Copyright 2017 The Associated

Από την τεταμένη «συζήτηση» στο τουρκικό Κοινοβούλιο

Σε τεταμένη ατμόσφαιρα συνεχίζεται η συζήτηση στην τουρκική Εθνοσυνέλευση (Βουλή) για τη μεταρρύθμιση άρθρων του Συντάγματος, σε μια περίοδο που η όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών στην περιφέρεια αλληλεπιδρά και με την προσπάθεια της τουρκικής πλουτοκρατίας να ιεραρχήσει επιλογές και συμμαχίες, για να διασφαλίσει το ρόλο και τα συμφέροντά της στη Μέση Ανατολή και ευρύτερα.

Ενδεικτικό είναι ότι, ήδη από προχτές, βουλευτές της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης ήρθαν στα χέρια, εν μέσω κατηγοριών για μη δημοκρατική ψηφοφορία.

Πάντως, και χτες συνεχίστηκε η έγκριση άρθρων του νομοσχεδίου, μεταξύ άλλων και αυτών που ενισχύουν τις αρμοδιότητες της εκτελεστικής εξουσίας, του Προέδρου, του υπουργικού συμβουλίου κ.τ.λ. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τη «Χουριέτ», το άρθρο 6 του νομοσχεδίου - που σε πρώτη ανάγνωση εγκρίθηκε με 343 ψήφους υπέρ και 137 κατά - αναθεωρεί τους τρόπους με τους οποίους μέχρι τώρα το κοινοβούλιο μπορούσε να παρεμβαίνει στην πορεία εφαρμογής μιας απόφασης (π.χ. ενός νόμου) και στο εξής δεν προβλέπεται η δυνατότητα υποβολής πρότασης μομφής ή δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης.

Με αφορμή όλη τη συζήτηση για την ενίσχυση του κρατικού μηχανισμού, εκδηλώνονται ξανά οι ενδοαστικές αντιθέσεις, στο φόντο και της αυξανόμενης ανησυχίας για την πορεία της τουρκικής καπιταλιστικής οικονομίας, με τη λίρα να κατρακυλά διαρκώς έναντι δολαρίου αλλά και ευρώ (βλ. αναλυτικά και θέμα στο σημερινό ένθετο «Διεθνή και Οικονομία»).

Σε συνεδρίαση της εργοδοτικής ένωσης TUSIAD, μεγαλοκαπιταλιστές στελέχη της επισήμαναν ότι τα μέτρα που έχει πάρει μέχρι σήμερα η τουρκική κυβέρνηση οδήγησαν σε «βραχυπρόθεσμη θεραπεία, αλλά δεν είναι αρκετά για να σώσουν το μέλλον» (της χώρας) και εντοπίζοντας τις απειλές από τις ευρύτερες ανακατατάξεις, επικεντρώθηκαν στην ανάγκη να διασφαλιστούν οι συνθήκες που θα επιτρέψουν στη χώρα (δηλαδή την ντόπια αστική τάξη) «να αποτρέψει την περικύκλωσή της από τους "πόνους" της Μέσης Ανατολής», τις οποίες βέβαια η TUSIAD συνδέει έντονα με την «ύπαρξη του κοσμικού κράτους». Στην ίδια εργοδοτική συνάντηση εκτιμήθηκε πως «η Τουρκία δεν μπορεί να ξεπεράσει τις κλιμακούμενες ανησυχίες για την ασφάλεια, επεκτείνοντας διαρκώς το καθεστώτος "έκτακτης ανάγκης"». Ακόμα, έγινε αναφορά στις «παραδειγματικές» σχέσεις που κάποτε είχε η Τουρκία με τους γείτονές της και υπογραμμίστηκε: «Αν θέλουμε να αυξήσουμε την ανταγωνιστικότητά μας, πρέπει να μπορεί το καταρτισμένο μας δυναμικό να εργάζεται ειρηνικά στην Τουρκία».

Την ίδια στιγμή, τις τελευταίες μέρες αυξάνονται οι φωνές που θέτουν το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών. Από την πλευρά του σοσιαλδημοκρατικού CHP - του οποίου η ηγεσία το θέτει συστηματικά τον τελευταίο καιρό - χτες ο αντιπρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος Εζγκιούρ Ουζέλ είπε ότι «αντί να γίνεται προσπάθεια για αλλαγές στο πολίτευμα, εμείς στηρίζουμε την απόφαση σήμερα κιόλας για πρόωρες εκλογές».

Αλλά και ο ηγέτης του εθνικιστικού κόμματος MHP Ντεβλέτ Μπαχτσελί προχτές δήλωσε ότι σε περίπτωση που η πρόταση για την αναθεώρηση του Συντάγματος δεν εγκριθεί από τη Βουλή, τότε «το νομοθετικό σώμα δεν θα μπορεί να εργαστεί» και «θα διαταραχτεί η βούληση του λαού», ουσιαστικά δείχνοντας το δρόμο για πιθανές πρόωρες εκλογές.

Αλλά και από την πλευρά του κυβερνώντος AKP, ο βουλευτής του Μουσταφά Σεντόπ είπε ότι αν το νομοσχέδιο δεν περάσει από το κοινοβούλιο, «ας πούμε ότι (τότε) κανείς δεν θέλει εκλογές, αλλά η Τουρκία θα ήταν υποχρεωμένη να πάει σε εκλογές».

Στο μεταξύ, ο Πρόεδρος της χώρας Ρ. Τ. Ερντογάν, σχολιάζοντας την ένταση στη Βουλή, είπε: «Η παρεμπόδιση ή καθυστέρηση του έργου της Βουλής δεν έχει κανένα αποτέλεσμα... Αυτός ο "χάρτης" (σ.σ. μεταρρυθμίσεων) θα εγκριθεί και θα παρουσιαστεί στο λαό». Μεταξύ άλλων, απέρριψε τους ισχυρισμούς ότι μεθοδεύεται αλλαγή πολιτεύματος και υποστήριξε ότι δεν αλλάζει η έμφαση (που δίνεται) στο δημοκρατικό, κοσμικό, βασισμένο στο κοινωνικό κράτος χαρακτήρα της Τουρκικής Δημοκρατίας», προσθέτοντας: «Σε μια εποχή που ο κόσμος, η περιοχή και η Τουρκία αλλάζουν, είναι απλά αδιαλλαξία να πει κανείς ότι όλα πρέπει να μείνουν τα ίδια».