Πρόκειται για τον νέο κύκλο των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων με στόχο την ενίσχυση των ευρωπαϊκών μονοπωλίων, στη διαρκή κούρσα της ανταγωνιστικότητας και των συγκριτικών πλεονεκτημάτων με τα μονοπώλια άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων και αγορών. Την ίδια ώρα, στην πορεία για την «εμβάθυνση» εκδηλώνονται έντονες οι ενδοαστικές αντιθέσεις και οι ανταγωνισμοί στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, με φόντο βέβαια τον επιμερισμό της χασούρας και των κινδύνων που εγκυμονεί το ξέσπασμα νέων κλυδωνισμών και νέας καπιταλιστικής κρίσης στην ΕΕ.

Η σημερινή Σύνοδος Κορυφής αναμένεται να προχωρήσει στα επόμενα βήματα, γύρω από τα οποία διαφαίνεται μια καταρχήν συμφωνία μεταξύ των ισχυρών «παικτών», αλλά και να προχωρήσει περαιτέρω οδηγίες και να επιβεβαιώσει τα χρονοδιαγράμματα, με βάση την πρόσφατη έκθεση - συμφωνία σε επίπεδο Γιούρογκρουπ.

Ειδικότερα:

• Σε ό,τι αφορά τον ESM προβλέπεται να αναλάβει αναβαθμισμένο ρόλο στο σχεδιασμό και την παρακολούθηση των προγραμμάτων χρηματοοικονομικής βοήθειας, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Μάλιστα, σε επίπεδο Γιούρογκρουπ έχουν συζητηθεί «θέματα βιωσιμότητας των κρατικών χρεών» και ειδικότερα η ενδεχόμενη θέσπιση «ρητρών συλλογικής δράσης», δηλαδή το υποχρεωτικό «κούρεμα» και για τις μερίδες των μεγαλοπιστωτών που δεν θα «επιλέξουν» τη λεγόμενη εθελοντική συμμετοχή τους σε αυτό. Θυμίζουμε ότι οι «ρήτρες συλλογικής δράσης» είχαν εφαρμοστεί στο «κούρεμα» του ελληνικού κρατικού χρέους το 2012.

Παράλληλα, ο αναβαθμισμένος ΕSM σχεδιάζεται να αναλάβει και το ρόλο «διασώστη» «ύστατης καταφυγής» για τράπεζες της Ευρωζώνης που θα βρεθούν αντιμέτωπες με κινδύνους κατάρρευσης, και αφού βέβαια προηγουμένως θα έχουν εξαντληθεί τα άλλα διαθέσιμα μέσα (π.χ. ανακεφαλαιοποιήσεις, «κουρέματα» κ.ά.).

• Τραπεζική Ενωση. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «θα πρέπει να ολοκληρωθεί με παράλληλη επίτευξη της μείωσης και του επιμερισμού των κινδύνων», με φόντο και το σχέδιο για τη διαμόρφωση «κοινού ταμείου» τραπεζικών διασώσεων.

Η διαμόρφωση του «κοινού ταμείου» διασώσεων επίσης προϋποθέτει τη ραγδαία συρρίκνωση της μάζας με τα «κόκκινα» τραπεζικά δάνεια, ειδικά στους σχετικά αδύναμους κρίκους, όπως είναι η ελληνική οικονομία, προκειμένου να επιμεριστούν οι κίνδυνοι, στο πλαίσιο της «αναλογικότητας» και των μέσων όρων που επικρατούν κάθε φορά στην ΕΕ.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Γιούρογκρουπ, Μ. Σεντένο, το «ενιαίο ταμείο εξυγίανσης των τραπεζών» θα ενεργοποιηθεί νωρίτερα από το 2024 που προβλεπόταν, αλλά με την προϋπόθεση ότι «θα επιτευχθεί επαρκής πρόοδος στη μείωση των κινδύνων έως το 2020». Αναφορικά δε με το ενιαίο σύστημα εγγύησης των καταθέσεων, σημείωσε ότι θα συσταθεί ομάδα εργασίας «υψηλού επιπέδου», με την εντολή να εργαστεί στα επόμενα βήματα που πρέπει να γίνουν και να καταθέσει τις προτάσεις της μέχρι τον Ιούνη του 2019.

Να σημειωθεί ότι τα κεφάλαια για τη χρηματοδότηση του «ενιαίου ταμείου εξυγίανσης των τραπεζών» αλλά και αυτά για την «εγγύηση των καταθέσεων» θα προέλθουν από τις ευρωπαϊκές τράπεζες, με σταδιακές εκταμιεύσεις σε ορίζοντα ετών. Η προοπτική αυτή αποτελεί ένα ακόμη πεδίο ενδοαστικής διαπάλης γύρω από τον επιμερισμό των κινδύνων.

• Ενωση Κεφαλαιαγορών. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «η Ενωση Κεφαλαιαγορών διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο στην ενίσχυση της ΟΝΕ καθώς και του ευρώ. Πιο ολοκληρωμένες χρηματοπιστωτικές αγορές θα μπορούν να απορροφούν καλύτερα τους κραδασμούς προτού αυτοί φτάσουν στους φορολογουμένους», δηλαδή να αφήσουν σε δεύτερο επίπεδο και μόνο ως «εναλλακτικό» πλάνο τη δυνατότητα κρατικών ή και διακρατικών πακέτων στήριξης σε οικονομίες και τράπεζες της ΕΕ που θα βρεθούν αντιμέτωπες με το ενδεχόμενο νέων κλυδωνισμών.

Βέβαια, το δίπολο της «τραπεζικής ένωσης» και της «ένωσης κεφαλαιαγορών» είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένο με την αναβάθμιση της ΕΕ στο πλέγμα των οικονομικών - γεωπολιτικών ανταγωνισμών με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα και αγορές και, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, «οι ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές με μεγαλύτερη εμβάθυνση και ρευστότητα θα οδηγήσουν επίσης σε ευρύτερη χρήση του ευρώ από τους συμμετέχοντες στην αγορά, στις καθημερινές τους πράξεις».

