Από τη χτεσινή ψηφοφορία στη Σκοτία

Από το πρωί ως τις 10 το βράδυ τοπική ώρα (12 το βράδυ ώρα Ελλάδας) διεξαγόταν χτες στη Σκοτία το δημοψήφισμα με το ερώτημα της ανεξαρτητοποίησης από το Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ), με την εγγραφή στους καταλόγους το 97% των εχόντων εκλογικό δικαίωμα πάνω από 16 χρόνων, ή 4.285.323 ψηφοφόρους. Πάντως, το τελικό επίσημο αποτέλεσμα αναμένεται σήμερα το πρωί και φαίνεται να είναι οριακό. Στην τελευταία δημοσκόπηση το «όχι», δηλαδή υπέρ της διατήρησης της ενότητας με την Αγγλία, την Ουαλία και τη Βόρεια Ιρλανδία στο πλαίσιο του ΗΒ, εμφανιζόταν να έχει με αναγωγή (χωρίς δηλαδή να συνυπολογίζεται το 6-8% των αναποφάσιστων) 52% έναντι 48% του «ναι». Το ζήτημα της απόσχισης ή μη έχει οδηγήσει σε ένα μεγάλο διχασμό και χειραγώγηση των λαϊκών στρωμάτων, ώστε να στοιχίζονται κάτω από ξένες σημαίες, αυτές των αστικών δυνάμεων, δηλαδή των μερίδων του κεφαλαίου που ανταγωνίζονται για τον πλούτο της χώρας. Στα επιχειρήματά τους τα δύο «στρατόπεδα», και του «ναι» και του «όχι», αξιοποιούν, πρώτο, το εθνοτικό ζήτημα, τη λεγόμενη εθνική υπερηφάνεια, τη διαχείριση των ενεργειακών αποθεμάτων και του πλούτου, και, δεύτερο, τη χορήγηση περισσότερης αυτονομίας, τη λεγόμενη δύναμη του ενιαίου κράτους και του ρόλου του στην ΕΕ και στη διεθνή σκηνή. Ομως, αυτό που είναι δεδομένο είναι ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης, δηλαδή η βασική αιτία για τα προβλήματα που βιώνουν οι εργαζόμενοι που παράγουν τον πλούτο και ιδιοποιούνται οι καπιταλιστές, κάτοχοι των μέσων παραγωγής. Γι' αυτό το αποτέλεσμα του αμφίρροπου δημοψηφίσματος δεν πρόκειται να αλλάξει ουσιαστικά τη ζωή των λαϊκών στρωμάτων.

Φυσικά, το ενδεχόμενο να επικρατήσει το «ναι» στην ανεξαρτητοποίηση θα ανοίξει πολλά ζητήματα και αυτό είναι που ανησυχεί τη μεγαλύτερη μερίδα του κεφαλαίου στη Σκοτία που τάσσεται με το «όχι», αλλά και σε άλλες χώρες της ΕΕ με τον φόβο του φαινομένου «ντόμινο». Και αυτό γιατί και σε άλλες χώρες τμήματα του κεφαλαίου πρωτοστατούν σε αποσχιστικά κινήματα. Η περίπτωση της Καταλονίας στην Ισπανία είναι η πιο χαρακτηριστική, καθώς έχουν εξαγγείλει, επίσης, δημοψήφισμα για τις 9 Νοέμβρη, αλλά υπάρχουν και άλλες, όπως στο Βέλγιο η Φλάνδρα έναντι της λιγότερο ισχυρής Βαλονίας, η ισχυρή Βόρεια Ιταλία έναντι της Νότιας, ενώ κινήσεις καταγράφονται και στη Βαυαρία της Γερμανίας. Γίνεται, δηλαδή, κατανοητό ότι η υπόθεση που ξεκίνησε στη Σκοτία, ακόμα και αν διατηρηθεί η ενότητα με το ΗΒ, δημιουργεί αναταράξεις σε όλη την ΕΕ αλλά και άλλες περιοχές του κόσμου, όπου επίσης αναζωπυρώνονται οι αποσχιστικές τάσεις.

Το κυβερνών Σκοτσέζικο Εθνικό Κόμμα, κύριος προωθητής της ανεξαρτησίας, που προβάλλει τον εθνικισμό και τη σοσιαλδημοκρατικού τύπου αστική διαχείριση, είναι σίγουρο ότι, αξιοποιώντας τη μια ή την άλλη έκβαση της ψηφοφορίας, θα διεκδικήσει νέες εξουσίες. Χτες, παραμονή του δημοψηφίσματος, ο πρόεδρος του Κόμματος, Αλεξ Σάλμοντ, είχε καλέσει τους Σκοτσέζους «να μην αφήσουν την ευκαιρία να πάει χαμένη». Ο ηγέτης του στρατοπέδου του «όχι» (Συντηρητικών, Εργατικών, Φιλελευθέρων και μεγάλων πολυεθνικών), Αλιστερ Ντάρλινγκ, τόνισε ότι «οι νέες εξουσίες, κυρίως στο δημοσιονομικό τομέα, που θα παραχωρήσει το Λονδίνο στη Σκοτία εάν αυτή παραμείνει στην Ενωση, θα είναι πιο επικερδείς από μία αβέβαιη ανεξαρτησία».

Την ελπίδα το Ηνωμένο Βασίλειο να μείνει «ισχυρό και ενωμένο», εξέφρασε επίσης ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα.