Τη διεύρυνση των διαχειριστικών μέτρων για τη διάσωση των μεγάλων επιχειρηματικών και τραπεζικών ομίλων, με ταυτόχρονη κλιμάκωση της αντιλαϊκής επίθεσης, δρομολογούν εν μέσω ανταγωνισμών οι κυβερνήσεις των κρατών - μελών της Ευρωζώνης και οι μηχανισμοί της λυκοσυμμαχίας.

Μιλώντας χτες στο Ευρωκοινοβούλιο, ο πρόεδρος της Κομισιόν Μ. Μπαρόζο, πρότεινε την παραπέρα «πολιτική ενοποίηση» της ΕΕ με στόχο την θωράκιση της εξουσίας των μονοπωλίων. Υποστήριξε ότι τα κράτη - μέλη «θα πρέπει να κινηθούν στη μετεξέλιξη της ΕΕ προς μία ομοσπονδία εθνικών κρατών με τροποποίηση των συνθηκών της για την ολοκλήρωση της νομισματικής της ένωσης». Ανέφερε ότι «η δημιουργία αυτής της ομοσπονδίας θα απαιτήσει τελικά μία νέα συνθήκη», που όπως σημείωσε θα παρουσιαστεί στις αρχές του 2014, ώστε να οδηγήσει «σε βαθιά και γνήσια οικονομική και νομισματική ένωση».

Περιγράφοντας την αντιδραστική στρατηγική της ΕΕ, ο Μ. Μπαρόζο αναφέρθηκε στην πλήρη εφαρμογή της εκχώρησης αρμοδιοτήτων των κρατών - μελών στην Κομισιόν, προκειμένου να επιταχυνθούν οι ρυθμοί για την επιβολή μιας μόνιμης πανευρωπαϊκής λιτότητας και την προώθηση των αντεργατικών αναδιαρθρώσεων, για τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου.

Ο ίδιος παρουσίασε και τις προτάσεις της Κομισιόν για την «Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ενωση», όπου η ΕΚΤ, όπως ανέφερε, «πρέπει να αναλάβει κεντρικό ρόλο στην εποπτεία όλων των τραπεζών στην Ευρωζώνη». Οπως είπε «η Επιτροπή κάνει νομοθετικές προτάσεις για έναν κοινό ευρωπαϊκό μηχανισμό εποπτείας των τραπεζών με κεντρικό ρόλο για την ΕΚΤ». Βάσει του σχεδίου, η ΕΚΤ θα ελέγχει όλες τις τράπεζες της Ευρωζώνης και άλλων χωρών της ΕΕ που θα συμφωνήσουν να τεθούν σε καθεστώς εποπτείας.

Προσφέροντας στήριγμα στην ελληνική κυβέρνηση και εξαπολύοντας απειλές προς τα λαϊκά στρώματα, ο Μ. Μπαρόζο κάλεσε την Ελλάδα «να ξεπεράσει τους δισταγμούς της για τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται ώστε να γλιτώσει τη χρεοκοπία» και ισχυρίστηκε ότι αν «η χώρα τηρήσει τις δεσμεύσεις της, πρέπει, ως μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας, να παραμείνει στην Ευρωζώνη».

Στο μεταξύ, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Καρλσρούης (Γερμανία) απέρριψε χτες τις προσφυγές που είχαν κατατεθεί για τη συμμετοχή της χώρας στα κεφάλαια του μόνιμου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (EMS), ο οποίος θα διαδεχθεί τον προσωρινό μηχανισμό και θα δανείζει τα κράτη - μέλη της Ευρωζώνης που δεν μπορούν να αντλήσουν κεφάλαια από τις καπιταλιστικές αγορές.

Το Δικαστήριο απέρριψε έξι προσφυγές που ζητούσαν την προσωρινή αναστολή της επικύρωσης του ESM και του Δημοσιονομικού Συμφώνου. Ταυτόχρονα, επέβαλε ανώτατο όριο τα 190 δισ. σε κεφάλαια και εγγυήσεις που μπορεί να δώσει η Γερμανία στο μηχανισμό, αφήνοντας ωστόσο ανοιχτό το ενδεχόμενο να διατεθούν περισσότερα κονδύλια με απόφαση του γερμανικού κοινοβουλίου. Ανακοίνωσε τέλος, ότι οι αποφάσεις του ESM θα πρέπει να υποβάλλονται και στα δύο σώματα του γερμανικού κοινοβουλίου προς έγκριση.

Η τελική απόφαση του Δικαστηρίου σε σχέση με τη λειτουργία του ESM και την έγκριση του Δημοσιονομικού Συμφώνου θα ανακοινωθεί το Δεκέμβρη. Στην απόφαση θα συμπεριληφθεί και η «εξέταση» του νέου προγράμματος της ΕΚΤ για τις αγορές κρατικών ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά και θα αποφανθεί αν συνιστά παραβίαση των όρων της συνθήκης του ΕΜΣ. Ωστόσο, ήδη από χτες ξεκαθαρίστηκε ότι το Δικαστήριο δεν πρόκειται να δεχτεί «ερμηνείες» που θα επιτρέπουν στον ευρωπαϊκό μηχανισμό ΕΜΣ να δανείζεται απευθείας από την ΕΚΤ.

Τις συγκεκριμένες αποφάσεις έσπευσαν να υποδεχτούν με πανηγυρισμούς οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, χωρίς όμως να κρύβονται οι ανταγωνισμοί που μαίνονται στο παρασκήνιο της αστικής διαχείρισης της κρίσης. Η Α. Μέρκελ έκανε λόγο για «καλή μέρα για τη Γερμανία». Ανέφερε ότι «η απόφαση διασφαλίζει τόσο το γερμανικό κοινοβούλιο όσο και το Γερμανό φορολογούμενο» και πρόσθεσε ότι «η Γερμανία στέλνει ισχυρό μήνυμα εντός αλλά και εκτός ευρωπαϊκών τειχών».

Για «ευφυή απόφαση» έκανε λόγο ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Γ. Βεστερβέλε, τονίζοντας ότι «είναι καλό και απαραίτητο, το όριο των 190 δισ. ευρώ» για την γερμανική συμμετοχή. «Είναι μια πολύ καλή απόφαση», σχολίασε από την πλευρά της η γαλλική κυβέρνηση που θα «επιτρέψει στα κράτη - μέλη να σεβαστούν το χρονοδιάγραμμα που έχει συμφωνηθεί» για τη λειτουργία του μηχανισμού.

Ο υπουργός Οικονομικών της Ισπανίας, Λ. Γκίντος, χαρακτήρισε «καλή είδηση» την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας ισχυριζόμενος ότι βάσει αυτής «εντείνονται οι προσπάθειες που πραγματοποιούνται ήδη για να τερματιστεί η κρίση στην Ευρωζώνη».

Ο Μάριο Μόντι έκανε λόγο για «εξαιρετική είδηση» που όπως υποστήριξε «θα επιτρέψει να αρθεί το τελευταίο εμπόδιο για να τεθεί σε ισχύ η συνθήκη για το μελλοντικό ευρωπαϊκό ταμείο στήριξης». Ο επικεφαλής του Γιούρογκρουπ Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ανακοίνωσε ότι θα «συγκαλέσει εναρκτήρια συνεδρίαση του ESM, στα πλαίσια της συνεδρίασης του Γιούρογκρουπ», που θα πραγματοποιηθεί στις 8 Οκτωβρίου στο Λουξεμβούργο και προσδιόρισε την έναρξη λειτουργίας του ΕΜΣ την 1η Γενάρη του 2013.

Ενδεικτικές, ωστόσο, των πρόσκαιρων πανηγυρισμών για την επίτευξη του συγκεκριμένου συμβιβασμού εντός της Ευρωζώνης, είναι οι εκτιμήσεις αναλυτών που εκφράζουν «επιφυλάξεις» για τις «δυνατότητες» του μόνιμου μηχανισμού να καλύψει τις «ανάγκες δανειοδότησης» των υπερχρεωμένων χωρών.

Οπως σημειώνουν, «το όριο των 190 δισ. ευρώ» που έθεσε το γερμανικό δικαστήριο για τη συμμετοχή της γερμανικής κυβέρνησης, θα οδηγήσει «σύντομα σε αδιέξοδο». Τα συνολικά 500 δισ. ευρώ που θα διαθέτει ο ΕΜΣ είναι «ελάχιστα μπροστά στο μέγεθος του ισπανικού και ιταλικού προβλήματος δανεισμού», σημείωναν τεχνοκράτες των αγορών, δείχνοντας από τη μια το μέγεθος της κρίσης και τα ζόρια στην αστική διαχείριση από την άλλη.

Την ίδια ώρα, ο αμερικάνικος οίκος Standard & Poor's με ανακοίνωσή του για τη λειτουργία του ΕΜΣ σημείωσε: «Αναμένουμε ότι θα περιλαμβάνει τη δυνατότητα εφαρμογής περισσότερο ευέλικτων χρηματοοικονομικών παρεμβάσεων, όπως ο άμεσος δανεισμός στους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και οι άμεσες αγορές κρατικών ομολόγων».

Από την πλευρά του, ο Ισπανός πρωθυπουργός Μ. Ραχόι, σε συνεντεύξεις του απέκλεισε την προσφυγή της Ισπανίας «σε πλήρη μηχανισμό στήριξης» και υποστήριξε ότι «εξετάζει σαν εναλλακτική λύση να χρησιμοποιηθεί ο μηχανισμός που ανακοίνωσε η ΕΚΤ» για την αγορά κρατικών ομολόγων, ο οποίος όμως θα συνοδεύεται επίσης από την υπογραφή μνημονίου δημοσιονομικής προσαρμογής.

Σε ό,τι αφορά την εξέλιξη της κρίσης στην Ιταλία, η βιομηχανική παραγωγή σημείωσε τον Ιούλη πτώση 7,3%, σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2011. Πρόκειται για την ενδέκατη συνεχόμενη μείωση, από το Σεπτέμβρη του 2011. Αξιοποιώντας αυτά τα στοιχεία, ο Ιταλός πρωθυπουργός απαίτησε από τα συνδικάτα να «υπογράψουν συμφωνία με την κυβέρνηση» που θα συνοδεύεται από μειώσεις μισθών και ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις μέχρι τις αρχές Οκτώβρη, προκειμένου «να αυξηθεί η παραγωγικότητα και η ανταγωνιστικότητα της χώρας».

Από την πλευρά της, η υπουργός Εργασίας της Ιταλίας, Ελσα Φορνέρο, ισχυρίστηκε ότι «η κυβέρνηση θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια, για να αποφευχθεί η προσφυγή στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης».