«Ο ρυθμός της παγκόσμιας οικονομικής επέκτασης προβλέπεται να παραμείνει κάτω από τα προ της κρίσης επίπεδα», εκτιμά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και, όπως επισημαίνει στο τελευταίο «οικονομικό δελτίο» της (Μάρτης 2018), «η αβεβαιότητα γύρω από τους πιο μακροπρόθεσμους παράγοντες είναι σαφώς υψηλή», με ειδική αναφορά στις μακροπρόθεσμες εξελίξεις γύρω από τις ροές του παγκόσμιου εμπορίου, ενός ζητήματος που αποτελεί πεδίο ενδοκαπιταλιστικών ανταγωνισμών και διαιρέσεων.

Την ίδια ώρα, εκθέσεις και «απόψεις» των ιμπεριαλιστικών οργανισμών εστιάζουν στο ζήτημα της διαμόρφωσης νέων μηχανισμών και χρηματοδοτικών εργαλείων, «για τους δύσκολους καιρούς» στην Ευρωζώνη, όπως ζητά η πλευρά του ΔΝΤ. Μάλιστα, σε γενικές γραμμές, η έκθεση του ΔΝΤ εστιάζει στην «προικοδότηση» του ταμείου διασώσεων της Ευρωζώνης με τη συμβολή των κρατών - μελών, ανάλογα και με το ύψος του ΑΕΠ που εμφανίζει το καθένα από αυτά. Η πρόταση του ΔΝΤ, εφόσον «περπατούσε» στην πράξη, θα αποτελούσε πεδίο ανταγωνισμών και στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, ενώ βέβαια τα αστικά επιτελεία στη Γερμανία ήδη έσπευσαν να την απορρίψουν.

Καθόλου τυχαία, η πλευρά της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, μια μέρα μετά το ΔΝΤ, έσπευσε να «βγάλει από το συρτάρι» και να δημοσιοποιήσει έκθεση μελετητών της υπό το χαρακτηριστικό τίτλο «Κεντρικό σταθεροποιητικό ταμείο με ελάχιστο ηθικό κίνδυνο για την Οικονομική και Νομισματική Ενωση που βασίζεται στο παγκόσμιο εμπόριο», ως απάντηση, προφανώς, στην πρόταση του ΔΝΤ αναφορικά με το «σταθεροποιητικό ταμείο της Ευρωζώνης για τους δύσκολους καιρούς».

Σε κάθε περίπτωση, τόσο οι «θεσμοί» της Ευρωζώνης όσο και το ΔΝΤ σταθερά δουλεύουν πάνω στη διαμόρφωση μηχανισμών οικονομικών διασώσεων με φόντο τους «κινδύνους» για την εκδήλωση νέου κύκλου καπιταλιστικής κρίσης. Και στο πεδίο αυτό βέβαια εκδηλώνονται οι ενδοκαπιταλιστικοί ανταγωνισμοί αναφορικά με τον μεταξύ τους επιμερισμό της χασούρας, της καταστροφής κεφαλαίων που αδυνατούν να βρουν κερδοφόρες διεξόδους σε κλάδους της οικονομίας και της παραγωγής.

Σε ό,τι αφορά το ΔΝΤ, με αφορμή τη συζήτηση και τις διεργασίες γύρω από την «εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης», προχώρησε αυτήν τη βδομάδα σε προτάσεις αναφορικά με το νευραλγικό ζήτημα του τρόπου χρηματοδότησης για το υπό διαμόρφωση ταμείο κρατικών και τραπεζικών διασώσεων στην ΕΕ. Ουσιαστικά πρόκειται για το λεγόμενο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο (αλλά με διαφορετικό τρόπο χρηματοδότησης), που θα προέλθει από την αναβάθμιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), που με τη σειρά του θα αναλάβει ειδικό ρόλο στην επόπτευση της αντιλαϊκής πολιτικής.

Σε αυτό το πλαίσιο, η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κρ. Λαγκάρντ, πρότεινε τη χρηματοδότηση του ταμείου με καταβολή ετήσιων συνδρομών από τα κράτη της Ευρωζώνης, «ώστε να δημιουργηθούν αποθέματα σε καλούς καιρούς και να μπορεί να δοθεί στήριξη σε συγκεκριμένες χώρες σε δύσκολους καιρούς». Σε «ακραίες περιπτώσεις», τα κράτη - μέλη θα μπορούσαν να δανειστούν από το ταμείο και να αποπληρώσουν τα δάνεια με μελλοντικές συνεισφορές, ενώ και οι αποδιδόμενες ενισχύσεις θα συνδέονται με την τήρηση των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ.

Το «ζουμί» της πρότασης του ΔΝΤ βρίσκεται στο ύψος των ετήσιων συνδρομών από τα κράτη - μέλη, που θα προσδιορίζονται και με βάση κριτήρια κινδύνου για μελλοντικές κρίσεις, όπως από το ύψος του κρατικού χρέους, την εξέλιξη του ΑΕΠ, τα ποσοστά της επίσημης ανεργίας κ.ά. Σε περίπτωση χρηματοδότησής τους από τον μηχανισμό, τα κράτη - μέλη θα τον εξοφλούν μόλις ανακάμψουν, καταβάλλοντας αυξημένες εισφορές.

Για το ελληνικό κράτος, η ετήσια συνδρομή εκτιμάται στο 1% του ΑΕΠ, κατά πολύ μεγαλύτερο από άλλα κράτη - μέλη (ως ποσοστό), αλλά με δυνατότητες μεγάλων ενισχύσεων σε περιόδους ξεσπάσματος καπιταλιστικών κρίσεων.

Σε κάθε περίπτωση, η νέα πρόταση του ΔΝΤ φαίνεται να συνδέεται και με τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς που εκδηλώνονται με την Ευρωζώνη.

Σε αυτό το φόντο, με βάση τις ποσοστώσεις που προτείνονται από το ΔΝΤ, οι ετήσιες «συνδρομές» του γερμανικού κράτους διαμορφώνονται σε περισσότερα από 11 δισ. ευρώ και, όπως τόνισε ο επικεφαλής του ινστιτούτου οικονομικών ερευνών (DIW) της Γερμανίας, «δεν πρόκειται κάποια συγκεκριμένα κράτη μονίμως να πληρώνουν και να χρηματοδοτούν άλλα»...

Την ίδια ώρα, η μελέτη που δημοσιοποίησε η ΕΚΤ, προτείνει ένα νέο «ταμείο σταθεροποίησης βασιζόμενο στις εξαγωγές» για την Ευρωζώνη που θα προβλέπει διακρατικές μεταβιβάσεις κεφαλαίων. Σε αυτό το πλαίσιο, σε περίπτωση που το παγκόσμιο εμπόριο για έναν συγκεκριμένο κλάδο μειωθεί, όπως θα καταγραφεί στις συνολικές εξαγωγές της Ευρωζώνης στο συγκεκριμένο κλάδο, τότε τα κράτη - μέλη που έχουν μεγαλύτερη ένταση στον τομέα αυτό, θα έχουν χρηματοδοτική στήριξη από κράτη με σχετικά χαμηλότερη παρουσία στον ίδιο κλάδο.

Η μελέτη που δημοσιοποίησε η ΕΚΤ αναφέρει ότι το «σταθεροποιητικό ταμείο» μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στην «περίπτωση ασύμμετρων σοκ», δηλαδή στην περίπτωση που η χασούρα θα έχει διαφορετικό αντίκτυπο στη μια ή στην άλλη καπιταλιστική οικονομία, με γνώμονα βέβαια τη στήριξη των επιχειρηματικών ομίλων εξαγωγικού προσανατολισμού, στο βαθμό που θα υποστούν απώλειες από τη μείωση του παγκόσμιου εμπορίου και των εξαγωγών τους.

Σύμφωνα με την ίδια πρόταση, οι διακρατικές μεταφορές κεφαλαίων σχετίζονται με εξωγενείς εξελίξεις στο παγκόσμιο εμπόριο, επομένως, όπως λένε, το σχέδιο είναι σχετικά απαλλαγμένο από τον «ηθικό κίνδυνο», λέγοντας ουσιαστικά ότι δεν θα είναι στο χέρι των κυβερνήσεων να αποφασίζουν για το ύψος των ενισχύσεων. Ταυτόχρονα, όπως χαρακτηριστικά τονίζεται, το εν λόγω σχέδιο δεν εξασθενίζει τα κίνητρα των κυβερνήσεων αναφορικά με την εφαρμογή «ενάρετης» δημοσιονομικής πολιτικής και προώθησης των «διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων».

Σε κάθε περίπτωση, οι ιμπεριαλιστικοί «θεσμοί», εν μέσω των ανταγωνισμών τους, προετοιμάζονται για τον επόμενο κύκλο της καπιταλιστικής κρίσης, σε μια εξέλιξη που έρχεται να επιταχύνει τα αντιλαϊκά αντανακλαστικά και τις αναδιαρθρώσεις που στοχεύουν στην τόνωση της ανταγωνιστικότητας των μονοπωλίων. Την προοπτική αυτή έρχεται να στηρίξει και το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την «εμβάθυνση της ΟΝΕ», που προβλέπει, μεταξύ άλλων, την «παροχή στήριξης στα κράτη - μέλη για την υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων».