Παρασκευή 15 Γενάρη 2021
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΚΙΝΑ
Η γεωπολιτική σημασία της Αφρικής σε πρώτο πλάνο

Και η πρόσφατη περιοδεία του ΥΠΕΞ στην περιοχή επιβεβαίωσε τη μεγάλη διείσδυση του κινεζικού κεφαλαίου

Από την περιοδεία του Γουάνγκ Γι στην Τανζανία
Από την περιοδεία του Γουάνγκ Γι στην Τανζανία
Η πενθήμερη περιοδεία του Κινέζου υπουργού Εξωτερικών Γουάνγκ Γι από τις 4 έως τις 9 Γενάρη σε πέντε αφρικανικές χώρες (Νιγηρία, ΛΔ Κονγκό, Μποτσουάνα, Τανζανία, Σεϊχέλες) δεν εντάσσεται απλά στο «έθιμο» των τελευταίων 30 ετών, που θέλει τον εκάστοτε επικεφαλής της σινικής εξωτερικής πολιτικής να ξεκινά τη νέα χρονιά με μία αφρικανική περιοδεία. Συμπίπτει με την ολοκλήρωση ενός 20ετούς κύκλου στενής σινο-αφρικανικής συνεργασίας σε σημαντικούς τομείς της οικονομίας, του εμπορίου, των διαπολιτιστικών και διεπιστημονικών σχέσεων, καθώς επίσης και με τη σημαντική έναρξη λειτουργίας της αφρικανικής διηπειρωτικής ζώνης ελεύθερου εμπορίου (AfCFTA) την 1η Γενάρη 2021 μετά από πολύμηνες καθυστερήσεις.

Παράλληλα, η περιοδεία του Κινέζου υπουργού έδωσε αφορμή για έναν πρώτο απολογισμό πεπραγμένων στην Αφρική. Οπως διαπιστώνουν Δυτικοί αλλά και Κινέζοι αρθρογράφοι μέσα στις τελευταίες τρεις δεκαετίες, κατά τις οποίες η Κίνα ανέπτυξε την πολύμορφη προσέγγιση με δεκάδες αφρικανικές χώρες, έγιναν και άλλαξαν πολλά. Αυτή η διείσδυση στηρίχτηκε στην τακτική των κινεζικών ηγεσιών να διαγράφουν χρέη, να προσφέρουν χαμηλότοκα δάνεια, να στηρίζουν έργα υποδομών και να μην απαιτούν ιδιαίτερες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη συνεργασιών.

Οι σύγχρονοι «δρόμοι του μεταξιού»

Τα τελευταία χρόνια, οι κινήσεις του κινεζικού μεγάλου κεφαλαίου στην Αφρική εντάχθηκαν στο μακροπρόθεσμο πλάνο για την κυριαρχία του στο διεθνές εμπόριο μέσω της πρωτοβουλίας «Ενας Δρόμος - Μία Ζώνη», γνωστή στα Αγγλικά με το ακρωνύμιο BRI (δηλαδή «Belt Road Initiative»). Οι ανταγωνιστές της Κίνας στη Δύση αντιλήφθηκαν τι έκαναν τα κινεζικά μονοπώλια στην Αφρική μόνο όταν πέρασε κρίσιμος χρόνος. Παρ' όλα αυτά είναι σίγουρο πως δεν θα το βάλουν κάτω και θα επιχειρήσουν νέα επέλαση των μονοπωλίων τους στην Αφρική, έχοντας από τώρα αναγνωρίσει πως η «μαύρη ήπειρος» θα παίξει σημαντικό ρόλο στην καπιταλιστική οικονομία του 21ου αιώνα, γιατί θα διαθέτει νέες αγορές και σημαντικό νεανικό εργατικό δυναμικό (όταν τα δημογραφικά δεδομένα σε ΗΠΑ, ΕΕ αλλά και ασιατικές χώρες δείχνουν τάσεις σημαντικής γήρανσης των πληθυσμών)...

Σε κάθε περίπτωση, η Κίνα, διοχετεύοντας παράλληλα έναν «πακτωλό» χρημάτων ύψους εκατοντάδων δισ. δολαρίων σε επενδύσεις από τις οποίες ωφελήθηκαν τα κινεζικά μονοπώλια και οι ντόπιες αστικές τάξεις, παραμέρισε παραδοσιακές δυτικές πρώην αποικιοκρατικές δυνάμεις (Γαλλία, Βρετανία, Βέλγιο) που διαφέντευαν και εκμεταλλεύονταν άγρια τους τελευταίους αιώνες την αφρικανική ήπειρο.

Μέσα σε αυτά τα 30 χρόνια, η Κίνα έγινε ηγεμονική δύναμη στη δανειοδότηση, χρηματοδότηση και κατασκευή χιλιάδων σημαντικών έργων υποδομής σε δεκάδες αφρικανικές χώρες. Εβαλε τη σφραγίδα της σχεδόν παντού. Σε κάθε σημαντικό έργο υποδομής σε μεταφορές, οδικές, σιδηροδρομικές και αεροπορικές συγκοινωνίες, σύγχρονα χρηματοπιστωτικά δίκτυα, υπηρεσίες ύδρευσης, Υγείας, Εκπαίδευσης, ηλεκτρισμού, εκβιομηχάνισης, αύξησης της αγροτικής παραγωγής και της μεταποίησης, ανάπτυξης του ορυκτού πλούτου, αλλά και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και ψηφιοποίησης της οικονομίας και των μέσων παραγωγής αφρικανικών χωρών.

Σε μία περίοδο που οξύνεται ο ανταγωνισμός ΗΠΑ - Κίνας ιδιαίτερα στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας αιχμής (βλέπε π.χ. κυρώσεις σε βάρος της εταιρείας «Huawei» με σκοπό τον εκτοπισμό της από δυτικές αγορές στο στήσιμο τηλεπικοινωνιακών δικτύων 5G), η Κίνα δημιουργεί θεμέλια για εταιρικές σχέσεις μακροπρόθεσμου σχεδιασμού με στόχο γεωπολιτικές συμμαχίες, σε αυτό που ονομάζεται και από τους Κινέζους «νέος πολυ-πολικός κόσμος». Στην ουσία, είναι το ιμπεριαλιστικό στάδιο του καπιταλισμού όπου εντείνεται ο ανταγωνισμός και στο οποίο η Κίνα, με τη ραγδαία ανάπτυξη των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής - που παρουσιάζεται από την ηγεσία ως «σοσιαλισμός με κινέζικα χαρακτηριστικά» ή «σοσιαλισμός της αγοράς» - ήδη απειλεί την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ.

Κινεζικές επενδύσεις σε 40 χώρες

Οι κινεζικές επενδύσεις σε πάνω από 40 αφρικανικές χώρες κορυφώθηκαν με φρενήρεις ρυθμούς μέσα στην τελευταία 20ετία μέσω του Φόρουμ Συνεργασίας Κίνας - Αφρικής (FOCAC), που φέτος θα πραγματοποιηθεί στη Σενεγάλη. Είναι χαρακτηριστικό πως δεν κάμφθηκαν ούτε το 2020, παρά τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα σε δεκάδες χώρες του κόσμου λόγω πανδημίας. Ισα ίσα. Η Κίνα συνέχισε την ανέγερση εκατοντάδων έργων υποδομής και έκλεισε συμφωνίες για νέες μπίζνες, ενώ παράλληλα τον Δεκέμβρη εγκαινίασε στην Αιθιοπία το στρατηγείο των πρώτων Αφρικανικών Κέντρων Ελέγχου Ασθενειών, που χρηματοδότησε η ίδια με 80 εκατομμύρια δολάρια.

Ενα από τα ενδιαφέροντα στοιχεία που προκύπτουν το τελευταίο διάστημα σε σχέση με τις σινικές μπίζνες στην Αφρική είναι πως κυρίαρχη τακτική είναι η μεταφορά παραγωγικών τομέων και λιγότερο της αξιοποίησης των αφρικανικών χωρών ως βάσης προώθησης εξαγωγών κινεζικών εμπορευμάτων. Ο λόγος για αυτό είναι εκτός των άλλων ότι το κινεζικό κεφάλαιο αξιοποιεί και τα πιο φτηνά σε σχέση με το εσωτερικό μεροκάματα σε πολλές χώρες της Αφρικής.

Οπως επισημαίνει σε πρόσφατη έκθεσή του το China Briefing, η αύξηση του εργατικού κόστους στην Κίνα κάνει τους επιχειρηματίες να μεταφέρουν πλέον τμήματα της παραγωγικής δραστηριότητας στις αφρικανικές χώρες, επενδύοντας στην ανέγερση εργοστασίων και μέσων παραγωγής. Αυτό εξηγεί γιατί αυτή την περίοδο είναι υπό ανέγερση από Κινέζους επενδυτές 128 βιομηχανίες στη Νιγηρία, 80 στην Αιθιοπία, 77 στη Νότια Αφρική, 48 στην Τανζανία και 44 στην Γκάνα.

Τι συμφωνίες έκλεισε ο Κινέζος ΥΠΕΞ

Σε αυτή την κατεύθυνση ήταν και η πρόσφατη περιοδεία του Κινέζου υπουργού Εξωτερικών σε μια σειρά χώρες. Στη Νιγηρία (πρώτος σταθμός περιοδείας) ο Γουάνγκ Γι υπέγραψε με τον Νιγηριανό ομόλογό του Τζέφρι Ονγιάμα επενδύσεις στις αερομεταφορές και στις υπηρεσίες Υγείας, αναγνωρίζοντας τη Νιγηρία ως «στρατηγικό επενδυτή». Ο Ονγιάμα εξέφρασε την ελπίδα για περαιτέρω ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας σε υποδομές, τηλεπικοινωνίες, πληροφορική, εμβόλια, ενώ υπέγραψε μνημόνιο κατανόησης για τη διακυβερνητική επιτροπή Νιγηρίας - Κίνας μετά την υπογραφή συμφωνίας το 2019 για ένταξη της Νιγηρίας στην πρωτοβουλία «Μία Ζώνη - Ενας Δρόμος» (BRI).

Στη Λαϊκή Δημοκρατία Κονγκό και την Μποτσουάνα ο Γουάνγκ υπέγραψε μνημόνια κατανόησης για την ένταξη των χωρών στη ζώνη BRI. Στη ΛΔ Κονγκό, προς τέρψιν του Προέδρου Φέλιξ Τσισεκέντι, διέγραψε δάνεια ύψους 28 εκατομμυρίων δολαρίων για την αντιμετώπιση της πανδημίας στη χώρα και έδωσε άλλα 17 εκατομμύρια δολάρια για την ενίσχυση της κογκολέζικης οικονομίας και άλλα 15 εκατομμύρια δολάρια για αναπτυξιακά έργα και... επανεπίπλωση του υπουργείου Εξωτερικών! Ας σημειωθεί πως η ΛΔ Κονγκό, μία χώρα με τεράστιο πλούτο ορυκτών και μεταλλευμάτων που χρησιμοποιούν μονοπώλια υψηλής τεχνολογίας και βιομηχανίες, πήρε από την Κίνα 53 δάνεια συνολικής αξίας 2,4 δισ. δολαρίων κατά την περίοδο 2000-2018.

Στην Τανζανία, όπου έμεινε δύο μέρες, επέβλεψε την υπογραφή συμφωνιών δύο κινεζικών εταιρειών («China Civil Engineering Construction», «China Railway Construction») που έφτιαξαν κοινοπραξία για την ανάληψη του σημαντικού έργου κατασκευής της σιδηροδρομικής γραμμής (κόστους 1,36 δισ. δολαρίων) που θα συνδέσει την πόλη - λιμάνι Μουάτζα στη λίμνη Βικτώρια με την πόλη Ισάκα της ενδοχώρας.

Στις Σεϊχέλες, όπου ολοκλήρωσε την αφρικανική περιοδεία του ο Γουάνγκ, διαβεβαίωσε πως οι αρμόδιες σινικές αρχές θα διοχετεύσουν μέρος των Κινέζων τουριστών στη συγκεκριμένη χώρα, για να ενισχύσουν την τουριστική βιομηχανία που είναι μία από τις βασικές πλουτοπαραγωγικές πηγές.

Με την παρουσία του, όπως ανέφερε ο Κινέζος αξιωματούχος, τίμησε «την 45η επέτειο έναρξης διμερών διπλωματικών σχέσεων, εκφράζοντας προθυμία για συνεργασία "αμοιβαίως επωφελή" στους τομείς του περιβάλλοντος, της αντιμετώπισης κλιματικής αλλαγής, του τουρισμού».

Υπέγραψε επίσης συμφωνίες για εμβάθυνση της συνεργασίας σε παραγωγικούς τομείς όπως οι ιχθυοκαλλιέργειες, η θαλάσσια επιστημονική έρευνα, οι μεταφορές και η ναυτιλία. Δώρισε επίσης τις πρώτες 50.000 δόσεις εμβολίων της κινεζικής φαρμακοβιομηχανίας «Sinopharm» για την καταπολέμηση της πανδημίας Covid-19.


Δ. ΟΡΦ.

