Copyright 2018 The Associated

Σι, Γιούνκερ και Τουσκ συναντιούνται στο περιθώριο της Συνόδου

Σε αυτές τις διεργασίες, κρίσιμος είναι ο ρόλος που διαδραματίζει η Κίνα ως δεύτερη οικονομική δύναμη στον κόσμο και η επιδίωξή της να προωθήσει τα στρατηγικά της σχέδια σε Ασία, Μ. Ανατολή, Ευρώπη, Αφρική και Λ. Αμερική. Το γεγονός αυτό αναδείχτηκε με χαρακτηριστικό τρόπο και στην 20ή Σύνοδο Κορυφής Ευρωπαϊκής Ενωσης - Κίνας, που έγινε στο Πεκίνο στις 16 Ιούλη. Την ίδια μέρα, δηλαδή, που στην ακριβώς αντίθετη άκρη της ευρασιατικής περιφέρειας, στο Ελσίνκι, συναντιούνταν οι Πρόεδροι ΗΠΑ και Ρωσίας (βλέπε αναλυτικά διπλανή σελίδα).

Η 20ή Σύνοδος ολοκληρώθηκε με την έκδοση Κοινού Ανακοινωθέντος, όπου ξεκαθαρίζεται η κοινή πρόθεση για περαιτέρω ενίσχυση της Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης μεταξύ ΕΕ και Κίνας. Σε αυτήν την πορεία ενίσχυσης δεν ξεχωρίζει μόνο το ενδιαφέρον για αύξηση των εκατέρωθεν επενδύσεων στις δύο μεγάλες αγορές, αλλά και η συμφωνία στενότερης συνεργασίας σε πεδία, όπως η εξωτερική πολιτική, η ασφάλεια κ.τ.λ. Στις δηλώσεις των αξιωματούχων και τα επίσημα κείμενα ξεχώρισαν απανωτές υπομνήσεις για την ανάγκη «αντιμετώπισης του προστατευτισμού» και «υπεράσπισης του πολυπολισμού», ευθείες βολές κατά των ΗΠΑ και επιλογών τους, με φόντο τους αμερικανικούς δασμούς σε μια σειρά από εισαγόμενα προϊόντα, αλλά όχι μόνο. Αλλωστε, η οικονομική πολιτική δεν είναι παρά μία μόνο πλευρά της συνολικότερης στρατηγικής για την υπεράσπιση των μονοπωλίων που καθεμία πλευρά εκπροσωπεί.

Περιγράφοντας πολύ απλά πώς ΕΕ και Κίνα αντικειμενικά συναντιούνται σε αρκετά πεδία, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ είπε μετά τη Σύνοδο: «Πάντα πίστευα σθεναρά στις προοπτικές της εταιρικής σχέσης ΕΕ - Κίνας. Και στο σημερινό κόσμο αυτή η εταιρική σχέση είναι περισσότερο σημαντική από ποτέ άλλοτε πριν... Η συνεργασία μας απλά βγάζει νόημα. Μαζί αντιστοιχούμε γύρω στο 1/3 της παγκόσμιας οικονομίας...».

Βέβαια, το «νόημα που βγάζει» η ενίσχυση της ευρω-κινεζικής συνεργασίας δεν αφορά μόνο τα μεγάλα περιθώρια για μπίζνες. Το «νόημα» αυτό συνδέεται και με την ανάγκη υπεράσπισης προτεραιοτήτων που κάθε πλευρά θέτει, αλλά δοκιμάζονται από διαφωνίες που μεγαλώνουν, για παράδειγμα εντός του ευρωατλαντικού στρατοπέδου. ΕΕ και Κίνα «συναντήθηκαν» π.χ. τον περασμένο Μάη, όταν ανακοίνωσαν ότι θα παραμείνουν στη Διεθνή Συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, παρά την αποχώρηση των ΗΠΑ. Αντίστοιχα «συναντήθηκαν», όταν συμφώνησαν ότι θα υλοποιήσουν τη Συμφωνία για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών, του 2015, από όπου επίσης αποχώρησαν οι ΗΠΑ. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο είναι που διερευνώνται περιθώρια συντονισμών και σε πλευρές του «εμπορικού πολέμου»...

Στην Κοινή Δήλωση της 20ής Συνόδου τονίζεται ότι «οι δύο πλευρές συμφώνησαν (σ.σ. κατά τις εργασίες της Συνόδου) ότι ο διάλογος και η συνεργασία σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και θέματα ασφάλειας για την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων αποτελούν σημαντικό πυλώνα για την Περιεκτική Στρατηγική Εταιρική Σχέση ΕΕ - Κίνας...».

ΕΕ και Κίνα συμφώνησαν να ενισχύσουν τις μεταξύ τους διαβουλεύσεις για την κατάσταση σε Αφρική, Μέση Ανατολή, Ασία, Κεντρική Ασία και Λατινική Αμερική, εστιάζοντας και σε «τομείς όπως οι αποστολές συνοδείας για την αντιμετώπιση της πειρατείας και για τη διεθνή διατήρηση της ειρήνης...».

Ο Πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ, κατά τη συνάντησή του με Γιούνκερ και Τουσκ, επέλεξε να υπογραμμίσει χαρακτηριστικά: «Κίνα και ΕΕ αποτελούν και οι δύο οικοδόμους της παγκόσμιας ειρήνης, συμβαλλόμενα μέρη στη διεθνή ανάπτυξη και υπερασπιστές της διεθνούς τάξης...».

