Από κινητοποίηση για την Υγεία στα Γιάννενα

Ετσι, τα τελευταία χρόνια, τα χρήματα που πληρώνουν από την τσέπη τους οι ασθενείς (άμεσες πληρωμές) για την Υγεία ξεπερνούν σταθερά τα 5 δισ. ευρώ (5,2 δισ. το 2014, 5,1 δισ. τα έτη 2013 και 2012). Από τις έμμεσες πληρωμές των λαϊκών νοικοκυριών, τα ασφαλιστικά ταμεία δαπάνησαν για υπηρεσίες Υγείας 4,6 δισ. ευρώ (από 5,4 δισ. το 2013). Αντίστοιχα, το 2014 οι δαπάνες Υγείας από τον κρατικό προϋπολογισμό ανήλθαν σε 4,2 δισ. ευρώ (από 4,6 δισ. το 2013).

Δηλαδή, τα λαϊκά στρώματα πληρώνουν - απευθείας και μέσω εισφορών - περισσότερα από τα διπλάσια σε σχέση με αυτά που δαπανά το κράτος για την Υγεία! Στη συνολική δαπάνη Υγείας το κράτος συμμετέχει κατά 28,4%, τα ασφαλιστικά Ταμεία κατά 31,3% και οι ιδιωτικές πληρωμές αποτελούν το 35,4% των συνολικών δαπανών, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ. `Η αλλιώς, από το 8,2% του ΑΕΠ συνολικές δαπάνες Υγείας, το 5,8% προέρχεται από απευθείας πληρωμές των ασθενών (3,2%) και από έμμεσες πληρωμές, δηλαδή από τα ασφαλιστικά ταμεία (2,6%).

Το κράτος συμβάλλει με χρηματοδότηση μόλις στο 2,4% του ΑΕΠ. Εξαιτίας αυτής της κατάστασης, μεγεθύνονται χρόνο με το χρόνο οι τεράστιες ελλείψεις σε προσωπικό όλων των κλάδων και ειδικοτήτων, που σήμερα ξεπερνούν τις 30.000, ενώ κλειστά παραμένουν 220 κρεβάτια ΜΕΘ, κρεβάτια χειρουργείων και άλλα. Είναι φανερό ότι οι 3.500 προσλήψεις «σε βάθος χρόνου» που εξήγγειλε η κυβέρνηση, είναι σταγόνα στον ωκεανό των πραγματικών αναγκών, ακόμα κι αν γίνουν όλες.

Πάντως, σε σχέση με το 2010, οι ιδιωτικές πληρωμές έχουν μειωθεί - τότε ανέρχονταν στα 6 δισ. ευρώ - αποκαλύπτοντας την οικονομική αδυναμία των λαϊκών νοικοκυριών στο εμπορευματοποιημένο και ιδιωτικοποιημένο σύστημα της Υγείας να πληρώσουν για νοσηλεία, φάρμακα, γιατρούς και φυσικά τον αποκλεισμό των πιο φτωχών στρωμάτων από υπηρεσίες Υγείας και φάρμακα.

Η σταδιακή «απόσυρση» του κράτους από τη χρηματοδότηση της Υγείας δεν είναι, βέβαια, ελληνικό φαινόμενο, ούτε σύμπτωμα των μνημονίων και της καπιταλιστικής κρίσης, αν και επιταχύνθηκε την τελευταία επταετία. Αντίστοιχα μέτρα περιστολής των δημόσιων δαπανών Υγείας - Πρόνοιας - Φαρμάκου παίρνονται ή έχουν ήδη υλοποιηθεί εδώ και δεκαετίες σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Σε μελέτη του ΙΝΕ ΓΣΕΕ (2015) βρίσκουμε τα εξής ενδιαφέροντα στοιχεία:

• Το 1/3 των χωρών της ΕΕ μείωσε το δημόσιο προϋπολογισμό για την Υγεία (πρωτίστως οι χώρες που πλήγηκαν περισσότερο από την κρίση).
• Αλλες χώρες (π.χ. Αγγλία και Ουγγαρία) πάγωσαν τους προϋπολογισμούς για την Υγεία, με αποτέλεσμα τη μείωση των δαπανών σε σταθερές τιμές.
• Τα συστήματα Κοινωνικής Ασφάλισης - Υγείας στις χώρες της ΕΕ βρέθηκαν αντιμέτωπα με σημαντική απώλεια εσόδων λόγω της αύξησης της ανεργίας. Οι περισσότερες κυβερνήσεις αύξησαν τις εισφορές που βαραίνουν το μισθό. Ελάχιστες, ωστόσο, επωφελήθηκαν από τη δημιουργία χρηματικών αποθεματικών κατά την περίοδο της οικονομικής μεγέθυνσης.
• Περίπου οι μισές από τις χώρες της ΕΕ αύξησαν τις συμπληρωμές (σ.σ. συμμετοχές) για υπηρεσίες και φάρμακα.
• Το 1/3 των χωρών περιόρισε το φάσμα των δημόσια παρεχόμενων υπηρεσιών.
• Το 1/3 των χωρών προχώρησαν σε αναδιαρθρώσεις π.χ. για τη συγκράτηση της φαρμακευτικής δαπάνης, με τον έλεγχο της συνταγογράφησης, τη στροφή στα γενόσημα κ.λπ. Επίσης, πάγωσαν ή μείωσαν τις αμοιβές των εργαζομένων στο χώρο της Υγείας.
• Στις Σκανδιναβικές Χώρες διακρίνουμε αντίστοιχες «μεταρρυθμίσεις». Π.χ. στη Σουηδία, περίπου το 50% της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας παρέχεται από ιδιώτες. Επίσης, από την πλευρά των «κομητειακών συμβουλίων» που διαχειρίζονται το δημόσιο προϋπολογισμό για την Υγεία, η αγορά υπηρεσιών από ιδιώτες παρόχους αυξήθηκε μεταξύ 2007 και 2012 κατά 56%. Στο τέλος αυτής της περιόδου, σχεδόν το 1/4 των Κέντρων Υγείας που χρηματοδοτούνται από τη γενική φορολογία είχε ιδιωτικοποιηθεί.

