Νέες σαρωτικές ανατροπές στα συστήματα της Κοινωνικής Ασφάλισης, με ιδιαίτερη έμφαση στο Ασφαλιστικό των γυναικών, αλλά και στα ζητήματα της Πρόνοιας, προοιωνίζονται οι αποφάσεις στις οποίες κατέληξαν οι υπουργοί Απασχόλησης της ΕΕ, στην πρόσφατη σύνοδό τους στο Στρασβούργο (8 και 9 του Ιούνη). Πέρα από τις κατευθύνσεις για την ένταση της λεγόμενης «ευελφάλειας» την περίοδο της οικονομικής κρίσης και τις αποφάσεις για νέες ανατροπές στον τομέα της Πρόνοιας, στο όνομα του να διαφυλαχτεί η λεγόμενη κοινωνική συνοχή, οι Ευρωπαίοι υπουργοί κατέληξαν και σε ένα ακόμα κείμενο συμπερασμάτων, με τον τίτλο: «Ισες ευκαιρίες για άνδρες και γυναίκες: Ενεργή και αξιοπρεπής γήρανση».

Στα συμπεράσματά τους οι υπουργοί Απασχόλησης δεν κρύβουν λόγια για τις προθέσεις τους. Διαπιστώνουν ότι σήμερα υπάρχουν διάφορες προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν, όπως «η επιμήκυνση της οικονομικά ενεργής περιόδου της ζωής, οι απαιτήσεις για ένα διαρκώς κινούμενο, υψηλά ειδικευμένο και ευέλικτο εργατικό δυναμικό, στα πλαίσια του παγκόσμιου ανταγωνισμού και της τρέχουσας οικονομικής κρίσης, καθώς και το γεγονός ότι οι ευκαιρίες επανεκπαίδευσης δεν είναι πάντα διαθέσιμες».

Αναδεικνύουν την ανάγκη «οι κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης να προωθούν μια προσέγγιση στην εργασία που θα λαμβάνει υπόψη της ολόκληρο τον κύκλο της ζωής (...) ώστε να συμβάλλουν στην ενεργό γήρανση, με επαρκή κίνητρα για εργασία και αποφυγή της πρόωρης συνταξιοδότησης, καθώς και μέτρα για την καλύτερη συμφιλίωση της εργασίας και της ιδιωτικής ζωής, με αποφασιστική δράση για να αυξηθεί η συμμετοχή των γυναικών στην απασχόληση. Οι κατευθυντήριες γραμμές απαιτούν επίσης την επέκταση και τη βελτίωση της επένδυσης στο ανθρώπινο κεφάλαιο μέσω, μεταξύ άλλων, της ενίσχυσης της διά βίου κατάρτισης μέσα στο χώρο εργασίας, ειδικά για τους παλιότερους εργαζόμενους και εκείνους που δεν έχουν πολλά προσόντα». Δηλαδή, κάθε πολιτικός σχεδιασμός ως προς τα εργασιακά και την Ασφάλιση θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη ότι γυναίκες και άντρες είναι μηχανές παραγωγής υπεραξίας καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής τους και όχι για ένα παραγωγικό διάστημα μόνο.

Προκρίνοντας τις ενεργητικές πολιτικές για την απασχόληση, σε βάρος της ουσιαστικής προστασίας των ανέργων, το Συμβούλιο των υπουργών Απασχόλησης «χαιρετίζει τις προσπάθειες των κρατών - μελών που στοχεύουν στην υποστήριξη και την ανάπτυξη προγραμμάτων επανεκπαίδευσης για άνεργες γυναίκες και ηλικιωμένους που είναι ικανοί για εργασία, λαμβάνοντας υπόψη τις διάφορες ανάγκες και τις δυνατότητές τους». Ενθαρρύνει, μάλιστα, τα κράτη - μέλη «να κάνουν την ευρύτερη δυνατή χρήση των δυνατοτήτων που έχουν οι ηλικιωμένοι και οι γυναίκες, προκειμένου να μειώσουν τον κίνδυνο φτώχειας γι' αυτές τις κατηγορίες και ιδιαίτερα τις γυναίκες».

Με άλλα λόγια, απολυμένες κλωστοϋφαντουργίνες που στα 50 τους χρόνια έμειναν χωρίς δουλειά εξαιτίας της πολιτικής του κεφαλαίου, αντί να συνταξιοδοτηθούν μετά από 30 και πλέον χρόνια δουλειάς, θα πρέπει να κάθονται στα θρανία της κατάρτισης και να αναζητούν οπουδήποτε το μεροκάματο, μέχρι να φτάσουν τα 60 - για τις παλιότερες ασφαλισμένες - και να βγουν στη σύνταξη.

Το πολιτικό προσωπικό του κεφαλαίου «χαιρετίζει τις προσπάθειες των κρατών - μελών που στοχεύουν στην υποστήριξη της διά βίου μάθησης και της προσαρμογής των εκπαιδευτικών συστημάτων στους μεταβαλλόμενους οικονομικούς, κοινωνικούς και δημογραφικούς όρους», ενθαρρύνοντας επί της ουσίας τη μεγαλύτερη ενσωμάτωση της εκπαίδευσης στα συμφέροντα και τις κερδοσκοπικές ανάγκες της μεγαλοεργοδοσίας.

Χαιρετίζει ακόμα «τις προσπάθειες των κρατών - μελών να υποστηρίξουν τις επιχειρησιακές δραστηριότητες των γυναικών και να προωθήσουν την ισότητα μεταξύ των γυναικών και των ανδρών σε αυτόν τον τομέα», κρύβοντας κάτω από το μύθο της «γυναικείας επιχειρηματικότητας» τα συνολικότερα σχέδια για τον εγκλωβισμό των γυναικών σε δραστηριότητες βραχύχρονες, μακριά από τις πραγματικές ανάγκες, αλλά και την παραγωγική δραστηριότητα. Για παράδειγμα, επειδή η ΕΕ ξεκληρίζει τους αγρότες, ζητάνε από μια αγρότισσα να γίνει ξαφνικά ψιλικατζού ή να ασχοληθεί με τον αγροτουρισμό και την επιδοτούν για να ανοίξει μια επιχείρηση, η οποία, με μαθηματική ακρίβεια, θα κλείσει μετά από λίγα χρόνια.

Οι υπουργοί Απασχόλησης ενθαρρύνουν τα κράτη - μέλη, «σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, να υιοθετήσουν τις κατάλληλες πολιτικές ώστε να συμφιλιωθεί η εργασία με την οικογένεια και την ιδιωτική ζωή, για να προωθηθεί η ίση διανομή ευθυνών μεταξύ των γυναικών και των ανδρών στην οικογένεια και να επιταχυνθεί έτσι ο στόχος του μέσου ποσοστού απασχόλησης τουλάχιστον 60% για τις γυναίκες και 50% για τους παλαιότερους εργαζομένους (55 έως 64) μέχρι το 2010».

Αυτός είναι ο ομολογημένος καημός τους. Να μην ξεστρατίζει κανείς από την παραγωγή πριν τα τυπικά όρια της συνταξιοδότησης, προκειμένου να διατηρείται γεμάτη η δεξαμενή του εργατικού δυναμικού και να μην έχουν το κράτος και η εργοδοσία να καταβάλλουν συντάξεις.

Παράλληλα, το Συμβούλιο «ενθαρρύνει τα κράτη - μέλη να διευκολύνουν την παροχή υπηρεσιών ποιοτικής περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένης και της κατ' οίκον φροντίδας για τα ηλικιωμένα άτομα, προκειμένου να υποστηρίξουν τις οικογένειες που φροντίζουν ηλικιωμένα άτομα», με στόχο να αποδεσμεύσουν τη γυναίκα από οποιαδήποτε υποχρέωση που την αποσπά από την παραγωγή. Την ίδια στόχευση έχει και η σύσταση προς τα κράτη - μέλη «να συνεχίσουν να υποστηρίζουν την ενεργό συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των οργανώσεων των γυναικών και άλλων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, και των κοινωνικών εταίρων, στην προσπάθεια να προωθηθεί και να ενισχυθεί η ασφάλεια, η υγεία και η πλήρης συμμετοχή των γυναικών και των ηλικιωμένων σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής ζωής».

Συστήνει, ακόμα, στα κράτη - μέλη «να ενσωματώνουν το ζήτημα της γήρανσης σε όλες τις σχετικές πολιτικές, με σκοπό την αντιμετώπιση της δημογραφικής πρόκλησης, και με αυτόν τον τρόπο να δημιουργούν τους όρους για την ενεργό ζωή και την αξιοπρεπή γήρανση των γυναικών και των ανδρών». Σημείο που προαναγγέλλει νέα επίθεση στα ασφαλιστικά δικαιώματα - αύξηση των ορίων ηλικίας -, στο όνομα της δημογραφικής γήρανσης.

Οι υπουργοί τονίζουν, επίσης, «την επείγουσα ανάγκη να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα από τα κράτη - μέλη για να προαχθεί η αρχή της ίσης αμοιβής για ίση εργασία ανάμεσα στις γυναίκες και τους άνδρες». Θυμίζουμε ότι το πρόσχημα της ίσης αμοιβής χρησιμοποιήθηκε για την εξίσωση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών στο δημόσιο, με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, και για το χαρακτηρισμό της δημόσιας Κοινωνικής Ασφάλισης ως «επαγγελματικής ασφάλισης», γεγονός που ανοίγει τον «ασκό του Αιόλου» για τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα εκατοντάδων χιλιάδων δημόσιων υπαλλήλων.

Καλεί ακόμα τα κράτη - μέλη, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, «να προωθήσουν τις πολιτικές για την ενεργό γήρανση των παλιότερων εργαζόμενων (...) να ενθαρρύνουν και να υποστηρίξουν τους εργοδότες στις προσπάθειές τους να προσλάβουν και να διατηρήσουν τους παλαιότερους εργαζομένους στην απασχόληση (...) να πάρουν υπόψη τους τους μεγαλύτερους κινδύνους φτώχειας που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες, ιδιαίτερα οι μεγαλύτερες σε ηλικία, ειδικά κατά τον ανασχηματισμό των συνταξιοδοτικών συστημάτων τους. Τα κράτη - μέλη ενθαρρύνονται να εξασφαλίσουν ότι τα συνταξιοδοτικά συστήματα λαμβάνουν υπόψη την κατάσταση των γυναικών και των ανδρών που διακόπτουν τις εργασίες τους λόγω των υποχρεώσεων σχετικών με τη φροντίδα (τρίτων), δημιουργώντας παγίδες εξάρτησης».

Η κατεύθυνση είναι ξεκάθαρη: Πάρτε μέτρα ώστε να δουλεύουν άνδρες και γυναίκες μέχρι τα βαθιά γεράματα. Κλείστε κάθε τρύπα στα συστήματα Κοινωνικής Ασφάλισης που επιτρέπουν ακόμα στις γυναίκες και σε κάποιες κατηγορίες εργαζόμενων ανδρών να παίρνουν σύνταξη πριν τη συμπλήρωση των ανώτατων τυπικών ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.