Κυριακή 23 Νοέμβρη 2014
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 29
ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Οι αναπηδήσεις της «Φιλέ» πάνω στον κομήτη

Συνδυάζοντας αλλεπάλληλες φωτογραφίες της επιφάνειας του κομήτη, από την κάμερα «Οσιρις» της «Ροζέτας», οι επιστήμονες μπόρεσαν να συνάγουν τη διαδρομή της «Φιλέ». Το πρώτο σημείο επαφής με το έδαφος εμφανίζεται κάτω αριστερά και ήταν το προβλεπόμενο. Στις 15.19 και 15.23 οι φωτογραφίες συλλαμβάνουν τη «Φιλέ» εν πτήσει μετά την πρώτη αναπήδηση, με δεύτερη προσεδάφιση στις 15.43, όπως δείχνουν τα σημάδια που δεν υπήρχαν εκεί στις 15.18. Η τελική, ατυχής κατάληξη της διαστημοσυσκευής, είναι μάλλον ανάμεσα σε ένα μεγάλο βράχο και ένα φυσικό τοίχωμα του εδάφους, όπως δείχνει η φωτογραφία που λήφθηκε στις 15.43 (η «Φιλέ» είναι το φωτεινό σημείο στη σκοτεινή περιοχή).

Φυσικά, η ατυχής κατάληξη οφειλόταν σε δύο σημαντικές δυσλειτουργίες, η μία του μικροκινητήρα καθήλωσης στο έδαφος, που δεν ανταποκρίθηκε στις εντολές πυροδότησης και η άλλη των καμακιών αγκίστρωσης, μηχανισμοί που είχαν προβλεφθεί ακριβώς επειδή ήταν γνωστό ότι η βαρύτητα του κομήτη θα ήταν πολύ μικρή για να συγκρατήσει τη «Φιλέ» καθώς θα πατούσε πάνω στον Τσουριούμοφ - Γκερασιμένκο με ταχύτητα 1 μέτρου ανά δευτερόλεπτο (3,6 χλμ. την ώρα). Παρ' όλ' αυτά, η πρώτη ομαλή προσεδάφιση (με την έννοια ότι η διαστημοσυσκευή δεν συνετρίβη και παρέμεινε σε λειτουργική κατάσταση) στην επιφάνεια ενός μακρινού κομήτη, είναι ένα μεγάλο επίτευγμα, που θα μείνει στην Ιστορία.

Η «Φιλέ», πριν αδειάσουν οι μπαταρίες της, πραγματοποίησε σχεδόν το σύνολο των προγραμματισμένων επιστημονικών μετρήσεων, αλλά με αμφίβολη επιτυχία, καθώς βρέθηκε σε μη αντιπροσωπευτικό για κομήτη πετρώδες και κρύο έδαφος (-150 βαθμών Κελσίου). Η συσκευή λήψης δείγματος εδάφους και ανάλυσής του πραγματοποίησε τις προβλεπόμενες κινήσεις και λειτουργίες, αλλά πιθανότατα, λόγω της κλίσης της «Φιλέ» δεν κατάφερε να αναλύσει επιφανειακή σκόνη του κομήτη (το τρυπάνι μάλλον «τρύπησε» στο κενό). Με εντολή από τη Γη, η διαστημοσυσκευή υψώθηκε κατά 4 εκατοστά και περιστράφηκε κατά 35 μοίρες, ώστε η προσλαμβανόμενη ενέργεια από τα φωτοβολταϊκά της κύτταρα, να διπλασιαστεί, παραμένοντας ωστόσο πολύ λιγότερη απ' ό,τι αν η προσεδάφιση είχε γίνει σε ανοιχτό ηλιόλουστο σημείο.

Πριν το πλήρες άδειασμα των μπαταριών, η «Φιλέ» μπήκε αυτόματα και ομαλά σε κατάσταση χειμερίας νάρκης, από την οποία μπορεί να βγει αν, καθώς ο κομήτης πλησιάζει στον Ηλιο, η προσλαμβανόμενη ηλιακή ενέργεια γίνει επαρκής, ώστε να γεμίσουν οι συσσωρευτές της. Η «Ροζέτα», από τους πρώτους μήνες του 2015 σε κάθε πέρασμα πάνω από τη «Φιλέ» θα ελέγχει για σήμα της, αλλά η αναζωογόνηση της συσκευής προσεδάφισης, εφόσον γίνει τελικά, δεν είναι πιθανή πριν περάσουν αρκετοί μήνες. Η τελική θέση της «Φιλέ» έχει και ένα θετικό: το έδαφος είναι πιο συμπαγές και πιο κρύο και ίσως δεν υποχωρήσει, ακόμα κι όταν ο Τσουριούμοφ - Γκερασιμένκο φτάσει το μέγιστο της θερμοκρασίας του, στο περιήλιο κι ο πάγος κάτω από την επιφανειακή σκόνη αρχίσει να λιώνει.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