Αυτή η πολιτική της περιστολής, του περιορισμού στο ελάχιστο των κρατικών δαπανών για την Υγεία, της αντιμετώπισης της Υγείας με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια από το κράτος, στη λογική του «κόστους - οφέλους», αποκλείει ολοένα και περισσότερους από τις υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και επιδεινώνει την κατάσταση της υγείας των λαϊκών στρωμάτων.

Ενδεικτικά, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (2014) για τον πληθυσμό που είναι πάνω από 15 ετών, δείχνουν ότι: Για οικονομικούς λόγους, το 13,6% δεν έλαβε ιατρική φροντίδα ή θεραπεία, οδοντιατρική φροντίδα/θεραπεία το 15,2%, ενώ το 11,3% δεν μπόρεσε να αγοράσει φάρμακα που είχαν συσταθεί από γιατρό. Επίσης, αυξήθηκε κατά 11,8% (σε σχέση με το 2009) το ποσοστό αυτών που κατανάλωσαν φάρμακα χωρίς συνταγή γιατρού, είτε λόγω της παραπέρα διάλυσης των δημόσιων Μονάδων ΠΦΥ, είτε λόγω των περιορισμών που μπήκαν στη συνταγογράφηση από τους γιατρούς.

Εδικά για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, είναι χαρακτηριστικά τα εξής στοιχεία: Σήμερα στα πρώην πολυιατρεία του ΕΟΠΥΥ στην επαρχία έχει μείνει το 10% - 15% του προσωπικού, στην Αθήνα έχει μείνει το 50% - 60% του προσωπικού, ενώ το 2016 λειτουργούν ή μισολειτουργούν συνολικά 220 πολυιατρεία και εργαστήρια σε σχέση με τα 350 το 2014, που και αυτά ήταν ανεπαρκή. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα ότι σε 23 νομούς της χώρας δεν υπάρχει παιδίατρος στο ΠΕΔΥ, ούτε καν συμβεβλημένος με τον ΕΟΠΥΥ, όπως και γιατροί άλλων ειδικοτήτων.

Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 13% του πληθυσμού άνω των 15 χρόνων, που χρειάστηκε να λάβει ιατρονοσηλευτική φροντίδα, καθυστέρησε ή δεν την έλαβε καθόλου, λόγω της μεγάλης λίστας αναμονής, το 6% λόγω απόστασης ή προβλημάτων στη μεταφορά και το 9,4% λόγω έλλειψης ειδικοτήτων γιατρών και άλλων επαγγελματιών υγείας.

Ενας στους δύο (49,7%) δηλώνει ότι έχει κάποιο χρόνιο πρόβλημα ή χρόνια πάθηση (από 40% το 2009). Από άλλες μελέτες, τα στοιχεία των οποίων συμπεριέλαβε το ΚΚΕ στην Επίκαιρη Επερώτηση για την Υγεία τον περασμένο Μάη, προκύπτει ότι από τους χρόνιους ασθενείς το 30% μειώνει τις επισκέψεις στους γιατρούς, το 60% δε λαμβάνουν σωστά τη θεραπεία τους, το 17,4% διακόπτει τα φάρμακα για τη χοληστερίνη.

Επίσης, δεν έχει κάνει ποτέ μαστογραφία το 38,4% των γυναικών (από 53% το 2009) και τεστ ΠΑΠ το 21,3% (από 31,3% το 2009). Παρά τη μικρή βελτίωση, έχει μειωθεί το ποσοστό εκείνων που απαντούν ότι έκαναν προληπτικά τη μαστογραφία (με δική τους πρωτοβουλία, με προτροπή γιατρού, λόγω οικογενειακού ιστορικού, στο πλαίσιο προγράμματος πρόληψης) από 91,6% το 2009 σε 85,6% το 2014.

