Αύγουστος ήταν; Ναι, Αύγουστος του 1996 ήταν, όταν για τελευταία φορά επισκεφτήκαμε τον Εθνικό Κήπο. Μπήκαμε μέσα αλαφιασμένοι, διαλυμένοι, αποδιοργανωμένοι, να προστατευτούμε θελήσαμε από τον ανηλεή, τον κατακτητή της έρημης Αθήνας, από την πύρινη μάζα. Από τον ήλιο, που με σαδιστική μανία πυρπολούσε ό,τι έβρισκε μπροστά του.

Αύγουστος ήταν. Δεν μπορούμε να το λησμονήσουμε και να το θέλαμε ακόμη. Ηταν μια μέρα που χαράχτηκε στη μνήμη μας για αντικειμενικούς αλλά και προσωπικούς λόγους για πάντα. Οσο κρατάει επιτέλους αυτό «πάντα».

Εκείνη τη μέρα η Βασιλίσσης Σοφίας έρημη έμοιαζε, ο άνεμος διακοπές είχε πάει και κείνος και οι λιγοστοί κάτοικοι που απέμειναν να φυλάνε την... Ακρόπολη, δεινοπαθούσαν. Ανάμεσα σ' αυτούς και εμείς. Εμείς, που στο έλεος της μιας παρανοϊκής ζέστης βρεθήκαμε ανυπεράσπιστοι. Ασκεπείς, άφρονες, επιπόλαιοι, γιατί ποιος βγαίνει στο δρόμο όταν βράζει η άσφαλτος... Προστασία αναζητήσαμε στα σκιερά δρομάκια του πανέμορφου κήπου. Οταν πήραμε μια ανάσα, όταν κάπως αρχίσαμε να συνερχόμαστε με θλίψη διαπιστώναμε σε κάθε μας βήμα ότι ο μεγαλύτερος αλλά και ωραιότερος πράσινος πνεύμονας της χώρας μας, είχε εγκαταλειφθεί στη μοίρα του. Η ανάμνηση που διατηρούσαμε από τις αρχές της δεκαετίας του '80, σχέση καμία δεν είχε με αυτό που βλέπαμε εκείνο το απομεσήμερο του '96. Θλίψη και απογοήτευση μάς κυρίευσε, τόσο που, τελικά, βιαστικά προτιμήσαμε να ξαναβγούμε «έξω», στο καυτό πεζοδρόμιο και ας μας έλιωνε ο ήλιος και ας μας τύλιγε με τις φλόγες της η «ιερά εξέταση» εκείνου του καλοκαιριού. Βγήκαμε, καήκαμε, δεινοπαθήσαμε, ορκιστήκαμε όμως να μη ξαναπατήσουμε ποτέ το πόδι μας στον Κήπο.

Το «ποτέ» κράτησε μέχρι τον περασμένο Μάη. Τούτη τη φορά μπήκαμε από τη μεριά του Ζαππείου και βγήκαμε από την είσοδο της Βασιλίσσης Σοφίας. Με απίστευτη χαρά είδαμε κάποιες διαφορές. Μια αισιοδοξία άρχισε να μας κυριεύει. Ηταν φανερό πώς κάτι είχε αρχίσει να αλλάζει στο χώρο. Κάτι που έδειχνε πως, επιτέλους, «κάποιοι» αποφάσισαν να ασχοληθούν μαζί του. Να κλαδέψουν τα δέντρα, να τον πλύνουν, να τον καλλωπίσουν, να εξωραΐσουν, να αναδείξουν τις εξαιρετικές, φυσικές ομορφιές του καταπράσινου κοσμήματος της Αθήνας. Γι' αυτό, με μεγάλη έκπληξη διαβάσαμε σε απογευματινή εφημερίδα μερικές μέρες αργότερα ένα δημοσίευμα που είχε για τίτλο «Ο Κήπος της εγκατάλειψης». Και φυσικά απορήσαμε διότι μας φάνηκε και άκαιρο και άδικο. Τώρα που κάτι άρχισε να κινείται στον Κήπο, τώρα θυμήθηκε η εφημερίδα την εγκατάλειψη του Κήπου, τόσα χρόνια πού βρισκόταν; Ο συντάκτης δεν είδε τίποτε από τα έργα που γίνονται; Η φύση, ο χώρος, ο ίδιος ο κήπος που καθορίστηκε στα 1836 και σχεδιάστηκε από τον γεωπόνο Σμάρατ, «μιλούσε» μόνος του: Είχε έρθει η στιγμή να ξανανιώσει. Οφείλαμε όμως να ακούσουμε και μια φωνή ανθρώπινη, που θα μας εξηγούσε τι μέλει γενέσθαι. Στις αρχές του χρόνου ένα νέο Διοικητικό Συμβούλιο αναλάμβανε τις ευθύνες. Ετσι αναζητήσαμε την πρόεδρο του νέου ΔΣ του Εθνικού Κήπου (συστάθηκε στις αρχές του 2001) για να τη ρωτήσουμε για το μέλλον της εθνικής μας κληρονομιάς. Πρόκειται για την κυρία Βούλα Θανασούλια, η οποία υπομονετικά άκουσε όλες τις ερωτήσεις μας και τις απάντησε.

«Εχουν ολοκληρωθεί τα έργα του γενικού καθαρισμού του Εθνικού Κήπου - λέει η πρόεδρος του ΔΣ - και είναι σε εφαρμογή ένα σχέδιο διαχείρισης του χώρου, το οποίο περιλαμβάνει δυο κατηγορίες έργων:

α) Τα έργα της τρέχουσας συντήρησης των υποδομών του πρασίνου και των ζώων. Τι σημαίνει αυτό; Είναι έργα εποχιακά που πρέπει να γίνουν για το πράσινο, όπως καλλιέργεια εποχιακών ανθοφόρων φυτών, πότισμα, λίπανση, συντήρηση χλοοτάπητα (γκαζόν), κλαδέματα κλπ. Συντήρηση των κτιρίων όπως η παιδική βιβλιοθήκη που οργανώθηκε το 1984, το Βοτανικό Μουσείο, που τώρα έχει ανασταλεί η λειτουργία του ακριβώς γι' αυτόν το σκοπό, το καφενείο, τα γραφεία της επιτροπής, το δίκτυο δρόμων και πεζοδρόμων, πλατειών, λιμνών, θερμοκηπίων καθώς και το ηλεκτρικό δίκτυο άρδευσης κλπ.

β) Εργα αποκατάστασης και αναβάθμισης με βάση ειδική μελέτη. Βρισκόμαστε στην πρώτη φάση της μελέτης όπου γίνεται καταγραφή, ανάλυση και αξιολόγηση της υπάρχουσας κατάστασης του Εθνικού Κήπου, δηλαδή, των υποδομών του Φυτικού και Ζωικού Κεφαλαίου, του εξοπλισμού κλπ. και σύνταξη ειδικών προδιαγραφών για τις επόμενες φάσεις της μελέτης αποκατάστασης - αναβάθμισης.

Μετά την ολοκλήρωση της μελέτης θα γίνουν τα απαιτούμενα έργα με βάση τις προβλεπόμενες διαδικασίες. Και εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι τα έργα θα γίνουν με την προϋπόθεση ότι θα διατηρηθεί η υπάρχουσα φυσιογνωμία του Εθνικού Κήπου, ο οποίος αποτελεί μέρος της πολιτιστικής, ιστορικής και περιβαλλοντολογικής κληρονομιάς, όχι μόνον των Αθηναίων αλλά και ολόκληρου του ελληνικού λαού.

Σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού θα συντηρηθούν και θα αναδειχτούν τα αρχαία, τα νεότερα, και, τα ρωμαϊκά μνημεία, που βρίσκονται εδώ»

Και δύο ακόμη ερωτήσεις κάνουμε, έτσι στα γρήγορα. Ο χρόνος κυνηγά όχι μόνον την πρόεδρο αλλά και εμάς. Πότε όλα αυτά θα γίνουν πιο ορατά - διότι ήδη βλέπουμε έναν «ανοιξιάτικο άνεμο» ανενεωτικό και φρέσκο να «πνέει» μέσα στον κουρασμένο, στον αφυπνισμένο όμως, από τη βαθιά χειμερία νάρκη του, Κήπο. Και ακόμη: τι θα γίνει με τους φύλακες: θα τους ξεχωρίζουμε; Θα ξέρουμε δηλαδή ποιοι είναι εκείνοι που μας φυλάνε; Και αν θα ενισχυθεί ο αριθμός τους.

«Τα έργα που αφορούν στις υποδομές, απαντά πρόθυμα η κυρία Βούλα Θανασούλια, θα γίνουν ορατά περίπου στο τέλος του χρόνου, ενώ η συντήρηση - αποκατάσταση του πρασίνου είναι έργο μεσο-μακροπρόθεσμο. Οσο για τον αριθμό των φυλάκων, αυτός πρόκειται σύντομα να ενισχυθεί αλλά και να εκπαιδευτεί ανάλογα. Και να είστε ήσυχοι ότι θα τους αναγνωρίζετε... Διότι ήδη άρχισαν να φορούν τις προβλεπόμενες στολές, όπως ανάλογες στολές θα φορούν και οι κηπουροί, οι καθαριστές και το υπόλοιπο εργατικό και εργατοτεχνικό προσωπικό. Επίσης, θα ήθελα να πω ότι βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαδικασίες για την πρόσληψη του απαιτούμενου προσωπικού που προβλέπεται από τον Οργανισμό του Νομικού Προσώπου»

Ας ευχηθούμε λοιπόν ότι φέτος το καλοκαίρι θα μπορούμε να βρίσκουμε πράσινο ευχάριστο καταφύγιο, και που, κάτω από την πυκνή βλάστησή του θα δεχόμαστε τις ευεργετικές συνέπειες στην ψυχική και πνευματική μας υγεία.