• Σε ό,τι αφορά τον προϋπολογισμό της Ευρωζώνης, ο Μ. Σεντένο, στο πλαίσιο του τελευταίου Γιούρογκρουπ, όπου συζητήθηκαν τα ζητήματα της «εμβάθυνσης», έκανε λόγο για μια «πολύ καλή συζήτηση» επί της «πρόσφατης γαλλογερμανικής πρότασης», προσθέτοντας ότι «απαιτείται περαιτέρω δουλειά για τον σχεδιασμό των μέσων» αναφορικά με την ανταγωνιστικότητα, τη σύγκλιση και τη σταθεροποίηση, καθώς και για τη σύνδεσή τους με το σχέδιο προϋπολογισμού της ΕΕ, το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα του γερμανικού και του γαλλικού Τύπου, η «κοινή πρόταση» για τον προϋπολογισμό της Ευρωζώνης προβλέπει ότι τα κράτη - μέλη θα έχουν το δικαίωμα να προτείνουν κάθε χρόνο «προγράμματα προς χρηματοδότηση», δηλαδή για τη διοχέτευση φρέσκων κεφαλαίων προς τους επιχειρηματικούς ομίλους, με προϋπόθεση την τήρηση των κανονισμών της ΕΕ και την κλιμάκωση των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων.

Σε αυτό το φόντο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενόψει της Συνόδου Κορυφής της Ευρωζώνης παρουσίασε την περασμένη βδομάδα πρόταση για «την περαιτέρω ενίσχυση του παγκόσμιου ρόλου του ευρώ», έτσι ώστε - όπως χαρακτηριστικά τονίζεται - «να αντικατοπτρίζει την πολιτική, οικονομική και χρηματοπιστωτική βαρύτητα της Ευρωζώνης και να στηρίζει μια ισορροπημένη διεθνή πολιτική και οικονομική τάξη, βασισμένη σε κανόνες».

Σε αυτό το πλαίσιο, η Κομισιόν εξέδωσε «σύσταση για την προώθηση της ευρύτερης χρήσης του ευρώ στις διεθνείς ενεργειακές συμφωνίες και συναλλαγές». Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, «με τον τρόπο αυτό θα υποστηριχθεί ο στόχος της ΕΕ να οικοδομήσει μια Ενεργειακή Ενωση που κατοχυρώνει τον ασφαλή, βιώσιμο και προσβάσιμο ενεργειακό εφοδιασμό».

Μεταξύ άλλων επισημαίνεται ότι «η εν λόγω σύσταση θα εξασφαλίσει στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις μεγαλύτερη αυτονομία και ίδια χρηματοδότηση, με μειωμένη έκθεση σε νομικές ενέργειες εκ μέρους δικαιοδοσιών τρίτων χωρών».

Συμπληρωματικά με το παραπάνω, τονίζεται ότι «οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις εξακολουθούν να συναλλάσσονται σε δολάρια ΗΠΑ σε βασικές στρατηγικές αγορές, συχνά ακόμη και μεταξύ τους», ενώ επισημαίνεται ότι «το γεγονός αυτό εκθέτει τις επιχειρήσεις σε συναλλαγματικούς και πολιτικούς κινδύνους, όπως οι μονομερείς αποφάσεις που επηρεάζουν άμεσα τις συναλλαγές σε δολάρια».

Σε αυτό το επίπεδο, οι σχετικές αποφάσεις «δείχνουν» προς το ενδεχόμενο έντασης της νομισματικής διαπάλης, με φόντο την απόσυρση των μέτρων νομισματικής χαλάρωσης από την Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ, της «αβεβαιότητας» και των «κινδύνων» για ευρωενωσιακά μονοπώλια.

Στο «διά ταύτα», η Κομισιόν θα ξεκινήσει διαβούλευση για την ευρύτερη χρήση συναλλαγών σε ευρώ για το πετρέλαιο, τα προϊόντα διύλισης και το φυσικό αέριο. Παράλληλα, στο «κάδρο» μπαίνουν και οι συναλλαγές που αφορούν τις πρώτες ύλες (μέταλλα και ορυκτά), τα βασικά γεωργικά προϊόντα διατροφής αλλά και η διαβούλευση για πιθανές δράσεις αναφορικά με την προώθηση της χρήσης του ευρώ στην κατασκευαστική βιομηχανία καθώς και στον κλάδο των μεταφορών.

• «ΕΜΒΑΘΥΝΣΗ» ΤΗΣ ΟΝΕ: Αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις με φόντο γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς και κινδύνους
• «ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΛΑΣΕΙΣ»: Κάνουν «χώρο» για τα κέρδη των ομίλων
• ΗΠΑ - ΚΙΝΑ: «Huawei» και δίκτυα 5G στο επίκεντρο σφοδρού ανταγωνισμού
• ΣΟΥΗΔΙΑ: Συζήτηση με τον πρόεδρο του ΚΚ Σουηδίας, Αντρέας Σόρενσεν, για την επιδείνωση των συνθηκών ζωής των εργατών και των λαϊκών στρωμάτων από την εφαρμογή της φιλομονοπωλιακής πολιτικής

Ωστόσο, τα μεγάλα λόγια περί «δημιουργίας ελεύθερων χώρων πρασίνου για τους πολίτες» δεν μπορούν να κρύψουν την πραγματική στόχευση, που είναι το άνοιγμα νέων πεδίων κερδοφορίας για τους μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους, τις εταιρείες του real estate, του Τουρισμού, τους κάθε λογής «επενδυτές», που αναζητούν κερδοφόρα διέξοδο για τα κεφάλαιά τους.

Καθόλου τυχαία, άλλωστε, οι σχεδιασμοί αυτοί προχωρούν παράλληλα με άλλα επιχειρηματικά πλάνα, όπως την ανάδειξη της Αθήνας σε διεθνή τουριστικό προορισμό καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου, την κατασκευή συγκροτημάτων κατοικιών τύπου «loft» στο κέντρο της πόλης και περιμετρικά, την ανακαίνιση ή και κατασκευή ξενοδοχειακών μονάδων πολλών αστέρων στην πρωτεύουσα.

