Στο σημερινό 4σέλιδο «Νεολαία» μπορούμε να βρούμε:

-- Travel vlog της ΚΝΕ: Οι Μαθητικές Οργανώσεις της ΚΝΕ ετοιμάζουν τα δικά τους «ταξίδια στη γνώση»!

-- Κείμενο, σε επιμέλεια του Τμήματος Παιδείας και Ερευνας της ΚΕ του ΚΚΕ, για το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας που βρίσκεται σε διαβούλευση.

-- Αρθρο για τη διδασκαλία της Φυσικής στο Λύκειο (β' μέρος).

Για το περιεχόμενο της πρωτοβουλίας αυτής μιλά στον «Ριζοσπάστη» η Χριστίνα Δολιανίδη, μέλος της Μαθητικής Επιτροπής του ΚΣ της ΚΝΕ:

-- Τι ακριβώς είναι το Travel Vlog της ΚΝΕ;

-- Είναι μια πρωτοβουλία που παίρνει φέτος η Οργάνωσή μας και απευθύνεται κυρίως σε μαθητές Γυμνασίων, με σύνθημα «Ετοιμάζουμε το δικό μας ταξίδι στη γνώση... για να αλλάξουμε τον κόσμο!». Οι μαθητές από όλη την Ελλάδα, συλλογικά σε ομάδες, θα οργανώσουν και θα βιντεοσκοπήσουν τη δική τους εκδρομή, επιλέγοντας να επισκεφτούν ένα μέρος που τους ενδιαφέρει.

Μέρη που μπορούν να επισκεφτούν είναι αυτά με ιστορική αξία, όπως κάποιο μουσείο, μνημείο, πάρκο, που να συνδέεται με την ιστορία του τόπου μας, των αγώνων του λαού και της νεολαίας μας. Επίσης, μέρη που δείχνουν τις τεράστιες δυνατότητες της εποχής μας στην επιστήμη και την τεχνολογία για να ζήσουμε καλύτερα, όπως ενδεχομένως κάποιο Τεχνολογικό Πάρκο ή Μουσείο Ρομποτικής. Μέρη στην πόλη ή στη γειτονιά των μαθητών που τους απασχολούν και τους προβληματίζουν γιατί φανερώνουν με τον πιο ωμό τρόπο την εκμετάλλευση και την αδικία που υπάρχουν σήμερα στον κόσμο. Τέτοια μέρη μπορεί να είναι κάποιο hot spot συγκέντρωσης προσφύγων, κάποια θεραπευτική κοινότητα για εξαρτημένους από ναρκωτικές ουσίες, κάποια χωματερή που επιβαρύνει το περιβάλλον, εγκαταλειμμένοι χώροι πρασίνου ή άθλησης, αλλά και καλλιτεχνικές δραστηριότητες με παρόμοια θεματολογία.

-- Τι χρειάζεται να κάνει κάποιος για να συμμετάσχει στο διαγωνισμό;

-- Αρχικά, να φτιάξει την ομάδα του μαζί με τους φίλους και τους συμμαθητές του και να δηλώσει συμμετοχή στο mailtravelvlog@kne.gr μέχρι τις 15/3/2020. Μετά, η κάθε ομάδα συζητάει και αποφασίζει το μέρος που θα επισκεφτεί, ψάχνει πληροφορίες, οργανώνει την εκδρομή της και προετοιμάζει τη «σκηνοθεσία» για το βίντεο που θα ετοιμάσει, κάνει μοντάζ και το στέλνει στο mail που δήλωσε συμμετοχή μέχρι τις 30/6/2020. Ολα τα βίντεο θα δημοσιευτούν και αφού αξιολογηθούν από την κριτική επιτροπή θα ανακοινωθεί η νικήτρια ομάδα στο Μαθητικό Στέκι του Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή». Η νικήτρια ομάδα κερδίζει ως έπαθλο εκδρομή που θα επιλέξει η ίδια, από όσα μέρη επισκέφτηκαν οι υπόλοιπες ομάδες σε όλη την Ελλάδα!

-- Εχει ξεκινήσει η προετοιμασία του διαγωνισμού από τις ομάδες;

-- Αυτήν την περίοδο η δραστηριότητα έχει ξεκινήσει να συζητιέται με οργανωμένο τρόπο στις Μαθητικές Οργανώσεις της ΚΝΕ. Κυκλοφορεί εδώ και λίγες μέρες, άλλωστε, και αντίστοιχο πολύ όμορφο προπαγανδιστικό υλικό, αφίσα και ανακοίνωση. Ολα δείχνουν πως έχει ενθουσιάσει τους μαθητές ιδιαίτερα το γεγονός της αξιοποίησης του τεχνολογικού μέσου του μοντάζ και του βίντεο. Ηδη φτάνουν οι πρώτες πληροφορίες πως οι ομάδες σκαρφίζονται πολύ ωραίες ιδέες. Για παράδειγμα, ομάδες από την Αττική έχουν σκεφτεί να επισκεφτούν τα αντάρτικα μονοπάτια στην Πάρνηθα, μεγάλους αθλητικούς χώρους, όπως το γήπεδο του Πανελληνίου και να πάρουν συνέντευξη από αθλητές, να επισκεφτούν το Πλανητάριο, σχολεία εκπαίδευσης προσφυγόπουλων για να αναδείξουν το ζήτημα του πολέμου, της προσφυγιάς κ.λπ. Ομάδα από τη Θεσσαλονίκη ετοιμάζεται να γνωρίσει ένα Μουσείο Δεινοσαύρων, ομάδα από τα Γιάννενα να κάνει πεζοπορία στα βουνά που έδρασε ο ΔΣΕ, στην περιοχή γύρω από το Μουσείο στη Θεοτόκο, ενώ ομάδα από την Κρήτη θα επισκεφτεί το Αρκαλοχώρι, τον τόπο που μεγάλωσε ο Ναπολέων Σουκατζίδης. Οι περισσότερες ομάδες σκέφτονται με τι άλλη ψυχαγωγική δραστηριότητα θα συνδυάσουν, ενδεχομένως, την επίσκεψή τους στο μέρος που αποφάσισαν, ώστε να δώσουν χαρακτήρα μονοήμερης εκδρομής.

