Παπαγεωργίου Βασίλης

Η ελληνική κυβέρνηση, με τον όρο «ενεργητική επιθετική εξωτερική πολιτική», που κατά κόρον χρησιμοποιεί ο Γ. Παπανδρέου, επιδιώκει να ενσωματώσει τις «λύσεις» των θεμάτων της εξωτερικής πολιτικής στους γενικότερους σχεδιασμούς των ιμπεριαλιστικών οργανισμών για τη Βαλκανική Χερσόνησο και τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Η ελληνική κυβέρνηση, εξυπηρετώντας τα συμφέροντα της ντόπιας πλουτοκρατίας, που διεκδικεί «ζωτικό χώρο» και νέους δρόμους για επενδύσεις στην ευρύτερη περιοχή, δε διστάζει να ρίξει μέσα στις «μυλόπετρες» των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων το σύνολο της εξωτερικής πολιτικής της χώρας. Βέβαια, η στρατηγική αυτή ούτε καινούρια είναι ούτε διεκδικεί δάφνες πρωτοτυπίας. Την ίδια ρότα ακολούθησαν διαχρονικά και οι προηγούμενες «γαλαζοπράσινες» κυβερνήσεις, χτίζοντας η μια πάνω στα έργα της προηγούμενης. Το ίδιο συμβαίνει και τώρα.

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έρχεται να συνδέσει με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα τα ανοιχτά μέτωπα της εξωτερικής πολιτικής με την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ και της ΠΓΔΜ στους ευρωατλαντικούς συνασπισμούς (ΕΕ και ΝΑΤΟ), και να παραδώσει το Κυπριακό στην «επιδιαιτησία» των Ευρωπαίων εταίρων.

Πίσω από τις βαρύγδουπες δηλώσεις του Γ. Παπανδρέου για «ανάληψη πρωτοβουλιών» και αποτίναξη των «φοβικών συνδρόμων» της χώρας στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής, βρίσκεται μια συνολική επιχείρηση της κυβέρνησης να βρει διέξοδο για τα συσσωρευμένα κεφάλαια των εγχώριων πολυεθνικών ομίλων στις γειτονικές χώρες, αλλά και να συμβάλει, στο μέτρο που της αναλογεί, στη δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος για επενδύσεις και ενεργειακούς δρόμους στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της νοτιοανατολικής λεκάνης της Μεσογείου.

Σ' αυτήν ακριβώς την πορεία η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, όπως και η προηγούμενη της ΝΔ, εντάσσει τα λεγόμενα εθνικά θέματα στους γεωστρατηγικούς σχεδιασμούς των ισχυρών καπιταλιστικών κρατών της ΕΕ στην περιοχή, στις οικονομικές και στρατιωτικές στοχεύσεις των ΗΠΑ στον ίδιο γεωγραφικό χώρο αλλά και στις επιτελικές γεωστρατηγικές επιδιώξεις του ΝΑΤΟ, αναζητώντας μερίδιο από το μοίρασμα των αγορών για τους εγχώριους επιχειρηματικούς ομίλους.

Η αλληλουχία των γεγονότων είναι αποκαλυπτική: Μετά την επίσκεψη του Γ. Παπανδρέου στην Κωνσταντινούπολη στις αρχές Οκτώβρη, ήρθε σε λιγότερο από ένα μήνα (30 του Οκτώβρη) η επιστολή του πρωθυπουργού της Τουρκίας, Τ. Ερντογάν, προς τον Ελληνα πρωθυπουργό. Παρά το γεγονός ότι το κείμενο της επιστολής η ελληνική κυβέρνηση απέφυγε να το δημοσιοποιήσει, έγκυρες διπλωματικές πηγές αλλά και δημοσιεύματα στον τουρκικό Τύπο σημείωναν ότι ο Τ. Ερντογάν προτείνει έναν εφ' όλης της ύλης ελληνοτουρκικό διάλογο, στη βάση των τουρκικών διεκδικήσεων.