Στο σημερινό τετρασέλιδο «Εργαζόμενοι και Λαϊκή Συμμαχία» μπορείτε να διαβάσετε:

• Στοιχεία για την υποχρηματοδότηση της Υγείας από το κράτος και την αύξηση των έμμεσων και άμεσων πληρωμών από το λαό.
• Συνέντευξη για τις εξελίξεις και την οργάνωση του αγώνα στον κλάδο των Σούπερ Μάρκετ.
• Αποκαλυπτικό ρεπορτάζ: Ζωή σε τρώγλες για τους ασκούμενους στον κλάδο του Τουρισμού.
• Ιστορικό: Η μεγάλη καπνεργατική απεργία το 1914 (β' μέρος).

-- Σε ποια θέση βρίσκονται σήμερα οι εργαζόμενοι της «Καρυπίδης» και τι διεκδικούν; Πώς προέκυψε η σημερινή κατάσταση;

-- Oι εργαζόμενοι της επιχείρησης «Καρυπίδης» βρισκόμαστε σε αγωνιστικές κινητοποιήσεις εδώ και μήνες. Εκατοντάδες από εμάς κάνουμε επίσχεση εργασίας, διεκδικώντας τα αυτονόητα, τα δεδουλευμένα 5,5 μηνών και τη διατήρηση όλων των θέσεων εργασίας.

Η εξόφληση του Γενάρη, που υποτίθεται ότι θα γινόταν μέχρι τα τέλη Μάη, και της διπλής μισθοδοσίας, που είχε δεσμευτεί στο δικαστήριο ότι θα γινόταν μέσα στον Ιούνη, έως σήμερα δεν έχουν γίνει. Δεν είναι, βέβαια, η πρώτη φορά που η εργοδοσία δεν τηρεί τις δεσμεύσεις της. Και στο παρελθόν έδινε υποσχέσεις και ημερομηνίες για την καταβολή της μισθοδοσίας, δεσμευόταν στο υπουργείο Εργασίας και στα κατά τόπους τμήματα του ΣΕΠΕ, χωρίς ποτέ να ανταποκρίνεται. Αντίθετα, προσπαθεί να τρομοκρατήσει τους συναδέλφους, για να επιστρέψουν στα καταστήματα, με απειλές και εκβιαστικά διλήμματα.

Εργαζόμενοι της «Καρυπίδης» διαδηλώνουν στην Αθήνα με το Πανελλαδικό τους Σωματείο

Για να μπορέσει να «κουρέψει» τα χρέη της, κυρίως προς το ΙΚΑ και το Δημόσιο, και παίζοντας παιχνίδια στις πλάτες μας, μαζί με τον «Μαρινόπουλο», η εταιρεία κατέθεσε αίτημα για υπαγωγή αρχικά στο άρθρο 99 (πτώχευση) και μετά στο 106β (εκκαθάριση εν λειτουργία). Ο «Μαρινόπουλος» δέχτηκε να «κουρέψει» τις οφειλές της «Καρυπίδης» και λίγες μέρες αργότερα, έκανε κι αυτός αίτηση για υπαγωγή στο άρθρο 99! Είναι κι αυτό ένα δείγμα των συνεννοήσεων που γίνονται πίσω από κλειστές πόρτες, σε βάρος συνολικά των εργαζομένων.

Ο Καρυπίδης καλούσε τους εργαζόμενους να δείξουν ανοχή στην απληρωσιά, με την υπόσχεση ότι θα ομαλοποιηθεί η κατάσταση σε συνεργασία με την «Μαρινόπουλος» και την «MARKET IN», με τους οποίους έλεγε ότι υπάρχει συμφωνία για εφοδιασμό των καταστημάτων του. Οπως φάνηκε, όμως, ο «Μαρινόπουλος» αδυνατεί να ξοφλήσει ακόμα και τους δικούς του προμηθευτές και τώρα οδηγείται στον πτωχευτικό κώδικα, πράγμα που δεν προέκυψε ξαφνικά, αλλά ήταν γνωστό στην αγορά εδώ και μήνες.

-- Πώς απάντησε το σωματείο στην επίθεση αυτή της εργοδοσίας;

-- Το σωματείο και οι εργαζόμενοι απαντήσαμε συσπειρωμένοι στις απαιτήσεις και τα σχέδια της εργοδοσίας. Η απόφασή μας να μη δεχτούμε να υπογράψουμε την εξουσιοδότηση που μας ζητούσαν για την εκδίκαση του αιτήματος για ένταξη στο άρθρο 106β, μας δικαίωσε.

Για να μπορέσει να καλύψει τις μεγάλες αρνήσεις και αντιδράσεις των συναδέλφων, παρουσίασε λίστα με 1.361 ονόματα εργαζομένων που στήριζαν τάχα την επιλογής της. Είμαστε βέβαιοι ότι οι δικαστές θα δουν ότι έγινε «λάθος» αρίθμηση και ότι η λίστα περιλαμβάνει 600 περίπου εργαζόμενους. Τις αλχημείες και τα μαγειρέματα της εργοδοσίας τα γνωρίζουμε χρόνια τώρα. Για παράδειγμα, η καταβολή ενός μισθού σε 40-50 εργαζόμενους ήταν η ...εξόφληση όλου του προσωπικού που υποστήριζε ότι έκανε η εργοδοσία στο υπουργείο Εργασίας!