-- Τι θέλει η ΚΝΕ να πετύχει μέσα από αυτόν το διαγωνισμό;

-- Πιστεύουμε πως πρόκειται για έναν δημιουργικό και ευχάριστο τρόπο, μέσα από τον οποίο οι μαθητές μπορούν να ασχοληθούν, να μάθουν και να εκφραστούν για ζητήματα που τους απασχολούν. Να γίνουν ανήσυχα πνεύματα και να προβληματιστούν. Ως Οργάνωση επιδιώκουμε οι μαθητές να μαθαίνουν να κρίνουν και να αξιολογούν τον τεράστιο όγκο πληροφοριών στις οποίες έχουν εύκολα πρόσβαση σήμερα και να αναζητούν την πραγματική αλήθεια. Να μάθουν την Ιστορία του λαού και του Κόμματός μας που φωτίζει τα ιδανικά και τις αξίες μας ακόμα και σήμερα και, δυστυχώς, αρκετές φορές διαστρεβλώνεται (ή δεν διδάσκεται καν) στα σχολικά βιβλία.

Μέσα και από αυτήν τη δραστηριότητα, η οποία θα εκτυλίσσεται όλους τους επόμενους μήνες, παράλληλα με όλη την υπόλοιπη δράση των Μαθητικών Οργανώσεων της ΚΝΕ μέσα και έξω από τα σχολεία, επιδιώκουμε οι Μαθητικές ΟΒ της ΚΝΕ να μάθουν να αξιοποιούν πολλές μορφές και τρόπους για να αποδεικνύουν πως με τη δύναμη της γνώσης μπορούμε να εξηγήσουμε αυτόν τον κόσμο, με τη δύναμη των αγώνων μας μπορούμε να τον αλλάξουμε!

Σε αυτό το «ταξίδι» μπορούν να πάρουν μέρος και οι φίλοι της ΚΝΕ, οι οποίοι με τη συμμετοχή τους, πέρα από το να μάθουν όσα είπαμε παραπάνω, μπορούν να δουν από πρώτο χέρι μια πολύ σημαντική πλευρά της δράσης της Οργάνωσής μας, αφού με συλλογικό τρόπο οι μαθητές θα εργαστούν για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για την ομάδα τους!

Το Σάββατο 21 Δεκέμβρη, στην έδρα της ΚΕ του ΚΚΕ στον Περισσό, από τις 17.30 έως τις 20.30, θα πραγματοποιηθεί η καθιερωμένη γιορτή για τα παιδιά, το 10ο Χριστουγεννιάτικο Φεστιβάλ του ΚΚΕ και της ΚΝΕ.

Από το πρόγραμμα ξεχωρίζει η συναυλία «Πες μου το όνομά σου», στις 19.30, με τον Φοίβο Δεληβοριά. Μαζί του η Νεφέλη Φασούλη και ο πολυοργανίστας Γιώργος Κατσάνος. Με παιδικά τραγούδια και παράξενες ιστορίες θα παρουσιάσουν το βιβλίο - cd με τίτλο «Πες μου το όνομά σου», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μικρή Αρκτος».

Προηγουμένως, οι πύλες του Φεστιβάλ θα ανοίξουν στις 17.30 με δημιουργικά και γιορτινά εργαστήρια, όπου τα παιδιά θα φτιάξουν τα δικά τους πρωτότυπα στολίδια.

Στις 18.40 η Θεατρική Ομάδα της ΚΝΕ θα παρουσιάσει το θεατρικό δρώμενο «Το ποντικάκι που ήθελε ν' αγγίξει ένα αστεράκι», βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο του Ευγένιου Τριβιζά.

Στο χώρο θα λειτουργεί έκθεση βιβλίου της «Σύγχρονης Εποχής».

Είσοδος ελεύθερη.

Η χριστουγεννιάτικη γιορτή των Οργανώσεων Περιοχής Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ και της ΚΝΕ θα πραγματοποιηθεί επίσης το Σάββατο 21 Δεκέμβρη, στις 6.30 μ.μ., στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του δημαρχείου Θεσσαλονίκης.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει εργαστήρια χριστουγεννιάτικων κατασκευών, πειραμάτων χημείας, ζαχαροπλαστικής, face painting, κουκλοθέατρο ...αλλιώς (Γράμματα από τον Αϊ - Βασίλη, του Τόλκιν), zumba πάρτι. Τη γιορτή θα επισκεφθεί και ο Αϊ - Βασίλης για να μοιράσει δώρα.

Στο χώρο θα γίνει συλλογή ειδών (φάρμακα, αδιάβροχα, σχολικά είδη) για τους πρόσφυγες. Επίσης, θα λειτουργεί έκθεση βιβλίου της «Σύγχρονης Εποχής».

Είσοδος ελεύθερη.

Ακόμα κι έτσι, όμως, είναι σαφές ότι η τυπικά θεσμοθετημένη διαδικασία αξιολόγησης πανεπιστημιακών δομών και λειτουργιών αποτελεί μια μόνο από τις πτυχές της ουσιαστικής αξιολόγησής τους από το κράτος και το κεφάλαιο. Ακόμα και πολύ προτού ιδρυθεί π.χ. η λεγόμενη «Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας» (ΑΔΙΠ) με το νόμο 3374/2005, οι ανάγκες του κεφαλαίου και των επιχειρήσεων ήταν αυτές που όριζαν, σε τελική ανάλυση, τη γενική κατεύθυνση και το περιεχόμενο των σπουδών, της Ερευνας κ.λπ. Αυτό που επιδιώκεται να λυθεί μέσα από τη διαδικασία της Μπολόνια, στις διάφορες φάσεις της, είναι η τυποποίηση και προτυποποίηση των διαδικασιών αξιολόγησης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, μιας και πρόκειται για βασική κατεύθυνση της ευρωενωσιακής στρατηγικής, με στόχο τη συγκρότηση του αποκαλούμενου Ενιαίου Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης¹.

INTIME NEWS

Αντίστοιχες αλλαγές με αυτές που επιχειρεί να προωθήσει η κυβέρνηση της ΝΔ έχουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο συντελεστεί και σε άλλες χώρες, στις διάφορες φάσεις υλοποίησης της διαδικασίας της Μπολόνια, χωρίς να αλλάζουν η ουσία και η στόχευση της διαδικασίας.

Αυτό, εξάλλου, φαίνεται ολοκάθαρα αν παρακολουθήσει κανείς την αντιπαράθεση ΣΥΡΙΖΑ - ΝΔ για την ΑΔΙΠ τα προηγούμενα χρόνια. Είναι χαρακτηριστικό, για παράδειγμα, ότι η ΝΔ ουσιαστικά εξαντλούσε την κριτική της στο εγχείρημα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ για αναμόρφωση του χάρτη της Ανώτατης Εκπαίδευσης στη χώρα με όχημα τις συγχωνεύσεις/καταργήσεις/μετασχηματισμούς ιδρυμάτων και τμημάτων πανεπιστημίων και ΤΕΙ στο αν και κατά πόσο είχε προηγηθεί θετική γνωμοδότηση από την ΑΔΙΠ. Με τον τρόπο αυτόν συσκοτιζόταν το γεγονός ότι οι διαδικασίες αξιολόγησης ιδρυμάτων και τμημάτων που εποπτεύονταν από την ΑΔΙΠ και είχαν διενεργηθεί με βάση το μέχρι σήμερα ισχύον πλαίσιο, ουσιαστικά κατέληγαν σε συμπεράσματα που τροφοδοτούσαν το σκεπτικό πίσω από τις αναμορφώσεις, ανεξάρτητα από το αν η μορφή με την οποία θα προωθούνταν θα ήταν η ίδια ή άλλη. Οι εκθέσεις αξιολόγησης είναι αποκαλυπτικές για αυτό. Οπως επίσης ακόμα πιο αποκαλυπτικές είναι οι εκθέσεις πιστοποίησης των προγραμμάτων σπουδών, δηλαδή μιας πτυχής της αξιολόγησης των ιδρυμάτων².

Τότε, όμως, γιατί επιχειρεί αυτές τις αλλαγές η κυβέρνηση της ΝΔ; Πολύ απλά, για να προσπαθήσει να επιλύσει καθυστερήσεις, δυσλειτουργίες κ.λπ. που δεν άπτονται μόνο της ίδιας της διαδικασίας αξιολόγησης, αλλά και της αντικειμενικής δυσκολίας να μπορούν πιο ευέλικτα να προσαρμόζονται τα ιδρύματα και οι λειτουργίες τους στις αναδιατάξεις ιεραρχήσεων και στοχεύσεων του κεφαλαίου για τους διάφορους κλάδους. Δεν μπορεί κανείς να παραγνωρίσει π.χ. ότι το μέχρι σήμερα ισχύον πλαίσιο ουσιαστικά είχε διαμορφωθεί προ κρίσης.

Να λοιπόν τι κρύβεται πίσω από τη διαπάλη ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ περί αξιολόγησης και ΑΔΙΠ: Οχι το αν θα προσδεθούν ή όχι τα ιδρύματα και οι λειτουργίες τους στο άρμα του κεφαλαίου - αυτό, εξάλλου, είναι λυμένο εδώ και πάρα πολλά χρόνια - αλλά το πώς θα συντελεστεί αυτό.

Εξάλλου, όλες οι αντίστοιχες με την υπάρχουσα σήμερα ΑΔΙΠ δομές που είναι επιφορτισμένες με την οργάνωση και εποπτεία της διαδικασίας αξιολόγησης των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων στα διάφορα κράτη της ΕΕ, ανεξάρτητα από τις επιμέρους διαφορές στο πλαίσιο που τις διέπει, λειτουργούν υπό την ομπρέλα της αντίστοιχης ευρωπαϊκής αρχής για τη «διασφάλιση της ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση» (European Association for Quality Assurance in Higher Education - ENQA). Υπό την ίδια ομπρέλα θα λειτουργεί, προφανώς, και η «Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης» που ιδρύεται με το νομοσχέδιο.