Ο Σι επισήμανε ότι η κινεζική πλευρά πάντα θα θεωρεί την ΕΕ «σημαντική δύναμη για τη σταθερότητα και την ανάπτυξη της διεθνούς δομής...». Επίσης, πρόσθεσε πως «οι δύο πλευρές θα έπρεπε να καταβάλλουν κοινές προσπάθειες για την προώθηση της πολιτικής επίλυσης στα καυτά διεθνή και περιφερειακά προβλήματα...».

Να σημειωθεί ότι στην έκθεση για τις διμερείς σχέσεις, που διένειμε η ΕΕ στον Τύπο πριν την 20ή Σύνοδο, οι Βρυξέλλες ξεχώριζαν την «εποικοδομητική δέσμευση της Κίνας και την αφοσίωσή της στη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν», που «δίνουν τον τόνο για περαιτέρω ενεργό συνεργασία στη Μέση Ανατολή». Η Κίνα χαρακτηριζόταν «σημαντικός εταίρος για την ΕΕ στην εξεύρεση λύσεων πολλών συγκρούσεων στην περιοχή», συγκεκριμένα σε Συρία, Λιβύη κ.α., αλλά και συνολικά στην «αντιμετώπιση της τρομοκρατίας». Τέλος, ειδική αναφορά γίνεται και στην Αφρική, που «προσφέρει σημαντικές δυνατότητες για τη συνεργασία ΕΕ - Κίνας. Η από κοινού εργασία για τη διευθέτηση κρίσεων, την οικοδόμηση της ειρήνης στην Αφρική και της ασφάλειας (στην ήπειρο) και η ώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και της περιβαλλοντικής προστασίας αποτελούν κρίσιμες προτεραιότητες για την ήπειρο και μπορούν να επιτευχθούν καλύτερα αν ΕΕ και Κίνα συνδυάσουν τις προσπάθειές τους...».

Ασφαλώς, η ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας παραμένει κρίσιμο ζήτημα.

Οι Ευρωπαίοι ζητούν σταθερά την ακόμα πιο «προνομιακή μεταχείρισή» τους κατά το μεγαλύτερο «άνοιγμα» της κινεζικής αγοράς. Η κυριαρχία των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής στην αχανή αυτή ασιατική αγορά (δίπλα ακριβώς σε κρίσιμα σταυροδρόμια όπως ο Ειρηνικός και ο Ινδικός Ωκεανός) μπορεί να προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα σε ευρωπαϊκούς ομίλους που προσπαθούν να μειώσουν τη χασούρα από την κρίση του 2008 και να στυλωθούν ξανά στα πόδια τους, να αναμετρηθούν με μεγαλύτερες αξιώσεις με τους ανταγωνιστές τους.

Σημειωτέον ότι η ΕΕ είναι ο 1ος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Κίνας. Η Κίνα είναι ο 2ος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος για την ΕΕ, αμέσως μετά τις ΗΠΑ.

Σήμερα, το εμπόριο σε αγαθά που γίνεται μεταξύ των δύο πλευρών ξεπερνά καθημερινά το 1,5 δισ. ευρώ.

Το 2017 οι κινεζικές επενδύσεις στην ΕΕ ήταν 5 φορές υψηλότερες από ό,τι οι ευρωπαϊκές επενδύσεις στην Κίνα. Το 2016 οι κινεζικές επενδύσεις στην ΕΕ έφτασαν σε επίπεδα ρεκόρ, συγκεκριμένα στα 40 δισ. ευρώ. Από την άλλη μεριά, οι ευρωπαϊκές επενδύσεις στην Κίνα καταγράφηκαν στα 8 δισ. ευρώ, το χαμηλότερο επίπεδο της δεκαετίας.

Η Κίνα, από την πλευρά της, φαίνεται να ιεραρχεί τη διασφάλιση ενός συνεργάτη με τον οποίο θα «αποκρούσει» πιο αποφασιστικά τις επιλογές της κυβέρνησης Τραμπ. Ο Κινέζος Πρόεδρος όλο νόημα τόνισε ότι «Κίνα και ΕΕ θα έπρεπε να ακολουθήσουν την τάξη του παγκόσμιου πολυπολισμού και της οικονομικής παγκοσμιοποίησης, να αυξήσουν τη στρατηγική επικοινωνία (τους), να ενώσουν τα χέρια (τους) για να διαφυλάξουν τον πολυπολισμό και το βασισμένο σε κανόνες σύστημα ελεύθερου εμπορίου, όπως και την ανοιχτή παγκόσμια οικονομία, να προχωρήσουν μπροστά με τη φιλελευθεροποίηση και τη διευκόλυνση του εμπορίου και των επενδύσεων...».

Θυμίζουμε ότι προ ημερών το αμερικανικό πρακτορείο «Ρόιτερς» αποκάλυπτε «κρούση» των Κινέζων προς τους Ευρωπαίους για να προσφύγουν από κοινού στον ΠΟΕ κατά των αμερικανικών δασμών, χαρακτηρίζοντας «εντυπωσιακή» μόνο και μόνο την απόπειρα των Κινέζων...