Εκτός ελέγχου μοιάζουν να βαίνουν ολοένα περισσότερο οι εξελίξεις στη Συρία, όπου οι μέρες που ακολούθησαν την επίτευξη συμφωνίας ανάμεσα στη συριακή ηγεσία και στον Αραβικό Σύνδεσμο για την αποκλιμάκωση της έντασης σημαδεύτηκαν από κατακόρυφη κλιμάκωση της βίας. Οι αυξανόμενες ένοπλες επιθέσεις κατά ανδρών και εγκαταστάσεων διαφόρων σωμάτων των συριακών δυνάμεων αποτελούν σαφώς κομβική καμπή, που δίνει άλλα ποιοτικά χαρακτηριστικά στις ταραχές που σοβούν στη χώρα εδώ και περισσότερους από επτά μήνες και αποτελούν την προφανή αφορμή, στη βάση της οποίας ολοένα περισσότερες εκτιμήσεις συγκλίνουν ότι η χώρα βρίσκεται στο «χείλος του εμφυλίου».

Το σχέδιο του Αραβικού Συνδέσμου, το οποίο αποδέχτηκε η συριακή ηγεσία, προέβλεπε τερματισμό της καταστολής, απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων, απόσυρση του στρατού από τους δρόμους και έναρξη διαλόγου. Από την 1η Νοέμβρη, οπότε και επιτεύχθηκε η συμφωνία, μέχρι την ώρα που γράφονταν οι γραμμές αυτές, η Δαμασκός είχε, όντως, απελευθερώσει περισσότερους από 1.800 πολιτικούς κρατουμένους και είχε προσφέρει αμνηστία σε όσους αντικαθεστωτικούς ή λιποτάκτες παραδώσουν τα όπλα τους.

Οι κινήσεις αυτές, όμως, δεν αποδείχτηκαν αρκετές για να υπάρξει αποκλιμάκωση. Αντίθετα, οι συγκρούσεις, με ολοένα περισσότερα περιστατικά επιθέσεων ενόπλων κατά στρατιωτικών δυνάμεων να αναφέρονται και από αντικαθεστωτικές πηγές, κλιμακώθηκαν με αποκορύφωμα την επίθεση με ρουκέτες και πολυβόλα κατά της έδρας της Υπηρεσίας Πληροφοριών της Πολεμικής Αεροπορίας, στο προάστιο Χαράστα της Δαμασκού.

Η επίθεση πραγματοποιήθηκε μόλις λίγες ώρες πριν την τυπική επιβεβαίωση της απόφασης «αποβολής» της Συρίας από τα όργανα και τις εργασίες του Αραβικού Συνδέσμου. Επρόκειτο για πρόταση που «δούλεψαν» μεθοδικά οι χώρες του Περσικού Κόλπου με επικεφαλής το Κατάρ (όπου εδρεύει και το «αλ Τζαζίρα» με το γνωστό ρόλο που έχει διαδραματίσει στις ανατροπές στις αραβικές χώρες) και τη Σ. Αραβία (στενούς συμμάχους των ΗΠΑ και άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων). Και τελικά πέτυχαν κάτι που μέχρι πριν λίγο καιρό θα θεωρούνταν πιθανότατα αδιανόητο: Το «πάγωμα» της συμμετοχής της χώρας, που, επί δεκαετίες, θεωρούνταν σύμβολο του λεγόμενου παναραβισμού από το κατεξοχήν όργανο έκφρασης της λογικής αυτής και την αποδοχή, όπως διαφαινόταν αργά το βράδυ της Παρασκευής, της αποστολής Αράβων παρατηρητών υπό την απειλή επιβολής κυρώσεων.

Οσο περισσότερο ρέει το αίμα στη Συρία, τόσο πιο ξεκάθαρο γίνεται το επικίνδυνο, για την ευρύτερη περιοχή, σκηνικό που έχει στηθεί από ιμπεριαλιστικές και περιφερειακές δυνάμεις. Χωρίς να αποκλείεται διόλου η συμμετοχή στις αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις και στην αντιπολίτευση μιας ποικιλίας πολιτικών δυνάμεων με διαφορετικά κίνητρα, ιδεολογίες και στόχους, είναι ολοφάνερο ότι κεντρικό ρόλο διαδραματίζει η ισλαμιστική οργάνωση «Αδελφοί Μουσουλμάνοι», οι οποίοι είχαν υποστεί σκληρή καταστολή από τον Χαφέζ αλ Ασαντ το 1982, στη Χάμα, οπότε φέρονται να σκοτώθηκαν 10.000-20.000 μέλη τους.

Το ισχυρό λαϊκό έρεισμα και η ευρεία επιρροή τους φάνηκε εξαρχής και μόνο από το γεγονός ότι στις, ούτως ή άλλως, ελάχιστες διασταυρωμένες εικόνες από τα γεγονότα εντός Συρίας, οι αντικαθεστωτικοί διαδηλωτές εμφανίζονται να διαδηλώνουν ξεχωριστά ανά φύλο, με τις γυναίκες να φέρουν τη χαρακτηριστική αμφίεση των παραδοσιακών αυστηρά θρησκευόμενων μουσουλμάνων. Την εντονότερη παρουσία τους μοιάζει να επιβεβαιώνει και το γεγονός ότι σειρά υπαρκτών προβλημάτων, τα οποία προκαλούν δικαίως την οργή του συριακού λαού, ερμηνεύονται σχεδόν αποκλειστικά μέσα από το πρίσμα των θρησκευτικών σεχτών και δογμάτων (η μειοψηφία των αλεβιτών απέναντι στην πλειοψηφία των σουνιτών κ.ο.κ.).

Τη δράση των «Αδελφών Μουσουλμάνων» στο σύνολο του αραβικού κόσμου υποστηρίζει ανοιχτά η Τουρκία, «εξάγοντας» ως πρότυπο το μοντέλο του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και επιδιώκοντας να ενισχύσει τη θέση της ως περιφερειακής δύναμης σε έναν ανταγωνισμό με το κατά τα άλλα σύμμαχο στην Αγκυρα, Ιράν, το οποίο δέχεται επίσης πιέσεις, τόσο για το πυρηνικό του πρόγραμμα, όσο και για τις σχέσεις του με τη Δαμασκό. Στη Συρία, όμως, η τουρκική «ανάμειξη» δεν περιορίστηκε σε δηλώσεις συμπαράστασης και έμμεσες παραινέσεις. Η Αγκυρα, σχετικά γρήγορα, εγκατέλειψε τον, μέχρι την έναρξη των ταραχών, καλό της σύμμαχο Ασαντ και «πέρασε» στο πλευρό της αντιπολίτευσης με κάθε τρόπο με τους Ερντογάν και Νταβούτογλου να εναλλάσσονται στην άσκηση πιέσεων προς τη συριακή ηγεσία.

Οι καταυλισμοί Σύρων αμάχων, που στήθηκαν στο έδαφός της κοντά στα σύνορα των δύο χωρών, μετατράπηκαν, όπως αποδεικνύεται σήμερα, και σε φυτώριο εκκόλαψης του αυτο-αποκαλούμενου «Ελεύθερου Συριακού Στρατού», που, με βάση τα λεγόμενα του ιδίου, αποτελείται από «λιποτάκτες του συριακού στρατού» (και ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση στο κτίριο των Υπηρεσιών Πληροφοριών της Πολεμικής Αεροπορίας). Ο φερόμενος ως επικεφαλής του «Ελεύθερου Συριακού Στρατού», πρώην αξιωματικός των ενόπλων δυνάμεων, Ριάντ αλ Ασάαντ, δήλωσε ευθαρσώς ότι βρήκε καταφύγιο στην Τουρκία από όπου οργάνωσε τις δυνάμεις του.

Στην Τουρκία, επίσης, φιλοξενήθηκαν οι αλλεπάλληλες συναντήσεις συνιστωσών της συριακής αντιπολίτευσης μέχρις ότου καταστεί εφικτή η σύσταση του, αλά Λιβύη, «Εθνικού Συμβουλίου», στο οποίο κυριαρχούν οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι» και δυνάμεις φίλα προσκείμενες σε αυτούς, και το οποίο ανοιχτά η Αγκυρα δηλώνει ότι υποστηρίζει. Επιπλέον, διόλου τυχαίο, αλλά μάλλον ως «καλλιέργεια κλίματος», θα πρέπει να θεωρηθεί το γεγονός ότι ο επικεφαλής του συριακού παρακλαδιού των «Αδελφών Μουσουλμάνων» βρίσκεται στην Τουρκία και, στα μέσα της βδομάδας, ανέβασε περαιτέρω τον πήχη μιλώντας ανοιχτά για το ενδεχόμενο «στρατιωτικής επέμβασης στη Συρία, αλλά όχι από δυτικές δυνάμεις, από την Τουρκία, γιατί αυτό θα γινόταν πιο εύκολα δεκτό από το συριακό λαό».