Αποφεύγοντας να κάνουν κουβέντα για την «ταμπακιέρα», δηλαδή για το τι και πώς έρχεται να λύσει η όποια θεσμοθετημένη διαδικασία αξιολόγησης από τη σκοπιά του κεφαλαίου, η μεν ΝΔ επιχειρεί να εμφανιστεί ως ο πολιτικός εκφραστής των δυνάμεων που επιθυμούν τον «εκσυγχρονισμό της χώρας στη βάση των σύγχρονων ευρωπαϊκών προτύπων» και τη «διαφυγή από τις παθογένειες του παρελθόντος», ο δε ΣΥΡΙΖΑ ως ο πολιτικός εκφραστής των δυνάμεων που αντιστέκονται στη «νεοφιλελεύθερη λαίλαπα της δεξιάς που με όπλο την καταστολή θέλει να σαρώσει τα πάντα».

Το ψέμα, όμως, έχει κοντά ποδάρια. Τα κριτήρια της αξιολόγησης είναι ενιαία σε όλες τις χώρες της ΕΕ και τελικά καθορίζονται από τη στενή σχέση της Ανώτατης Εκπαίδευσης με τις προτεραιότητες της καπιταλιστικής οικονομίας, εξειδικευμένες σε κάθε χώρα. Από το 2005 που έχει συγκροτηθεί στη χώρα μας η ΑΔΙΠ, έχουν περάσει διάφορες κυβερνήσεις και δεν έχουν πειράξει στο ελάχιστο, αντίθετα έχουν ενισχύσει το χαρακτήρα της αξιολόγησης με τα κριτήρια της αγοράς. Η προηγούμενη κυβέρνηση «διάνθισε» αυτά τα κριτήρια και με την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ, η οποία ζητούσε «μέρος της χρηματοδότησης του πανεπιστημίου να κατανέμεται βάσει δεικτών ποιότητας και απόδοσης». Εθετε δηλαδή ξεκάθαρα το ζήτημα να προχωρήσει βαθύτερα η σύνδεση της αξιολόγησης με την κρατική χρηματοδότηση. Μάλιστα, συνέδεε τα επίπεδα κρατικής χρηματοδότησης με την αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών και το βαθμό που αυτά «ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας». Εχει άρα και ο ΣΥΡΙΖΑ «λερωμένη τη φωλιά του», στηρίζοντας την ΕΕ και τις στρατηγικές στοχεύσεις του κεφαλαίου, την ώρα που παριστάνει την «αθώα περιστερά», κάνοντας κριτική στα επιμέρους στοιχεία της αξιολόγησης και σηκώνοντας ντόρο χωρίς περιεχόμενο.

Η αξιολόγηση - χρηματοδότηση των ΑΕΙ πάντα ήταν ένας μοχλός ελέγχου από το κεφάλαιο και το κράτος του κάθε πλευράς της λειτουργίας των πανεπιστημίων, από το εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο μέχρι το ανθρώπινο δυναμικό τους, που, στο όνομα πλέον της... χιλιοτραγουδισμένης εδώ και χρόνια «αυτονομίας», λειτουργούν με όρους επιχειρηματικού ανταγωνισμού, με τις επιδόσεις τους να αποτιμώνται με τα κριτήρια της αγοράς.

Με το νομοσχέδιο της ΝΔ επιχειρείται ένα παραπάνω βήμα στη σύνδεση αξιολόγησης - χρηματοδότησης, ουσιαστικά στην κατεύθυνση που υποδεικνύει και η εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ. Η ποσοτικοποίηση αυτής της σύνδεσης (το νομοσχέδιο ορίζει ότι το 20% της κρατικής χρηματοδότησης θα συνδέεται με όρους διασφάλισης της ποιότητας) δεν μπορεί να υποκρύψει ότι το σύνολο της κρατικής χρηματοδότησης είναι ούτως ή άλλως άμεσα εξαρτημένο από το κατά πόσο πληρούνται οι όροι «διασφάλισης της ποιότητας» των λειτουργιών των πανεπιστημίων στο πλαίσιο της καπιταλιστικής αγοράς - εξάλλου, δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς στο υπάρχον σύστημα.

Αλλωστε, είναι χαρακτηριστικό ότι και η ίδια η υπουργός Παιδείας, σε συνέντευξή της, επιχειρώντας να διαχωρίσει τα κριτήρια κατανομής του 20% της κρατικής χρηματοδότησης που θα εξαρτάται από την αξιολόγηση σε σχέση με το υπόλοιπο 80%, ουσιαστικά επιβεβαίωσε ότι ίδιο πνεύμα, ακόμα και οι ίδιοι δείκτες θα διαπνέουν και τις δυο κατανομές. Για παράδειγμα, σύμφωνα με την υπουργό, για την κατανομή του 80% της σταθερής κρατικής χρηματοδότησης θα λαμβάνεται υπόψη ο αριθμός των εγγεγραμμένων φοιτητών, ενώ η αναλογία αποφοίτων/εισερχόμενων φοιτητών θα αποτελεί κριτήριο για το 20% που θα κατανέμεται με βάση τα αποτελέσματα της αξιολόγησης. Ομως, για παράδειγμα, οι διαγραφές των λεγόμενων «αιώνιων» φοιτητών, που ήδη έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση και για την οποία πιέζουν οι διοικήσεις των ιδρυμάτων, επηρεάζουν τον αριθμό των εγγεγραμμένων. Οπως επίσης και ο αριθμός των εισακτέων, θέμα για το οποίο επίσης έχει προαναγγελθεί νομοθετική ρύθμιση, καθώς και ο προωθούμενος περιορισμός των μετεγγραφών.

Είτε, λοιπόν, μιλάμε για την κατανομή του 80% της κρατικής χρηματοδότησης, είτε για την κατανομή του 20%, αποδεικνύεται ότι η κρατική χρηματοδότηση συνολικά και ο έλεγχος μέσα από τις διαδικασίες αξιολόγησης αξιοποιούνται για τη σταδιακή μετατροπή των ΑΕΙ σε αυτοτελείς μονάδες παραγωγής και τμηματικής διάχυσης της γνώσης, μια διαδικασία που τη βλέπουμε να ξετυλίγεται εδώ και χρόνια. Από εδώ βγαίνει και το συμπέρασμα ότι στον πυρήνα αυτής της διαδικασίας, στην οποία το νομοσχέδιο της ΝΔ επιχειρεί να προσθέσει ένα ακόμα λιθαράκι στο οικοδόμημα των προηγούμενων, κρύβεται και ο σπόρος μιας νέας υποβάθμισης, μιας νέας επιδείνωσης στους όρους σπουδών των φοιτητών και τους όρους δουλειάς των πανεπιστημιακών δασκάλων και ερευνητών και των άλλων εργαζομένων στα πανεπιστήμια της χώρας.

Είναι καταφανές ότι η στρόφιγγα της χρηματοδότησης και η σύνδεση της κάνουλας με την αξιολόγηση αποτελούν ένα ακόμα εργαλείο για την εισαγωγή νέων ταξικών φίλτρων στα πανεπιστήμια. Δεν θα περίμενε, εξάλλου, κανείς κάτι διαφορετικό από την οποιαδήποτε αστική κυβέρνηση και από τον οποιονδήποτε ιμπεριαλιστικό οργανισμό τύπου ΕΕ και ΟΟΣΑ.

Αυτό που όμως ίσως δεν φαίνεται τόσο εύκολα με την πρώτη ματιά, είναι ότι το εργαλείο αυτό συνδέεται με την επιδίωξη του κεφαλαίου για επιτάχυνση της ολοκλήρωσης των σπουδών διαφόρων κύκλων και τύπων (είτε με μείωση της διάρκειάς τους, είτε με μείωση του χρόνου παραμονής σε αυτούς). Ο ΣΕΒ εδώ και χρόνια επιμένει ότι είναι κομβικό ζήτημα, που πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσα από τις εκπαιδευτικές αναδιαρθρώσεις, η έλλειψη «προσφοράς» συγκεκριμένων δεξιοτήτων από το επιστημονικά ειδικευμένο εργατικό δυναμικό σε σχέση με τη «ζήτηση» των μεγαλοεπιχειρηματιών για αυτές. Η πλέον ενδεδειγμένη για αυτούς λύση είναι η ένταση της πολυκατηγοριοποίησης των σπουδών και η περαιτέρω ενίσχυση των κάθε είδους διετών προγραμμάτων (σαν κι αυτά που εισήγαγε ο ΣΥΡΙΖΑ και επιθυμεί να βελτιώσει η ΝΔ), εξ αποστάσεως κ.λπ., με στόχο την πιο γρήγορη ευθυγράμμιση της «προσφοράς» με τη «ζήτηση» των δεξιοτήτων που ζητούν σήμερα τα μονοπώλια με βάση τους όρους κερδοφορίας τους. Οσοι δεν μπαίνουν στα πανεπιστήμια (κάτι που λύνεται για το κεφάλαιο με τη ρύθμιση του αριθμού των εισακτέων) και όσοι δεν ολοκληρώνουν τις σπουδές τους στο τμήμα εισαγωγής (όσοι π.χ. θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τις σπουδές μην μπορώντας να πάρουν μετεγγραφή και όσοι δεν ολοκληρώνουν εντός του προβλεπόμενου χρόνου τις σπουδές τους), θα είναι έτσι άμεσα διαθέσιμοι για να ενισχύσουν αυτήν τη μορφή «εσωτερικής κινητικότητας» (όπως ανέφερε πρόσφατα και η υπουργός Παιδείας σε σχέση με τους «αιώνιους» φοιτητές, ως έναν από τους πυλώνες των αλλαγών στην Ανώτατη Εκπαίδευση). Επιδιώκεται, έτσι, να προωθηθεί και με τη σύνδεση της χρηματοδότησης με την αξιολόγηση ένας ακόμα στόχος που τίθεται στο πλαίσιο της διαδικασίας της Μπολόνια, δηλαδή η βελτίωση στους δείκτες της περίφημης «κινητικότητας», στόχο που υιοθετούν όλες οι αστικές πολιτικές δυνάμεις.

Η διεθνής πείρα επιβεβαιώνει τα παραπάνω. Στις περισσότερες χώρες της ΕΕ (αλλά και στην Αγγλία, που ξεχωρίζει λόγω Brexit, όπως και στη Νορβηγία κ.α.), το σύστημα της αξιολόγησης και πιστοποίησης της ποιότητας (που είναι ενιαίο για δημόσια και ιδιωτικά ιδρύματα) συνδέεται επίσης και με το μοίρασμα της κρατικής χρηματοδότησης. Στην Αγγλία, μάλιστα, στο ενιαίο σύστημα αξιολόγησης - χρηματοδότησης εντάσσονται και κάθε είδους προγράμματα της αποκαλούμενης «μη τυπικής εκπαίδευσης», δηλαδή διάφορα workshops, διαλέξεις, συνέδρια, σεμινάρια κ.λπ.

