ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 7 Νοέμβρη 2009
Σελ. /32
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση

Συμπληρώνονται σήμερα 92 χρόνια από το πιο σημαντικό ιστορικό γεγονός του 20ού αιώνα

Επαναστατικά τμήματα καταλαμβάνουν το Κρεμλίνο της Μόσχας (πίνακας του ζωγράφου Μεσκόφ)
Επαναστατικά τμήματα καταλαμβάνουν το Κρεμλίνο της Μόσχας (πίνακας του ζωγράφου Μεσκόφ)
Η Οχτωβριανή Επανάσταση αποτελεί κοσμοϊστορικό γεγονός, το μεγαλύτερο στον 20ό αιώνα, που σφράγισε επί δεκαετίες την πορεία της ανθρωπότητας. Το «φάντασμα του Κομμουνισμού», που λίγες δεκαετίες πριν πλανιόταν πάνω από την Ευρώπη, πήρε σάρκα και οστά ως δύναμη εξουσίας.

Η νικηφόρα έκβαση της Οχτωβριανής Επανάστασης σήμανε το άνοιγμα του δρόμου για το πέρασμα της ανθρωπότητας «από το βασίλειο της ανάγκης στο βασίλειο της ελευθερίας».

«Εμείς αρχίσαμε αυτό το έργο. Πότε ακριβώς, σε πόσο χρονικό διάστημα, οι προλετάριοι ποιανού έθνους θα αποτελειώσουν το έργο αυτό, δεν είναι το ουσιαστικό ζήτημα. Το ουσιαστικό είναι ότι ο πάγος έσπασε, ότι ο δρόμος άνοιξε, ότι ο δρόμος χαράχτηκε», έγραψε ο Λένιν.

Η Οχτωβριανή Επανάσταση αποτέλεσε το έναυσμα για την προοδευτική ανάπτυξη του διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος. Η φλόγα της επιτάχυνε την ίδρυση σειράς Κομμουνιστικών Κομμάτων, ανάμεσά τους και του ΚΚΕ. Οδήγησε στη δημιουργία της Γ΄ Κομμουνιστικής Διεθνούς (1919 - 1943), που η αναγκαιότητά της προέκυψε από το γεγονός ότι το κεφάλαιο είναι διεθνής δύναμη, αλλά και επειδή η Β΄ Διεθνής είχε προδώσει τα εργατικά συμφέροντα.

Από το 1917 ο διεθνής καπιταλισμός ήταν υποχρεωμένος να έχει ως πρώτη αναφορά της πολιτικής του την ύπαρξη του «αντίπαλου δέους».

Μπολσεβίκοι μιλούν σε συγκέντρωση εργατών και στρατιωτών. Αγ. Πετρούπολη, 1917
Μπολσεβίκοι μιλούν σε συγκέντρωση εργατών και στρατιωτών. Αγ. Πετρούπολη, 1917
Χάρη στην Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση διαμορφώθηκαν οι προϋποθέσεις, για να γίνουν πράξη λαϊκά δικαιώματα πρωτόγνωρα στους εργαζόμενους ακόμα και των πιο αναπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών.

Οι κατακτήσεις των εργατών και αγροτών στο πλαίσιο της σοβιετικής εξουσίας επέδρασαν υπέρ των εργαζομένων στις καπιταλιστικές χώρες. Ηταν ένας βασικός παράγοντας που υποχρέωσε τα αστικά κυβερνητικά κόμματα, φιλελεύθερα και σοσιαλδημοκρατικά, σε παραχωρήσεις προς την εργατική τάξη.

Ο σεισμός της Οχτωβριανής Επανάστασης στα θεμέλια του παλιού κόσμου είχε άμεση θετική αντανάκλαση στα κινήματα κατά της αποικιοκρατίας. Από τότε άρχισε ουσιαστικά να γκρεμίζεται αυτό το απάνθρωπο καθεστώς.

Η απελευθερωτική δύναμη του Οχτώβρη εκφράστηκε στον παγκόσμιο πολιτισμό, στα Γράμματα και τις Τέχνες. Μεγάλοι δημιουργοί σε όλον τον κόσμο συντάχθηκαν με το επαναστατικό εργατικό κίνημα, εμπνεύστηκαν από τα μηνύματα της Οχτωβριανής Επανάστασης, έβαλαν το έργο τους στην υπηρεσία των ιδανικών της, στην υπηρεσία της παγκόσμιας εργατικής τάξης.