-- Τι συμπεράσματα αποκομίζετε από το δικό σας αγώνα;

-- Ενα βασικό συμπέρασμα είναι ότι διέξοδος για τους εργαζόμενους μπορεί να υπάρξει μόνο με οργάνωση της πάλης, με συσπείρωση στα σωματεία, σε σύγκρουση με τα συμφέροντα της εργοδοσίας και την πολιτική που τα στηρίζει και τα υπηρετεί. Αυτό είναι που τους ασκεί πραγματική πίεση, καθυστερεί τα σχέδιά τους, τους «πονάει». Γι' αυτό θέλουν να αλλάξουν το συνδικαλιστικό νόμο. Γι' αυτό ο «Καρυπίδης» επιτίθεται στο σωματείο, τρομοκρατεί και ζητάει να σταματήσουμε τις κινητοποιήσεις και να γυρίσουμε απλήρωτοι και με σκυμμένο το κεφάλι στη δουλειά.

Η πείρα από μια σειρά χώρους που οι εργαζόμενοι δέχτηκαν να βάλουν πλάτη στην εργοδοσία, που συμφώνησαν να «σφίξουν κι άλλο το ζωνάρι», να δουλεύουν ακόμα και απλήρωτοι για να ξεπεράσει η επιχείρηση τα προβλήματα και να σώσουν τάχα τις θέσεις εργασίας, έδειξε ακριβώς το αντίθετο. Αυτοί οι εργαζόμενοι βρέθηκαν μαζικά στην ανεργία.

Γι' αυτό καλούμε ακόμα και τώρα τους συνάδελφους μας στην επιχείρηση που δείχνουν αναστολές και δεν έχουν μπει στον αγώνα, να το κάνουν τώρα. Να μην υποκύψουν στις αυταπάτες, τις ψεύτικες υποσχέσεις και την τρομοκρατία του «Καρυπίδη». Και ας αφήσει η εργοδοσία τα ψέματα ότι για να σωθεί η επιχείρηση πρέπει να σταματήσουμε τις κινητοποιήσεις, ότι θα φταίμε εμείς αν κλείσει η επιχείρηση.

Τις επιχειρήσεις τις κλείνει ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα μεγαθήρια του κάθε κλάδου, καθώς και οι ίδιοι οι καπιταλιστές εργοδότες, που όταν κρίνουν πως είναι για το συμφέρον τους, μεταφέρουν τα κεφάλαιά τους σε άλλους κλάδους, για να μεγαλώσουν ακόμα περισσότερο τα κέρδη τους.

-- Πώς στέκεται απέναντι στον αγώνα σας η κυβέρνηση;

-- Ο αγώνας μας έδειξε και δείχνει το εξής: Από τη μια είμαστε εμείς και το δίκιο μας, μαζί με τους συναδέλφους από άλλα ταξικά σωματεία, το ΠΑΜΕ, και από την άλλη η εργοδοσία, το κράτος και τα τσιράκια τους, ο εργοδοτικός συνδικαλισμός, που όλοι μαζί έχουν στοιχηθεί στο πλευρό του «Καρυπίδη».

Δείτε ποιοι είναι αυτοί που τάχτηκαν στο πλευρό του εργοδότη Καρυπίδη, στο δικαστήριο που έγινε στην Αθήνα: Οι αντιδήμαρχοι Νάουσας, Κιλκίς, Αλμυρού, Βέροιας, Πέλλας, ο αντιπεριφερειάρχης Κιλκίς, ο αντιπεριφερειάρχης Ημαθίας, το τμήμα Ημαθίας - Πέλλας - Πιερίας του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας και το εργοδοτικό επιχειρησιακό σωματείο της Κατερίνης. Μαζί με όλους αυτούς, στήριξη στην εργοδοσία έδωσαν μέχρι και οι μητροπολίτες Δημητριάδος και Βέροιας!

Η ηγεσία του υπουργείο Εργασίας χρόνια τώρα στήριζε την εταιρεία και έκλεινε τα μάτια στις κατάφωρες παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας. Και όταν δεν μπορούσε πλέον να το κάνει, απλά άλλαζε το νόμο. Στις κατηγορίες της εταιρείας ότι φταίμε οι εργαζόμενοι, ότι οι συνεχιζόμενες κινητοποιήσεις «διαλύουν τη λειτουργίας της» και ότι οι αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων «ισοδυναμούν με την επιδίωξη του οικονομικού ενταφιασμού της», με τη σιωπή της πήρε ξεκάθαρη θέση υπέρ της εταιρείας. Αυτά για να ξέρουμε ποιοι είναι δίπλα μας και ποιοι απέναντί μας...

-- Εχοντας την πείρα από την «Καρυπίδης», τι θα λέγατε στους συναδέλφους σας στον «Μαρινόπουλο»;

-- Επιβεβαιώνεται καθημερινά ότι δεν μπορεί να υπάρξει κοινό συμφέρον για τους εργαζόμενους και την εργοδοσία. Οτι είναι μεγάλο ψέμα πως όταν μια επιχείρηση πηγαίνει καλά, θα έχουμε και εμείς μια καλύτερη ζωή και όταν στηρίζουμε την επιχείρηση στα δύσκολα, θα κρατήσουμε τη δουλειά μας. Την επίθεση της εργοδοσίας την βιώσαμε και συνεχίζουμε να την βιώνουμε τόσο σε συνθήκες που η επιχείρηση πήγαινε καλά, όσο και τώρα που εμφανίζει προβλήματα.

Οι σημερινές εξελίξεις επιβεβαιώνουν ότι το σωματείο μας είχε δίκιο όταν ενημερώναμε τους συναδέλφους μετά τη συμφωνία με τον «Μαρινόπουλο» ότι αυτή η συμφωνία δεν αποτελεί λύση στα προβλήματά μας, ότι δεν διασφαλίζει τη δουλειά και τα δικαιώματά μας.

-- Την προηγούμενη βδομάδα πήρατε μια πρωτοβουλία συντονισμού με άλλα σωματεία για τα οξυμένα προβλήματα στους χώρους δουλειάς. Πώς σκοπεύετε να συνεχίσετε;

-- Εκτιμάμε σήμερα ότι χρειάζεται να «ανοίξουμε» τον αγώνα μας, όχι μόνο να γίνει ευρύτερα γνωστός στους εργαζόμενους και τα σωματεία άλλων χώρων και κλάδων, αλλά και για να δυναμώσει η αλληλεγγύη και ο κοινός αγώνας, με διεύρυνση του πλαισίου πάλης γύρω από τα προβλήματα επιβίωσης που αντιμετωπίζουμε εμείς και χιλιάδες ακόμα εργαζόμενοι.

Σ' αυτή την κατεύθυνση, τα σωματεία που συμμετείχαμε σε σύσκεψη στη Θεσσαλονίκη, συμφωνήσαμε σε μια σειρά κινητοποιήσεις για την ανακούφιση των εργαζομένων, σε ΔΕΗ, ΕΥΑΘ, τράπεζες και αλλού. Απαιτούμε, επίσης, δωρεάν μετακίνηση με τα λεωφορεία του ΟΑΣΘ για όλους τους απλήρωτους εργαζόμενους και ανέργους, δωρεάν βρεφονηπιακούς σταθμούς. Ταυτόχρονα, σαν σωματείο προχωράμε σε κεντρικές παρεμβάσεις και διαμαρτυρίες με αυτά τα αιτήματα, αλλά και με τις Λαϊκές Επιτροπές στις συνοικίες της πόλεις.

Είμαστε πεισμένοι ότι η συντονισμένη αυτή δράση είναι ο μόνος τρόπος για να μεγαλώσει η πίεση σε κυβέρνηση και εργοδοσία, να τους υποχρεώσει σε υποχωρήσεις σε ό,τι αφορά τις διεκδικήσεις μας, παράλληλα με την προσπάθεια που κάνουμε να συσπειρώσουμε στο σωματείο ακόμα περισσότερους συναδέλφους, να αποκαλύψουμε την πραγματική αιτία της επίθεσης που δεχόμαστε, εμείς και οι άλλοι εργαζόμενοι, στον κλάδο και ευρύτερα, να συμβάλουμε με τις δυνάμεις μας στην ανασύνταξη του κινήματος.

Εικόνα εγκατάλειψης στο εξωτερικό...

Στην καρδιά της καλοκαιρινής τουριστικής σεζόν, χιλιάδες ξενοδοχοϋπάλληλοι που εργάζονται ως εποχικό προσωπικό, αλλά και σπουδαστές τουριστικών σχολών που κάνουν την πρακτική τους άσκηση, δουλεύουν μακριά από τον τόπο κατοικίας τους. Η παροχή διαμονής είναι ευθύνη των εργοδοτών, ωστόσο για τα καταλύματά τους δεν περισσεύει ούτε μισό από τα πολλά ...«αστέρια» των ξενοδοχείων.

Η εικόνα δεν αφορά μόνο τους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς. Μπορεί να την αντικρίσει κανείς και στο παραλιακό μέτωπο της Αττικής. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις συνοψίζεται σε ένα «πλάνο», όπως το παρακάτω: Ανάμεσα στον παραλιακό δρόμο και τη θάλασσα, στην περιοχή της Φώκαιας, βρίσκεται το «πεντάστερο» ξενοδοχείο. Στην ιστοσελίδα του υπόσχεται στους πελάτες «τις ανέσεις ενός ξενοδοχείου πόλης σε ένα παραθαλάσσιο θέρετρο», για τις οποίες χρεώνει 200 και 300 ευρώ την κάθε διανυκτέρευση.