Το νομοσχέδιο της ΝΔ αποτελεί ένα ακόμα σημαντικό βήμα στην κατεύθυνση ολοκλήρωσης του «Ενιαίου Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης», «χτίζοντας» πάνω σε όσα έκαναν και προετοίμασαν ο ΣΥΡΙΖΑ και οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Στην ούγια φέρει τη σφραγίδα της στρατηγικής του κεφαλαίου και της ΕΕ, που γράφει «ενιαία αξιολόγηση όλων των ιδρυμάτων με τα κριτήρια της αγοράς, με τα οποία είναι ταυτισμένη η ποιότητα στον καπιταλισμό» και στα ψιλά γράμματα (δεν) γράφει ότι με αυτά εξοβελίζονται τελείως οι σύνθετες σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες, οι ανάγκες της επιστήμης και των λειτουργών της, οι σύγχρονες ανάγκες των σημερινών φοιτητών και αυριανών αποφοίτων.

Το ΚΚΕ έχει αναδείξει, προτού καν θεσμοθετηθεί η ΑΔΙΠ το 2005, ότι ο μηχανισμός της αξιολόγησης στην αστική Εκπαίδευση - και όχι μόνο - αποτελεί «δούρειο ίππο» (ή, αν προτιμάτε, «πολιορκητικό κριό») για την πιο επιθετική προώθηση των αναδιαρθρώσεων που επιθυμεί σε κάθε φάση το κεφάλαιο, με συνέπειες που πληρώνει ο λαός: Απολύσεις και ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις, ένταση της πολυκατηγοριοποίησης και της ταξικότητας, αναπροσανατολισμός και υποβάθμιση του περιεχομένου κ.λπ.

Από την αφετηρία αυτή πηγάζει και η κάθετη αντίθεσή μας σε κάθε κρίκο των αλυσιδωτών προσαρμογών των πανεπιστημίων που επιχειρούν οι αστικές κυβερνήσεις της χώρας, οι οποίες μπορούν να συνοψιστούν στη σταδιακή μετατροπή τους σε επιχειρήσεις παραγωγής και τμηματικής διάχυσης της επιστημονικής γνώσης. Κρίκος σε αυτήν την αλυσίδα είναι και αυτό το νομοσχέδιο της ΝΔ.

Η σύγχρονη πείρα από τη χώρα μας και διεθνώς επιβεβαιώνει την εκτίμηση του ΚΚΕ ότι στο έδαφος της επιχειρηματικής λειτουργίας, της αξιολόγησης με βάση την αποδοτικότητα, της προσαρμογής των προγραμμάτων σπουδών στα κελεύσματα της αγοράς θα ενταθούν η ανισομετρία, οι διαφορετικές ταχύτητες ανάπτυξης επιστημονικών αντικειμένων, τμημάτων, σχολών.

Η αξιολόγηση των πανεπιστημίων στη βάση των επιδόσεών τους ως προς τέτοιους δείκτες αποδοτικότητας όχι μόνο δεν διασφαλίζει την ποιότητά τους, από την άποψη των σύγχρονων αναγκών των φοιτητών και ευρύτερα του λαού, αλλά διασφαλίζει ότι η προοπτική των αποφοίτων και η ανάπτυξη της επιστήμης μέσα στα ιδρύματα θα προχωρούν πισθάγκωνα δεμένες στο λαβύρινθο των μπουντρουμιών που χτίζει η εξουσία του κεφαλαίου, για όσους με τη δουλειά του χεριού και του μυαλού τους παράγουν τον πλούτο ολόκληρης της κοινωνίας.

Η αντίληψη του ΚΚΕ για το πανεπιστήμιο των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων έχει στον πυρήνα της τη διαρκή αναβάθμιση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης, με βάση τις απαιτήσεις που εγείρουν οι ανάγκες της κοινωνίας για την ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, στις οποίες καλείται να ανταποκριθεί ο κάθε εργαζόμενος, ανεξάρτητα από την επιστημονική του ειδίκευση, και να συμβάλει στην ικανοποίησή τους με βάση και αυτή. Μια ποιότητα, δηλαδή, που ορίζεται από ένα οικονομικό και πολιτικό πλαίσιο που δεν οικοδομείται με γνώμονα τα συμφέροντα του κεφαλαίου, αλλά όσων σήμερα καταδυναστεύονται από αυτά. Ενα πλαίσιο που δεν ξεχωρίζει παιδιά και αποπαίδια και δεν κατηγοριοποιεί την προοπτική των εργαζομένων με βάση την κατηγοριοποίηση των σπουδών τους.

Κι αυτό το πλαίσιο δεν μπορεί να διαμορφωθεί αν το κίνημα δεν βρει σήμερα, αντιπαλεύοντας τη στρατηγική του κεφαλαίου, τη δύναμη να γκρεμίσει τους τοίχους αυτού του λαβύρινθου.

Οι θέσεις του ΚΚΕ μπορούν και πρέπει να γίνουν όπλο στα χέρια του κινήματος για το αντιπάλεμα της στρατηγικής του κεφαλαίου, για την ανάπτυξη της οργανωμένης συλλογικής διεκδίκησης των φοιτητών για ολόπλευρη επιστημονική μόρφωση, που θα οδηγεί σε επαγγελματική αποκατάσταση με βάση το πτυχίο, με σύγχρονα εργασιακά και μισθολογικά δικαιώματα.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:

1. Βλ. αναλυτικά το άρθρο του Τμήματος Παιδείας και Ερευνας της ΚΕ του ΚΚΕ με τίτλο «Διακήρυξη της Μπολόνια: 20 χρόνια μετά», ΚΟΜΕΠ τ. 1/2019

2. Βλ. αναλυτικά το άρθρο του Τμήματος Παιδείας και Ερευνας της ΚΕ του ΚΚΕ με τίτλο «Οι εξελίξεις σχετικά με την πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών στα ΑΕΙ», ΚΟΜΕΠ τ. 4/2016 και «Πτυχία - κολάζ γνώσεων και δεξιοτήτων, με τη σφραγίδα της ΕΕ», «Ριζοσπάστης» 22 Μάη 2019.

