζήτησης, θα εμπλουτιστούν, αν και αυτή η προσπάθεια δεν εξαντλείται στα πλαίσια του Συνεδρίου.

Αντίθετα, η εμβάθυνση - αφομοίωση αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της δράσης, καθημερινό μέλημα, άρα πιο αποφασιστικά θα πρέπει να ενταχθεί στη λειτουργία των οργάνων (ιδιαίτερα στις ΚΟΒ - ΟΒ), για να μπορέσουν να «ξεφύγουν» από την απαρίθμηση των καθηκόντων, το καθήκον της στιγμής και να παίξουν το σύνθετο ρόλο τους, πράγμα αλληλένδετο με την ικανότητα του Κόμματος να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις που η ίδια η ζωή θέτει. Η σύνθεση, άλλωστε, των καθηκόντων είναι αναγκαία και αν με τέτοιους όρους δώσουμε τη μάχη, θα έχουμε αποτελέσματα μετρήσιμα: στην οικοδόμηση, διακίνηση «Ριζοσπάστη», κ.ά. και στο κίνημα. Στη μάχη π.χ. των βουλευτικών εκλογών στην Κορινθία, είχαμε άνοδο στην προπαγάνδα, στη μαζική δουλιά γενικότερα, στο βαθμό όμως που αυτό συνδέθηκε με συγκεκριμένη δουλειά άνθρωπο τον άνθρωπο, -και σε πρώην κ. μ.- είχαμε ανάλογα θετικά και συγκεκριμένα αποτελέσματα.

Πιο καθαρά μπαίνει από τις Θέσεις ότι η δοσμένη βαθμίδα ανάπτυξης του καπιταλισμού - που εκφράζεται με επιθετικότητα, όξυνση των αντιθέσεων και αντιφάσεων κτλ. - είναι η γενεσιουργός αιτία της αύξησης του βαθμού εκμετάλλευσης της Ε.Τ. παγκόσμια και στη χώρα μας και όχι ο αρνητικός συσχετισμός, που οπωσδήποτε επιδρά και μπορεί να καθορίσει τις εξελίξεις, όταν οι μάζες με τη διαφώτιση και καθοδήγηση του Κόμματος μετατρέπονται σε υλική δύναμη. Η ιδεολογικοπολιτική δράση, κατά συνέπεια, του Κόμματος - του κάθε Κόμματος Νέου Τύπου - δεν καθορίζεται με βάση τις αδυναμίες, τις δυσκολίες κτλ., αλλά με βάση την επιστημονική μελέτη της αντικειμενικής πραγματικότητας που εξελίσσεται και στο βαθμό που αυτό κατακτάται από το σύνολο των μελών, εξασφαλίζεται ενιαία αντίληψη και στάση. Πρέπει να σημειωθεί: α) η ορθότητα των εκτιμήσεων του 15ου επιβεβαιώθηκε, γεγονός που ατσαλώνει, από τη μια, τη γραμμή ρήξης - σύγκρουσης - ανατροπής και, από την άλλη, την πειθαρχία και επαγρύπνηση και β) όλο και περισσότερο κατακτάται στο Κόμμα η ικανότητα της πρόβλεψης, επιπλέον όπλο στην επαναστατική πάλη. Στο όνομα των δυσκολιών, δεν επιτρέπεται να παραιτούμαστε από τις καταστατικές αρχές, να κάνουμε εκπτώσεις στην πολιτική μας, να κρίνουμε την πραγματικότητα κατά το δοκούν. Οσο, π.χ., και να αναβαθμιστούν τα Μ. Μ. Διαφώτισης του Κόμματος, που οπωσδήποτε παίζουν ρόλο στη διαμόρφωση της συνείδησης, δεν πρόκειται να κινητοποιήσουν την Ε. Τ. και τη νεολαία, και δεν μπορεί να αποτελεί το κυρίαρχο στη σκέψη των κ. μ., γιατί, όπως και να το κάνουμε, οι δυνάμεις του Κόμματος και της ΚΝΕ μέσα και έξω από τα σχολεία ήταν αυτές που κινητοποίησαν τους μαθητές και όχι ο (καλός ή κακός) «902» TV.

Διευκρινίζεται καλύτερα στη Θέση 20 η σχέση Προγράμματος και Μετώπου και γίνεται καθαρό πως λαϊκή εξουσία και λαϊκή οικονομία αποτελούν τη δικτατορία του προλεταριάτου. Εδώ, κατά την άποψή μου, - και έως τη θέση 34 - θα πρέπει να σταθούν οι παρατηρήσεις - με βάση την κοσμοθεωρία μας - για το σοσιαλισμό που γνωρίσαμε, ώστε να μπορέσουμε πιο ολοκληρωμένα και επιστημονικά τεκμηριωμένα να στηρίξουμε τη διέξοδο που εμείς δίνουμε. Η επεξεργασία πάνω σ' αυτό το ζήτημα και η πρόταση, που τελικά - ολοκληρωμένα - διαμορφώνεις, είναι σε διαλεκτική σχέση με το κίνημα που αναπτύσσεται, τις δυνάμεις του Κόμματος που υπάρχουν και τις δυνάμεις που διαθέτονται σ' αυτήν την κατεύθυνση. Από αυτό κρίνεται, αν και κατά πόσο η ανάγκη προβολής της πρότασής μας για ανάπτυξη, προς όφελος της ΕΤ και της φτωχολογιάς, θα γίνεται αναπόσπαστο κομμάτι με τη γραμμή αντίστασης και ρήξης με ΕΕ - ΝΑΤΟ. Πώς, δηλαδή, ο λαός, που καταλαβαίνει ότι «καλά τα λέμε, αλλά μόνο αρνούμαστε», θα κάνει κτήμα του το όραμα της λαϊκής εξουσίας, αν δεν αναλυθεί τόσο, ώστε άμεσα να «φαίνεται» πως το όραμα θα γίνει πράξη στα εργοστάσια, στις συνοικίες, στα σχολειά κτλ. και αντίστροφα, που είναι σε τελική ανάλυση όρος για να κινητοποιήσεις πλατιές μάζες.

