Κυριακή 9 Ιούλη 2017
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 25
ΓΥΝΑΙΚΑ
ΗΛΕΚΤΡΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ
Ζωή ταυτισμένη με το ΚΚΕ στον αγώνα για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο

Η σύντομη αλλά ατρόμητη και ασυμβίβαστη ζωή της κομμουνίστριας Ηλέκτρας Αποστόλου είναι πηγή πολύτιμων συμπερασμάτων για τις σύγχρονες συνθήκες της ταξικής πάλης, για την προετοιμασία μιας γυναικείας κομμουνιστικής πρωτοπορίας. Από τα νεανικά της χρόνια ταυτίστηκε ιδεολογικά, πολιτικά, οργανωτικά με την πορεία του ΚΚΕ, είχε πρακτική συμμετοχή σε όλες τις μορφές της ταξικής πάλης. Η ιδεολογική και πολιτική της μόρφωση ενίσχυε την αφοβία, τον ενθουσιασμό, αλλά και την ικανότητα οργάνωσης και καθοδήγησης της ομάδας, μικρής ή μεγάλης, που είχε στην ευθύνη της. Ουσιαστική συμβολή στο ατσάλωμά της σε συνεπή και ικανή κομμουνίστρια είχε η ενεργή δράση της στα εργοστάσια, στους κλάδους.

Αν και προερχόταν από μια εύπορη αστική οικογένεια, κατακτήθηκε από τις επαναστατικές ιδέες μέσα από την ευαισθητοποίησή της από τα βάσανα και τις ταλαιπωρίες της εργατικής τάξης, τις ταξικές αντιθέσεις, αλλά και την επίδραση της αγωνιστικής δράσης του ΚΚΕ και τη φλογερή ακτινοβολία της Οκτωβριανής Επανάστασης.

Τιμώντας την Ηλέκτρα Αποστόλου, παρουσιάζουμε ένα άρθρο της στην ΚΟΜΕΠ, (2/1934), από το αρχειακό υλικό του Κόμματός μας, με τίτλο «Για την κατάχτηση των 10.000 υφαντουργών των Ποδαράδων». Είναι σημαντικό ότι το άρθρο γράφτηκε όταν η Ηλέκτρα βρισκόταν στις Φυλακές Αβέρωφ το Δεκέμβρη του 1934. Συγχρόνως είναι σημαντικό και για τη μεθοδολογία του. Ξεκινώντας από τη σημασία του κλάδου των υφαντουργών για την ελληνική οικονομία εκείνη την περίοδο, ξετυλίγει μεθοδικά και πολύπλευρα όλες τις παραμέτρους, που οφείλει το ΚΚΕ να λάβει υπόψη για να οργανώσει την παρέμβασή του «στους 10.000 υφαντουργούς στους Ποδαράδες».

Οταν μιλούσε για τον εργάτη, την εργάτρια, δεν το έκανε αφ' υψηλού, αλλά με βαθιά γνώση και πείρα, με ικανότητα να αναλύει, να γενικεύει, αλλά και να εξειδικεύει, να οργανώνει, ακόμα και από τις φυλακές.

Δουλειά στις υφαντουργίνες

Από την εκδήλωση που έγινε την Τετάρτη, στο μνημείο της Ηλέκτρας Αποστόλου στο Ηράκλειο Αττικής
Από την εκδήλωση που έγινε την Τετάρτη, στο μνημείο της Ηλέκτρας Αποστόλου στο Ηράκλειο Αττικής
Η υφαντουργία στη δεκαετία του 1930 ήταν ένας από τους σπουδαιότερους κλάδους της βιομηχανίας στη χώρα, με τους περισσότερους συγκεντρωμένους εργάτες, από τους οποίους το 80% ήταν γυναίκες. Το άρθρο έχει στο επίκεντρό του την οργάνωση των εργατών στα υφαντουργεία της περιοχής των Ποδαράδων, της σημερινής Νέας Ιωνίας, που δούλευαν 10.000 εργάτες και το 70% από αυτούς ήταν κυρίως νέες και νέοι.

Ενα από τα ζητήματα που αναδείκνυε ήταν η καθυστέρηση στην ανάπτυξη εργατικών αγώνων, σε σχέση με άλλα τμήματα της εργατικής τάξης. Με μια πρώτη της προσέγγιση, ανέφερε ως αιτία το υψηλό ποσοστό (80%) γυναικείου εργατικού δυναμικού, καθώς οι εργάτριες δεν είχαν «αγωνιστικές και επαναστατικές παραδόσεις». Συνεχίζοντας επικεντρώνει στις αδυναμίες της Κομματικής Οργάνωσης της περιοχής, αναφέροντας ότι δεν έκαναν υπόθεση ολόκληρης της Οργάνωσης των Ποδαράδων την υπόθεση των υφαντουργών, αλλά είχε «φορτωθεί σε 2-3 συντρόφους» και «δεν καταπιάστηκαν στα σοβαρά με την οργάνωση της πάλης για τα ζητήματά τους». Εχει ενδιαφέρον το πώς περιγράφει τις αδυναμίες στο σχεδιασμό αυτής της δουλειάς:

«Θυμάμαι το 1930, που στυλωνόμαστε κάθε τόσο έξω από τα εργοστάσια, κυνηγούσαμε τις εργάτριες και τους μοιράζαμε προκηρύξεις (...) Τη δουλειά αυτή δεν τη συνδέαμε με παράλληλη οργανωτική δουλειά μέσα στα εργοστάσια. Κάναμε για σκοπό μας το μοίρασμα των προκηρύξεων. Αυτές να τις χρησιμοποιούμε σαν βοήθεια στην οργάνωση εργοστασιακών ομάδων κ.λπ. Τ' αποτέλεσμα ήταν να μας βλέπουν οι εργάτριες και να φεύγουνε τρέχοντας. Αργότερα το 1931-'32 δημιουργήθηκε ένα άμαζο σωματείο υφαντουργών (100-150 άτομα) που το διοικούσαν οι αρχείοι (σ.σ. αναφέρεται στους αρχειομαρξιστές). Μέσα σ' αυτό δημιουργήσαμε εμείς την επαναστατική μας παράταξη και πήραμε τη διοίκηση. (...) Η αδύνατη οργανωτική μας δουλειά είχε σαν αποτέλεσμα να διαλυθεί το σωματείο, μόλις ξέσπασε μια μεγαλύτερη τρομοκρατία μετά την απεργία της Μπρεττάνιας, που χάθηκε κι αυτή από δικές μας αδυναμίες».

Για τη δημιουργία πυρήνων στα εργοστάσια

Η δουλειά μέσα στους υφαντουργούς μπήκε σε σωστή βάση «όταν στο επίκεντρο μπήκε η δημιουργία εργοστασιακών πυρήνων και ομάδων και τέθηκε η ανάγκη σύνδεσης της δουλειάς αυτής με την οργάνωση της πάλης των υφαντουργών και την ανασυγκρότηση του σωματείου».

Μέσα από τη φυλακή, απλά και αποδεικτικά, έδινε οδηγίες για τα άμεσα καθήκοντα και τις προτεραιότητες: «Πρώτα απ' όλα πρέπει να μην ξεχνάμε ότι η μεγάλη πλειοψηφία των υφαντουργών είναι γυναίκες που φοβούνται ακόμη τον κομμουνισμό. (...) Οι ίδιες όμως νοιώθουνε πολύ καλά την ανάγκη να παλέψουν για τα ζητήματά τους. (...) Οι διεκδικήσεις θα πρέπει να διατυπωθούν από το σωματείο απλά, απλά έτσι που να τις καταλαβαίνει και η πιο καθυστερημένη εργάτρια. Αν εμείς δώσουμε στις εργάτριες να καταλάβουν ότι ο εργοδότης τις χτυπάει και τις εκμεταλλεύεται ανεξάρτητα από το αν είναι κομμουνίστριες, βενιζελικές ή τσαλδαρικές, θα τις έχουμε πολύ σύντομα μαζί μας. Η διαφωτιστική δουλειά είναι πολύ εύκολο να γίνει στους Ποδαράδες γιατί εκεί κάθε σπίτι έχει κι έναν υφαντουργό. Φτάνει μονάχα να γίνει δουλειά όλων των συντρόφων. (...) Δεύτερο καθήκον είναι να αποδείξουμε στους εργάτες αυτούς ότι το σωματείο ενδιαφέρεται πραγματικά για τα ζητήματά τους... όσο μικρά κι ασήμαντα κι αν φαίνονται (π.χ. χτύπησε μια εργάτρια, βάλανε ένα πρόστιμο, έσπασε ένα παράθυρο και κρυώνουν, κ.λπ.). Για κάθε τέτοιο ζήτημα πρέπει να εμφανίζεται η επιτροπή στον εργοδότη αμέσως επίσημα σαν σωματείο και ν' ανακοινώνει τα πάντα στους εργάτες με συγκεντρώσεις μπροστά ή μέσα στην αυλή του εργοστασίου και να τους δείχνει το δρόμο της πάλης. Κάθε παραμικρότερη επιτυχία μας πρέπει να την κάνουμε γνωστή και στους εργάτες του άλλου εργοστασίου».

Και συνεχίζει: «Το πιο δύσκολο όμως απ' όλα είναι η σταθεροποίηση των πυρήνων και των σωματειακών ομάδων στα εργοστάσια. Για να μπορέσουμε να το καταφέρουμε αυτό, πρέπει να έχουμε υπ' όψη μας ότι η πλειοψηφία των υφαντουργών είναι γυναίκες, που είναι ποτισμένες μ' ένα σωρό προλήψεις. Δεν πρέπει να έχουμε την απαίτηση οι εργάτριες αυτές να πετάξουν όλες τις προλήψεις τους μόλις γίνουν μέλη του σωματείου ή του πυρήνα μας. Δε μας πειράζει καθόλου αν μια εργάτρια που μας βοηθάει να κάνουμε συσκέψεις και να κινητοποιούμε και άλλες βάζει λίγο κοκκινάδι (...) Μέσα στις σωματειακές ομάδες και τους πυρήνες θα πρέπει να γίνεται διαπαιδαγωγητική δουλειά. Να θέτουμε όλα τα ζητήματα απλά - απλά. Να μην παίρνουμε μηχανικές αποφάσεις, αλλά να εξηγούμε στα καινούργια μέλη πώς μπορούν να εκτελεστούν, ώστε να τις πιστεύουν όταν πηγαίνουν να τις εκτελέσουν. Να τα καθοδηγούμε στενά από κοντά και όχι αφ' υψηλού, βοηθώντας τα μέλη μας να αναπτύξουν δικιά τους πρωτοβουλία. Για την καθοδήγηση των εργοστασιακών πυρήνων πρέπει να διατεθούν οι καλύτεροι σύντροφοι».

Απλά και με σαφήνεια εξηγεί πώς έπρεπε να δουλεύουν οι σωματειακές ομάδες, πώς θα γινόταν κατορθωτή η δημιουργία ενός μαζικού σωματείου, με ανάπτυξη πολύμορφης δραστηριότητας, όπως ομάδες αθλητικές, εργατικής βοήθειας κ.λπ. μέσα στα εργοστάσια: «Αν θέμε το σωματείο να γίνει μια πραγματική μαζική οργάνωση, θα πρέπει να έχει και τη δικιά του ζωή. Η διοίκηση του σωματείου θα πρέπει να αποτελείται από ανθρώπους που θα τους εκλέγουν οι εργάτες και θα τους έχουν εμπιστοσύνη και όχι να διορίζεται από μας», αναφέρει.

Για τη στάση της εργατικής τάξης απέναντι στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο

Με τη βαθιά γνώση της εποχής, των αιτιών των ιμπεριαλιστικών πολέμων, της φτώχειας, της ταξικής εκμετάλλευσης και της προσφυγιάς, η Ηλέκτρα αναδείκνυε τα εξής: «Η δουλειά μέσα στους υφαντουργούς παίρνει σήμερα εξαιρετική σπουδαιότητα και από το γεγονός ότι η υφαντουργική βιομηχανία θα παίζει σπουδαίο ρόλο στην προπαρασκευή του πολέμου. Γι' αυτό επιβάλλεται στην καθημερινή μας προπαγάνδα και οργάνωση της πάλης των υφαντουργών για τα άμεσα ζητήματά τους να συνδέουμε συγκεκριμένα τ' αντιπολεμικά κι αντιφασιστικά συνθήματά μας. Τα συνθήματα αυτά μπορούν να πιάσουν θαυμάσια στις χαροκαμένες απ' τον πόλεμο προσφυγοπούλες, που αποτελούν την πλειοψηφία στα εργοστάσια των Ποδαράδων - φτάνει να τους τα λέμε απλά και να τα συνδέουμε με το ψωμί και το μεροκάματο».

Αυτή ήταν η Ηλέκτρα! Παράδειγμα υποδειγματικής, με υπομονή, ασίγαστης δουλειάς, όπως αυτής στις εργάτριες του εργοστασίου Μποδοσάκη, στο οποίο η ΟΚΝΕ, το 1928, σε ηλικία 16 ετών, την είχε χρεώσει να δημιουργήσει Κομματικές Οργανώσεις.

Τους έλεγε: «Δε θα σας μιλήσω για την πικρή ζωή σας, την ξέρετε καλύτερα από εμένα. Το ζήτημα είναι να δούμε ποιος φταίει για την κατάσταση και τι πρέπει να γίνει για να σωθείτε. Ξέρω προσωπικά τον κ. Μποδοσάκη, τον ιδιοκτήτη του εργοστασίου. Ζει μέσα σε αφάνταστες πολυτέλειες (...) Από πού τα βρήκε τα πλούτη ο Μποδοσάκης; Από τη δική σας δουλειά!». Με τέτοιας κατεύθυνσης δουλειά και πλαίσιο αιτημάτων που ανταποκρινόταν στις ανάγκες των εργατριών, έγινε η πρώτη 24ωρη απεργία, ιδρύθηκε σωματείο, στρατολογήθηκαν 20 νέες υφαντουργίνες στον πυρήνα της κομμουνιστικής νεολαίας, δημιουργήθηκε και κομματικός πυρήνας.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