Ούτε λίγο ούτε πολύ, σύμφωνα με τις διαρροές που δεν έχουν διαψευστεί, ο Τ. Ερντογάν θέτει τα θέματα των συνοριακών διαφορών ανάμεσα στις δύο χώρες, του Αιγαίο και των «γκρίζων ζωνών», του Κυπριακού, των μειονοτήτων, της μετανάστευσης και της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας στην ΕΕ. Τα θέματα που ρίχνει στο τραπέζι ο Τ. Ερντογάν κινούνται μέσα στη λογική του «Ελσίνκι» (1999). Τότε που η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δέχτηκε τον όρο «συνοριακές διαφορές» με την Τουρκία, αναγνωρίζοντας εκκρεμότητες σε θέματα πέραν της υφαλοκρηπίδας.

Το περιεχόμενο της επιστολής Ερντογάν επιβεβαίωσε ο υπουργός Επικρατείας της Τουρκίας και διαπραγματευτής της ενταξιακής διαδικασίας με την ΕΕ, Εγκεμένα Μπαγίς, ο οποίος, μιλώντας προχτές στην Αθήνα σε εκδήλωση για την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας (μετά τη συνάντησή του με τον Γ. Παπανδρέου), ήταν αποκαλυπτικός, τονίζοντας ότι ο Ερντογάν στην επιστολή του προτείνει απευθείας συνομιλίες για το Αιγαίο, το Κυπριακό, τις μειονότητες και την ενταξιακή πορεία της χώρας του, μέσα μάλιστα από μια συγκεκριμένη δομή, που θα περιλαμβάνει ομάδες συνομιλιών, και της οποίας θα προΐστανται οι πρωθυπουργοί των δύο χωρών.

Η κίνηση του Τούρκου πρωθυπουργού γίνεται σε μια χρονική περίοδο που ο Γ. Παπανδρέου διακηρύττει σε όλους τους τόνους ότι η εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ διαπνέεται από τη «συμφωνία» του 1999 και προσδοκά ένα «νέο Ελσίνκι». Ενδεικτικό των προθέσεων της κυβέρνησης είναι ότι ο υφυπουργός Εξωτερικών, Δ. Δρούτσας, την Παρασκευή από την Αυστρία και με αφορμή την επιστολή Ερντογάν σημείωσε ότι «χαιρόμαστε που η Τουρκία ανταποκρίνεται στην πρωτοβουλία μας», αναφερόμενος στο πρόσφατο ταξίδι του Γ. Παπανδρέου στην Τουρκία, και τόνισε ότι «θα χρησιμοποιηθεί για το δίαυλο άμεσης επικοινωνίας μεταξύ των ηγετών των δύο χωρών». Οι δηλώσεις του υφυπουργού Εξωτερικών φανερώνουν ότι η ελληνική κυβέρνηση καλοβλέπει (αν δεν έχει ήδη συμφωνήσει) μια απευθείας διαπραγμάτευση εφ' όλης της ύλης.

Η κινητικότητα στο θέμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων συνδέεται άμεσα με τις επιδιώξεις των ιμπεριαλιστικών κέντρων στην περιοχή, ειδικότερα μπροστά στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ το Δεκέμβρη, όπου θα κριθεί και το μέλλον της «ενταξιακής πορείας» της Τουρκίας. Ο Δ. Δρούτσας εκτίμησε ότι «η συνάντηση υπήρξε χρήσιμη ενόψει του Δεκεμβρίου».

Η ελληνική κυβέρνηση θα επιδιώξει ώστε η Σύνοδος Κορυφής του Δεκέμβρη να αποτελέσει την «αφετηρία» ενός απευθείας διαλόγου ανάμεσα στις δύο χώρες, στο επίκεντρο του οποίου δε θα είναι μόνο οι σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες, αλλά και οι γενικότεροι σχεδιασμοί των ιμπεριαλιστών και των πολυεθνικών ομίλων για τα Βαλκάνια και το Αιγαίο. Οι αγωγοί του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, ο οικονομικός και στρατιωτικός έλεγχος του Αιγαίου αλλά και οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί στην περιοχή θα αποτελέσουν καταλύτη για τις εξελίξεις.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Τούρκος πρωθυπουργός πρότεινε στην επιστολή του προς τον Γ. Παπανδρέου τη συγκρότηση «Συμβουλίου Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου», στο οποίο θα προεδρεύουν οι δυο τους και θα έχουν υπό την αιγίδα τους «υποομάδες συζητήσεων», όπου εκτός από υπουργούς και υπηρεσίες θα συζητούν μεταξύ τους επιχειρηματίες και «ομάδες πολιτών» και θα λαμβάνουν κοινές πρωτοβουλίες!