Η ημερίδα που διοργάνωσε γι' αυτό το ζήτημα την περασμένη βδομάδα το υπουργείο Περιβάλλοντος, αν και έγινε προσπάθεια να αποτελέσει ένα βήμα δήλωσης «καλών προθέσεων» για την «προστασία του δημόσιου χώρου» και «αναβάθμισης της καθημερινότητας των κατοίκων των αστικών κέντρων», ήταν αρκετά αποκαλυπτική για το πού θέλει να το πάει η κυβέρνηση.

Αρχικά, να σημειώσουμε ότι το ζήτημα των «αστικών αναπλάσεων» έχει μακρά ιστορία στη χώρα μας και ειδικότερα στην Αθήνα, όπου κατά καιρούς έχουν παρουσιαστεί μια σειρά από πρωτοβουλίες για την «ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων», για τις «αναπλάσεις προσόψεων κτιρίων» και μια σειρά άλλες ανάλογες ενέργειες.

Σήμερα, ωστόσο, όπως θα δούμε και στη συνέχεια, αυτό που επιδιώκεται είναι η δημιουργία καταρχάς ενός συνολικού νομοθετικού πλαισίου που θα διευκολύνει τη διενέργεια ριζικών παρεμβάσεων στα αστικά κέντρα, λύνοντας προβλήματα που αφορούν από την παροχή των απαιτούμενων χρηματοδοτήσεων μέχρι την επιτάχυνση των διαδικασιών απαλλοτρίωσης ιδιοκτησιών - βασικά των πολύ μικρών - εντός του οικιστικού ιστού.

Ταυτόχρονα, θα είναι πλήρως εναρμονισμένο με τις - κατ' όνομα - «πράσινες» πολιτικές της ΕΕ για την «αντιμετώπιση της λιματικής αλλαγής», που περιλαμβάνει ανάμεσα σε άλλες δράσεις και κτιριακές παρεμβάσεις για την «εξοικονόμηση Ενέργειας».

Από το βήμα της ημερίδας, ο υπουργός Περιβάλλοντος Γ. Σταθάκης στάθηκε στις θεσμικές παρεμβάσεις που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια και αφορούν γενικότερα το «δομημένο περιβάλλον», αναφέροντας τις νομοθετικές πρωτοβουλίες που έχει πάρει η κυβέρνηση, όπως η επέκταση του κτηματολογίου και των δασικών χαρτών, η χάραξη του αιγιαλού, το θεσμικό πλαίσιο για τις χρήσεις γης και τα ειδικά χωροταξικά σχέδια για τους «δυναμικούς» τομείς της οικονομίας, πρωτοβουλίες οι οποίες - όπως είπε - «αποτελούν τομές για τον οικιστικό τομέα».

Πρόκειται στο σύνολό τους για παρεμβάσεις που αφορούν συνολικά τον χωρικό σχεδιασμό και ρυθμίζουν με τέτοιο τρόπο τις χρήσεις γης ώστε να διευκολύνεται η επιχειρηματική δραστηριότητα και επέμβαση στο φυσικό περιβάλλον, σε κλάδους που ιεραρχεί το κεφάλαιο, από τον Τουρισμό και την Ενέργεια μέχρι τις εξορύξεις υδρογονανθράκων και άλλων ορυκτών πόρων.

Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η «ασφάλεια δικαίου» που ζητούσαν επιτακτικά οι επιχειρηματικοί όμιλοι, γα να βγουν από τη μέση τα όποια εναπομείναντα εμπόδια καθυστερούν τις επενδύσεις τους.

Ολα τα παραπάνω νομοθετήματα για τη διαχείριση του χώρου, που ψήφισε τα προηγούμενα χρόνια η κυβέρνηση, μαζί με άλλες σχετικές διατάξεις, που σήμερα είναι διάσπαρτες, επιδιώκεται να συγκεντρωθούν σε έναν συνολικότερο νόμο, ο οποίος θα αποτελέσει τον βασικό άξονα όπου θα κινηθεί το επενδυτικό πρόγραμμα των αστικών αναπλάσεων. Αυτή τη στιγμή, προτεραιότητα δίνεται στο κέντρο της Αθήνας, αλλά στη συνέχεια θα αξιοποιηθεί και για τα υπόλοιπα αστικά κέντρα της χώρας.

Οπως εξήγησε ο Κ. Μενουδάκος, τέως πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας και προεδρεύων στην ημερίδα, πρόκειται για έναν «νόμο - πλαίσιο για την αστική διαχείριση και συγχρόνως μια κωδικοποίηση αλλά και εκσυγχρονισμό των διατάξεων, διάσπαρτες διατάξεις που θα συγκεντρώνονται σε ένα νομοθέτημα, όχι αυτούσιες αλλά τροποποιούμενες στο πλαίσιο του νομοθετήματος, και θα δίνει τη δυνατότητα ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού».

Πρόσθεσε ότι το νέο θεσμικό πλαίσιο θα «αντιμετωπίζει συνολικά τα επιμέρους θέματα, όπως είναι τα διατηρητέα, θέματα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή... Είναι ένας ολικός σχεδιασμός και κυρίως είναι η υλοποίηση ολοκληρωμένων προγραμμάτων, με εξασφάλιση κατά το δυνατόν της χρηματοδότησης και της παρακολούθησης στο στάδιο της εφαρμογής».

Ο υπουργός Περιβάλλοντος, από την πλευρά του, μίλησε για «διασφάλιση πόρων και αυστηρή προτεραιοποίηση των περιοχών, στις οποίες θα προχωρήσουν ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των αναπλάσεων», με κριτήρια που αφορούν βέβαια την επιχειρηματική δράση και όχι τις ανάγκες του λαού.

Εθεσε μάλιστα ως προϋποθέσεις για να υλοποιηθεί ο σχεδιασμός τη «συναίνεση των ιδιοκτητών», δείχνοντας εν πολλοίς ότι εκεί υπάρχει πρόβλημα, αλλά και την «ουσιαστική συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και όλων των εμπλεκόμενων φορέων στο σχεδιασμό και την υλοποίηση των αναπλάσεων»,αναβαθμίζοντας το ρόλο της Τοπικής Διοίκησης στον αναπτυξιακό σχεδιασμό για το κεφάλαιο και στον τομέα των αναπλάσεων.

Από τις πλέον χαρακτηριστικές τοποθετήσεις που έγιναν στην ημερίδα ήταν και αυτή του προέδρου του ΤΕΕ, Γ. Στασινού, ο οποίος υπογράμμισε ότι το κύριο ζήτημα για να μπορεί να επιτευχθεί ένας σχεδιασμός τέτοιου μεγέθους είναι να δοθούν κίνητρα στους επενδυτές για να συμμετάσχουν στο έργο, αναφέροντας ως παράδειγμα την παροχή επιπλέον συντελεστή δόμησης.

Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Γ. Δημαράς άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να χρειαστεί ακόμα και αναθεώρηση άρθρων του Συντάγματος, προκειμένου να προχωρήσει ο σχεδιασμός των αστικών αναπλάσεων, σημειώνοντας ότι πρόκειται για παρεμβάσεις «τα αποτελέσματα των οποίων δεν είναι άμεσα ορατά, αλλά φαίνονται ύστερα από 30 - 40 χρόνια».

Ξεκαθάρισε ότι οι περιοχές που μπαίνουν ψηλά στην ατζέντα των παρεμβάσεων είναι οι περιοχές του κέντρου της Αθήνας, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «αποτελεί πολεοδομικό παραλογισμό το κέντρο της πόλης να υποβαθμίζεται, να ερημώνεται και να σαπίζει, ενώ έχουμε μια διαρκή μετακίνηση και οικοδομική ανάπτυξη προς τα προάστια. Είναι επιτακτική ανάγκη να αντιστρέψουμε αυτή την κίνηση από τα προάστια προς το κέντρο».

Ο υφυπουργός πρόσθεσε ότι οι σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις προβλέπουν τη δημιουργία ενός «μακροχρόνιου προγράμματος απόσυρσης κτιρίων και κατεδάφισης μέρους ή ολόκληρων οικοδομικών τετραγώνων» και ότι «για να γίνουν τόσο τολμηρές, αλλά αναγκαίες παρεμβάσεις, απαιτείται νέο θεσμικό πλαίσιο - πιθανόν να απαιτείται και αναθεώρηση κάποιων άρθρων του Συντάγματος. Το πιο δύσκολο είναι το ζήτημα των πολλών μικρών ιδιοκτησιών και των εξ αδιαιρέτου οικοπέδων, όπου είναι αδύνατη η κοινή απόφαση για τέτοιες αλλαγές, προκειμένου να γίνει παρέμβαση σε κλίμακα οικοδομικού τετραγώνου».

Ο Β. Γκοιμίσης, μέλος της ομάδας εργασίας που έχει συστήσει το ΥΠΕΝ, ανακοίνωσε ότι μέχρι την άνοιξη του 2019 σχεδιάζεται να γίνει ο πρώτος αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για την «Αθήνα του 2050», ενώ σημείωσε πως εξετάζεται και η «σκέψη» να επιβληθεί νέο «χαράτσι» στους δημότες υπό μορφή «Πράσινου Τέλους», για τη δημιουργία ενός λογαριασμού που θα συγχρηματοδοτεί τα προγράμματα αναπλάσεων.

Πρόσθεσε ότι το υπουργείο στοχεύει να εξασφαλίσει χρηματοδότηση στους επιχειρηματικούς ομίλους και μέσω του νέου ΕΣΠΑ, της περιόδου 2020 - 2027, και φυσικά τα σχήματα τύπου ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα) για την ανάληψη και εκτέλεση των έργων που θεωρούνται δεδομένα.

Αρκετή προεργασία έχει γίνει στη διοίκηση του δήμου Αθήνας, όπως φάνηκε από την τοποθέτηση στην ημερίδα της Λ. Μυριβήλη, αντιδημάρχου Πρασίνου του δήμου Αθηναίων, η οποία μάλιστα ζήτησε την άμεση επαναφορά παλιότερου σχεδίου νόμου για την «επανεξέταση» 1.650 εγκαταλειμμένων κτιρίων που βρίσκονται εντός διοικητικών ορίων της Αθήνας. Είπε ακόμη ότι ο δήμος Αθηναίων τα τελευταία χρόνια έχει αναλάβει σειρά πρωτοβουλιών για τα «γερασμένα» κτίρια και έχει εξασφαλίσει 55 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, που προορίζονται για αστικές παρεμβάσεις.

Από τα όσα ειπώθηκαν στη σχετική ημερίδα, αλλά και από την όλη μέχρι σήμερα δράση της κυβέρνησης στο ζήτημα διαχείρισης του χώρου, είναι ξεκάθαρο ότι τα σχέδια αστικών αναπλάσεων που ετοιμάζονται είναι κομμένα και ραμμένα στα μέτρα των αναγκών του μεγάλου κεφαλαίου, ενώ επιφυλάσσουν νέα χαράτσια και φόρους για το λαό.

Οι επενδυτές (κατασκευαστικοί όμιλοι, μεγάλες εταιρείες real estate) «μυρίζονται» κέρδη στα κέντρα των πόλεων, όπου σήμερα υπάρχει ένα τεράστιο και αναξιοποίητο κτιριακό απόθεμα, εξαιτίας και της καπιταλιστικής κρίσης, που έπληξε και την αγορά ακινήτων.

Στην πραγματικότητα, αυτό που επιδιώκεται είναι η συγκέντρωση του αστικού χώρου από τους επιχειρηματικούς ομίλους, μια διαδικασία που «ενθαρρύνεται» επίσης από την εκκαθάριση των «κόκκινων» στεγαστικών δανείων, μέσω της οποίας χιλιάδες λαϊκές κατοικίες αναμένεται τα επόμενα χρόνια να περάσουν στα χέρια των τραπεζών.

Ενθαρρύνεται όμως και από την άθλια κατάσταση που επικρατεί στο υποβαθμισμένο κέντρο, κάνοντας πολλούς από τους μικροϊδιοκτήτες να εγκαταλείπουν άρον άρον τις ιδιοκτησίες τους, ενώ δίνεται άλλοθι και σε σχέδια ανάπλασης που σχεδιάζονται από και για τα μονοπώλια.

Copyright 2018 The Associated

Ο κινεζικός τεχνολογικός κολοσσός δεν μπήκε τυχαία στο στόχαστρο των ΗΠΑ

Δεν πρέπει να θεωρείται τυχαίο πως η σύλληψη της Μενγκ έγινε την 1η Δεκέμβρη, όταν συναντιούνταν στο περιθώριο της Συνόδου G20 στο Μπουένος Αϊρες οι Πρόεδροι ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και Κίνας Σι Τζινπίνγκ, όπου αποφάσισαν προσωρινή «ανακωχή» 90 ημερών στον σινο-αμερικανικό «εμπορικό πόλεμο». Ο ίδιος ο Τραμπ υποστήριξε πως τη στιγμή της συνάντησής του με τον Κινέζο ομόλογό του αγνοούσε τη σύλληψη της Μέι στον Καναδά, μολονότι έγινε με βάση αμερικανικό ένταλμα που εκδόθηκε για παραβίαση των αμερικανικών κυρώσεων στο Ιράν.

Μιλώντας αργά το βράδυ της περασμένης Τρίτης στο πρακτορείο «Ρόιτερς», ο Τραμπ διαβεβαίωσε ακόμη πως είναι «πρόθυμος» ακόμη και να «παρέμβει» υπέρ της Μενγκ στο αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης, εφόσον κρίνει πως αυτό ωφελεί τα «αμερικανικά εθνικά συμφέροντα». Σε κάθε περίπτωση, είναι σαφές πως η πολύκροτη υπόθεση της οικονομικής διευθύντριας της «Ηuawei» - που είναι παράλληλα η μεγαλύτερη κόρη του Ρεν Τσενγκφέι, ιδρυτή της εταιρείας και πρώην μηχανικού του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού Κίνας - δεν είναι μία κοινή υπόθεση δίωξης του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών κατά μίας «τυχαίας» εταιρείας.

Εν συνεχεία, χτες, έγινε γνωστό - χωρίς επίσημα να συνδέεται άμεσα με την υπόθεση της σύλληψης της Κινέζας διευθύντριας - ότι από τις 10 Δεκέμβρη βρίσκονται υπό κράτηση στην Κίνα δύο Καναδοί υπήκοοι, ο Μάικλ Σπέιβορ και ο Μάικλ Κόβριγκ, πρώην διπλωμάτης ο οποίος εργάζεται πλέον στο Χονγκ Κονγκ για το κέντρο μελετών «International Crisis Group» (ICG). Οι δυο τους κατηγορούνται για «ενέργειες κατά της ασφάλειας της Κίνας», χωρίς να δίνονται λεπτομέρειες.

Η εταιρεία αυτή είναι το μεγαλύτερο μονοπώλιο τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού στον κόσμο και η δεύτερη μεγαλύτερη, μετά τη νοτιοκορεατική «Samsung», στην πώληση «έξυπνων» κινητών τηλεφώνων (smartphones), καταφέρνοντας πέρυσι να βάλει στην τρίτη θέση το αμερικανικό μονοπώλιο «Apple». Η «Huawei» έχει κλείσει συμφωνίες με περίπου 60 χώρες (μεταξύ των οποίων οικονομίες της ΕΕ, π.χ. Ιταλία, Βρετανία, Πορτογαλία, αλλά και Μεξικό, Σαουδική Αραβία κ.ά.) προκειμένου να στήσει το δίκτυο ασύρματης επικοινωνίας 5G, που αναμένεται να παίξει καταλυτικό ρόλο στη διασύνδεση πληθώρας συσκευών με το διαδίκτυο (λεγόμενο «Ιντερνετ των Πραγμάτων» - Internet of Things, IoT): Από οικιακές συσκευές και αυτοκίνητα που θα «επικοινωνούν» μεταξύ τους μέχρι οπλικά συστήματα και ρομποτικά μέσα βιομηχανικής παραγωγής. Επιπλέον, η «Huawei» έχει τεθεί στο στόχαστρο των αμερικανικών αρχών και μυστικών υπηρεσιών ήδη από το 2012, καθώς χαρακτηρίστηκε «κίνδυνος για την αμερικανική εθνική ασφάλεια». Εχει αποκλειστεί εντελώς από το στήσιμο του δικτύου 5G σε ΗΠΑ, Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία, με πρόσχημα ή αφορμή φερόμενη κυβερνοκατασκοπεία προς όφελος της κινεζικής κυβέρνησης. Αξιοσημείωτο είναι πως «εξοστρακίστηκε» στις αρχές του περασμένου Γενάρη από μεγάλο τμήμα της αμερικανικής αγοράς, όταν εξαιτίας κυβερνητικών παρεμβάσεων ακυρώθηκε την τελευταία στιγμή συμφωνία που είχε κλείσει με τις αμερικανικές εταιρείες τηλεπικοινωνιών AT&T και «Verizon», με στόχο τη διάθεση smartphones και συναφών προϊόντων σε Αμερικανούς καταναλωτές. Η προσπάθεια των ΗΠΑ να κυριαρχήσουν και να ελέγξουν τις εξελίξεις στα δίκτυα 5G δεν σταματά εδώ. Τον περασμένο Γενάρη, η πρόταση της κυβέρνησης Τραμπ να «εθνικοποιήσει» το υπό δημιουργία δίκτυο ώστε να εξασφαλίσει τον πλήρη έλεγχό του προκάλεσε την έντονη αντίδραση του επικεφαλής της ανεξάρτητης Ομοσπονδιακής Αρχής Τηλεπικοινωνιών (FCC), Ατζίτ Πάι, που υποστήριξε ότι ο ρόλος της κυβέρνησης θα πρέπει να περιοριστεί στο να διαμορφώσει τους κανόνες του «παιχνιδιού».

Στις 17 Οκτώβρη, η διαδικτυακή έκδοση του αμερικανικού οικονομικού περιοδικού «Forbes», παρακολουθώντας τον ανταγωνισμό ΗΠΑ - Κίνας σε επίπεδο μονοπωλίων τεχνολογίας, παρατηρούσε σε άρθρο με τίτλο «Ο πόλεμος για το μέλλον του κόσμου στο δικτύο 5G»:«Σήμερα η Αμερική έχει κλειδώσει σε αγώνα τεχνολογικής υπεροχής με την Κίνα. Τα πεδία μάχης εκτείνονται από τα λέιζερ και τα υπερηχητικά όπλα μέχρι προηγμένα ρομποτικά συστήματα για το στρατό και την τεχνητή νοημοσύνη, τη ρομποτική, τους κβαντικούς υπολογιστές, ακόμα και τα αυτόνομα αυτοκίνητα. Ενα είναι διάφανα καθαρό: Οποιος κερδίσει αυτόν τον αγώνα θα γίνει η κυρίαρχη υπερδύναμη τον 21ο αιώνα. Και ένας από τους πιο αποφασιστικούς αγώνες θα δοθεί για τα ασύρματα δίκτυα 5G, γιατί η τεχνολογία αυτή είναι πολύ περισσότερα από το μέλλον των διεθνών τηλεπικοινωνιών... Οποιες εταιρείες και χώρες σχεδιάσουν και επενδύσουν σε αυτή τη νέα υποδομή θα έχουν το πάνω χέρι όχι μόνο στο πώς θα μεταδίδονται οι πληροφορίες μέσω του δικτύου 5G, αλλά και στο πώς οι άλλοι θα έχουν πρόσβαση σε αυτό το σύστημα. Εάν είναι η Κίνα, τότε τα αποτελέσματα θα είναι κακά όχι μόνο για τις αμερικανικές και ευρωπαϊκές εταιρείες, που συνήθιζαν να κυριαρχούν στις τηλεπικοινωνίες, αλλά και για την ίδια την ελευθερία». Βεβαίως, δεν μπορεί κανείς να αφήσει απαρατήρητη την αναφορά του «Forbes» στη δήθεν διακύβευση της «ελευθερίας», όταν δεν έχουν περάσει και πολλά χρόνια από τις αποκαλύψεις του Αμερικανού πρώην χάκερ των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών NSA, Εντουαρντ Σνόουντεν, για το πώς οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες παρακολουθούν, συλλέγουν και επεξεργάζονται αμέτρητα προσωπικά δεδομένα για εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους καθημερινά σε όλο τον κόσμο και για το πώς η αμερικανική κυβέρνηση κρυφακούει ηγέτες, ανώτατους αξιωματούχους, στελέχη μονοπωλίων δεκάδων χωρών, μεταξύ των οποίων και στενών συμμάχων των ΗΠΑ, π.χ. ισχυρών χωρών της ΕΕ (Γερμανίας, Γαλλίας, Μεγάλης Βρετανίας κ.ά.).

Ο ανταγωνισμός ΗΠΑ - Κίνας για τον μελλοντικό έλεγχο αγορών επεκτείνεται και σε άλλους τομείς. Γι' αυτό και η περίπτωση της οικονομικής διευθύντριας της «Huawei» δεν εμπόδισε - ούτε θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να μπλοκάρει - το σκληρό παζάρι μεταξύ των δύο χωρών για τη μεγαλύτερη ατζέντα διαμάχης των μονοπωλίων τους σε τομείς της βιομηχανίας, της αγροτικής παραγωγής κ.α. Στις αρχές της βδομάδας, ο αντιπρόεδρος της κινεζικής κυβέρνησης Χε Λίου, ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Στίβεν Μνούτσιν και ο Αμερικανός εμπορικός αντιπρόσωπος Ρόμπερτ Λαϊτχάουζερ μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας κατέληξαν σε ένα πρώτο πλάνο, έναν «οδικό χάρτη» για τις μεταξύ τους εμπορικές διαπραγματεύσεις. Οι διαπραγματεύσεις αυτές θα πρέπει να ολοκληρωθούν πριν την 1η Μάρτη 2019, οπότε εκπνέει η προθεσμία της 90ήμερης «ανακωχής» που συμφώνησαν Τραμπ και Σι. Οι Κινέζοι αξιωματούχοι εμφανίζονται «αισιόδοξοι» ότι παρά τις καταιγίδες στις εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ, είναι εφικτή η εξεύρεση μίας συμβιβαστικής και αμοιβαία επωφελούς λύσης, καθώς αναγνωρίζουν πως μολονότι ελέγχουν ένα σημαντικό κομμάτι της αμερικανικής οικονομίας, υφίστανται σημαντικές συνέπειες από την επιβολή των αμερικανικών δασμών στα κινεζικά προϊόντα, που κατακλύζουν τις αμερικανικές αγορές, δημιουργώντας τεράστιο εμπορικό πλεόνασμα προς όφελος του Πεκίνου.