Η αναγκαιότητα και επικαιρότητα του σοσιαλισμού

Οι αντεπαναστατικές ανατροπές των χρόνων 1989 - 1991 δεν ακυρώνουν το χαρακτήρα της εποχής μας ως εποχής περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, που συμβολικά εγκαινίασε η Οχτωβριανή Επανάσταση.

Ο Λένιν σε ομιλία του στην Κόκκινη Πλατεία την Πρωτομαγιά του 1919
Ο Λένιν σε ομιλία του στην Κόκκινη Πλατεία την Πρωτομαγιά του 1919
Η ιστορική εξέλιξη έχει απορρίψει τον ισχυρισμό ότι ήταν ουτοπικός ο χαρακτήρας του σοσιαλιστικού - κομμουνιστικού εγχειρήματος. Κανένα κοινωνικοοικονομικό σύστημα δεν εδραιώθηκε μια κι έξω στην Ιστορία της ανθρωπότητας, ούτε ο καπιταλισμός στη διαπάλη με τη φεουδαρχία. Σε πείσμα των ιδεολογικών και πολιτικών εκπροσώπων της αστικής τάξης, που ισχυρίζονται ότι ήρθε το τέλος της Ιστορίας, ο σοσιαλισμός παραμένει αναγκαίος και επίκαιρος.

Η αναγκαιότητα και η επικαιρότητα του σοσιαλισμού αναδύονται από τις αντιφάσεις του καπιταλιστικού συστήματος. Απορρέουν από το γεγονός ότι ο καπιταλισμός έχει δημιουργήσει τις υλικές προϋποθέσεις για το πέρασμα της ανθρωπότητας σε ανώτερο κοινωνικοοικονομικό σύστημα, όσο κι αν αυτό επιβραδύνεται σήμερα από τον αρνητικό συσχετισμό δυνάμεων, που κάνει την επιθετικότητα του καπιταλισμού να φαίνεται ανίκητη.

Την αναγκαιότητα για το πέρασμα στο σοσιαλισμό τη γεννά ο καπιταλισμός, που ενώ έχει κοινωνικοποιήσει την εργασία και την παραγωγή σε πρωτοφανή κλίμακα, τα προϊόντα της κοινωνικά οργανωμένης εργασίας αποτελούν ατομική, καπιταλιστική ιδιοκτησία.

Αυτή η αντίφαση είναι η μήτρα όλων των φαινομένων της κρίσης των σύγχρονων καπιταλιστικών κοινωνιών, αλλά και ο σηματοδότης που δείχνει τη διέξοδο και την ανάγκη: Να αντιστοιχηθούν οι σχέσεις παραγωγής με το επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, να καταργηθεί η ατομική ιδιοκτησία στα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, να κοινωνικοποιηθούν, να υπάρξει σχεδιασμένη χρησιμοποίησή τους στην κοινωνική παραγωγή από τη σοσιαλιστική εξουσία που εκφράζει τα συμφέροντα των παραγωγών του κοινωνικού πλούτου.

Μπολσεβίκοι, καθοδόν προς τα χειμερινά ανάκτορα
Μπολσεβίκοι, καθοδόν προς τα χειμερινά ανάκτορα
Η Οχτωβριανή Επανάσταση πραγματοποιήθηκε στο έδαφος της ανάπτυξης του καπιταλισμού στη Ρωσία, που ήδη είχε εξελιχθεί στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο. Στην εργατική τάξη της Ρωσίας και, μάλιστα, στο βιομηχανικό τμήμα της, θεμελιώθηκαν τα Σοβιέτ ως πυρήνες οργάνωσης της επαναστατικής εργατικής πάλης για την εξουσία.

Βγήκαν αληθινά τα λόγια του Καρλ Μαρξ ότι η ταξική πάλη, με την επαναστατική βία που εμπεριέχει, είναι η «μαμή της Ιστορίας», ότι η μέχρι τώρα Ιστορία είναι η Ιστορία της ταξικής πάλης. Τη μεγαλύτερη εξέγερση των δούλων, με ηγέτη τον Σπάρτακο, τις εξεγέρσεις των χωρικών στο Μεσαίωνα, τις λαμπρές αστικές επαναστάσεις, με πρώτη τη Γαλλική, τις ακολούθησε ο Οχτώβρης.

Ο νικηφόρος Οχτώβρης αποτέλεσε την πιο τρανταχτή έκφραση της υπεροχής της θεωρίας του επιστημονικού σοσιαλισμού - κομμουνισμού, του Μαρξισμού - Λενινισμού, απέναντι σε κάθε ιδεαλιστική και αντιδιαλεκτική φιλοσοφική παραλλαγή, στην οποία στηρίζεται η αστική ιδεολογία. Επιβεβαίωσε ότι ο Μαρξισμός πράγματι αποτελεί ποιοτικό άλμα σε σχέση με ό,τι πιο προχωρημένο είχε δημιουργήσει η ανθρώπινη σκέψη έως τον 19ο αιώνα, στη φιλοσοφία και στις κοινωνικές επιστήμες: Την αγγλική πολιτική οικονομία, τη γερμανική φιλοσοφία και το γαλλικό ουτοπικό σοσιαλισμό.

Οι ιδέες του Διαφωτισμού, που ενέπνευσαν και καθοδήγησαν τις αστικές επαναστάσεις, είχαν προ πολλού ξεπεραστεί, γιατί η αστική τάξη είχε πάψει να είναι τάξη ανερχόμενη, είχε γίνει τάξη αντιδραστική.

Η πρωτοπόρα θεωρία

Το κόμμα των Μπολσεβίκων αντιμετώπισε ως ενιαίο αδιαχώριστο σύνολο την οικονομική, την πολιτική και την ιδεολογική πάλη της εργατικής τάξης. Καθοδηγητής του ήταν η λενινιστική αρχή: Το ρόλο του πρωτοπόρου αγωνιστή μπορεί να τον εκπληρώσει μόνο ένα κόμμα που καθοδηγείται από πρωτοπόρα θεωρία.

Η σοσιαλιστική - κομμουνιστική ιδεολογία, που αναδεικνύει τους νόμους κίνησης της καπιταλιστικής κοινωνίας και τις νομοτέλειες για το επαναστατικό πέρασμα από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, που γενικεύει την εμπειρία της ταξικής πάλης, αναπτύσσεται και μεταδίδεται στην εργατική τάξη από το επαναστατικό Κομμουνιστικό Κόμμα, που είναι η συνειδητή και οργανωμένη πρωτοπορία της. Ακριβώς εδώ βρίσκεται η ανάγκη της ύπαρξης του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Η θεωρία της σοσιαλιστικής επανάστασης σφυρηλατήθηκε στην ανειρήνευτη πάλη κατά της αστικής ιδεολογίας, των διαφόρων ρεφορμιστικών και οπορτουνιστικών θεωριών. Θεμελίωσε επιστημονικά γιατί η κατάσταση της εργατικής τάξης δεν είναι δυνατό να αλλάξει ριζικά με τον αγώνα για μεταρρυθμίσεις.

Η ολόπλευρη θεωρητική προετοιμασία του κόμματος των Μπολσεβίκων, υπό την ηγεσία του Λένιν, το κατέστησε ικανό να εκτιμά σωστά τη διάταξη και το συσχετισμό των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, να δείχνει την κατάλληλη πολιτική ευελιξία, χωρίς να απομακρύνεται από το στρατηγικό στόχο, την επαναστατική εργατική εξουσία, να λύνει σε όφελος του επαναστατικού κινήματος προβλήματα της πολιτικής των συμμαχιών, να προσαρμόζεται θετικά και να επεξεργάζεται τα ανάλογα σε κάθε στιγμή συνθήματα, μέσα σε μια ρευστή, σύνθετη και γοργά εξελισσόμενη κατάσταση.

Η ίδια η ζωή διαμόρφωσε τις συνθήκες, για να ξεκινήσει η σοσιαλιστική επανάσταση. Διαμόρφωσε την επαναστατική κατάσταση, που είναι αντικειμενικό γεγονός και υπάρχει, όπως υπογράμμισε ο Λένιν, όταν συντρέχουν ταυτόχρονα οι εξής προϋποθέσεις: «1. Η αδυναμία των κυρίαρχων τάξεων να διατηρήσουν σε αναλλοίωτη μορφή την κυριαρχία τους (...) για να ξεσπάσει η επανάσταση δεν είναι αρκετό "τα κάτω στρώματα να μη θέλουν", μα χρειάζεται ακόμη και "οι κορυφές να μην μπορούν" να ζήσουν όπως παλιά». 2. Επιδείνωση, μεγαλύτερη από τη συνηθισμένη, της ανέχειας και της αθλιότητας των καταπιεζόμενων τάξεων. 3. Σημαντικό ανέβασμα για τους παραπάνω λόγους της δραστηριότητας των μαζών, που σε "ειρηνική" εποχή αφήνουν να τις ληστεύουν ήσυχα...».

Ενώ ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος διαρκούσε (η Ρωσία τότε συμμετείχε με τον ιμπεριαλιστικό συνασπισμό της Αντάντ), οι Μπολσεβίκοι δεν άφησαν τις επαναστατημένες μάζες στην επιρροή των αστικών δυνάμεων που αναρριχήθηκαν στην εξουσία με την επανάσταση του Φλεβάρη 1917 και την ανατροπή της τσαρικής κυβέρνησης, αλλά τις οδήγησαν στην επανάσταση του Οχτώβρη. Δεν πήραν μέρος στις αστικές κυβερνήσεις, που δημιουργήθηκαν από το Φλεβάρη έως τον Οχτώβρη του 1917. Αξιοποίησαν την ύπαρξη αντιφάσεων, που, όχι μόνο διατήρησαν την επαναστατική κατάσταση, αλλά και βοήθησαν στην αλλαγή του συσχετισμού των δυνάμεων και μέσα στα Σοβιέτ. Η τελευταία αστική κυβέρνηση Κερένσκι, επίσης, δεν ήταν σε θέση να λύσει τα ώριμα ζητήματα που κινητοποίησαν εκατομμύρια ανθρώπους σε έναν αγώνα ζωής και θανάτου, με την ορμή εκείνων που τους ανήκουν όλα και γι' αυτό δικαιούνται να τα κατακτήσουν και να ζήσουν ειρηνικά.

Το σύνθημα «Ολη η εξουσία στα Σοβιέτ!» κέρδισε την πλειοψηφία της εργατικής τάξης και γρήγορα προσέλκυσε εκατομμύρια αγρότες, ενώ εκφράστηκε και στις γραμμές του αστικού στρατού, όπου οι στρατιώτες καθαιρούσαν τους αντιδραστικούς αξιωματικούς και στη θέση τους εξέλεγαν επαναστάτες.

Επιβεβαιώθηκε πλήρως η λενινιστική θεωρία για τον αδύνατο κρίκο στο σύστημα του ιμπεριαλισμού. Σε συνθήκες ανισόμετρης οικονομικής και πολιτικής ανάπτυξης, που είναι απόλυτος νόμος του καπιταλισμού, υπάρχει η δυνατότητα νίκης της σοσιαλιστικής επανάστασης σε ορισμένες ή και σε μια χωριστά παρμένη χώρα.

Το νέο κράτος, της δικτατορίας του προλεταριάτου, που στηρίχτηκε στα Σοβιέτ, γέννημα της αυτενέργειας των μαζών μέσα στη φωτιά της επανάστασης του 1905 - 1907, αντικατέστησε τον παλιό κρατικό μηχανισμό, που συνέτριψε η Οχτωβριανή Επανάσταση.

Η συντριβή των δομών του αστικού κράτους είναι αναγκαία γιατί «το σύγχρονο κράτος, όποια κι αν είναι η μορφή του, είναι μια ουσιαστικά καπιταλιστική μηχανή, κράτος των καπιταλιστών, ο ιδεατός συνολικός καπιταλιστής», όπως έγραψε ο Ενγκελς.

«Δημοκρατία πάνω στη βάση της ατομικής ιδιοκτησίας ή πάνω στη βάση της πάλης για την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας; (...) Ελευθερία και ισότητα για τον εργάτη, για τον εργαζόμενο αγρότη, για το καταπιεζόμενο φύλο! Αυτό είναι το σύνθημά μας!», διακήρυχνε ο Β. Ι. Λένιν. Και υπογράμμιζε:

«Η δικτατορία του προλεταριάτου ...δεν είναι μόνο η άσκηση βίας πάνω στους εκμεταλλευτές και μάλιστα δεν είναι κυρίως βία... το προλεταριάτο, σε σύγκριση με τον καπιταλισμό, εκπροσωπεί και πραγματοποιεί έναν ανώτερο τύπο κοινωνικής οργάνωσης της εργασίας».

