Πριν λίγες μέρες (12 του Οκτώβρη), τιμήθηκε η επέτειος της απελευθέρωσης της Αθήνας. Αυτή τη μέρα, οι Γερμανοί κατέβαζαν τη σημαία τους από την Ακρόπολη και αυτό ήταν το τυπικό στοιχείο της αποχώρησης, ύστερα από τα αλλεπάλληλα χτυπήματα που είχαν δεχτεί σε όλη την Ελλάδα και στην Αθήνα, από το ΚΚΕ, τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ και τη μεγάλη ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση. Και, αναμφισβήτητα, κάτω από την τεράστια πίεση του Κόκκινου Στρατού, που προωθούσε τις στρατιές του προς την καρδιά της Γερμανίας.

Ουσιαστικά, η Αθήνα είχε απελευθερωθεί πολύ νωρίτερα, καθώς μεγάλες περιοχές της είχαν γίνει απρόσιτες στους Γερμανούς και τους συνεργάτες τους. Στις γειτονιές αυτές, ιδιαίτερα κατά το τελευταίο διάστημα, πριν την απελευθέρωση, οι δυνάμεις του ΚΚΕ, του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ, της ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ανέπτυσσαν ανοιχτή δράση.

Κατά την περίοδο αυτή των μεγάλων συγκρούσεων με τα φασιστικά στρατεύματα, ο ΕΛΑΣ αριθμούσε δύναμη 23.150 ανδρών και γυναικών, που στελέχωναν τα τέσσερα συντάγματα της Αθήνας, το 6ο Σύνταγμα του Πειραιά και το 5ο των Βορείων Προαστίων.

Οπως εμφαντικά δηλώνει ο τίτλος του σημειώματος αυτού, η απελευθέρωση ήρθε χωρίς απελευθέρωση, καθώς, όπως γράφει ο καπετάνιος, τότε, του Α` Σώματος του ΕΛΑΣ της Αθήνας Σπύρος Κωτσάκης που έχει φύγει από τη ζωή: «Η απελευθέρωση βρήκε την Αθήνα ΕΑΜική, ικανή να παίξει το ρόλο της, να συντελέσει αποφασιστικά να γίνει η Ελλάδα πραγματικά ελεύθερη και ανεξάρτητη».

Η ιστορία, όμως, έχει καταγράψει και τα στοιχεία από μυστικά Αρχεία των «συμμάχων», που έρχονται στο φως και επιβεβαιώνουν ότι η απελευθέρωση και η συνακόλουθη δικαίωση των αγώνων του λαού μας είχε συστηματικά υπονομευτεί από τους Δυτικούς «συμμάχους», με στόχο την ανατροπή των λαϊκών κατακτήσεων για Ελλάδα ελεύθερη, ανεξάρτητη, δημοκρατική. Ηταν αυτοί, τότε, και οι επίγονοι και εγχώριοι συνεργάτες και συνένοχοι της «νέας τάξης» σήμερα, που τη θέλουν εξαρτημένη και υποχείριο στα συμφέροντά τους.

Ενταση των χτυπημάτωνλίγο πριν την απελευθέρωση

Είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε, για να αντιληφθούν και οι νεότεροι την κατάσταση που επικρατούσε από την πλευρά της επικράτησης των ΕΑΜικών δυνάμεων απέναντι στις γερμανικές δυνάμεις, λίγο πριν την απελευθέρωση. Κατά την περίοδο, ακριβώς αυτή, το Α` Σώμα της Αθήνας και το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ διέταξαν όλες τις δυνάμεις να πολλαπλασιάσουν τα χτυπήματα κατά των κατακτητών, ιδιαίτερα κατά το στάδιο της αποχώρησής τους.

Οι Αγγλοι και οι συνεργάτες τους προσπαθούσαν να αποτρέψουν αυτές τις επιθετικές ενέργειες. Είναι χαρακτηριστικό, επίσης, ότι ο Γερμανός στρατάρχης της αεροπορίας, ο Φέλμι, ζητούσε ανακωχή, πρόταση που συνάντησε, όπως προαναφέραμε, τον πολλαπλασιασμό των επιθέσεων του ΕΛΑΣ, με διαταγή του Α` Σώματος.

Πέρα από τις μάχες που είχαν προηγηθεί, λίγες μέρες πριν την απελευθέρωση, δόθηκε η μεγάλη μάχη του 6ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ στον Πειραιά, αποτέλεσμα της οποίας ήταν η διάσωση του ηλεκτρικού εργοστασίου στο Κερατσίνι, που είχε ναρκοθετηθεί από τους Γερμανούς. Με συνεχείς μάχες, εξασφαλίστηκε η διάσωση του φράγματος στο Μαραθώνα και ο δραστικός περιορισμός των ανατινάξεων στις αποθήκες πυρομαχικών που εγκυμονούσαν κινδύνους για όλη την Αθήνα.

Συνεχείς, εξάλλου, ήταν οι παρενοχλήσεις μας κατά τον άξονα της σιδηροδρομικής γραμμής Αθήνας - Θεσσαλονίκης, που χρησιμοποίησαν κατά την υποχώρησή τους τα γερμανικά στρατεύματα.

Με διαταγή, επίσης, του Α` Σώματος της Αθήνας, δυνάμεις του 34ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ χτύπησαν ισχυρή φάλαγγα χιλίων αποχωρούντων Γερμανών, στο Κακοσάλεσι, κοντά στην Πάρνηθα, με 250 νεκρούς και 43 αιχμαλώτους. Κατά τις ίδιες αυτές τελευταίες ημέρες, ο ΕΛΑΣ έδωσε δεκάδες μάχες, ενώ οι δυνάμεις του αγγλικού αποσπάσματος «Τζέλικο» ακολουθούσαν σε απόσταση ...«μιας ημέρας».

Στο ίδιο αυτό οριακό σημείο της απελευθέρωσης, καταγράφεται η κλιμάκωση των σχεδίων της αντίδρασης, η οργάνωσή τους σε στρατηγικά σημεία της Αθήνας και η εφαρμογή ανοιχτών προωθήσεων, όπως, εντελώς ενδεικτικά, οι επιθέσεις με χειροβομβίδες και πυροβολισμούς από ξενοδοχεία της οδού Πανεπιστημίου κατά του αθηναϊκού λαού που γιόρταζε τη νίκη.

Και ένα αποκαλυπτικό στοιχείο: Λίγες μέρες πριν την απελευθέρωση, γύρισε στην Αθήνα ο ταγματάρχης Μπάλφουρ, των αγγλικών μυστικών υπηρεσιών, ο οποίος, μεταμφιεσμένος σε «πατέρα Δημήτριο» ...ιερουργούσε και ραδιουργούσε στην Αθήνα, εγκαθιστώντας φωλεές πρακτόρων που έδρασαν υπονομευτικά την κατάλληλη στιγμή, μαζί με τους ντόπιους εκείνους υποτακτικούς που ανέτρεψαν τις λαϊκές κατακτήσεις.

Στο χώρο όπου βρίσκεται το μνημείο των αγωνιστών πατριωτών που σκοτώθηκαν και εκτελέστηκαν στο μπλόκο που έγινε σε Δουργούτι, Κατσιπόδι και Φάρο στις 9 Αυγούστου 1944, από τους φασίστες Γερμανούς κατακτητές και τους ντόπιους ταγματασφαλίτες, έγινε και φέτος την Κυριακή, 15 του Οκτώβρη, η καθιερωμένη εκδήλωση τιμής και μνήμης.

Στην εκδήλωση που διοργάνωσε το Παράρτημα Ν. Κόσμου της ΠΕΑΕΑ, παραβρέθηκαν αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, μέλη παραρτημάτων της ΠΕΑΕΑ, με τα λάβαρα και τις σημαίες τους, συγγενείς των θυμάτων και κάτοικοι της περιοχής.

Το πρόγραμμα της συγκέντρωσης άνοιξε, μετά την επιμνημόσυνη δέηση, ο πρόεδρος του παρ/τος Βασίλης Κηρύκος, με σύντομο χαιρετισμό. Χαιρετισμό απηύθυναν, επίσης, ο Κ. Κόντος εκπρόσωπος της ΚΟΒ Ν. Κόσμου του ΚΚΕ, ο Α. Περάκης από την ΚΝΕ, ο Η. Γεωργακόπουλος πρόεδρος του Συλλόγου Απογόνων και Φίλων της ΕΑ και η Χ. Σκουλούδη από τον Τοπικό Σύλλογο Γυναικών.

Την κεντρική ομιλία έκανε ο γραμματέας του παρ/τος Λ. Σαμαρτζής, ο οποίος αναφέρθηκε στο χρονικό του μπλόκου, που έγινε πριν από 56 χρόνια σ' αυτή τη γειτονιά της Αθήνας, λίγο πριν απελευθερωθεί από τους ναζί. «Σ' αυτόν εδώ το χώρο - τόνισε - δεκάδες αγωνιστών έπεσαν από τα δολοφονικά βόλια των φασιστών Γερμανών και των "τσολιάδων", όταν κύκλωσαν τις γειτονιές και υποχρέωσαν όλους τους άντρες από 16 ως 60 χρόνων να συγκεντρωθούν σε τρία σημεία. Εκεί ανάμεσα στους 1.200 πατριώτες που μαζεύτηκαν, τα σιχαμερά τέρατα με την κουκούλα υποδείκνυαν όποιον ήθελαν και, αμέσως, με διαταγή του ανθυπασπιστή Γ. Ζαχαρόπουλου τουφεκίζονταν.

Τα χρόνια που πέρασαν δεν έσβησαν από τη μνήμη μας τη φοβερή σφαγή των 100 και πλέον αγωνιστών και των άλλων που έσυραν μαζί τους ως ομήρους. Δε δίστασαν ακόμη να πυρπολήσουν τις παράγκες του τότε συνοικισμού, χωρίς να λογαριάσουν ότι μέσα θα καίγονταν ζωντανοί πολλοί άνθρωποι, κυρίως ηλικιωμένοι. Ανάμεσα στους εκτελεσμένους ήταν και 20 μαχητές του 1ου τάγματος του ΕΛΑΣ».

Ομιλία, επίσης, έκανε και η εκπρόσωπος του Αρμενικού Λαϊκού Κινήματος Χριστίνα Σκουλούδη - Καφατζιάν, η οποία αναφέρθηκε στη συμμετοχή του αρμενικού στοιχείου στην Εθνική Αντίσταση. «Για μας τους Αρμένιους - δήλωσε - ιδιαίτερη τιμή αποτέλεσε και θα αποτελεί στο διηνεκές του χρόνου, η συμμετοχή των ρακένδυτων και ξεριζωμένων απ' την πατρίδα μας πατεράδων, χωρίς κανένα δισταγμό, στις πρώτες γραμμές της Εθνικής Αντίστασης. Ομογάλακτοι Ελληνες και Αρμένιοι αποδείξαμε, για άλλη μια φορά με την ιστορία μας, πως εμείς ξέρουμε να πορευόμαστε μόνο στο φως, στο φως της Δικαιοσύνης και της Ελευθερίας, γιατί μισήσαμε και μισούμε το σκοτάδι.

Σήμερα - συνέχισε - είμαστε εδώ για να ενώσουμε φωνή διαμαρτυρίας και αντίστασης, ενάντια στη λήθη που επιβάλλει ο εκσυγχρονισμός, εντασσόμενος πλήρως και ταυτιζόμενος στον εφιάλτη της παγκοσμιοποίησης και της "νέας τάξης πραγμάτων"».

Τα Παραρτήματα Χαλκίδας, Λίμνης, Ιστιαίας, Λ. Αιδηψού, Αλιβερίου της ΠΕΑΕΑ διοργανώνουν εκδήλωση, την Κυριακή 5-11-00 στις 11.30 π.μ., προς τιμήν του Καπετάν «Ανάποδου», Θύμιου Καψή, και όλων των συντρόφων του που έπεσαν για την πατρίδα. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο εκκλησάκι Αγιος Γεώργιος κοντά στο Προκόπι, εκεί όπου έπεσε ο τιμώμενος αγωνιστής από αμερικανικές σφαίρες στις 5 Νοέμβρη 1949. Πούλμαν δρομολογούν τα παραπάνω Παραρτήματα που ξεκινούν από τη Χαλκίδα στις 9.30 π.μ., από την πλατεία Αγοράς και τα Κεντρικά Γραφεία της ΠΕΑΕΑ, από την πλατεία Κάνιγγος στις 7.00 π.μ. (δηλώσεις συμμετοχής στα τηλέφωνα 82.34.296 και 82.22.952). Η ΠΕΑΤΑΘ - ΔΣΕ, από την Πλατεία Κάνιγγος στις 7.30 π.μ. (πληροφορίες στα τηλ: 32.20.183 και 58.17.384).

Το ΔΣ του Κέντρου Μελέτης της Ιστορίας της Εθνικής Αντίστασης (ΚΜΙΕΑ) καλεί τα μέλη του σε Γενική Συνέλευση την Παρασκευή 3-11-00 στις 5 μ.μ., στην αίθουσα της ΠΕΑΕΑ(Πειραιώς 6, Ομόνοια, 4ος όροφος). Σε περίπτωση μη απαρτίας η ΓΣ θα γίνει στις 10-11-00 την ίδια ώρα και στην ίδια αίθουσα.

Οι υποψηφιότητες για το νέο ΔΣ και ΕΕ, πρέπει να υποβληθούν μέχρι την 1-11-00, στα γραφεία του Κέντρου (Απέλλου 4, γρ. 60, 4ος ορ. Ομόνοια), τις εργάσιμες ημέρες από τις 10 π.μ. έως τις 12 το μεσημέρι.

Συγκροτήθηκε η νέα διοίκηση του Πανελλήνιου Συνδέσμου Δημοσιογράφων Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης 1941 - '44, η οποία εκλέχτηκε στις εκλογές της 12ης Οκτώβρη, ως εξής: Πρόεδρος επανεκλέχτηκε ο Νίκος Καραντηνός και αντιπρόεδρος εκλέχτηκε ο Κώστας Νίτσος, γενικός γραμματέας ο Βασίλης Καζάκος, ταμίας Ελ. Γονατοπούλου, έφορος Γιώργος Τσαπόγας. Μέλη του ΔΣ εκλέχτηκαν οι: Βάσος Γεωργίου, Γιώργος Μωραΐτης, Χρήστος Τσιντζιλώνης, Δημήτρης Σέρβος, Λάζαρος Αρσενίου και Γιάννης Βουλδής. Στην Εξελεγκτική Επιτροπή εκλέχτηκαν οι: Ασημάκης Γιαλαμάς, Σπύρος Μελετζής και Δήμος Αντωνιάδης.