Από την άλλη, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι επιδιώκουν με κάθε τρόπο το «γύρισμα του παιχνιδιού» προς όφελός τους, όσο έχουν ακόμη καιρό, καθώς διακρίνουν και αυτοί - όπως τελευταία και τα υψηλόβαθμα στελέχη του ΔΝΤ - τα «σύννεφα» που μαζεύονται στον ορίζοντα και για τα οποία μίλησε την Τρίτη σε εκδήλωση τραπεζιτών στο Λονδίνο ο αναπληρωτής διευθυντής του ΔΝΤ, Ντέιβιντ Λίπτον.«Οπως το έχουμε θέσει και στο παρελθόν, τη σκεπή του σπιτιού πρέπει να την επισκευάζεις όσο έξω έχει λιακάδα. Οπως όμως και πολλοί άλλοι, βλέπω τα σύννεφα να πυκνώνουν και φοβάμαι ότι δεν έχουμε κάνει όσα έπρεπε για να προλάβουμε μια ενδεχόμενη κρίση», τόνισε, εκτιμώντας ότι αν ΗΠΑ και Κίνα εφαρμόσουν όλους τους δασμούς που έχουν προαναγγείλει, τότε θα χαθούν τουλάχιστον 0,75 μονάδες από την ανάπτυξη του παγκόσμιου ΑΕΠ έως το 2020, ανοίγοντας ενδεχομένως την πόρτα μίας επόμενης - ενδεχομένως ακόμα σφοδρότερης - καπιταλιστικής κρίσης.

Σύμφωνα με αμερικανικά ΜΜΕ, ήδη η κινεζική κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε κινήσεις εκτόνωσης της έντασης στις διμερείς εμπορικές σχέσεις, στο πλαίσιο της 90ήμερης «εκεχειρίας». Γίνεται λόγος για κρατικές εταιρείες της Κίνας που συμφώνησαν στην εισαγωγή 500.000 τόνων αμερικανικής σόγιας, αξίας άνω των 180 εκατ. δολαρίων. Στην κινεζική αγορά κατευθύνεται το 60% των αμερικανικών εξαγωγών σόγιας, με βάση στοιχεία του 2017, ενώ η αξία αυτών των εισαγωγών έφτασε τα 12 δισ. δολάρια. Στις αρχές Ιούλη του 2018, αυτές οι εξαγωγές «πάγωσαν» μετά τους δασμούς που επέβαλαν οι ΗΠΑ σε κινεζικές εισαγωγές. Η Κίνα αποφάσισε επίσης να άρει τους δασμούς που είχε επιβάλει στα αμερικανικά αυτοκίνητα.

Οι κινήσεις αυτές δείχνουν ότι το παζάρι θα είναι διαρκές, με διάφορα σκαμπανεβάσματα, προσωρινούς συμβιβασμούς, εντάσεις και προετοιμασία για σύγκρουση, όπως φαίνεται για παράδειγμα από την αύξηση των εξοπλισμών στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού.

Ιδιαίτερα η μεταρρύθμιση της Κοινωνικής Πρόνοιας περιέκοψε παροχές Κοινωνικής Ασφάλισης και ανεργίας για μεγάλα τμήματα του πληθυσμού. Τα μεγαλύτερα «χτυπήματα» έχουν δεχτεί οι χρόνια πάσχοντες και οι άνεργοι. Επίσης έχουν συρρικνωθεί οι δημόσιες υπηρεσίες Υγείας, έχουν μεγαλώσει οι αναμονές για ιατρικά ραντεβού, χειρουργεία κ.λπ., έχουν αυξηθεί οι πληρωμές και έχουν ιδιωτικοποιηθεί δομές.

Ο «Ριζοσπάστης» συνομίλησε με τον πρόεδρο του Κομμουνιστικού Κόμματος Σουηδίας, Αντρέας Σόρενσεν, ο οποίος βρέθηκε στην Ελλάδα για να συμμετάσχει στην 20ή Διεθνή Συνάντηση Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων (23 - 25 Νοέμβρη) στην έδρα της ΚΕ του ΚΚΕ, στον Περισσό.

Από παλιότερη κινητοποίηση στη Στοκχόλμη ενάντια στο ΝΑΤΟ και τη φιλομονοπωλιακή πολιτική των κυβερνήσεων

-- Μετά τις τελευταίες εθνικές εκλογές (9 Σεπτέμβρη) στη Σουηδία, η πολιτική κατάσταση είναι περίπλοκη και δεν έχει σχηματιστεί ακόμη κυβέρνηση. Τι σημαίνει αυτό για τους εργαζόμενους, ποιες οι εκτιμήσεις του ΚΚ Σουηδίας;

-- Οι τελευταίες εκλογές δεν έχουν ακόμη οδηγήσει σε σχηματισμό νέας κυβέρνησης. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχουν καθοριστεί ακόμη οι μορφές της επίθεσης κατά της εργατικής τάξης, ωστόσο υπάρχουν αρκετά δείγματα.

Είναι σίγουρο ότι η νέα κυβέρνηση θα «γέρνει» προς τα δεξιά, είτε είναι των Σοσιαλδημοκρατών με το κέντρο, είτε μια κυβέρνηση του «δεξιού μπλοκ» με τη στήριξη των Σουηδών Δημοκρατών (σ.σ. εθνικιστικό κόμμα με νεοναζιστικές καταβολές). Θα υπάρξουν σίγουρα επιθέσεις στις συνθήκες δουλειάς. Πιθανά η επίθεση να εστιάζει στη λεγόμενη ανάγκη του κεφαλαίου για ευέλικτους εργαζόμενους, που σημαίνει ότι θα διευκολυνθούν οι απολύσεις, θα χτυπηθεί η σταθερή δουλειά. Πάντως είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι η αντεργατική επίθεση είναι δεδομένη και χωρίς τη λεγόμενη «στροφή» προς τα δεξιά.

Η υπηρεσιακή κυβέρνηση με επικεφαλής τους Σοσιαλδημοκράτες κατέθεσε πρόταση για μεγάλη επίθεση κατά του δικαιώματος στην απεργία, που προβλέπεται να γίνει νόμος από 1η Γενάρη 2020, αν όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο. Αν επιτευχθεί ο περιορισμός του δικαιώματος στην απεργία, το έδαφος θα έχει προετοιμαστεί για σφοδρά αντεργατικά μέτρα, που θα επιδεινώσουν τις συνθήκες ζωής και δουλειάς της εργατικής τάξης.