Ποιοι αγώνες

Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, αποδείχνεται ότι ο ταξικός αγώνας δεν μπορεί να είναι κυρίως αμυντικός, για τη διαφύλαξη κάποιων κατακτήσεων, τη στιγμή που αλλάζουν οι άμεσες ανάγκες τόσο του κεφαλαίου όσο και της εργατικής τάξης. Αποτελέσματα άμεσα και κυρίως προοπτικής μπορεί να δώσει μόνο η πολιτικοποίηση της δράσης, με αιτήματα που συγκρούονται με τη στρατηγική του κεφαλαίου, διεκδικούν τον παραγόμενο πλούτο σε όφελος των άμεσων παραγωγών του και, ταυτόχρονα, προετοιμάζουν τον υποκειμενικό παράγοντα για την κατάκτηση της εξουσίας. Τέτοιοι αγώνες μπορούν να διαμορφώνουν συσχετισμούς δυνάμεων υπέρ της εργατικής τάξης και των δυνάμει συμμάχων της, των λαϊκών στρωμάτων.

Από τα κορυφαία καθήκοντα του κομμουνιστικού ιδεολογικού μετώπου είναι να αποκατασταθεί στα μάτια των εργαζομένων η αλήθεια για το σοσιαλισμό του 20ού αιώνα, χωρίς εξιδανικεύσεις, αντικειμενικά και απαλλαγμένη από τις συκοφαντίες της αστικής τάξης. Η υπεράσπιση των νομοτελειών του σοσιαλισμού και ταυτόχρονα η υπεράσπιση της προσφοράς του σοσιαλισμού του 20ού αιώνα, απαντούν στις οπορτουνιστικές θεωρίες περί «μοντέλων» του σοσιαλισμού προσαρμοσμένων στις «εθνικές» ιδιομορφίες, αλλά και στην ηττοπαθή λαθολογία. Η υπεράσπιση αυτής της προσφοράς αποτελεί για το ΚΚΕ κριτήριο στις σχέσεις με άλλα Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα, για τη συγκρότηση του κομμουνιστικού πόλου στο διεθνές κίνημα.

Η συκοφαντία και η αντικομμουνιστική σταυροφορία δεν μπορούν να κρύψουν για πολύ την αλήθεια. Ο αντικομμουνισμός, που στοιχείο του είναι και το ξαναγράψιμο της Ιστορίας, αποτελεί και ένδειξη φόβου της αστικής τάξης.

Επιβεβαιώθηκε ότι δεν υπάρχει υπερταξικός ή τρίτος δρόμος ανάπτυξης. `Η θα υπηρετεί τον ιμπεριαλισμό, δηλαδή τη διαχείριση του καπιταλιστικού συστήματος, ή θα υπηρετεί το λαό.

Καταρρίπτονται και αποκαλύπτονται στην πράξη όλοι οι παλαιοί και σύγχρονοι μύθοι: Ο μύθος της «ελεύθερης οικονομίας» και της «ανταγωνιστικότητας», του «εκσυγχρονισμού», της «συναίνεσης» και του «κοινωνικού διαλόγου», της «δημοκρατίας των θεσμών», των «μονόδρομων» και της ασφάλειας και του σεβασμού των κυριαρχικών δικαιωμάτων και των συνόρων. Το θέμα είναι ποιος εξουσιάζει, ποιος κυριαρχεί, για ποιον και για ποιο σκοπό.

Η εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα δε θα μείνουν καθηλωμένα στο χτες. Στην εργατική τάξη, ιδιαίτερα στις νέες γενιές της, όπως και στις νέες γενιές των λαϊκών στρωμάτων, αξίζει μόνο ένα μέλλον, αυτό που φοβάται ο ιμπεριαλισμός: Το σοσιαλιστικό - κομμουνιστικό.

Αποσπάσματα απο τη «Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τα 90 χρόνια της μεγάλης Οχτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης στη Ρωσία (1917)»

Σήμερα η εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη

Εκδήλωση για τα 92 χρόνια από την Οχτωβριανή Επανάσταση διοργανώνει η Οργάνωση Θεσσαλονίκης της ΚΝΕ, σήμερα Σάββατο, στις 7.30 μ.μ., στο κτίριο της ΕΔΟΘ (Προξένου Κορομηλά 51, 4ος όροφος). Στην εκδήλωση θα μιλήσει ο Θανάσης Χαστάς, μέλος του Γραφείου Θεσσαλονίκης της ΚΝΕ. Θα ακολουθήσει βιντεοπροβολή με σχετικό υλικό.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