Οι προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ - μέσω της ομιλίας του υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού, Παύλου Γερουλάνου, στη Βουλή - όσον αφορά τον Αθλητισμό και την Φυσική Αγωγή χαρακτηρίζονται από τη γενικολογία, τις υποσχέσεις και τα παχυλά λόγια. Αυτό που κάνει εντύπωση είναι ότι δε γίνεται λόγος για τα προβλήματα που λιμνάζουν εδώ και δεκαετίες και έχουν μετατρέψει το δικαίωμα στη σωματική άσκηση σε πολυτέλεια για λίγους.

Στρατηγικός στόχος του κεφαλαίου σ' αυτή τη φάση είναι να επενδύσει σε κλάδους της οικονομίας που θεωρεί προσοδοφόρους για την αναπαραγωγή του. Οταν μιλάει η κυβέρνηση για τουριστική ανάπτυξη εννοεί την πλήρη παράδοση του τουρισμού σε μεγάλους πολυεθνικούς ομίλους, σε μεγαλοξενοδόχους που θα αξιοποιήσουν κίνητρα και ενισχύσεις που θα τους χορηγήσει η κυβέρνηση (παράδοση φιλέτων γης στην Ηλεία κ.α.), προκειμένου να φτιαχτούν μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες και κέντρα που θα συγκεντρώνουν όλη την τουριστική δραστηριότητα.

Μέρος αυτής της δραστηριότητας θα είναι και ο αθλητισμός, ως ένας από τους τομείς που θα ικανοποιεί τις ανάγκες ψυχαγωγίας των τουριστών. Αυτή είναι η βασική προτεραιότητα για την κυβέρνηση. Πιο συγκεκριμένα, τόσο οι υπάρχουσες (Ολυμπιακά ακίνητα π.χ.) όσο και οι υποδομές που θα φτιαχτούν στη συνέχεια, να βρίσκονται στα χέρια των επιχειρήσεων, να ικανοποιούν τις ανάγκες και τα γούστα των επισκεπτών. Αλλά, πάνω απ' όλα να ικανοποιούν τα κέρδη των επιχειρηματιών, που θα επενδύσουν στον τουρισμό.

Πιο ειδικά, για τον υψηλό τουρισμό οι απαιτήσεις μεγαλώνουν, αφού αθλήματα όπως το γκολφ, το τένις και η ιππασία χρειάζονται τεράστιες εκτάσεις. Τα αθλήματα αυτά είναι ακριβά και προσοδοφόρα. Η πρόσβαση, βέβαια, θα είναι απαγορευτική για τα λαϊκά στρώματα. Αυτό αποτελεί ένα ακόμη στοιχείο που δείχνει ότι ο αθλητισμός είναι τόσο ταξικός, όσο η κοινωνία μέσα στην οποία υπάρχει.

Στην ίδια κατεύθυνση, λειτουργεί ο πάγιος στόχος για την ανάληψη μιας σειράς διεθνών αθλητικών διοργανώσεων, που θα προσελκύσουν τόσο το επενδυτικό κοινό όσο και τους απλούς θεατές. Ηδη, μετά την «επιτυχημένη» ανάληψης των Ολυμπιακών Αγώνων το 2004, ετοιμάζεται μεγάλο «φαγοπότι» στους Μεσογειακούς του 2013, σε Βόλο - Λάρισα. Επιχειρηματικοί κολοσσοί που δραστηριοποιούνται σε διάφορους τομείς της οικονομίας, στις τηλεπικοινωνίες, στα αθλητικά είδη, στα τρόφιμα - ποτά, στο φάρμακο, στην ενέργεια κ.α. έχουν ήδη δηλώσει συμμετοχή στο «αγώνισμα» του κέρδους.

Ο υπουργός παρουσιάζει ως στόχους γενικόλογους τίτλους από το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ, προσπαθώντας να δημιουργήσει εντυπώσεις. Πιο συγκεκριμένα μιλάει για:

Α. «Τη σύνδεση του Σωματειακού Αθλητισμού με το σχολείο και τους Δημοτικούς αθλητικούς οργανισμούς, την στήριξη της φυσικής αγωγής και η ένταξή της στο πρόγραμμα των νηπιαγωγείων».

Ουσιαστικά, δε μας λέει κάτι καινούριο. Συνεχίζει το ΠΑΣΟΚ από 'κεί που είχε σταματήσει. Αυτά τα ακούνε χρόνια οι άνθρωποι του Αθλητισμού. Υπάρχει μια πραγματικότητα που μιλάει από μόνη της και λέει τα εξής:

1. Οτι στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια - στα πλαίσια των αλλαγών και των μεταρρυθμίσεων στην Παιδεία - έχει μειωθεί πολύ ο ελεύθερος χρόνος των μαθητών. Αρα και η δυνατότητα να ασχοληθούν με τον Αθλητισμό.

2. Οτι η σωματική άσκηση - μέσω του μαθήματος της Γυμναστικής σαν μέρος του σχολικού προγράμματος - έχει υποβαθμιστεί. Τα σχολεία δεν έχουν σύγχρονα μέσα και υποδομές, οι ώρες από το ημερήσιο πρόγραμμα έχουν μειωθεί στο Λύκειο.

3. Οτι τα περισσότερα νηπιαγωγεία σήμερα είναι παιδοφυλακτήρια και η έλλειψη ελεύθερων χώρων κάνει το παιχνίδι, που είναι το βασικό μέσο για τα πρώτα βήματα της κινητικής μάθησης, αδύνατο.

4. Οτι αυξήθηκαν τα προβλήματα στην κίνηση και τη στάση του σώματος, η παχυσαρκία, το έντονο στρες στις μικρές ηλικίες.

5. Οτι οι προβλεπόμενες επιχορηγήσεις των σωματείων από τον κρατικό προϋπολογισμό είναι πενιχρές ως και μηδενικές. Με αποτέλεσμα τα σωματεία να επιβαρύνουν οικονομικά τη λαϊκή οικογένεια, για ν' αντεπεξέλθουν στα λειτουργικά τους έξοδα. Oι Δήμοι τις περισσότερες φορές αδυνατούν να στηρίξουν.

6. Οτι οι αθλητικές υποδομές είναι αναντίστοιχες με τις ανάγκες της νεολαίας ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα που συγκεντρώνεται ο πληθυσμός. Χαρακτηριστικό είναι ότι για δεκάδες σωματεία του Δήμου Αθηναίων, υπάρχουν μόνο 2 γήπεδα του Ρουφ και της Αλεπότρυπας.

7. Η ανίχνευση και η καλλιέργεια του ταλέντου και της κλίσης σε ένα άθλημα - ενώ διαπιστώνεται στο σχολείο - δεν είναι εύκολο να καλλιεργηθεί και να αξιοποιηθεί ακόμα παραπέρα, κάτω από το βεβαρημένο καθημερινό πρόγραμμα του μαθητή. Αλλά και όταν επιτυγχάνεται αυτό παρουσιάζονται στρεβλώσεις. Δεν είναι - από παιδαγωγικής άποψης - σωστό να αφιερώνουν κάποιοι μαθητές όλο τον ελεύθερό τους χρόνο, καθ' όλη τη διάρκεια της σχολικής ζωής, στην προετοιμασία τους και τους αγώνες με όλα τα «μέσα» (μαθητικό ντόπινγκ). Προκειμένου να πετύχουν μεγάλες επιδόσεις. Κυριαρχεί η μονομέρεια και εμποδίζεται η ολοκληρωμένη ανάπτυξη και συναισθηματική ωρίμανση του μαθητή.

Β. «Την ανάπτυξη του Μαζικού Αθλητισμού με την προώθηση της διά βίου άθλησης». Τα προγράμματα που προωθεί η ΓΓΑ στους Δήμους, σε καμιά περίπτωση δεν καλύπτουν τις ανάγκες της λαϊκής οικογένειας. Η ΓΓΑ καλύπτει το 75% των οικονομικών εξόδων, ενώ το υπόλοιπο το καλύπτουν οι Δήμοι. Αν έχουν. Τα προγράμματα δεν αφορούν όλα τα ενδιαφέροντα, όλα τα αθλήματα και τις περισσότερες φορές αναφέρονται σε μικρό κομμάτι του πληθυσμού.

Η παράδοση αυτού του τομέα - εδώ και χρόνια - στην ιδιωτική πρωτοβουλία, έχει μετατρέψει σε οικονομικά ασύμφορη την ενασχόληση με ένα άθλημα, τη γυμναστική, τους χορούς. Επίσης, η ανυπαρξία σύγχρονων υποδομών και επιστημονικής καθοδήγησης, οδηγεί στο χαράτσωμα - από τους Δημοτικούς Αθλητικούς Οργανισμούς - των εργαζομένων, προκειμένου να ασκηθούν. Νοικιάζοντας χώρους και αίθουσες, πληρώνοντας γυμναστές. Σημαντικό είναι επίσης ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα, με ποσοτικούς και κυρίως με ποιοτικούς δείκτες, να αξιολογηθούν τα προγράμματα. Για το αν τελικά συμβάλλουν στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου του λαού και της νεολαίας.