Ο Α. Σόρενσεν στο βήμα της 20ής Διεθνούς Συνάντησης

-- Η Σουηδία θεωρείται ένα «πλούσιο» και αναπτυγμένο καπιταλιστικό κράτος. Ποιες είναι οι συνθήκες δουλειάς και ζωής των εργαζομένων, των νέων εργαζομένων, των συνταξιούχων; Τι είδους αντεργατικά μέτρα εφαρμόζονται από τις κυβερνήσεις για την ενίσχυση των επιχειρηματικών ομίλων, των επενδύσεων, του κεφαλαίου;

-- Γενικά οι συνθήκες δουλειάς και ζωής ολοένα και χειροτερεύουν. Οι περικοπές στην υγειονομική περίθαλψη, στα σχολεία, στις δημόσιες κοινωνικές δαπάνες, επιβαρύνουν την εργατική τάξη. Ταυτόχρονα, η εντατικοποίηση στους χώρους εργασίας ανεβαίνει - είναι γενικό φαινόμενο κάθε εργαζόμενος να πρέπει να κάνει περισσότερα σε λιγότερο χρόνο. Αυξάνεται το εργασιακό άγχος, το οποίο με τη σειρά του αυξάνει τη συχνότητα εμφάνισης ψυχολογικών διαταραχών, όπως η κατάθλιψη.

Οι συνταξιούχοι υφίστανται τακτικές περικοπές στις συντάξεις τους, που έχουν ως αποτέλεσμα πάνω από 200.000 συνταξιούχοι να είναι επίσημα φτωχοί - αυτό αντιστοιχεί στο 12% του συνόλου των συνταξιούχων στη Σουηδία. Γι' αυτούς η κατάσταση δεν πρόκειται να βελτιωθεί, καθώς όλες οι κυβερνήσεις - σοσιαλδημοκρατικές και δεξιές - χρησιμοποίησαν το συνταξιοδοτικό σύστημα για να καλύψουν τρύπες σε άλλα σημεία των προϋπολογισμών. Περιστασιακά γίνονται απόπειρες από τα κόμματα να αυξηθεί το ποσό των συντάξεων με μερικά ευρώ το μήνα, κάτι που ωστόσο δεν αλλάζει την τάση.

Για τη νεολαία, οι ευέλικτες θέσεις εργασίας και η μερική απασχόληση είναι όλο και πιο συχνά φαινόμενα. Ενδεικτικά, στις ηλικίες 16 - 24, πάνω από τους μισούς εργαζόμενους είναι με συμβάσεις μερικής απασχόλησης, ενώ στους μεγαλύτερους εργαζόμενους το 20% - 25%. Πιο συχνή είναι η μερική απασχόληση στα εστιατόρια, στα ξενοδοχεία και στον τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών. Πάντως η τάση της συχνότητας της μερικής απασχόλησης είναι αυξητική.

Εκτός από τη μερική απασχόληση, οι νέοι εξαναγκάζονται επίσης να στραφούν σε εργολαβικές εταιρείες που νοικιάζουν εργαζόμενους, συχνότερα απ' ό,τι οι μεγαλύτεροι εργαζόμενοι. Στο σύνολο του εργαζόμενου πληθυσμού, περίπου το 1,5%, δηλαδή περίπου 170.000 εργαζόμενοι, είναι «ενοικιαζόμενοι» μέσω τέτοιων εταιρειών. Περίπου το 65% αυτών είναι κάτω των 30 ετών και το 40% είναι κάτω των 25 ετών. Η τάση δείχνει ότι οι εργολαβικές εταιρείες εξαπλώνονται, παρότι είναι ακόμη σχετικά περιορισμένες.

Μια ακόμη πλευρά της κατάστασης της νεολαίας είναι το σχετικά χαμηλό επίπεδο οργάνωσής της. Συνολικά το 69% του σουηδικού εργατικού δυναμικού ήταν οργανωμένο στα συνδικάτα το 2017. Ωστόσο, μόλις το 37% των εργαζομένων ηλικίας 16-24 χρόνων είναι οργανωμένοι, ενώ το 78% των εργαζομένων 45-64 χρόνων είναι στα συνδικάτα.

-- Ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι που θέτει το ΚΚ Σουηδίας το επόμενο διάστημα; Ποια είναι η ανταπόκριση του σουηδικού λαού;

-- Το ΚΚ Σουηδίας στην παρούσα φάση επικεντρώνεται στην εξάπλωση του κόμματος σε χώρους και περιοχές όπου δεν έχουμε ακόμη παρουσία, όπως και στη σταθεροποίηση της δομής του κόμματος και την ανάπτυξη της οργάνωσής μας.

Το βασικό ζήτημα όπου εστιάζει το κόμμα μας τους επόμενους μήνες είναι η δραστηριότητα ενάντια στους περιορισμούς του δικαιώματος στην απεργία. Οι προτεινόμενοι περιορισμοί, που δίνουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούνται επιχειρησιακά, εργοδοτικά σωματεία για να περάσει η αντεργατική πολιτική, αποτελούν την πιο σοβαρή επίθεση στο οργανωμένο εργατικό κίνημα στη Σουηδία εδώ και δεκαετίες. Γι' αυτό το κόμμα μας συμμετέχει στον αγώνα ενάντια σε αυτό. Πιστεύουμε ότι αυτή η δράση μας θα ενισχύσει τους δεσμούς του κόμματος με την εργατική τάξη και τα συνδικάτα, θα αυξήσει την επιρροή του κόμματος στην εργατική τάξη.

Γενικά, η ανταπόκριση των Σουηδών εργαζομένων είναι πολύ μικρή. Το επίπεδο της ταξικής συνείδησης είναι χαμηλό, εξαιτίας διαφόρων παραγόντων, όπως η κυριαρχία της σοσιαλδημοκρατίας, η προπαγάνδα της αστικής τάξης, όπως επίσης και παλιότερες τακτικές των κομμουνιστών, που σε μεγάλο βαθμό εστίαζαν στο «μικρότερο κακό». Επομένως αυτό εμπόδισε την ανάπτυξη κριτικής στο καπιταλιστικό σύστημα συνολικά.