Σε νέα παράσταση διαμαρτυρίας στο υπουργείο Παιδείας προχωρά σήμερα Τετάρτη στις 10.30 το πρωί ο Σύλλογος Σπουδαστών Δημοσίων ΙΕΚ Αττικής. Οι σπουδαστές επιδιώκουν να πάρουν απαντήσεις στα αιτήματά τους που αφορούν τους όρους σπουδών τους. Ειδικότερα, ζητούν: Να δοθεί πάσο για όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς στους σπουδαστές, χωρίς όριο ηλικίας. Σύγχρονα εργαστήρια, εξοπλισμό και αναλώσιμα για όλα τα Δημόσια ΙΕΚ, δωρεάν συγγράμματα με ευθύνη του υπουργείου Παιδείας. Να μπει τέλος στην απλήρωτη και ανασφάλιστη πρακτική.

Κάποιος θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι σκοπός μας είναι να διδάξουμε τα φαινόμενα που ένας σύγχρονος πολίτης συναντά στην καθημερινή ζωή του και την εξήγησή τους. Είναι όμως έτσι; Το πρώτο φαινόμενο που συναντά ένα βρέφος μετά τη γέννησή του, όταν προσπαθεί να σηκώσει το κεφαλάκι του ή λίγο αργότερα να σταθεί στα πόδια του, είναι η βαρύτητα. Μια βαρύτητα η οποία έχει εξηγηθεί αναλυτικά από τον Newton το 1687 (και τον Einstein το 1915). Ο Newton διατύπωσε τους τρεις νόμους του για να καταλήξει στο Νόμο της Παγκόσμιας Ελξης. Εδώ και πολλά χρόνια η μελέτη της βαρυτικής θεωρίας είχε αφαιρεθεί από την ύλη του Λυκείου. Τα τελευταία δυο τρία χρόνια προστέθηκαν δύο παράγραφοι στη Φυσική Κατεύθυνσης της Β' Λυκείου. Συνεπώς, ένας πολίτης που ασχολήθηκε με ανθρωπιστικές σπουδές δεν θα μάθει ποτέ γιατί η Σελήνη δεν πέφτει ποτέ στο κεφάλι του ή γιατί υπάρχουν οι τηλεπικοινωνιακοί δορυφόροι στους οποίους πια στηρίζονται όλες οι επικοινωνίες γύρω μας. Αντίθετα, αυτός ο πολίτης θα έχει διδαχθεί πώς να υπολογίζει το πεδίο στο κέντρο ενός τριγώνου στις κορυφές του οποίου υπάρχουν φορτία (χωρίς βέβαια να ξέρει πώς χρησιμοποιεί την Αρχή της Επαλληλίας). Θα έχει λύσει αρκετές ασκήσεις με εντάσεις ηλεκτρικού πεδίου, αλλά καμία άσκηση με ένταση βαρυτικού πεδίου.

Ενα άλλο παράδειγμα απουσίας διδασκαλίας φαινομένων καθημερινών είναι η απουσία διδασκαλία της οπτικής. Ολοι σε κάποια περίοδο της ζωής μας θα φορέσουμε γυαλιά. Είναι δυνατόν να μη διδάσκονται οι φακοί στο σχολείο; Να μη γνωρίζει ο πολίτης πώς λειτουργεί το μάτι του και τι είναι αυτά τα τζαμάκια που φοράει και τον βοηθάνε να βλέπει; Τι είναι τελικά σημαντικότερο; Μια άσκηση με φορτία περισσότερη ή η γνώση της οπτικής;

Ενα άλλο σημαντικό πρόβλημα είναι η απουσία συγχρονισμού της διδασκαλίας των Μαθηματικών με αυτή της Φυσικής. Πολλές φορές αναγκαζόμαστε να διδάσκουμε Μαθηματικά, γιατί αυτά που απαιτούνται, οι μαθητές δεν τα έχουν διδαχθεί ακόμα. Παράδειγμα, οι λογάριθμοι στη Β' Λυκείου. Υπάρχει μια μαθηματική σχέση στις ισόθερμες μεταβολές στη Θερμοδυναμική, που περιέχει λογάριθμους. Στα Μαθηματικά τους λογάριθμους τους δίδασκαν προς το τέλος της χρονιάς, ενώ για πολλά χρόνια η Φυσική Β' Λυκείου ξεκινούσε με Θερμοδυναμική. Οσοι διδάσκαμε σε Β' Λυκείου, αναγκαζόμαστε να αφιερώνουμε ώρες για τη διδασκαλία των λογαρίθμων. Και παρόμοια παραδείγματα υπάρχουν και άλλα. Μου έλεγε φετινός μαθητής μου της Α' Λυκείου ότι δεν έχει διδαχθεί συστήματα εξισώσεων στο Γυμνάσιο. Πώς εμείς θα του διδάξουμε ασκήσεις στην Α' Λυκείου που η λύση τους στηρίζεται σε τέτοια συστήματα;

Επίσης, σε πολλά σημεία οι ασκήσεις που λύνουμε δεν έχουν πια σχέση με τη Φυσική, αλλά είναι εφαρμοσμένα Μαθηματικά. Παράδειγμα όλες αυτές οι ασκήσεις στις ταλαντώσεις που ζητάνε να βρεθεί ο χρόνος για να περάσει το κινητό για δεύτερη φορά από ένα σημείο, για τρίτη, για όγδοη. Από τη στιγμή που ο μαθητής γνωρίζει την εξίσωση της ταλάντωσης, αυτό που τελικά εξετάζουμε είναι αν γνωρίζει να την επιλύσει. Δηλαδή εξετάζουμε τη γνώση του στην επίλυση τριγωνομετρικών εξισώσεων που είναι μεν σημαντική, αλλά είναι αντικείμενο άλλου μαθήματος και όχι της Φυσικής.

Τελικά, η διδασκαλία της Φυσικής στο Λύκειο επικεντρώνεται σε έναν και μόνο σκοπό: Στις εξετάσεις για την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο. Δεν ενδιαφέρει αν οι μαθητές κατανοήσουν τον κόσμο στον οποίο ζουν. Αν αυτό μας ενδιέφερε, τότε θα διδάσκαμε πρώτα τα φαινόμενα εκείνα τα οποία οι μαθητές συναντούν στην καθημερινή ζωή τους και όχι μαγνητικά πεδία 20.000 φορές μεγαλύτερα από αυτό της Γης. Αυτό που ενδιαφέρει είναι η εξασφάλιση στο μυαλό πολλών συναδέλφων «καλών θεμάτων, δυνατών θεμάτων» για τις εξετάσεις. Δεν έχει σημασία αν ο μαθητής δεν έχει κατανοήσει γιατί η Ορμή και η Ενέργεια διατηρούνται. Δεν έχει σημασία αν δεν έχει μελετήσει σε βάθος το βαρυτικό πεδίο. Μπορεί να λύσει ένα πρόβλημα με πλαστική κρούση σε ελατήριο υπό κλίση στο βαρυτικό πεδίο; Αυτό τελικά μας ενδιαφέρει και σε αυτό ασκούμε τους μαθητές μας. Δεν έχει σημασία αν δεν ξέρει τι είναι ο λογάριθμος. Μπορεί να λύσει άσκηση στη Θερμοδυναμική με τη χρήση λογαρίθμων; Αν μπορεί να τα πετύχει αυτά, τότε για το σύστημα είναι «άξιος». «Αξιος» να εισαχθεί στο πανεπιστήμιο, «άξιος» να βγει στην κοινωνία, «άξιος» με τη βούλα του απολυτήριου Λυκείου, «τυφλός» όμως στην πραγματικότητα, ένας χαρούμενος «τυφλός» γιατί έχει απολυτήριο Λυκείου.

* Το πρώτο μέρος του άρθρου που αφορούσε τη διδασκαλία της Φυσικής στο Λύκειο, είχε δημοσιευτεί στο προηγούμενο 4σέλιδο «Νεολαία», στις 11 Δεκέμβρη.

Οι Οργανώσεις της ΚΝΕ οργανώνουν αυτές τις μέρες τις παρακάτω εκδηλώσεις:

• Η Τομεακή Οργάνωση Υγείας ΑΕΙ Αθήνας, με θέμα «Οι κινητοποιήσεις των φοιτητών για σπουδές - δουλειά - ζωή με δικαιώματα! Η συμβολή του ΚΚΕ και της ΚΝΕ στην ανάπτυξη των αγώνων», στις 14.00. Ομιλητής: Κώστας Θεοδωρόπουλος, μέλος του ΚΣ της ΚΝΕ.
• Οι Οργανώσεις στην Αρχιτεκτονική ΕΜΠ, με το ίδιο θέμα, στις 12.30. Ομιλήτρια: Ζωή Χαχάμη, μέλος του Γραφείου του ΚΣ της ΚΝΕ.
• Οι Οργανώσεις στη ΣΕΜΦΕ ΕΜΠ, με το ίδιο θέμα. Ομιλητής: Μανώλης Ραπανάκης, μέλος του Γραφείου του ΚΣ της ΚΝΕ και Γραμματέας της Οργάνωσης Περιοχής Αττικής.
• Οι Οργανώσεις στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, με το ίδιο θέμα, στις 13.00. Ομιλητής: Βασίλης Πύρρος, μέλος του ΚΣ της ΚΝΕ.
• Οι Οργανώσεις στο Νομικό Τμήμα Αθήνας, με το ίδιο θέμα, στις 13.00. Ομιλήτρια: Μυρτώ Καλτικοπούλου, μέλος του ΚΣ της ΚΝΕ.
• Η ΤΟ Σερρών, με θέμα το Προσφυγικό και τις θέσεις του ΚΚΕ, στις 19.00, στο καφέ «Μπλε Γιακάς».

• Οι Οργανώσεις στη Νομική Σχολή Αθήνας, με θέμα «Οι κινητοποιήσεις των φοιτητών για σπουδές - δουλειά - ζωή με δικαιώματα! Η συμβολή του ΚΚΕ και της ΚΝΕ στην ανάπτυξη των αγώνων», στις 13.00. Ομιλητής: Βασίλης Πύρρος, μέλος του ΚΣ της ΚΝΕ.
• Συναυλία - αφιέρωμα στον ποιητή Νίκο Καββαδία διοργανώνει η Περιφερειακή Οργάνωση Σπουδάζουσας Αθήνας, στο «Ιλιον Plus» (Κοδριγκτώνος 17) στις 21.00. Θα παρουσιαστούν τραγούδια από τον «Σταυρό του Νότου» και τις «Γραμμές των Οριζόντων» του Θάνου Μικρούτσικου, από τον δίσκο «S/S Ιόνιον 1934» των «Ξέμπαρκων», καθώς και έργα του Δημήτρη Ζερβουδάκη και της Μαρίζας Κωχ.