Γ. «Το άνοιγμα των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων στους πολίτες σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος». Το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ είναι αρκετά διαφωτιστικό σ' αυτό το σημείο. Πιο συγκεκριμένα, το υπουργείο θα προωθήσει την αξιοποίηση των ολυμπιακών ακινήτων με βάση τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε περιοχής, των κατοίκων της και όπου είναι αναγκαίο συμμετοχή της ιδιωτικής πρωτοβουλίας με γνώμονα την ανάπτυξη και το περιβάλλον.

Το έδαφος είναι ήδη προετοιμασμένο από τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Το ΠΑΣΟΚ το καλοκαίρι του 2003 ίδρυσε την «Ολυμπιακά Ακίνητα ΑΕ» με σκοπό την εκποίηση της περιουσίας του ελληνικού λαού, προς όφελος του ιδιωτικού κεφαλαίου. Και η ΝΔ την άνοιξη του 2005, αξιοποιώντας το δρόμο που είχε ανοίξει το ΠΑΣΟΚ, προχώρησε στην πριμοδότησή του. Εχουμε και λέμε λοιπόν:

1) Διεθνές Ραδιοτηλεοπτικό Κέντρο (Μαρούσι): Παραδόθηκε για 40 χρόνια στη Lamda Development (Ομιλος Λάτση) για εμπορικό κέντρο.

2) Ολυμπιακό Κέντρο Γαλατσίου: Παραχωρείται σε ιδιώτες για 40 χρόνια για εμπορικές και ψυχαγωγικές χρήσεις.

3) Γήπεδο Μπάντμιντον, Γουδή: Παραχωρήθηκε σε ιδιώτες για 20 χρόνια και έχει μετατραπεί σε θέατρο 2.200 θέσεων.

4) Εγκαταστάσεις Κανόε - Καγιάκ Σλάλομ (Ελληνικό): Παραχωρήθηκε σε ιδιώτες για νεροτσουλήθρα (!!!) και άλλες εμπορικές χρήσεις.

Τα παραπάνω παραδείγματα δείχνουν ακριβώς τι σημαίνει άνοιγμα στους πολίτες για την κυβέρνηση. Οι εργαζόμενοι και οι τουρίστες θ' ανοίξουν τα πορτοφόλια τους και οι επιχειρηματίες την αγκαλιά τους για να υποδεχθούν την πελατεία τους.

Δ. «Η βία στα γήπεδα και το ντόπινγκ δεν συνάδουν με τον δικό μας πολιτισμό και τις δικές μας αξίες». Η πρόταση αυτή θα ήταν πολύ σωστή χωρίς το «δεν». Ο υπουργός εδώ προσπαθεί μάταια να δημιουργήσει φρούδες ελπίδες και αυταπάτες. Δεν θεωρούμε ότι είναι αφελής και άσχετος . Η βία και το ντόπινγκ είναι στη φύση του συστήματος που στηρίζει με νύχια και με δόντια. Είναι σύμφυτα με τις αξίες που καλλιεργούν το κέρδος, τον ανταγωνισμό, τον ατομισμό. Η εκμετάλλευση, η καταπίεση του λαού και της νεολαίας οδηγεί στη βίαιη εκτόνωση των φιλάθλων και στους οργανωμένους στρατούς των προέδρων - μεγαλομετόχων. Ενώ το ανελέητο κυνήγι για κέρδος, μετατρέπει τους αθλητές σε εργαστηριακά πειραματόζωα.

Οσα κατασταλτικά μέτρα και αν παρθούν δεν πρόκειται να εξαλειφθεί η βία. Οσες επιστημονικές μέθοδοι και αν ανακαλυφθούν για το αντιντόπινγκ κοντρόλ, πάντα το ντόπινγκ θα είναι ένα βήμα μπροστά. Τέλος, ενδεικτικό είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση μέσα από τη «Λευκή Βίβλο» για τον Αθλητισμό, με την οποία συμφωνεί το κυβερνών κόμμα, προτείνει μέτρα π.χ. κύκλωμα παρακολούθησης που εφαρμόζονται πιλοτικά και στη χώρα μας.

Ετσι θα περιορίσουν το φαινόμενο της βίας εκτός αγωνιστικών χώρων, όπως για παράδειγμα γίνεται στα αγγλικά γήπεδα. Την ώρα του αγώνα δεν «κουνιέται φύλλο» και οι συγκρούσεις μεταφέρονται εκτός γηπέδου σε ορισμένα ραντεβού από οπαδούς των ομάδων. Μ' αυτό τον τρόπο, δεν εμποδίζεται η οικονομική δραστηριότητα και τα κέρδη από την προσέλευση των φιλάθλων στα εμπορικά κέντρα που βρίσκονται μέσα και γύρω απ' τις αθλητικές εγκαταστάσεις.