Ακριβώς απέναντι, στην άλλη μεριά του δρόμου, ένα κτίριο μοιάζει με την πρώτη ματιά εγκαταλειμμένο. Με μια δεύτερη πιο κοντινή ματιά φαίνονται ορισμένα σημεία ζωής, κάποια απλωμένα ρούχα, μια - δυο καρέκλες σε ένα μπαλκόνι. Το κτίριο αυτό, που μοιάζει με τρώγλη, «στεγάζει» τους εργαζόμενους, κυρίως εποχικούς, αλλά και δεκάδες σπουδαστές της Σχολής Τουριστικών Επαγγελμάτων του ΟΤΕΚ στην Ανάβυσσο, που κάνουν την πρακτική τους άσκηση στο πολυτελές ξενοδοχείο!

...και στο εσωτερικό του κτιρίου

«Το συγκεκριμένο κτίριο βρίσκεται απέναντι από την ξενοδοχειακή μονάδα και μισθώνεται από αυτήν για τη διαμονή σπουδαστών αλλά και εργαζομένων. Είναι προφανές ότι δεν έχουν γίνει εργασίες συντήρησης για πολλά χρόνια. Η εικόνα της εγκατάλειψης είναι φανερή τόσο στο εξωτερικό του κτιρίου, όσο και στους εσωτερικούς του χώρους και τα δωμάτια», λέει η Κατερίνα Λαζανά.

Οπως τονίζει, πρόκειται για εικόνα που προκαλεί σοβαρά ερωτήματα σε σχέση με την καταλληλότητα και την ασφάλεια του κτίσματος: Στα μπαλκόνια υπάρχουν σημεία που έχουν αρχίσει να γκρεμίζονται, στα δωμάτια σίδερα προεξέχουν από τα πατώματα, οι σωληνώσεις είναι σάπιες και σκουριασμένες, στους τοίχους υπάρχει υγρασία και σοβάδες που πέφτουν.

...αλλά δεν φροντίζει ούτε για ένα καλάθι προκειμένου να μαζεύονται τα άπλυτα σεντόνια των σπουδαστών

Δεν πρόκειται για μια εξαίρεση, επισημαίνει η Κατερίνα Λαζανά, αλλά για ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της κατάστασης που επικρατεί. «Η διαμονή που παρέχεται σε όλη την Ελλάδα είναι διαμονή σε πάρα πολύ άσχημες συνθήκες: Από τις "φαβέλες" της Μυκόνου, όπου οι συνάδελφοι ζουν μέσα σε καταυλισμούς από κοντέινερ, μέχρι τη Ρόδο όπου μένουν σε υπόγεια και δώματα σε ταράτσες, συνθήκες για τις οποίες έχουμε κάθε χρόνο καταγγελίες από εργαζόμενους που δουλεύουν εκεί εποχικά αλλά και από σπουδαστές που κάνουν την πρακτική τους. Ιδια είναι η εικόνα και από τα νησιά του Ιονίου», σημειώνει.

Το Συνδικάτο έχει ήδη θέσει το ζήτημα στο υπουργείο Τουρισμού, με τηλεφωνική παρέμβαση στην επόπτρια της πρακτικής άσκησης. Στο ξενοδοχείο είχαν ξεκινήσει την πρακτική από τον Ιούνη 8 σπουδαστές, στους οποίους προστέθηκαν άλλοι 30 από την 1η Ιούλη.

Διαφημίζει πολυτελή δωμάτια στην ιστοσελίδα του...

Το πρόβλημα αφορά επίσης τους όρους εργασίας. Αν και ο υπάρχων κανονισμός πρακτικής άσκησης προβλέπει 8ωρη βάρδια για τους σπουδαστές, και 6ωρη για όσους είναι ανήλικοι, η πρόβλεψη αυτή δεν εφαρμόζεται. «Δουλεύουν ακόμα και δέκα ώρες την ημέρα, για ένα μισθό 308 ευρώ το μήνα», αναφέρει η Κατερίνα Λαζανά και υπογραμμίζει ότι το πρόβλημα είναι γενικευμένο και έχει προκαλέσει και στο παρελθόν αντιδράσεις από το Συνδικάτο.

Στην πράξη, μέσα από την πρακτική άσκηση τα ξενοδοχεία εξασφαλίζουν εργαζόμενους ο μισθός των οποίων είναι πιο μικρός από το κόστος της διανυκτέρευσης στα δωμάτιά τους. «Αυτός είναι ο χαρακτήρας της πρακτικής, αυτά εποπτεύει το υπουργείο Τουρισμού και η κατάσταση δεν βελτιώνεται όσες κυβερνήσεις κι αν έχουν αλλάξει. Ο,τι μας είχε πει η προηγούμενη υπουργός, στέλεχος της ΝΔ, πριν τρία χρόνια που είχαμε προχωρήσει σε παρεμβάσεις για το καθεστώς της πρακτικής άσκησης, τα ίδια ακριβώς είπαν και οι σημερινοί εκπρόσωποι του υπουργείου, με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ», σημειώνει.

Το Συνδικάτο προγραμματίζει τις επόμενες πρωτοβουλίες του, μαζί με το παράρτημά του στην περιοχή της Ανατολικής Αττικής, με αίτημα να βρεθεί κατάλληλος χώρος διαμονής όπου θα μεταφερθούν όλοι, σπουδαστές και εργαζόμενοι. Στις πρωτοβουλίες αυτές είναι απαραίτητη, όπως τονίζει η Κ. Λαζανά, η συμμετοχή των ίδιων των εργαζομένων και των σπουδαστών.

Η προσπάθεια αυτή δεν είναι εύκολη: «Υπάρχουν συνάδελφοι που λένε "τι να κάνουμε", "πέρσι ήμασταν στη Μύκονο και ζούσαμε στα κοντέινερ" ή ότι "τώρα έχουμε συνηθίσει"», τονίζει και συνεχίζει: «Στο ερώτημα "τι να κάνουμε;" η απάντηση είναι πρώτα από όλα να είμαστε γραμμένοι στο συνδικάτο μας, να ενημερώνουμε για τις συνθήκες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε. Δεύτερον, δεν μπορούμε να δεχθούμε, σήμερα, το 2016, να ζούμε και να εργαζόμαστε όπως ζούσαν και εργάζονταν οι σερβιτόροι, οι μάγειρες και οι ξενοδοχοϋπάλληλοι το 1918, όταν ιδρύθηκε δηλαδή το Συνδικάτο. Δεν μπορούμε να δεχθούμε έτσι απλά ότι θα γυρίσουμε έναν αιώνα πίσω, επειδή μας το επιβάλλουν οι εργοδότες». Εξάλλου, όπως επισημαίνει η Κατερίνα Λαζανά, «η χλιδή, ο πλούτος, αυτό που "γυαλίζει" μέσα στα ξενοδοχεία, είναι ο κόπος και ο μόχθος εκατοντάδων ξενοδοχοϋπαλλήλων, που αντιμετωπίζουν τις χειρότερες συνθήκες εργασίας αλλά και διαμονής».

Σφραγίδα της «Φεντερασιόν» 1909

Η απεργία ξεκίνησε στην Καβάλα στις 24 Μάρτη και ακολούθησαν Δράμα και Θεσσαλονίκη. Οργανωτής ήταν η «Σοσιαλιστική Φεντερασιόν» με επικεφαλής τους Αβραάμ Μπεναρόγια και Σαμουήλ Γιονά. Βασικό αίτημα της απεργίας ήταν η αύξηση των ημερομισθίων και όπως είδαμε στο α' μέρος, χτυπήθηκε με λύσσα και με όλα τα μέσα από την εργοδοσία και το αστικό κράτος της εποχής.

Στον Τύπο άρχισαν να πυκνώνουν τα συκοφαντικά δημοσιεύματα για την απεργία των καπνεργατών και η προσπάθεια να δημιουργηθούν τεχνητές διαιρέσεις ανάμεσά τους. Ετσι, τις επόμενες μέρες της απεργίας, η «Φεντερασιόν» επικέντρωσε σε δύο βασικούς στόχους: Πρώτον, να προωθήσει τα αιτήματα των απεργών και δεύτερον να διαλύσει τις συκοφαντίες, που στόχο έχουν να αποπροσανατολίσουν και να απομονώσουν τον αγώνα των καπνεργατών.

Φύλλο της εφημερίδας «Αβάντι» στην ισπανοεβραϊκή γλώσσα

«(...) ο Σύνδεσμος Των Εργατικών Τάξεων θεωρεί ως "σκανδαλωδώς" μεροληπτική την επέμβαση "των οργάνων της εξουσίας απέναντι των απεργών Θεσσαλονίκης μεταχειρισθέντων μέσα εναντίον των, τα οποία καταδικάζει ο στοιχειώδης πολιτισμός (λόγχην, βούρδουλαν, υποκόπανον)", αποφασίζει, "να σταλούν ενθαρρυντικά τηλεγραφήματα προς τους απεργούς εν Καβάλλα και στην Σοσιαλιστικήν Ενωσιν Θεσσαλονίκης υπέρ εξακολουθήσεως του τιμίου αγώνος τον οποίον διεξάγει η εργατική τάξις της Μακεδονίας κατά της πλουτοκρατίας".

Από την πλευρά τους, τα Σοσιαλιστικά Κέντρα Αθηνών - Πειραιώς αποδοκιμάζουν την συκοφαντίαν, ότι οι απεργήσαντες υποκινούνται από πολιτικούς πράκτορας της Βουλγαρίας... Ψηφίζουν χρηματικά βοηθήματα διά τους απεργούς και αποστολήν 200 βιβλίων "Μανιφέστων" Μαρξ Εγγελς. Στέλουν ψήφισμα διαμαρτυρίας εις το Διεθνές Σοσιαλιστικόν Γραφείον και τας Σοσιαλιστικάς εφημερίδας της Ευρώπης διά την αντεργατικήν διαγωγήν των Ελλήνων αστυνόμων.

