Εκεί που φαίνεται να κλείνουν μέτωπα σε Συρία και Ιράκ (π.χ. μετά τις πρόσφατες «εκκαθαριστικές» επιχειρήσεις κατά του «Ισλαμικού Κράτους», αφενός από το συριακό στρατό στη μεθόριο Συρίας - Λιβάνου αφετέρου από τον ιρακινό στο Ταλ Αφάρ του Βορείου Ιράκ), εκεί δημιουργούνται «νέα», με ανοικτό τον κίνδυνο ευρύτερων περιφερειακών συγκρούσεων. Αφορμή φαίνεται πως δίνει η πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επαρχίας του πετρελαιοπαραγωγού Κιρκούκ στο Βόρειο Ιράκ να συμμετάσχει (παρά τις αντιδράσεις Τουρκμένων και Αράβων) στο δημοψήφισμα της 25ης Σεπτέμβρη που έχουν εξαγγείλει οι αρχές του αυτόνομου Κουρδιστάν με απώτερο στόχο την ανεξαρτησία.

Η απόφαση προκάλεσε έντονες διαμαρτυρίες σε Ιράκ, Ιράν και Τουρκία, που την κατήγγειλαν ως «αντισυνταγματική». Εκκωφαντική, επί του παρόντος, υπήρξε η «σιγή» από ΗΠΑ και ΕΕ.

Ο εκπρόσωπος του πρωθυπουργού στο Ιράκ τη χαρακτήρισε αντισυνταγματική, προσθέτοντας ότι «επαρχίες που δεν αποτελούν τμήμα του αυτόνομου Κουρδιστάν δεν μπορούν να επιβάλουν αποφάσεις χωρίς την έγκριση της ιρακινής κυβέρνησης».

Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών τη χαρακτήρισε «απαράδεκτη και αντισυνταγματική», υποστηρίζοντας ότι «η επίμονη επιδίωξη αυτής της επικίνδυνης κίνησης δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα του αυτόνομου Κουρδιστάν ή του Ιράκ και δεν θα γίνει αποδεκτή από τη διεθνή κοινότητα, ούτε θα συμβάλει στην ειρήνη και τη σταθερότητα της περιοχής σε αυτήν την περίοδο κρίσιμων εξελίξεων».

Σε λίγο πιο υψηλούς τόνους κινήθηκε η αντίδραση του Ιράν, που τη χαρακτήρισε «εσφαλμένη, προκλητική και απαράδεκτη», εκτιμώντας ότι η εξέλιξη θα προκαλέσει «κρίσεις στην περιοχή και στα σύνορα του Ιράκ που δεν θα γίνουν ανεκτές».

Σε κάθε περίπτωση, μοιάζει προσχηματική η προβληματική περί του εάν «νομιμοποιείται» ή όχι το Κιρκούκ να συμμετάσχει στο δημοψήφισμα. Ο καβγάς για το «πάπλωμα» γίνεται, μεταξύ άλλων, για τα πετρέλαια και τους αγωγούς.

Το Κιρκούκ διαθέτει πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου και διεκδικείται (εξαιτίας αυτού του πλούτου) σε βάθος χρόνου από τους Κούρδους, τους Αραβες και τους Τούρκους. Μετά από μία περίπου τριετή διακοπή (λόγω κατάληψης της περιοχής από τζιχαντιστές), η παραγωγή πετρελαίου ξανάρχισε πριν περίπου ένα χρόνο. Σήμερα παράγονται καθημερινά πάνω από 250.000 βαρέλια υπό την «αιγίδα» της ιρακινής κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας NOC. Τα πετρέλαια του Κιρκούκ μεταφέρονται μέσω του αγωγού Κιρκούκ - Τσεϊχάν στο ομώνυμο τουρκικό λιμάνι στην Ανατολική Μεσόγειο. Τα έσοδα μοιράζονται από κοινού, 50% - 50%, η κυβέρνηση του αυτόνομου Κουρδιστάν και η κεντρική ιρακινή κυβέρνηση στη Βαγδάτη (στο πλαίσιο συμφωνίας που έκλεισαν τον Αύγουστο του 2016).

Ωστόσο, παράλληλα με τη λειτουργία του αγωγού Κιρκούκ - Τσεϊχάν που τέθηκε σε λειτουργία (μετά από πολλά προβλήματα και σαμποτάζ επί χρόνια...) το 2013, η ιρακινή κυβέρνηση καταστρώνει σχέδια για τη δημιουργία εναλλακτικού (και ανταγωνιστικού για τα τουρκικά και κουρδικά συμφέροντα...) αγωγού, που θα μεταφέρει τα πετρέλαια του Κιρκούκ προς διυλιστήρια και λιμάνι του Ιράν, όπως τουλάχιστον επιβεβαιώθηκε στις αρχές Αυγούστου στη διάρκεια συνάντησης των υπουργών Ενέργειας Ιράκ και Ιράν. Η Βαγδάτη προωθεί αυτό το σχέδιο προκειμένου να εξασφαλίσει τα συμφέροντά της στη (διόλου απίθανη) περίπτωση που ανεξαρτητοποιηθεί το ιρακινό Κουρδιστάν. Είτε αυτό συμβεί με αφορμή το δημοψήφισμα της 25ης Σεπτέμβρη, είτε αργότερα...

Οι Κούρδοι, από την άλλη, που διαθέτουν επιβεβαιωμένα κοιτάσματα άνω των 45 δισεκατομμυρίων βαρελιών, δεν χρειάζονται τόσο τα πετρέλαια του Κιρκούκ όσο τον αγωγό και τα διυλιστήριά του. Ας μην ξεχνάμε ότι στο ιρακινό Κουρδιστάν παράγονται ήδη 600.000 βαρέλια πετρελαίου ημερησίως και ότι εάν ήταν ανεξάρτητη χώρα θα μπορούσε με ευκολία να ενταχθεί στον ΟΠΕΚ. Ο Τόνι Χεϊγουόρντ, πρώην διευθύνων σύμβουλος της ΒΡ, σημερινός ιδιοκτήτης της νέας πετρελαϊκής εταιρείας «Genel Energy», είχε χαρακτηρίσει το ιρακινό Κουρδιστάν «ένα από τα τελευταία μεγάλα σύνορα για τις βιομηχανίες πετρελαίου και φυσικού αερίου». Γι' αυτό, ενδεχομένως, και να προοιωνίζεται συνέχιση του άγριου ανταγωνισμού των μονοπωλίων...