Διαβάστε σήμερα στο ένθετο «Διεθνή και Οικονομία»:
  • Η γεωπολιτική σημασία της Αφρικής για την Κίνα
  • Ιαπωνία: Νοσοκομεία «μιας νόσου» με ανεπανόρθωτες συνέπειες για τον λαό
  • Θαλάσσια αιολικά πάρκα: Νέο επενδυτικό πεδίο για τους ομίλους
ΙΑΠΩΝΙΑ
Νοσοκομεία «μίας νόσου» με ανεπανόρθωτες συνέπειες για τον λαό

Η μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων φέρνει στο προσκήνιο την πολιτική εμπορευματοποίησης της Υγείας

Στο «κόκκινο» είναι τα νοσοκομεία της Ιαπωνίας μετά τη νέα έξαρση διάδοσης του κορονοϊού
Στο «κόκκινο» είναι τα νοσοκομεία της Ιαπωνίας μετά τη νέα έξαρση διάδοσης του κορονοϊού
Η Ιαπωνία μέχρι πρόσφατα ήταν μία από τις χώρες που είχαν συγκριτικά αρκετά χαμηλό αριθμό νέων κρουσμάτων καθημερινά και αρκετοί την παρουσίαζαν ως μία χώρα με «success story» στη διαχείριση της πανδημίας της Covid-19.

Ωστόσο, οι αρχές μιλούν ήδη για «τρίτο κύμα» στη χώρα και από τα μέσα Δεκέμβρη ξεκίνησε μια μεγάλη αύξηση κρουσμάτων και θυμάτων, σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα. Τις τελευταίες μέρες ξεπερνούν σταθερά τα 4.500 καθημερινά. Για παράδειγμα, στις 10/1 εντοπίζονταν 6.081 νέα κρούσματα σε σχέση με ένα 24ωρο πριν, από 2.374 που ήταν ο αντίστοιχος αριθμός ένα 15ήμερο πριν (στις 28/12). Κι αυτό ενώ τον Νοέμβρη κυμαίνονταν σχεδόν καθημερινά κάτω από 2.000, πέφτοντας περιστασιακά ακόμα και κάτω από τα 1.000, σε πανεθνικό επίπεδο, τουλάχιστον σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, πριν από λίγες μέρες υπολογιζόταν ότι τα ποσοστά πληρότητας των νοσοκομειακών κλινών στις οποίες μπορούν να νοσηλευτούν σοβαρά περιστατικά Covid-19 στο Τόκιο έφταναν το 87%, ενώ στην Οσάκα (μία από τις σημαντικότερες μεγαλουπόλεις της χώρας) το 65%. Δημοσιεύματα έκαναν λόγο για 6.000 ανθρώπους (όχι σοβαρών περιστατικών) για τους οποίους, ενώ είχαν διαγνωστεί θετικοί στον ιό, δεν είχε διασφαλιστεί χώρος νοσηλείας τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται αφενός για τη δική τους αποθεραπεία, αφετέρου για τον έλεγχο της διασποράς.

Πριν κάποιες μέρες, η κυβέρνηση του Γιοσιχίντε Σούγκα κήρυξε σε καθεστώς «έκτακτης ανάγκης» μεγάλες περιφέρειες της χώρας, όπως αυτή του Τόκιο και της Οσάκα, όπου τα κρούσματα αυξάνονται ιδιαίτερα γοργά. Μέχρι πρόσφατα απέφυγε να το κάνει, επικαλούμενη τη «μεγάλη πίεση για την οικονομία», δηλαδή τα μονοπώλια, των οποίων φυσικά οι ανάγκες εξακολουθούν να αποτελούν γνώμονα των αποφάσεών της. Στο όνομα ενίσχυσης της οικονομίας, άλλωστε, η κυβέρνηση έθεσε σε εφαρμογή τους προηγούμενους μήνες την πρωτοβουλία «Go to Travel» («Ταξιδέψτε»), επιδοτώντας την επανεκκίνηση της ταξιδιωτικής κίνησης εντός της χώρας, ώστε να στηριχτεί η θέση ομίλων αντίστοιχων κλάδων.

Ομως, παντού όπου βασιλεύει ο νόμος του κέρδους και κυριαρχεί η πολιτική που αντιμετωπίζει την υγεία ως κόστος και ως εμπόρευμα, η «έκτακτη ανάγκη» δεν οδηγεί και σε - έστω - μια έκτακτη στήριξη του συστήματος Υγείας, ώστε να προστατευτεί ουσιαστικά η δημόσια υγεία, με όλα τα όπλα που διαθέτει η σύγχρονη επιστήμη και πρόοδος.

Ετσι, ακόμα και στην 4η ισχυρότερη καπιταλιστική δύναμη στον πλανήτη, που έχει πολλές περγαμηνές στην τεχνολογική και επιστημονική ανάπτυξη, τα νοσοκομεία στενάζουν από τις ελλείψεις και μετατρέπονται σε «ιδρύματα μίας νόσου».

Οι ελλείψεις σε προσωπικό τα έχουν φέρει στα όριά τους. Κι αυτό ενώ στις αρχές της βδομάδας προβλεπόταν ότι μέσα στον επόμενο μήνα τα ημερησίως καταγεγραμμένα κρούσματα μπορεί να φτάσουν τα 9.500 και οι ημερήσιοι θάνατοι να φτάσουν τους 200, σε επίπεδα υπερ-τριπλάσια από τα σημερινά.

Μεγάλες ελλείψεις σε προσωπικό

Μια σειρά από δημοσιεύματα, επικαλούμενα στοιχεία του ΟΟΣΑ, μετέδιδαν προ ημερών ότι για κάθε νοσοκομειακή κλίνη (όλων των ειδών κλινών, δηλαδή απλών αλλά και κλινών σε Μονάδες Αυξημένης Φροντίδας, Εντατικής Θεραπείας) στην Ιαπωνία αντιστοιχεί 0,6 νοσοκόμα, όταν η ίδια αναλογία σε ΗΠΑ και Βρετανία είναι 2,84 και 3,09.

Οι ελλείψεις υγειονομικών δυσκολεύουν πολύ τη σωστή τήρηση μέτρων προστασίας, με αποτέλεσμα πολλά νοσοκομεία να μετατρέπονται σε εστίες διασποράς της νόσου. Για παράδειγμα, στην περιφέρεια Χοκάιντο και συγκεκριμένα στην πόλη Asahikawa, μόνο σε δύο νοσηλευτικά ιδρύματα εντοπίστηκαν πάνω από 200 (εργαζομένων και ασθενών) κρούσματα στο καθένα, με πάνω από 50 νεκρούς.

Οι ελλείψεις σε προσωπικό «αχρηστεύουν» υποδομές: Πρόσφατα οι περιφερειακές αρχές της Οσάκα ανακοίνωσαν ότι διασφαλίστηκαν 206 παραπάνω κλίνες για τη νοσηλεία σοβαρών περιπτώσεων ασθενών Covid-19, αλλά μόνο οι 143 από αυτές μπορούν να λειτουργήσουν εξαιτίας απουσίας επαρκούς προσωπικού, που θα έχει φυσικά την κατάλληλη ειδίκευση.

Σύμφωνα με έρευνα που έκανε το πρακτορείο Kyodo, μια σειρά νοσοκομεία «αντιμετωπίζουν» τις ελλείψεις με μετακινήσεις προσωπικού, ανακυκλώνοντας δηλαδή τις «τρύπες» και τα προβλήματα από τον έναν τομέα στον άλλο ή τη μία περιοχή στην άλλη. Στην πόλη Κόμπε το Γενικό Νοσοκομείο μείωσε τις κλίνες ΜΕΘ που διαθέτει εξαιτίας τέτοιων προβλημάτων, ενώ και το Γενικό Νοσοκομείο της πόλης Σαπόρο ανακοίνωσε ότι δεν μπορεί να δεχτεί νέα περιστατικά. Το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Χοκάιντο μετακίνησε νοσηλεύτριες σε πτέρυγες για ασθενείς Covid-19 μειώνοντας τη λειτουργία άλλων τμημάτων. Στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Γιαμανάσι ακυρώθηκαν προγραμματισμένα χειρουργεία. Η ίδια έρευνα κατέγραφε ότι περιορίζεται δραστικά η υποδοχή επειγόντων περιστατικών, η περίθαλψη καρκινοπαθών. Το 53% των νοσοκομείων που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ελλείψεις νοσοκόμων και το 44% ελλείψεις γιατρών.

Την ίδια στιγμή, πολλές ενώσεις υγειονομικών καταγγέλλουν τις εξοντωτικές συνθήκες εργασίας, που τους αναγκάζουν μέχρι και να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους, σε μια τόσο κρίσιμη περίοδο.

Κλείνουν μέχρι και πτέρυγες για καρκινοπαθείς

Ερευνα της Ενωσης Δημοτικών Νοσοκομείων της Ιαπωνίας που δημοσιεύτηκε στις 24/12, κατέγραφε ότι το 18% των ιδρυμάτων δυσκολευόταν να αντιμετωπίσει επείγοντα περιστατικά, εξαιτίας «ελλείψεων σε υποδομές». Γιατροί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και προειδοποιούν για αύξηση των θανάτων από άλλες σοβαρές νόσους, η αντιμετώπιση των οποίων περνά σε δεύτερη μοίρα, γιατί το σύστημα Υγείας δεν στελεχώνεται και δεν οργανώνεται ολοκληρωμένα και με βάση τις λαϊκές ανάγκες. «Η θεραπεία ενός σοβαρού περιστατικού Covid-19 διαρκεί ένα μήνα. Αν ένα κρεβάτι παραμένει κατειλημμένο τόσο καιρό, άλλοι ασθενείς δεν μπορούν να εισαχθούν στα νοσοκομεία», σημειώνουν, επιβεβαιώνοντας ουσιαστικά ότι οι επιστήμονες αναγκάζονται να διαλέγουν ποιος θα διατηρήσει το δικαίωμά του στη θεραπεία.

