Ολοκληρώνουμε σήμερα ένα μικρό μέρος - και θα επανέλθουμε στο μέλλον - από το βιβλίο του διεθνούς διαιτητή Οδυσσέα Βαζελάκη «Σκάκι - Κανόνες και Κανονισμοί».

Αρθρο 9. Το σαχ 9.1 Ο βασιλιάς είναι «σαχ» όταν το τετράγωνο που κατέχει απειλείται από ένα ή περισσότερα κομμάτια του αντιπάλου. Στην περίπτωση αυτή τα κομμάτια «δίνουν σαχ στο βασιλιά». Ο παίκτης δεν πρέπει να κάνει κίνηση που να αφήνει το βασιλιά του σε τετράγωνο που απειλείται. 9.2 Κάθε σαχ πρέπει να αντιμετωπιστεί με την αμέσως επόμενη κίνηση. Αν το σαχ δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί, τότε ο βασιλιάς είναι «ματ». 9.3 Η αναγγελία του σαχ δεν είναι υποχρεωτική. Αρθρο 10. Η ολοκλήρωση της παρτίδας 10.1 Η παρτίδα κερδίζεται από τον παίκτη που έκανε ματ. Αμέσως λήγει η παρτίδα. 10.2 Η παρτίδα κερδίζεται από τον παίκτη που ο αντίπαλός του δηλώνει ότι εγκαταλείπει. Αμέσως λήγει η παρτίδα. 10.3 Η παρτίδα είναι ισόπαλη όταν ο βασιλιάς του παίκτη που έχει τη κίνηση δεν είναι σαχ και δεν έχει καμιά κανονική κίνηση. Ο βασιλιάς τότε είναι «πατ». Αμέσως λήγει η παρτίδα. 10.4 Η παρτίδα είναι ισόπαλη όταν προκύψει ένα από τα εξής φινάλε: α) βασιλιάς εναντίον βασιλιά, β) βασιλιάς εναντίον βασιλιά και αξιωματικού ή ίππου μόνο, γ) βασιλιάς και αξιωματικός εναντίον βασιλιά και αξιωματικού που κινείται στην ίδια διαγώνιο. 10.5 Παίκτης με βασιλιά μόνο δεν κερδίζει. Η παρτίδα θα κατακυρωθεί ισόπαλη αν ο παίκτης με το επιπλέον υλικό υπερβεί το όριο χρόνου. 10.6 Η παρτίδα είναι ισόπαλη μετά από συμφωνία των παικτών, εκτός αν το απαγορεύει η προκήρυξη των διοργανωτών. 10.7 Πρόταση ισοπαλίας σύμφωνα με τους όρους του 10.6 μπορεί να γίνει από έναν παίκτη, μόνο όταν αυτός κάνει την κίνησή του. Αμέσως αφού προτείνει ισοπαλία θέτει σε λειτουργία το χρονόμετρο του αντιπάλου του. Ο τελευταίος μπορεί να δεχθεί την πρόταση - την οποία δέχεται πάντα χωρίς όρους - ή να την απορρίψει, είτε προφορικά, είτε εκτελώντας μια κίνηση. Η πρόταση ισοπαλίας ισχύει μέχρι την αποδοχή ή την απόρριψη από τον αντίπαλο. 10.8 Αν ένας παίκτης προτείνει ισοπαλία, ενώ το χρονόμετρο του αντιπάλου του δουλεύει και σκέπτεται την κίνησή του, ο αντίπαλος μπορεί να συμφωνήσει ή και να την απορρίψει. Παίκτης πάντως που προτείνει μ' αυτόν τον τρόπο ισοπαλία, πρέπει να παρατηρηθεί από το διαιτητή.