Παρασκευή 15 Γενάρη 2021
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 19
ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΤΕΤΡΑΣΕΛΙΔΟ)
ΚΙΝΑ
Η γεωπολιτική σημασία της Αφρικής σε πρώτο πλάνο

Και η πρόσφατη περιοδεία του ΥΠΕΞ στην περιοχή επιβεβαίωσε τη μεγάλη διείσδυση του κινεζικού κεφαλαίου

Από την περιοδεία του Γουάνγκ Γι στην Τανζανία
Από την περιοδεία του Γουάνγκ Γι στην Τανζανία
Η πενθήμερη περιοδεία του Κινέζου υπουργού Εξωτερικών Γουάνγκ Γι από τις 4 έως τις 9 Γενάρη σε πέντε αφρικανικές χώρες (Νιγηρία, ΛΔ Κονγκό, Μποτσουάνα, Τανζανία, Σεϊχέλες) δεν εντάσσεται απλά στο «έθιμο» των τελευταίων 30 ετών, που θέλει τον εκάστοτε επικεφαλής της σινικής εξωτερικής πολιτικής να ξεκινά τη νέα χρονιά με μία αφρικανική περιοδεία. Συμπίπτει με την ολοκλήρωση ενός 20ετούς κύκλου στενής σινο-αφρικανικής συνεργασίας σε σημαντικούς τομείς της οικονομίας, του εμπορίου, των διαπολιτιστικών και διεπιστημονικών σχέσεων, καθώς επίσης και με τη σημαντική έναρξη λειτουργίας της αφρικανικής διηπειρωτικής ζώνης ελεύθερου εμπορίου (AfCFTA) την 1η Γενάρη 2021 μετά από πολύμηνες καθυστερήσεις.

Παράλληλα, η περιοδεία του Κινέζου υπουργού έδωσε αφορμή για έναν πρώτο απολογισμό πεπραγμένων στην Αφρική. Οπως διαπιστώνουν Δυτικοί αλλά και Κινέζοι αρθρογράφοι μέσα στις τελευταίες τρεις δεκαετίες, κατά τις οποίες η Κίνα ανέπτυξε την πολύμορφη προσέγγιση με δεκάδες αφρικανικές χώρες, έγιναν και άλλαξαν πολλά. Αυτή η διείσδυση στηρίχτηκε στην τακτική των κινεζικών ηγεσιών να διαγράφουν χρέη, να προσφέρουν χαμηλότοκα δάνεια, να στηρίζουν έργα υποδομών και να μην απαιτούν ιδιαίτερες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη συνεργασιών.

Οι σύγχρονοι «δρόμοι του μεταξιού»

Τα τελευταία χρόνια, οι κινήσεις του κινεζικού μεγάλου κεφαλαίου στην Αφρική εντάχθηκαν στο μακροπρόθεσμο πλάνο για την κυριαρχία του στο διεθνές εμπόριο μέσω της πρωτοβουλίας «Ενας Δρόμος - Μία Ζώνη», γνωστή στα Αγγλικά με το ακρωνύμιο BRI (δηλαδή «Belt Road Initiative»). Οι ανταγωνιστές της Κίνας στη Δύση αντιλήφθηκαν τι έκαναν τα κινεζικά μονοπώλια στην Αφρική μόνο όταν πέρασε κρίσιμος χρόνος. Παρ' όλα αυτά είναι σίγουρο πως δεν θα το βάλουν κάτω και θα επιχειρήσουν νέα επέλαση των μονοπωλίων τους στην Αφρική, έχοντας από τώρα αναγνωρίσει πως η «μαύρη ήπειρος» θα παίξει σημαντικό ρόλο στην καπιταλιστική οικονομία του 21ου αιώνα, γιατί θα διαθέτει νέες αγορές και σημαντικό νεανικό εργατικό δυναμικό (όταν τα δημογραφικά δεδομένα σε ΗΠΑ, ΕΕ αλλά και ασιατικές χώρες δείχνουν τάσεις σημαντικής γήρανσης των πληθυσμών)...

Σε κάθε περίπτωση, η Κίνα, διοχετεύοντας παράλληλα έναν «πακτωλό» χρημάτων ύψους εκατοντάδων δισ. δολαρίων σε επενδύσεις από τις οποίες ωφελήθηκαν τα κινεζικά μονοπώλια και οι ντόπιες αστικές τάξεις, παραμέρισε παραδοσιακές δυτικές πρώην αποικιοκρατικές δυνάμεις (Γαλλία, Βρετανία, Βέλγιο) που διαφέντευαν και εκμεταλλεύονταν άγρια τους τελευταίους αιώνες την αφρικανική ήπειρο.

Μέσα σε αυτά τα 30 χρόνια, η Κίνα έγινε ηγεμονική δύναμη στη δανειοδότηση, χρηματοδότηση και κατασκευή χιλιάδων σημαντικών έργων υποδομής σε δεκάδες αφρικανικές χώρες. Εβαλε τη σφραγίδα της σχεδόν παντού. Σε κάθε σημαντικό έργο υποδομής σε μεταφορές, οδικές, σιδηροδρομικές και αεροπορικές συγκοινωνίες, σύγχρονα χρηματοπιστωτικά δίκτυα, υπηρεσίες ύδρευσης, Υγείας, Εκπαίδευσης, ηλεκτρισμού, εκβιομηχάνισης, αύξησης της αγροτικής παραγωγής και της μεταποίησης, ανάπτυξης του ορυκτού πλούτου, αλλά και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και ψηφιοποίησης της οικονομίας και των μέσων παραγωγής αφρικανικών χωρών.

Σε μία περίοδο που οξύνεται ο ανταγωνισμός ΗΠΑ - Κίνας ιδιαίτερα στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας αιχμής (βλέπε π.χ. κυρώσεις σε βάρος της εταιρείας «Huawei» με σκοπό τον εκτοπισμό της από δυτικές αγορές στο στήσιμο τηλεπικοινωνιακών δικτύων 5G), η Κίνα δημιουργεί θεμέλια για εταιρικές σχέσεις μακροπρόθεσμου σχεδιασμού με στόχο γεωπολιτικές συμμαχίες, σε αυτό που ονομάζεται και από τους Κινέζους «νέος πολυ-πολικός κόσμος». Στην ουσία, είναι το ιμπεριαλιστικό στάδιο του καπιταλισμού όπου εντείνεται ο ανταγωνισμός και στο οποίο η Κίνα, με τη ραγδαία ανάπτυξη των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής - που παρουσιάζεται από την ηγεσία ως «σοσιαλισμός με κινέζικα χαρακτηριστικά» ή «σοσιαλισμός της αγοράς» - ήδη απειλεί την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ.

Κινεζικές επενδύσεις σε 40 χώρες

Οι κινεζικές επενδύσεις σε πάνω από 40 αφρικανικές χώρες κορυφώθηκαν με φρενήρεις ρυθμούς μέσα στην τελευταία 20ετία μέσω του Φόρουμ Συνεργασίας Κίνας - Αφρικής (FOCAC), που φέτος θα πραγματοποιηθεί στη Σενεγάλη. Είναι χαρακτηριστικό πως δεν κάμφθηκαν ούτε το 2020, παρά τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα σε δεκάδες χώρες του κόσμου λόγω πανδημίας. Ισα ίσα. Η Κίνα συνέχισε την ανέγερση εκατοντάδων έργων υποδομής και έκλεισε συμφωνίες για νέες μπίζνες, ενώ παράλληλα τον Δεκέμβρη εγκαινίασε στην Αιθιοπία το στρατηγείο των πρώτων Αφρικανικών Κέντρων Ελέγχου Ασθενειών, που χρηματοδότησε η ίδια με 80 εκατομμύρια δολάρια.

Ενα από τα ενδιαφέροντα στοιχεία που προκύπτουν το τελευταίο διάστημα σε σχέση με τις σινικές μπίζνες στην Αφρική είναι πως κυρίαρχη τακτική είναι η μεταφορά παραγωγικών τομέων και λιγότερο της αξιοποίησης των αφρικανικών χωρών ως βάσης προώθησης εξαγωγών κινεζικών εμπορευμάτων. Ο λόγος για αυτό είναι εκτός των άλλων ότι το κινεζικό κεφάλαιο αξιοποιεί και τα πιο φτηνά σε σχέση με το εσωτερικό μεροκάματα σε πολλές χώρες της Αφρικής.

Οπως επισημαίνει σε πρόσφατη έκθεσή του το China Briefing, η αύξηση του εργατικού κόστους στην Κίνα κάνει τους επιχειρηματίες να μεταφέρουν πλέον τμήματα της παραγωγικής δραστηριότητας στις αφρικανικές χώρες, επενδύοντας στην ανέγερση εργοστασίων και μέσων παραγωγής. Αυτό εξηγεί γιατί αυτή την περίοδο είναι υπό ανέγερση από Κινέζους επενδυτές 128 βιομηχανίες στη Νιγηρία, 80 στην Αιθιοπία, 77 στη Νότια Αφρική, 48 στην Τανζανία και 44 στην Γκάνα.