Αποκαλυπτικά είναι και τα «λουκέτα» που μπαίνουν σε πτέρυγες που αφορούν ακόμα και την περίθαλψη καρκινοπαθών. Το Γενικό Νοσοκομείο της Οσάκα ανακοίνωσε τον Δεκέμβρη ότι κλείνει ειδική πτέρυγα νοσηλείας για νεαρούς καρκινοπαθείς, επειδή μετά τις μετακινήσεις προσωπικού για περιστατικά Covid-19 έλειπαν νοσηλεύτριες...

Η συγκεκριμένη πτέρυγα εγκαινιάστηκε το 2018 και απευθυνόταν σε καρκινοπαθείς ηλικίας από 15 έως 39 ετών, είχε σχεδιαστεί ώστε να στηρίξει ολόπλευρα εφήβους και νέους που καλούνται να αντιμετωπίσουν μια θανατηφόρα ασθένεια και να μην το βάλουν κάτω, σε όλα τα επίπεδα. Για αυτόν το λόγο μάλιστα ήταν στελεχωμένη με επιστημονικό και υγειονομικό προσωπικό που πρόσφερε και ιατροφαρμακευτική, αλλά και ψυχολογική, κοινωνιολογική βοήθεια.

Το κλείσιμο της πτέρυγας χαρακτηρίστηκε «προσωρινό»... Βεβαίως, οι συνέπειες για τους ασθενείς που νοσηλεύονταν εκεί δεν θα είναι καθόλου προσωρινές. Σημειωτέον ότι τον Απρίλη, το ίδιο νοσοκομείο είχε κλείσει («προσωρινά» είχε πει και τότε) ακόμα μία πτέρυγα για καρκινοπαθείς και μία ορθοπεδική. Τον Οκτώβρη έκλεισε, «προσωρινά», και μία γυναικολογική. Ολες αυτές οι πτέρυγες παραμένουν κλειστές.


Α. Μ.

ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ
Νέο επενδυτικό πεδίο για τους ομίλους των ΑΠΕ

Μετά την παράδοση των ορεινών όγκων της χώρας, ακόμη και περιοχών Natura, στους ομίλους των ΑΠΕ για την εγκατάσταση ανεμογεννητριών και αιολικών πάρκων, έρχεται η σειρά της θάλασσας για την εκτέλεση νέων επενδύσεων στον τομέα. Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσιοποίησε τη στρατηγική για τις θαλάσσιες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η οποία προβλέπει τον πενταπλασιασμό της ισχύος των θαλάσσιων εγκαταστάσεων που υπάρχουν σήμερα μέσα στα επόμενα χρόνια, αύξηση που θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο μέχρι το 2050.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον σχεδιασμό της Επιτροπής, προβλέπεται αύξηση της θαλάσσιας αιολικής ισχύος από 12 GW σήμερα σε 60 GW έως το 2030 και 300 GW έως το 2050, με στόχο η θαλάσσια αιολική ενέργεια να καταστεί η σημαντικότερη πηγή παραγωγής του ηλεκτρισμού που θα καταναλώνει η Ευρώπη μέχρι το 2040.

Σύμφωνα με τις σχετικές ανακοινώσεις της ΕΕ, οι επενδύσεις στα θαλάσσια αιολικά πάρκα θα εκτελεστούν σε όλες τις θαλάσσιες λεκάνες της Ευρώπης και θα βασιστούν, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, «στην παγκόσμια υπεροχή εταιρειών της ΕΕ στον τομέα αυτό. Θα δημιουργηθούν νέες ευκαιρίες για τη βιομηχανία, ενώ θα ενισχυθεί και η παγκόσμια υπεροχή της ΕΕ στις τεχνολογίες υπεράκτιας παραγωγής Ενέργειας».

Ξεκάθαρα επισημαίνεται ότι οι υπεράκτιες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας αποτελούν μια ταχέως αναπτυσσόμενη παγκόσμια αγορά, ιδίως στην Ασία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, και παρέχουν ευκαιρίες για τη βιομηχανία της ΕΕ σε ολόκληρο τον κόσμο. Επιπλέον τονίζεται ότι μέσω της ευρωπαϊκής διπλωματίας, στο πλαίσιο της «Πράσινης Συμφωνίας» και της διεθνούς εμπορικής πολιτικής της ΕΕ για την Ενέργεια, η Επιτροπή «θα στηρίξει την υιοθέτηση αυτών των τεχνολογιών παγκοσμίως».

«Πεδίο δόξης» για τα συσσωρευμένα κεφάλαια

Για την επίτευξη των στόχων ισχύος εκτιμάται ότι έως το 2050 θα χρειαστούν επενδύσεις ύψους σχεδόν 800 δισ. ευρώ και μετατροπή του ισχύοντος νομικού πλαισίου που διέπει τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς της Ενέργειας και του Περιβάλλοντος, αλλά και «διασφάλιση ενισχυμένης αλυσίδας εφοδιασμού» μέσω της βελτίωσης των λιμενικών εγκαταστάσεων.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ελληνικής Επιστημονικής Ενωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), για την επίτευξη των στόχων της Επιτροπής στη χώρα μας απαιτούνται πολύ μεγάλες επενδύσεις σε θαλάσσιες ηλεκτρικές διασυνδέσεις και σε ενισχύσεις των χερσαίων δικτύων, ενώ ειδικά για τα λιμάνια χρειάζονται επενδύσεις 6,5 δισ. ευρώ τα επόμενα 10 χρόνια, αφού όλος ο εξοπλισμός για θαλάσσια αιολικά πάρκα διέρχεται από λιμάνια, πράγμα που σημαίνει ότι οι λιμενικές εγκαταστάσεις απαιτούν αναδιαμόρφωση ώστε να αποκτήσουν τον απαιτούμενο εκτεταμένο χώρο και νέες υποδομές. Οπως σημειώνει σε σχετική της ανακοίνωση η ΕΛΕΤΑΕΝ, τα λιμάνια στην Ελλάδα και τα ναυπηγεία «θα είναι οι κόμβοι για τη λειτουργία και τη συντήρηση θαλάσσιων αιολικών πάρκων και θα γίνουν η βάση συναρμολόγησης και εξυπηρέτησης για τις υποδομές για τις πλωτές ανεμογεννήτριες».

Η ΕΛΕΤΑΕΝ, βάζοντας και μια ευρύτερη γεωπολιτική διάσταση για τη χώρα μας, που δείχνει από μια ακόμα πλευρά το «υπόβαθρο» των ανταγωνισμών και των επικίνδυνων διευθετήσεων που δρομολογούνται σε ό,τι αφορά τις θαλάσσιες ζώνες, επισημαίνει ακόμη πως «η θαλάσσια αιολική ενέργεια είναι μια σημαντική ευκαιρία για την Ελλάδα και ειδικά το Αιγαίο Πέλαγος (...) Μπορεί να καταστήσει τη χώρα εξαγωγό καθαρής Ενέργειας, να ενδυναμώσει τη γεωστρατηγική της θέση και να συμβάλει στην εμπέδωση της ασφάλειας και της ειρήνης στην ευρύτερη περιοχή».

Το πλούσιο δυναμικό της Ελλάδας ανοίγει την όρεξη των ομίλων

Οι ανακοινώσεις της Επιτροπής «άναψαν το πράσινο φως» για την επιτάχυνση διαβουλεύσεων που εδώ και καιρό διεξάγονται και στη χώρα μας για την υλοποίηση τέτοιων εγκαταστάσεων σε διάφορες θαλάσσιες περιοχές της Ελλάδας, η οποία κρίνεται ότι διαθέτει πλούσιους πόρους προς εκμετάλλευση και σε αυτόν τον τομέα.

Η κυβέρνηση φέρεται «αποφασισμένη» να ανοίξει την αγορά και οι συζητήσεις που πραγματοποιούνταν ανεπίσημα το προηγούμενο διάστημα αρχίζουν να παίρνουν σάρκα και οστά. Σύμφωνα με διαρροές της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ισχυροί όμιλοι του εξωτερικού αλλά και εγχώριοι έχουν ξεκινήσει να «χαρτογραφούν» δυνητικές τοποθεσίες όπου θα μπορούσαν να εγκατασταθούν θαλάσσια αιολικά πάρκα. Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι ισχυροί ενεργειακοί όμιλοι της Γερμανίας, της Νορβηγίας, της Ολλανδίας και της Δανίας που ειδικεύονται σε επενδύσεις στον χώρο των ΑΠΕ έχουν έρθει σε επαφή με αρμόδια κυβερνητικά στελέχη. Ο όμιλος της ΔΕΗ, που δεν κρύβει το ενδιαφέρον του για «στροφή» στην αγορά των ΑΠΕ και ήδη συνεργάζεται με γερμανική εταιρεία για την κατασκευή στην Κοζάνη του μεγαλύτερου φωτοβολταϊκού πάρκου των Βαλκανίων, φέρεται να έχει ξεκινήσει συνεργασία με ελληνικούς και διεθνείς ομίλους για την επέκταση των δραστηριοτήτων της και στα θαλάσσια αιολικά πάρκα.

Να θυμίσουμε επίσης ότι στο πρόσφατο παρελθόν είχε υποβάλει αιτήσεις αδειοδότησης στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας η ΤΕΡΝΑ για την υλοποίηση εγκατάστασης θαλάσσιου αιολικού 450 MW στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή στα ανοιχτά της Ανατολικής Αττικής κι ακόμη μία εγκατάσταση ισχύος 585 MW στο Θρακικό Πέλαγος, περιοχή που «καλοβλέπει» και ο όμιλος Κοπελούζου για εγκατάσταση αιολικού πάρκου ισχύος 216 MW. Στο βόρειο Αιγαίο στρέφεται επίσης το ενδιαφέρον της «RF Energy» (όμιλος Ρέστη).

Νομοθεσία στα μέτρα των επενδυτών

Σημαντικό εμπόδιο για την απρόσκοπτη υλοποίηση των παραπάνω επενδύσεων αλλά και άλλων που ακόμη δεν έχουν δει το φως της δημοσιότητας, οι οποίες ωστόσο είναι δεδομένες σύμφωνα με την προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου, αποτελεί το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο χωροθέτησης τέτοιου είδους επενδύσεων σε θαλάσσιες περιοχές, οι υποδομές διασύνδεσής τους με το ηπειρωτικό δίκτυο ηλεκτρισμού και βεβαίως οι επιδοτήσεις που θα λαμβάνουν τέτοιου είδους επενδύσεις. Το σημερινό καθεστώς επιδότησης των ΑΠΕ δεν κρίνεται επαρκές για την «υποστήριξη» των θαλάσσιων αιολικών πάρκων και οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές απαιτούν πολύ υψηλότερη τιμολόγηση της παραγόμενης Ενέργειας που θα προσφέρουν στο σύστημα ηλεκτρισμού.

Αναφορικά με τις αποζημιώσεις των παραγωγών, η γενική γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πόρων, Αλ. Σδούκου, είχε αποκαλύψει σε σχετική ημερίδα ότι υπάρχει προμελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σύμφωνα με την οποία το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας από πλωτά αιολικά πάρκα στην Ελλάδα με τα σημερινά δεδομένα θα κυμαίνεται στα 76 ευρώ ανά Mwh. Στην ίδια μελέτη υπολογίζεται ότι το διαθέσιμο θαλάσσιο δυναμικό για πλωτά αιολικά στην Ελλάδα μπορεί να προσφέρει έως και 263 GW με τα σημερινά δεδομένα, ως προς τις τεχνολογικές δυνατότητες.

Σε ό,τι αφορά τώρα το θεσμικό πλαίσιο η πρόταση της ΕΛΕΤΑΕΝ προβλέπει την κατάρτιση «Ειδικού Πλαισίου Ορων Ανάπτυξης θαλάσσιων πάρκων», που θα εγκρίνονται από τα «Θαλάσσια Χωροταξικά Πλαίσια», τα οποία επίσης πρέπει να καταρτιστούν το επόμενο διάστημα και σύμφωνα με τις συστάσεις της Επιτροπής το συντομότερο δυνατό. Στη συνέχεια οι θαλάσσιες αυτές περιοχές θα παραχωρούνται στους ομίλους προς εκμετάλλευση βάσει πλειοδοτικού διαγωνισμού. Η έγκριση της επένδυσης θα συνοδεύεται με πλήρη αδειοδότηση παραγωγής και διαβεβαίωση από τον ΑΔΜΗΕ ότι μπορεί να μεταφέρει την ηλεκτρική ενέργεια, με τις απαιτούμενες ρήτρες εξασφάλισης φυσικά που προβλέπονται σε κάθε τέτοια περίπτωση.

Σε κάθε περίπτωση η ελληνική κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να κάνει όλα τα χατίρια των επενδυτών του χώρου των ΑΠΕ και να τους επιδοτήσει αδρά, αυξάνοντας έτσι ακόμη περισσότερο το κόστος ηλεκτρισμού στη χώρα μας, το οποίο επωμίζονται κατά κύριο λόγο τα λαϊκά στρώματα. Το ζήτημα πέρα από την οικονομική του διάσταση έχει σαφώς και περιβαλλοντική αλλά και γεωπολιτική καθώς εμπλέκεται άμεσα με τον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών στο Αιγαίο αφού ανοίγει την όρεξη σε ακόμη περισσότερα επενδυτικά «αρπακτικά» να αξιοποιήσουν προς όφελός τους τον φυσικό πλούτο της χώρας.


Φ. Κ.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