Από τη δράση του κόμματος στην Ε.Τ., παρόλο που η οργάνωσή της είναι σε εμβρυακό στάδιο (ΠΑΜΕ), γίνονται εμφανείς οι δυνατότητες που δημιουργούνται για να αντισταθούν οι εργαζόμενοι (απεργία 10/10, πανελλαδικό συλλαλητήριο), αλλά και να κερδίσουν (ναυτεργάτες) επιμέρους διεκδικήσεις, που βελτιώνουν άμεσα τους όρους ζωής κάτω από τις γενικότερες δύσκολες συνθήκες. Ο ρόλος των συμβιβασμένων ηγεσιών σε ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ, εργατικά κέντρα και σωματεία έχει επισημανθεί από τους εργαζόμενους και η στάση τους είναι αντιφατική. Από τη μια, λένε είναι ξεπουλημένοι, αλλά, από την άλλη, υποχωρούν στα κελεύσματα της εργοδοσίας, ακριβώς γιατί λείπει η συνεπής ταξική γραμμή πλεύσης στο πρωτοβάθμιο σωματείο. Πιο έντονα θα πρέπει να καλλιεργούμε το ταξικό μίσος, μέσα από την ανάγκη ρήξης και σύγκρουσης με εργοδοσία - κυβέρνηση, παρακάμπτοντας τις συμβιβασμένες ηγεσίες. Αξιοποιώντας το επίκαιρο «μικρό» πρόβλημα του χώρου, που θα δένεται με τα «μεγάλα» προβλήματα των εργαζομένων, να φτάνουμε στην ανάγκη οι ταξικές δυνάμεις να οργανωθούν για να διεκδικήσουν λύσεις - όχι σήμερα είμαι συνδικαλιστής, αύριο κ. μ. - Η παρέμβασή μας πρέπει να γίνεται ολόπλευρα, με σχέδιο, προτεραιότητες και στόχους μετρήσιμους τη δραστηριοποίηση των εργαζομένων στο Σωματείο, την ένταξη νέων μελών στο Κόμμα, διακίνηση «Ριζοσπάστη» κ.ά.

Η νεολαία βρίσκεται στην καρδιά της ιδεολογικής επίθεσης της Α. Τ. που οξύνεται, παίρνει νέες μορφές και εκφράσεις, αλλά ο στόχος της παραμένει ο ίδιος: Με κάθε τρόπο και μέσο να επηρεάσει τους νέους και να τους κερδίσει με το μέρος της. Από δω απορρέει η ευθύνη της Ε. Τ. και του Κόμματος, στη νεολαία και την ΚΝΕ. Στη νεολαία που από τη φύση της αμφισβητεί, αναζητά το καινούριο και που η οργανωμένη επαναστατική πρωτοπορία μπορεί να εμπνεύσει ως «φέρουσα το καινούριο». Η ένταξη νέων μελών στην ΚΝΕ είναι ακριβώς η επιβεβαίωση αυτής της σχέσης. Η άνοδος του κύρους του Κόμματος στη νεολαία, η συνεχόμενη ανοδική πορεία της ΚΝΕ δείχνουν την αντικειμενική δυνατότητα να ενισχυθεί αυτή η τάση. Η μεταφορά εμπειρίας, η ιδεολογική εμβάθυνση, η ολόπλευρη στήριξη της ΚΝΕ από το Κόμμα, σε όλη την κλίμακα προβάλλει επιτακτικά. Χωρίς «φόβους» και «φόρμες», τα κομματικά όργανα να σκύψουν και να αφουγκραστούν τις ανησυχίες, αναζητήσεις των Κνιτών και να τις προσεγγίσουν με τη ζωντάνια της κοσμοθεωρίας μας, το παράδειγμα του κομμουνιστή.

Για να γίνουν οι Κνίτες και οι Κνίτισσες ικανότεροι να μεταφέρουν τη φωνή του Κόμματος πλατιά στη νεολαία, να δρουν συνειδητά, στην κατεύθυνση να αναπτύσσονται αντιστάσεις, συσπειρώσεις, κινητοποιήσεις με Α-Α στόχους, που είναι και ο όρος για να πορευτεί η νεολαία δίπλα στην Ε.Τ.

Τέλος, έχω να προσθέσω, παραφράζοντας τον Μαρξ, προς όλους όσους αυτοαποκαλούνται κομμουνιστές, πως δεν είμαι κομμουνίστρια. Παλεύω για τα συμφέροντα της Ε.Τ. μέσα από το Κόμμα της, το τιμημένο ΚΚΕ. Το Κόμμα, που, παρά τις αντιξοότητες και τις δυσκολίες συνεχίζει να εμπνέει, να οργανώνει και να καθοδηγεί την Ε.Τ. και τη φτωχολογιά έως «τη στροφή των ονείρων». Ετσι πρέπει να γίνει, και έτσι θα γίνει!

ΒΑΓΓΕΛΙΩ ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗ

ΚΟΒ Λουτρακίου



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