Τέλος, το Εργατικό Κέντρο Αθηνών "διαμαρτύρεται με όλην την δύναμίν του διά τας αστυνομικάς αγριότητας της Θεσσαλονίκης και της Καβάλλας αι οποίαι καταισχύνουν τον Ελληνικόν Πολιτισμόν και καταργούν το συνταγματικόν δικαίωμα του συνέρχεσθαι. Υψώνει φωνήν διά την παραβίασιν του ασύλου των σωματείων και στιγματίζει την χρησιμοποίησιν λογχών και βουνεύρων εναντίον γυναικών και κορασίδων αμυνομένων διά την εξασφάλισιν του καθημερινού των άρτου. Στέλλει αδελφικόν χαιρετισμόν αλληλεγγύης προς τους αδελφούς απεργούς παρά το πλευρόν των οποίων τάσσει την ωργανωμένην εργατικήν δύναμιν των Αθηνών προς διεκδίκησιν των ιερών εργατικών δικαίων».

Εργάτες και εργάτριες σε καπναποθήκη στις αρχές του 20ού αιώνα

Τελικά, όπως γράφει ο ίδιος ο Μπεναρόγια, «εν "Γενικόν Συμβόλαιον Εργασίας" υπογράφεται μεταξύ των διαμαχομένων και αυτής της Διοικήσεως με πλείστας παραχωρήσεις προς τους εργάτας. Ετσι η απεργία λήγει θριαμβευτικώς. Η επιτυχία του αγώνος φυσικά συσφίγγει τας σχέσεις των δύο καπνεργατικών σωματείων Θεσ)νίκης και δημιουργείται κοινή διοίκησις αμφοτέρων». Η απεργία έληξε αρχικά στη Θεσσαλονίκη στις 7 Απρίλη και ολοκληρώθηκε στην Καβάλα στις 15 Απρίλη.

Παρά τη συμφωνία, όμως, οι αρχές δεν σταμάτησαν να αναζητούν αφορμές για να διώξουν τους πρωταγωνιστές του αγώνα. Ετσι, στις 27 Μάη 1914, μετά από αυτεπάγγελτη δίωξη του εισαγγελέα, το φύλλο της «Αβάντι!» (εφημερίδα της «Φεντερασιόν») κατασχέθηκε και ένας συντάκτης συνελήφθη, επειδή άρθρο στην εφημερίδα θεωρήθηκε υβριστικό σε βάρος του βασιλιά (ασκούσε κριτική σε απόφαση των αρχών να επιβάλουν αργία στις αποθήκες του καπνού τη μέρα της ονομαστικής γιορτής του βασιλιά). Ο συντάκτης προφυλακίστηκε και δικάστηκε έξι μήνες αργότερα στις Σέρρες. Καταδικάστηκε, ως «δημοκρατικός», σε ένα έτος φυλακή και πρόστιμο.

Παστάλιασμα καπνού σε καπναποθήκη της Ξάνθης, το 1919

«Στις 19 Ιούνη 1914 στο Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης εκδικάζεται η ανακοπή της ποινής εκτόπισης των δύο σοσιαλιστών. Η αστική δικαιοσύνη σ' αυτή αποδεικνύεται ότι διαθέτει οξύ ταξικό ένστικτο. Η εκδίκαση γίνεται ερήμην του Μπεναρόγια και του Γιονά, ενώ αυτοί έχουν ήδη εκτοπισθεί από τη Θεσσαλονίκη χωρίς δίκη. Οι συνήγοροι καταγγέλλουν τη διαδικασία σαν μη σύμφωνη με το νόμο και αποχωρούν, το ίδιο και οι 6 μάρτυρες υπεράσπισης.

Η δίκη συνεχίζεται παρ' όλα αυτά απρόσκοπτα με την εξέταση των 3 μαρτύρων κατηγορίας. Ο διοικητής χωροφυλακής Βογιατζάκης, ο διευθυντής της Ν. Αλήθειας Κούσκουρας και ο Π. Αστεριάδης, πρώην πράκτορας της τουρκικής αστυνομίας, καταθέτουν ότι οι καταδικασθέντες είναι ξενοκίνητοι πράκτορες και υπονομεύουν το καθεστώς. Τελικά το δικαστήριο αποφασίζει την απόρριψη της ανακοπής με το σκεπτικό ότι "(...) υπό το πρόσχημα εστρεβλωμένων σοσιαλιστικών θεωριών (...) προέβαινον εις ενεργείας και διδασκαλίας περί Κράτους και Εθνους δηλητηριάζουσας την εθνική ψυχήν, ούτως ώστε πλέον η βάσιμος να γεννηθή υποψία του επικινδύνου αυτών διά την δημοσία ασφάλειαν»...