Τουσκ, Αμπε, Γιούνκερ λίγο πριν τις υπογραφές

«Θέτουμε σε εφαρμογή τη μεγαλύτερη διμερή εμπορική συμφωνία που έχουμε υπογράψει ποτέ. Αυτή είναι μία ενέργεια μεγάλης στρατηγικής σημασίας για τη διεθνή τάξη πραγμάτων που είναι βασισμένη σε κανόνες, σε μια περίοδο που μερικούς από αυτούς (τους κανόνες) βρίσκονται υπό αμφισβήτηση. Στέλνουμε σαφές μήνυμα ότι στεκόμαστε από κοινού ενάντια στον προστατευτισμό». Αυτά σημείωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, χτες από το Τόκιο, όπου υπογράφτηκε η Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου ΕΕ - Ιαπωνίας (JEFTA -Japan EU Free Trade Agreement), μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις που είχαν ξεκινήσει το 2013.

Εκτός από τη JEFTA, οι δυο πλευρές υπέγραψαν και Συμφωνία για τη Στρατηγική Εταιρική Σχέση ΕΕ - Ιαπωνίας, σηματοδοτώντας και έτσι την αναβάθμιση της διμερούς συνεργασίας που - σύμφωνα με τα επίσημα ανακοινωθέντα - θα αφορά την ώθηση των σχέσεων και σε Ασφάλεια και Αμυνα, Ενέργεια και Κλίμα.

Ενδεικτικό των μεγεθών που αποκτά η συνεργασία των δύο πλευρών - άρα και των επιπτώσεών της - είναι ότι η JEFTA αφορά τη συγκρότηση μιας εμπορικής ζώνης 600 εκατομμυρίων ατόμων, που αντιστοιχεί στο 30% του παγκόσμιου ΑΕΠ.

Οπως επισήμανε και ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Σίνζο Αμπε, η υπογραφή των διμερών συμφωνιών «επιδεικνύει μια ακλόνητη πολιτική αποφασιστικότητα Ιαπωνίας και ΕΕ να ηγηθούν του κόσμου ως σημαιοφόροι του ελεύθερου εμπορίου εν μέσω αυξανόμενου προστατευτισμού».

Οταν η JEFTA τεθεί σε εφαρμογή (μετά από την επικύρωσή της σε Ευρωκοινοβούλιο και ιαπωνική Δίαιτα), θα καταργηθούν σχεδόν το 99% των δασμών που σήμερα ισχύουν για τα ιαπωνικά αγαθά που εξάγονται στην ΕΕ, αλλά και το 94% των δασμών που αφορούν εξαγόμενα ευρωπαϊκά προϊόντα στην Ιαπωνία.

Στους ιδιαίτερα ωφελημένους της διμερούς συνεργασίας περιλαμβάνονται οι ιαπωνικές αυτοκινητοβιομηχανίες, ενώ μεταξύ άλλων οι Ευρωπαίοι εστιάζουν στο «άνοιγμα» της ιαπωνικής αγοράς για τις εξαγωγές βασικών γεωργικών προϊόντων της ΕΕ.

Μεταξύ άλλων, με τη συμφωνία «ανοίγουν» οι αγορές υπηρεσιών και ιδίως στον χρηματοπιστωτικό τομέα, το ηλεκτρονικό εμπόριο, τις τηλεπικοινωνίες και τις μεταφορές. Μάλιστα, σύμφωνα και με το ΑΠΕ, εξασφαλίζεται η πρόσβαση ευρωπαϊκών εταιρειών σε μεγάλες αγορές δημόσιων συμβάσεων σε 48 σημαντικά ιαπωνικά αστικά κέντρα.

Πέρα όμως από τη δραστική αναβάθμιση των διμερών μπίζνες, το δικό του βάρος έχει και ο σχεδιασμός για διεύρυνση της «στρατηγικής συνεργασίας» των δύο πλευρών. Οπως αναφέρει το Κοινό Ανακοινωθέν, «η συμφωνία στρατηγικής συνεργασίας θα εμπλουτίσει την πολιτική διάσταση των σχέσεών μας και θα επιτρέψει τη βαθύτερη συνεργασία σε ένα μεγάλο εύρος τομέων, ειδικά όσον αφορά την ειρήνη και την ασφάλεια, τη μετανάστευση (αλλά και) τον αγώνα κατά της τρομοκρατίας, την Ενέργεια, την κλιματική αλλαγή, την εκπαίδευση, την έρευνα και την καινοτομία, την ανάπτυξη».

Η σύσφιξη της διμερούς συνεργασίας στους παραπάνω τομείς είναι ενδεικτική της «κινητικότητας» που μεγαλώνει στη διεθνή σκακιέρα, όπου πολλές συμμαχίες επαναξιολογούνται. Αυτό βεβαιώνουν μόνο τον τελευταίο καιρό κρίσιμες Σύνοδοι, όπως αυτή του ΝΑΤΟ, η προχτεσινή ΕΕ - Κίνας, έτσι και η χτεσινή ΕΕ - Ιαπωνίας, φωτίζοντας πώς επανακαθορίζονται οι σχέσεις διαφόρων συμμάχων των ΗΠΑ με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, υπό το βάρος και της νέας απαιτητικότητας με την οποία η κυβέρνηση Τραμπ προσδοκά από τους εταίρους της ανταλλάγματα ικανά να ικανοποιήσουν τις σημερινές (γεωπολιτικές) προτεραιότητες των αμερικανικών μονοπωλίων.