«Εκρηξη στον Τουρισμό (...) Πεντάστερη η Αθήνα (...) κέρδισε τρία βραβεία που χαρακτηρίζονται τα Οσκαρ του Τουρισμού. (...) "Σπάει" τα κοντέρ ο Τουρισμός στην Ελλάδα το 2018». Τα παραπάνω αποτελούν ορισμένους από τους τίτλους που συνοδεύουν τα μεγάλα αφιερώματα στον ελληνικό και διεθνή αστικό Τύπο για τα «επιτεύγματα» του τουριστικού κλάδου στην Ελλάδα.

Βέβαια, αυτά τα «επιτεύγματα» που διαφημίζονται δεόντως από την ελληνική κυβέρνηση και ελληνικούς και διεθνείς οργανισμούς, δεν είναι ικανά να κρύψουν με ποιον τρόπο έγιναν. Γιατί, την ίδια στιγμή που τα Οσκαρ Τουρισμού πέφτουν «βροχή», την ίδια ώρα που εκτιμάται ότι φέτος θα έρθουν επιπλέον 5 εκατομμύρια τουρίστες, ενώ το 2020 θα φτάσουν τα 12 εκατομμύρια, χιλιάδες εργαζόμενοι στον κλάδο του Τουρισμού πληρώνονται με 200 και 300 ευρώ, δουλεύοντας 12ωρα και 14ωρα με εργασιακές σχέσεις - λάστιχο. Μεγάλος αριθμός εργατικών - λαϊκών νοικοκυριών δεν μπορούν να πάνε διακοπές ούτε για μερικές μέρες ή άλλοι περιορίζουν τις διακοπές τους στο ελάχιστο.

Ας δούμε όμως λίγο πιο συγκεκριμένα πώς κερδίζονται τα Οσκαρ για τους μεγαλοεπιχειρηματίες του Τουρισμού...

Το υπουργείο Τουρισμού, σε αυτά τα πολυσέλιδα αφιερώματα στον αστικό Τύπο που αναφέραμε παραπάνω, επαίρεται για τις επενδύσεις σε μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες σε όλη τη χώρα, που έχουν δώσει ώθηση στον Τουρισμό. Αλλωστε, ο κλάδος του Τουρισμού αναδεικνύεται ως ένας από τους βασικούς πυλώνες της «δίκαιης ανάπτυξης» και της πολυδιαφημιζόμενης ανάκαμψης. Στις περισσότερες από αυτές τις ξενοδοχειακές μονάδες οι συνθήκες εργασίας είναι κυριολεκτικά δραματικές. Στον Τουρισμό η υπάρχουσα κλαδική ΣΣΕ εφαρμόζεται μόνο σε 200 από τα περίπου 10.000 ξενοδοχεία, ενώ η μεγαλοεργοδοσία του κλάδου έχει στη διάθεσή της 14 διαφορετικές μορφές «ευέλικτης» και ελαστικής απασχόλησης για την εκμετάλλευση των εργαζομένων! Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα στην Κέρκυρα, σε μία πολυτελή ξενοδοχειακή μονάδα που ξεκίνησε να λειτουργεί στις αρχές του φετινού Μάη, έχοντας διαφημιστεί ως μια επένδυση που στηρίζει «την κοινωνική συνοχή και απασχόληση». Να λοιπόν πώς εξασφαλίζουν τεράστια κέρδη οι μεγαλοξενοδόχοι που διαφημίζουν ότι επεκτείνουν τις υπάρχουσες μονάδες ή φτιάχνουν καινούργιες, πατώντας πάνω στη φτηνή εργατική δύναμη, στην ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων του κλάδου...

Από την άλλη, όμως, για μεγάλο μέρος των λαϊκών νοικοκυριών οι διακοπές είναι άπιαστο όνειρο, χιλιάδες δεν πάνε, άλλοι πολλοί περισσότεροι αρκούνται σε πολύ λίγες μέρες. Απολαμβάνοντας τα οφέλη της «δίκαιης ανάπτυξης» σε άλλους κλάδους της οικονομίας, υποχρεώνονται να ζουν με εισοδήματα που κάνουν το δικαίωμα στις διακοπές πολυτέλεια. Ο οικογενειακός προϋπολογισμός για διακοπές πρέπει να συνυπολογίσει τα μεγάλα έξοδα σε ναύλα, αεροπορικά εισιτήρια και διόδια, που κάνουν απαγορευτική την πρόσβαση σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας. Κι όμως, την ίδια στιγμή οι όποιες κρατικές παροχές έχουν συρρικνωθεί δραματικά. Πολυδιαφήμισε η κυβέρνηση το πρόγραμμα του Κοινωνικού Τουρισμού και την επανενεργοποίησή του μέσω του ΟΑΕΔ. Ομως εμφανίζεται το εξής οξύμωρο σχήμα: Ενώ το εργατικό - λαϊκό εισόδημα έχει συρρικνωθεί δραματικά από το 2011 μέχρι σήμερα, άρα αντικειμενικά διευρύνεται το ποσοστό των εργαζομένων που έχουν ανάγκη τέτοιου είδους παροχές, μαζί μειώνεται δραματικά ο προϋπολογισμός του κράτους για τον Κοινωνικό Τουρισμό (από 62,7 εκατ ευρώ το 2011, στα 10 εκατ. ευρώ το 2018), έχουν μειωθεί οι δικαιούχοι αντί να αυξάνονται με βάση τα κριτήρια και τις μοριοδοτήσεις (από 570.000 το 2011 σε 140.000 το 2018), μειώνεται ο χρόνος από 7 μέρες σε 5. Από αυτήν την πλευρά, καταλαβαίνουμε ότι και οι κυβερνητικές διακηρύξεις για διόρθωση των αδικιών δεν αφορούν την πραγματική κάλυψη των λαϊκών αναγκών.

Ο τουρισμός και οι διακοπές στο πλαίσιο του καπιταλισμού είναι πολυτελές εμπόρευμα, που «παράγεται» σε συνθήκες έντασης της εκμετάλλευσης, και όχι κοινωνικό δικαίωμα. Απέναντι σε αυτήν την κατάσταση οι εργαζόμενοι, το εργατικό - λαϊκό κίνημα πρέπει να παλέψει, να διεκδικήσει μέτρα υποστήριξης των εργαζομένων που δουλεύουν στον κλάδο, αλλά και μέτρα για το δικαίωμα όλων των εργαζομένων στις διακοπές. Ταυτόχρονα, πρέπει να συνειδητοποιείται η ανάγκη πάλης για μια ανάπτυξη που θα βάζει στο επίκεντρο τις εργατικές - λαϊκές ανάγκες και σε αυτές συγκαταλέγεται και το δικαίωμα σε φτηνές και ποιοτικές διακοπές.