Τι συμφωνίες έκλεισε ο Κινέζος ΥΠΕΞ

Σε αυτή την κατεύθυνση ήταν και η πρόσφατη περιοδεία του Κινέζου υπουργού Εξωτερικών σε μια σειρά χώρες. Στη Νιγηρία (πρώτος σταθμός περιοδείας) ο Γουάνγκ Γι υπέγραψε με τον Νιγηριανό ομόλογό του Τζέφρι Ονγιάμα επενδύσεις στις αερομεταφορές και στις υπηρεσίες Υγείας, αναγνωρίζοντας τη Νιγηρία ως «στρατηγικό επενδυτή». Ο Ονγιάμα εξέφρασε την ελπίδα για περαιτέρω ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας σε υποδομές, τηλεπικοινωνίες, πληροφορική, εμβόλια, ενώ υπέγραψε μνημόνιο κατανόησης για τη διακυβερνητική επιτροπή Νιγηρίας - Κίνας μετά την υπογραφή συμφωνίας το 2019 για ένταξη της Νιγηρίας στην πρωτοβουλία «Μία Ζώνη - Ενας Δρόμος» (BRI).

Στη Λαϊκή Δημοκρατία Κονγκό και την Μποτσουάνα ο Γουάνγκ υπέγραψε μνημόνια κατανόησης για την ένταξη των χωρών στη ζώνη BRI. Στη ΛΔ Κονγκό, προς τέρψιν του Προέδρου Φέλιξ Τσισεκέντι, διέγραψε δάνεια ύψους 28 εκατομμυρίων δολαρίων για την αντιμετώπιση της πανδημίας στη χώρα και έδωσε άλλα 17 εκατομμύρια δολάρια για την ενίσχυση της κογκολέζικης οικονομίας και άλλα 15 εκατομμύρια δολάρια για αναπτυξιακά έργα και... επανεπίπλωση του υπουργείου Εξωτερικών! Ας σημειωθεί πως η ΛΔ Κονγκό, μία χώρα με τεράστιο πλούτο ορυκτών και μεταλλευμάτων που χρησιμοποιούν μονοπώλια υψηλής τεχνολογίας και βιομηχανίες, πήρε από την Κίνα 53 δάνεια συνολικής αξίας 2,4 δισ. δολαρίων κατά την περίοδο 2000-2018.

Στην Τανζανία, όπου έμεινε δύο μέρες, επέβλεψε την υπογραφή συμφωνιών δύο κινεζικών εταιρειών («China Civil Engineering Construction», «China Railway Construction») που έφτιαξαν κοινοπραξία για την ανάληψη του σημαντικού έργου κατασκευής της σιδηροδρομικής γραμμής (κόστους 1,36 δισ. δολαρίων) που θα συνδέσει την πόλη - λιμάνι Μουάτζα στη λίμνη Βικτώρια με την πόλη Ισάκα της ενδοχώρας.

Στις Σεϊχέλες, όπου ολοκλήρωσε την αφρικανική περιοδεία του ο Γουάνγκ, διαβεβαίωσε πως οι αρμόδιες σινικές αρχές θα διοχετεύσουν μέρος των Κινέζων τουριστών στη συγκεκριμένη χώρα, για να ενισχύσουν την τουριστική βιομηχανία που είναι μία από τις βασικές πλουτοπαραγωγικές πηγές.

Με την παρουσία του, όπως ανέφερε ο Κινέζος αξιωματούχος, τίμησε «την 45η επέτειο έναρξης διμερών διπλωματικών σχέσεων, εκφράζοντας προθυμία για συνεργασία "αμοιβαίως επωφελή" στους τομείς του περιβάλλοντος, της αντιμετώπισης κλιματικής αλλαγής, του τουρισμού».

Υπέγραψε επίσης συμφωνίες για εμβάθυνση της συνεργασίας σε παραγωγικούς τομείς όπως οι ιχθυοκαλλιέργειες, η θαλάσσια επιστημονική έρευνα, οι μεταφορές και η ναυτιλία. Δώρισε επίσης τις πρώτες 50.000 δόσεις εμβολίων της κινεζικής φαρμακοβιομηχανίας «Sinopharm» για την καταπολέμηση της πανδημίας Covid-19.


Δ. ΟΡΦ.

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Σε αναζήτηση ισχυρότερων «πατημάτων» στην Αφρική για τον μεταξύ τους ανταγωνισμό(2023-01-28 00:00:00.0)
Στην Κίνα ο Ρώσος ΥΠΕΞ για συνάντηση του νέου περιφερειακού σχήματος(2022-03-30 00:00:00.0)
Στην Κένυα ο Κινέζος ΥΠΕΞ(2022-01-06 00:00:00.0)
Οταν ο πλούτος γίνεται κατάρα για τους λαούς(2014-05-17 00:00:00.0)
Περιοδεία του Ιάπωνα πρωθυπουργού(2014-01-10 00:00:00.0)
Η «μαύρη ήπειρος» στο στόχαστρο των μονοπωλιακών ομίλων(2013-07-07 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