Οι υπουργικές εξαγγελίες, παρ' όλες τις εντυπωσιακές ατάκες και τα μεγάλα λόγια, δεν κατάφεραν να δημιουργήσουν την αίσθηση ότι κάτι το σημαντικό πρόκειται να συμβεί στο χώρο του Αθλητισμού. Δεν περιμέναμε βέβαια και κάτι καλύτερο. Οι ευχές και τα συνθήματα κρύβουν ότι η πολιτική της κυβέρνησης, και στο χώρο του Αθλητισμού κινείται στην ίδια στρατηγική κατεύθυνση που κινούνται συνολικά οι προγραμματικές δηλώσεις. Οι στόχοι και οι επιδιώξεις δε διαφοροποιούνται από τις γενικότερες στοχεύσεις του κυβερνητικού προγράμματος.

Που είναι η ικανοποίηση των αναγκών του κεφαλαίου. Και πιο συγκεκριμένα η ικανοποίηση σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο, των αναγκών των μονοπωλιακών ομίλων που δρουν στον Αθλητισμό. Οι όποιες καλές προθέσεις δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τη σημερινή κατάσταση, αν δεν μπει στην ημερήσια διάταξη η σύγκρουση με την εμπορευματοποίηση και τους εκπροσώπους της, σε όλο το φάσμα της αθλητικής δραστηριότητας. Αν δε μιλήσουμε, δηλαδή, για το ποιος κάνει κουμάντο, ποιανού συμφέροντα εξυπηρετούν οι αποφάσεις που παίρνονται, ποιος κερδίζει και ποιος χάνει από αυτές. Το ζητούμενο, επομένως, είναι το κατά πόσο αποφασισμένος είσαι να τα βάλεις με τη ρίζα του κακού, με την αιτία που γεννά όλα τα προβλήματα. Οπως το επαναλαμβανόμενο φαινόμενο να έχεις νεκρό αθλητή - πρόσφατα το θάνατο 16χρονου στις Σέρρες - λόγω έλλειψης ιατρικής κάλυψης. Και όχι απλώς να μένεις στις δηλώσεις.

Πολύ περισσότερο σήμερα είναι σημαντικό ο κόσμος που κινείται στο χώρο της Φυσικής Αγωγής και του Αθλητισμού, αλλά και γενικότερα το λαϊκό κίνημα, να προβάλλουν αιτήματα και διεκδικήσεις που να εναρμονίζονται με τις σύγχρονες ανάγκες τους. Πιο συγκεκριμένα να απαιτήσουν:

1. Χορήγηση δωρεάν από το κράτος όλων των προϋποθέσεων για τη Φυσική Αγωγή και τον Αθλητισμό της νεολαίας. Υλικοτεχνική υποδομή, επιστημονική στήριξη, επαρκής χρηματοδότηση και διαμόρφωση του αντίστοιχου νομικού πλαισίου, που να κατοχυρώνει το δικαίωμα στη Φυσική Αγωγή και τον Αθλητισμό σε κάθε τους έκφραση.

2. Διαμόρφωση ενιαίου συστήματος Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού στην εκπαίδευση, βασισμένου σε επιστημονικές έρευνες για τις πραγματικές ανάγκες ανάπτυξης των νέων.

3. Οργανωμένη Προσχολική Αγωγή, με βάση το αθλητικό παιχνίδι. Ανάλογη διαμόρφωση των παιδικών χαρών και των παιδότοπων, καθώς και διορισμός των απαιτούμενων καθηγητών Φυσικής Αγωγής.

4. Διορισμός καθηγητών Φυσικής Αγωγής, διαμόρφωση σχολικών χώρων, αιθουσών γυμναστικής, προαύλιων χώρων, διάθεση εποπτικού υλικού, καθώς και θεσμοθέτηση αθλητικών εκδηλώσεων σε τακτά διαστήματα.

5. Οργάνωση ειδικών προγραμμάτων για παιδιά με σωματικά προβλήματα και προβλήματα υγείας.

6. Ανάπτυξη της άθλησης κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής θητείας, με καθηγητές Σωματικής Αγωγής και τα απαιτούμενα μέσα.

7. Το αθλητικό σωματείο, με γενικότερο κοινωνικό ρόλο, είναι η βάση του Αθλητισμού. Να καταργηθεί ο επαγγελματικός αθλητισμός, που βασίζεται στους επιχειρηματίες και χορηγούς και έχει μεταβληθεί σε επιχείρηση. Να καταργηθούν οι Αθλητικές Ανώνυμες Εταιρείες. Η βάση του Αθλητισμού είναι το σχολείο και η γειτονιά, και σ' αυτήν τη βάση αναπτύσσεται ο αθλητισμός υψηλών επιδόσεων που στηρίζεται από το κράτος.