Οσο ξεκαθαρίζει το τοπίο εντός Συρίας, τόσο σαφέστερες γίνονται και οι ιμπεριαλιστικές επιδιώξεις. Είναι πλέον προφανές ότι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, όπως οι ΗΠΑ, Γαλλία, Βρετανία, και η Γερμανία με χαμηλότερους τόνους, έχουν συνταχθεί με την αντιπολίτευση και, ιδιαίτερα, Ουάσιγκτον και Παρίσι υποδαυλίζουν τη δράση της. Αλλωστε, το ότι θα ήθελαν μια «πιο συνεργάσιμη» συριακή ηγεσία από αυτήν του Μπάσαρ αλ Ασαντ, ο οποίος, πάντως, τα τελευταία χρόνια είχε συσφίξει σημαντικά τις σχέσεις του με τη Δύση σε όλα τα επίπεδα, ήταν γνωστό εξαρχής. Δεν είναι μυστικό ότι η Ουάσιγκτον από το 2006 χρηματοδοτούσε αντικαθεστωτικές οργανώσεις (φέρεται να έχει δώσει 6 εκατομμύρια δολάρια) και κυρίως το Εθνικό Μέτωπο Σωτηρίας της Συρίας, που εδρεύει στο Βέλγιο, και ιδρύθηκε από τον Αμπντέλ Αλί Κχαντάμ, δεξί χέρι του Χαφέζ αλ Ασαντ, το οποίο, όμως, στην παρούσα φάση φαίνεται ότι παραμένει στο περιθώριο των εξελίξεων στις οποίες κυριαρχούν οι δυνάμεις των «Αδελφών Μουσουλμάνων».

Οι προαναφερόμενες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις ασκούν ασφυκτικές πιέσεις τόσο στο Συμβούλιο Ασφαλείας, όσο και αξιοποιώντας τους συμμάχους τους στον Αραβικό Σύνδεσμο για σκληρότερες κυρώσεις, αφήνοντας ανοιχτό ακόμη και το ενδεχόμενο στρατιωτικής επέμβασης, στο οποίο, όμως, προς το παρόν Γερμανία και Βρετανία δεν εμφανίζονται τόσο ενθουσιώδεις. Στο ενδεχόμενο αυτό, κατηγορηματικά αντίθετες εμφανίζονται, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, Ρωσία και Κίνα.

Η Μόσχα, μάλιστα, ολοένα πιο ξεκάθαρα, υπογραμμίζει ότι δεν θα επιτρέψει να υπάρξει μια τέτοια απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, όπως αυτή που άνοιξε το δρόμο στη στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη. Και οι δύο χώρες, εκτός από το γεγονός ότι έχουν συμφέροντα στην ίδια τη Συρία (επενδύσεις και συμφωνίες), γνωρίζουν πολύ καλά ότι αν πληγεί η Συρία ανοίγει το «κουτί της Πανδώρας» για όλη την περιοχή, με δεδομένες τις στενές σχέσεις της Δαμασκού με οργανώσεις, όπως η «Χεζμπολάχ» και η «Χαμάς», την άμεση σύνδεσή της με το Λίβανο, αλλά και λόγω της αμυντικής συμφωνίας της Συρίας με το Ιράν, στο οποίο, επίσης, Πεκίνο και Μόσχα διατηρούν τεράστια συμφέροντα και δε θα ήθελαν να δουν να δέχεται ακόμη μεγαλύτερη πίεση.

Από τα παραπάνω, είναι ηλίου φαεινότερον ότι στη Συρία συγκρούονται ιμπεριαλιστικά και περιφερειακά συμφέροντα, στην πλάτη, εννοείται, του συριακού λαού. Η σύγκρουση αυτή, φυσικά, δεν αφορά μόνο τη συγκεκριμένη χώρα, αλλά εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο ανακατατάξεων που έχει ήδη δρομολογηθεί για την επίτευξη των στόχων του ιμπεριαλιστικού σχεδίου περί «ευρείας Μέσης Ανατολής».

Οι νέες απειλές του Ισραήλ (το οποίο ελάχιστα σχολιάζει την κατάσταση στη Συρία, καθώς έτσι κι αλλιώς δε βλέπει με καθόλου καλό μάτι το ενδεχόμενο ανάδειξης στην εξουσία της γείτονος δυνάμεων των «Αδελφών Μουσουλμάνων») για εξαπόλυση μονομερούς στρατιωτικής επίθεσης κατά του Ιράν, και η γενικότερη αναζωπύρωση της σχετικής έντασης, σαφώς, εντάσσονται στο ευρύτερο αυτό πλαίσιο. Είναι επίσης ηλίου φαεινότερον ότι πρόκειται για ανακατατάξεις που προσπαθούν απροκάλυπτα να χειραγωγήσουν τη δίκαιη λαϊκή αγανάκτηση των λαών της περιοχής, αξιοποιώντας θρησκευτικές διαφορές και αναχρονιστικά κατάλοιπα, όπως οι φυλές, για να πετύχουν τη διαφύλαξη του ελέγχου της πολύτιμης, γεωστρατηγικά και ενεργειακά περιοχής, από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις.