Η προσπάθεια του Ρώσου Προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, να κάνει «κίνηση ματ» στη γεωπολιτική ενεργειακή σκακιέρα την 1η Δεκέμβρη, ανακοινώνοντας στη διάρκεια επίσκεψής του στην Αγκυρα τη ματαίωση των σχεδίων κατασκευής του ρωσικού αγωγού φυσικού αερίου «Σάουθ Στριμ» («South Stream» - Νότιο Ρεύμα) και την κατασκευή ενός άλλου αγωγού, που θα περνά από την Τουρκία και θα καταλήγει στα ελληνοτουρκικά σύνορα, είναι η πιο πρόσφατη, πλην αρκούντως χαρακτηριστική, εξέλιξη της έντονης ενδοϊμπεριαλιστικής διαπάλης και των οξυμένων ανταγωνισμών που επικρατούν στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της ΝΑ Ευρώπης.

Η περίπτωση του πλέον «ναυαγισμένου» αγωγού «Σάουθ Στριμ» ήταν άλλωστε μόνον η «κορυφή του παγόβουνου» του ανταγωνισμού ανάμεσα σε μονοπώλια της ΕΕ και αυτά της Ρωσίας, που επιβεβαιώνει για άλλη μια φορά ότι το ζήτημα της Ενέργειας, επειδή ακριβώς ελέγχεται από τα μονοπώλια, αποτελεί πεδίο συγκρούσεων που πληρώνουν οι λαοί, χρυσοπληρώνοντας αυτό το αγαθό και ενίοτε και με φόρο αίματος, όπως στην περίπτωση της Ουκρανίας.

Η Σερβία και η Βουλγαρία βρίσκονται στη δίνη αυτού του ανταγωνισμού μιας και από αυτές θα περνούσε ο εν λόγω αγωγός, όπως και από τις Ουγγαρία, Αυστρία και Ιταλία. Σερβία και Βουλγαρία δέχονταν τη ρωσική «φιλική» προσφορά «βοήθειας» και υποσχέσεων καπιταλιστικής ανάπτυξης και, από την άλλη, τις πιέσεις της ΕΕ, όπου ο «Σάουθ Στριμ» από την αρχή δεν είχε τη στήριξη όλων των κρατών - μελών ενώ και οι ΗΠΑ έβαζαν προσκόμματα αφού αντικειμενικά αυτός ο αγωγός λειτουργούσε ανταγωνιστικά προς το δικό τους σχέδιο με το αζέρικο αέριο και τους αγωγούς ΤΑP (Ελλάδα - Ιταλία - Αλβανία) και τον αγωγό «Ναμπούκο» (Τουρκία - Βουλγαρία - Ρουμανία - Ουγγαρία - Αυστρία). Βεβαίως, οι σχέσεις ΕΕ - Ρωσίας, και ειδικότερα Γερμανίας - Ρωσίας είναι ιδιαίτερα αντιφατικές, όπου ενυπάρχει ο ανταγωνισμός αλλά και η συνεργασία ανάμεσα σε μονοπωλιακούς ομίλους, όπως δείχνει και το παράδειγμα του «Σάουθ Στριμ», στην κοινοπραξία του οποίου αρχικά είχε προγραμματιστεί να συμμετέχουν η «Γκαζπρόμ» με 50%, η ιταλική ΕΝΙ με 20%, η γερμανική «Wintershall Holding» με 15% και η γαλλική EDF με 15%.

Σε αυτό το κλίμα η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, έχει εκφράσει έντονη ανησυχία για την προσπάθεια της Ρωσίας να εντείνει την παρουσία της στην Ανατολική Ευρώπη και στα Βαλκάνια, επιχειρώντας ακόμη και μπλοκάρισμα της προς ανατολάς διεύρυνσης της ΕΕ, όπως πληροφορούσε στις 22 Νοέμβρη 2014 εκτενές ρεπορτάζ του γερμανικού εβδομαδιαίου περιοδικού «Σπίγκελ» («Der Spiegel»).

Το εν λόγω ρεπορτάζ, επικαλούμενο «Γερμανούς διπλωμάτες», σημείωνε τις ανησυχίες τους για την αύξηση της ρωσικής επιρροής σε Βοσνία - Ερζεγοβίνη και Σερβία με στόχο την αποτροπή ή εμπόδιση ένταξης αυτών των χωρών στην ΕΕ. Οι συντάκτες του άρθρου δεν παραλείπουν την αναφορά στην επίσκεψη που πραγματοποίησε στα μέσα Οκτώβρη ο Ρώσος Πρόεδρος Βλ. Πούτιν στο Βελιγράδι (για τα 70χρονα απελευθέρωσης της πόλης, που βρισκόταν υπό την κατοχή Γερμανών ναζιστών, από τους παρτιζάνους και τον Κόκκινο Στρατό της ΕΣΣΔ). Το «Σπίγκελ» σημείωσε, δε, τη δήλωση Πούτιν ότι «η Μόσχα δεν θα αναγνωρίσει το Κοσσυφοπέδιο ανεξάρτητο» και τη δήλωση του Σέρβου ομολόγου του, Τόμισλαβ Νίκολιτς, ότι η Σερβία δεν θα ενδώσει στις πιέσεις της ΕΕ για κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, στο πλαίσιο σχετικών αποφάσεων από τις Βρυξέλλες...

Το γερμανικό περιοδικό επισημαίνει ακόμη ότι «όπως και άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, έτσι και η Σερβία είναι εντελώς εξαρτημένη από το ρωσικό φυσικό αέριο» και συνιστά «βασικό τμήμα των ρωσικών σχεδίων για δημιουργία του αγωγού "Σάουθ Στριμ" από τη Μαύρη Θάλασσα έως την Αυστρία». Το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών μάλιστα σχολιάζει (πάντα μέσω των Γερμανών διπλωματών που επικαλείται το «Σπίγκελ») την προσπάθεια της Ρωσίας να εντείνει τη «δημόσια διπλωματία με σαφή χαρακτηριστικά πανσλαβικής ρητορικής» και να «αποκτήσει επιρροή σε όλη τη Βοσνία - Ερζεγοβίνη μέσω του σερβικού πληθυσμού που αποτελεί και το ένα τρίτο του συνόλου».

Το ίδιο ρεπορτάζ δεν «ξεχνά» βεβαίως καθόλου ότι τις πιέσεις της ΕΕ ώστε η Βουλγαρία να σταματήσει τον περασμένο Αύγουστο την κατασκευή του αγωγού «Σάουθ Στριμ» στο έδαφός της (σ.σ. το προσχηματικό ζήτημα που προβλήθηκε ήταν οι περιβαλλοντικές προδιαγραφές). Της προσοχής δεν διαφεύγει η έμμεση «απειλή» της γερμανικής κυβέρνησης προς τη Σερβία ότι η σερβική εμμονή με τον ρωσικό αγωγό «θα κάνει πιο δύσκολο το μονοπάτι της Σερβίας στην ΕΕ».

Από την άλλη το «Σπίγκελ» δεν παραλείπει ούτε τη μείωση της ποσότητας ρωσικού φυσικού αερίου, που διαπίστωσαν χώρες όπως η Πολωνία και η Σλοβακία, που επίσης εξαρτούν σημαντικό τμήμα της ενεργειακής τους επάρκειας από τη Ρωσία, και την οποία διαπίστωσαν έπειτα από τη συμμόρφωσή τους με την απόφαση της ΕΕ για κυρώσεις σε βάρος της Μόσχας.

Από το «φακό» του γερμανικού περιοδικού δεν ξεφεύγει ασφαλώς ούτε και η ισχυρή παρουσία των ρωσικών μονοπωλίων στη Σερβία μέσω των εκσυγχρονιστικών έργων στο σερβικό σιδηροδρομικό δίκτυο που έχουν αναλάβει οι «Ρωσικοί Σιδηρόδρομοι» του Βλαντιμίρ Γιακούνιν (στενού «συμμάχου» του Πούτιν), ούτε η εξαγορά του 80% της σερβικής πετρελαϊκής εταιρείας «Beopetrol» από τη ρωσική «Lukoil» και η (απ' αυτήν) κατοχή του πλειοψηφικού μετοχικού πακέτου της μεγαλύτερης σερβικής εταιρείας παροχής φυσικού αερίου...

Δεν παραλείπεται η αναφορά σε γεγονότα όπως η κατοχή του 1/3 των εταιρειών στο Μαυροβούνιο από Ρώσους επιχειρηματίες. Ενδιαφέρον επίσης έχει άρθρο στους βρετανικούς «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», οι οποίοι στις 27/11 διαπίστωναν «την αύξηση της εμπλοκής της Γερμανίας στα Βαλκάνια ενόψει ανησυχιών ότι η Ρωσία προσπαθεί να επιβάλει την επιρροή της πέραν της Ουκρανίας, προς την κατεύθυνση της ΝΑ Ευρώπης». Στο ίδιο ρεπορτάζ επισημαινόταν ιδιαιτέρως η παρατήρηση του Γερμανού βουλευτή Ρόντερικ Κιεσεβέτερ (της κοινοβουλευτικής επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων) ότι «πρέπει απλώς να αποδεχθούμε το γεγονός πως το "γερμανικό ενδιαφέρον" στα Βαλκάνια θα κοστίσει περισσότερο γιατί η Ρωσία έρχεται στην περιοχή ως ανταγωνιστής»...