Στη μέγκενη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ σπρώχνει και το Κυπριακό, αλλά και το θέμα με την ονομασία της ΠΓΔΜ. Αμέσως μετά τη συνάντηση που είχε ο Γ. Παπανδρέου με τον ΓΓ του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν, στην Αθήνα, ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι η συζήτηση επικεντρώθηκε στις «συνομιλίες για την επίλυση του κυπριακού προβλήματος και στις εξελίξεις που αφορούν στη διαφορά για το όνομα της ΠΓΔΜ».

Στο Κυπριακό η ελληνική κυβέρνηση, ευθυγραμμιζόμενη πλήρως με τις ευρωενωσιακές και ΝΑΤΟικές επιδιώξεις, μεθοδεύει τον εγκλωβισμό του στις συμπληγάδες ενός «οδικού χάρτη», όπως τον παρουσίασε ο Γ. Παπανδρέου κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψής του στην Κύπρο. Ενός «οδικού χάρτη» που συνδέει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην ΕΕ με την επίλυση του Κυπριακού και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, θέτοντας συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα (στα πρότυπα του διχοτομικού «σχεδίου Ανάν») με «επιδιαιτητές» την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Επί της ουσίας, στη βάση τέτοιων σχεδίων ανοίγει διάπλατα ο δρόμος για μια λύση - «πακέτο» που θα εδραιώνει την τουρκική εισβολή.

Στο ίδιο ακριβώς πλαίσιο η κυβέρνηση θα επιζητήσει και τη «λύση» με το θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ, επιδιώκοντας η επίλυσή του να αποτελέσει αφετηρία για την ένταξή της στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, ώστε να διευκολυνθούν οι σχεδιασμοί των ιμπεριαλιστών για τη μετατροπή της γειτονικής χώρας σε ορμητήριο για τους επιθετικούς σχεδιασμούς τους. Θυμίζουμε ότι οι ΗΠΑ διατηρούν στην ΠΓΔΜ τη μεγαλύτερη στρατιωτική τους βάση στην Ευρώπη. Οι «πρωτοβουλίες» του πρωθυπουργού έδωσαν μάλιστα τη δυνατότητα στον ΓΓ του ΟΗΕ, ως γνήσιο εκφραστή των στόχων των ιμπεριαλιστικών κέντρων, να ενεργοποιήσει άμεσα τον ειδικό απεσταλμένο του Μάθιου Νίμιτς, ο οποίος και έσπευσε να προτείνει νέα συνάντηση με τους αντιπροσώπους της Ελλάδας και της ΠΓΔΜ, μέσα στην επόμενη βδομάδα.

Αυτοί οι στρατηγικοί σχεδιασμοί της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, με την πλήρη συναίνεση της ΝΔ και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι σε όλους τους τόνους διαβεβαιώνει τους «συμμάχους» της στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ ότι «θα τηρήσει τις διεθνείς της δεσμεύσεις», τη συμμετοχή της δηλαδή στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις όπου Γης, φανερώνουν ότι στόχος των κυβερνώντων και των «γαλάζιων» συνοδοιπόρων τους είναι η μεγαλύτερη εμπλοκή της χώρας στα ιμπεριαλιστικά σχέδια. Μια «εμπλοκή» που την ίδια στιγμή που θα υπηρετεί τις κερδοφόρες μπίζνες του ντόπιου κεφαλαίου θα θέτει σε σοβαρό κίνδυνο την ασφάλεια του λαού και της χώρας.

Απέναντι στην «ενεργητική εξωτερική πολιτική» της κυβέρνησης ο λαός πρέπει να αντιτάξει την οργανωμένη του πάλη για τον απεγκλωβισμό της χώρας από τις «δαγκάνες» των ιμπεριαλιστικών κέντρων. Η ένταση της αντιιμπεριαλιστικής αντιμονοπωλιακής πάλης, ο συντονισμός σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο με ξεκάθαρο πλαίσιο και στόχους πάλης, είναι η μόνη ρεαλιστική και συμφέρουσα για το λαό διέξοδος από το βαθύ τούνελ, όπου οδηγούν διαχρονικά τα εθνικά θέματα τόσο οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ όσο και κείνες της ΝΔ.