Στοιβαγμένοι στα «κοντέινερ» της αδιαφορίας και της απανθρωπιάς «γιόρτασαν» για μια ακόμα φορά τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά οι 500 περίπου παλιννοστούντες από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης, που εδώ και 7 χρόνια ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες στον οικισμό υποδοχής, στη Φαρκαδώνα Τρικάλων. Ο νέος αιώνας και η νέα χιλιετία τους βρήκε εκεί απογοητευμένους και οργισμένους για την κοροϊδία των υποσχέσεων που δίνει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ από το 1993 μέχρι σήμερα ότι θα τους «προσφέρει» μόνιμη κατοικία, δουλιά και μόρφωση για τα παιδιά τους.

Η επιστροφή στην πατρίδα τους ήταν όνειρο ζωής και σήμερα έχει μετατραπεί σε εφιάλτη. Τους υποσχέθηκαν ότι θα βρουν τη «γη της επαγγελίας και της ευημερίας» και βρήκαν την «κόλαση». Ξένοι στην πατρίδα τους, αναπολούν την «άλλη τους ζωή» στην πρώην Σοβιετική Ενωση.

Οι 100 οικογένειες των παλιννοστούντων επέστρεψαν στην Ελλάδα λίγα χρόνια μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ τους είχε «τάξει» ότι θα παραμείνουν στον οικισμό της Φαρκαδώνας το πολύ 7 μήνες και ότι μετά θα έχουν το δικό τους σπίτι. Εχουν περάσει 7 χρόνια και ζουν ακόμα στα φθαρμένα κοντέινερ. Τα πατώματα έχουν χαλάσει και περπατώντας φοβούνται μήπως βουλιάξουν. Το χειμώνα το κρύο είναι αφόρητο και το καλοκαίρι η ζέστη είναι ανυπόφορη. Δουλιές δεν υπάρχουν, μόνο μερικά μεροκάματα σε οικοδομές, χωράφια και ό,τι άλλο προκύψει, ενώ κάποιοι γέροντες «ζουν» με την πενιχρή σύνταξη του ΟΓΑ. Πολλοί από τους παλιννοστούντες έχουν μόρφωση πανεπιστημιακού επιπέδου, η οποία μένει αναξιοποίητη. Τα παιδιά τους δίνουν το δικό τους αγώνα για να κατακτήσουν τη μόρφωση στα σχολεία του χωριού.

Ο 69χρονος Γιάννης Μιχαηλίδης ήρθε στην Ελλάδα τον Απρίλη του '93 από το Εριβάλ της Αρμενίας. Εκεί δούλευε για 26 ολόκληρα χρόνια σ' ένα εργοστάσιο σιδηροκατασκευών. Μιλώντας στο «Ρ», θυμάται εκείνα τα χρόνια και χαμογελά. «Μπράβο, είσαι καλός μάστορας μου λέγαν, κι ας ήμουν ξένος», σημειώνει. «Και όταν ήρθα εδώ, ήμουν 62 ετών. Η απάντηση που έπαιρνα όταν ζητούσα δουλιά ήταν: «Δεν υπάρχει τίποτα για σένα. Είσαι γέρος, τι να κάνουμε». « 55 χρόνια έζησα στη Σοβιετική Ενωση και ήταν τα καλύτερά μου χρόνια. Εκεί δεν έλεγαν είσαι ξένος», μας λέει.

Το λόγο παίρνει ο Γιώργος Αβραμίδης, 47 ετών που ήρθε από την Τσάλκα της Γεωργίας: «Στην Ελλάδα θα ζήσετε καλύτερα μας λέγαν - σημειώνει - κι εγώ κλείδωσα την πόρτα του σπιτιού μου, πέταξα το κλειδί και ήρθα στην πατρίδα μου». "Εχω τέσσερα παιδιά - συνεχίζει - ο ένας είναι γεωλόγος. Στην Ελλάδα δεν του έδωσε κανείς δουλιά. Είμαι άρρωστος, δεν μπορώ να δουλέψω και ζούμε με 40 χιλιάδες δραχμές που παίρνω από την πρόνοια. Είμαστε στην οικογένεια 6 άτομα. Ολοι σ' ένα κοντέινερ. Και τι τρώμε κάθε μέρα; Σήμερα θα φάμε πατάτες, αύριο ψωμί, την άλλη ψωμί με αλάτι», λέει κάνοντας και χιούμορ, το μόνο που του απέμεινε για να αντιμετωπίσει τη μιζέρια της καθημερινής άθλιας ζωής του. «Και τώρα - καταλήγει - έχουμε γιορτές και το τραπέζι είναι άδειο».

Η Μελανία Νικηφορίδου, 29 ετών, ήρθε κι αυτή στην Ελλάδα το 1993, γιατί της είπαν «ότι υπάρχει πρόγραμμα που θα της λύσει όλα τα προβλήματά της». «Και σήμερα - δηλώνει στο «Ρ» - ζούμε όλα αυτά τα χρόνια 9 άτομα μέσα στο κοντέινερ. Περιμένουμε το σπίτι, αλλά δεν το βλέπουμε και δεν μπορούμε να δουλέψουμε».

Μια γενική περιγραφή της κατάστασης που βιώνουν οι παλιννοστούντες του καταυλισμού της Φαρκαδώνας κάνει, μιλώντας στο «Ρ», ο Ηρακλής Σαββίδης, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου που έχει συγκροτηθεί εκεί. «Τα προβλήματά μας - υπογραμμίζει - είναι τεράστια. Οταν έρχονται οι εκλογές, οι αρμόδιοι του υπουργείου Εξωτερικών μας λένε ότι σύντομα θα μας δώσουν οικόπεδα και θα μας βοηθήσουν να φτιάξουμε σπίτια. Είναι όλα ψέματα. Φανταστείτε ότι σήμερα σε κάθε κοντέινερ κατά μέσο όρο ζουν 8 άτομα. Και ο δήμαρχος Φαρκαδώνας μας είπε προεκλογικά ότι θα μας δώσουν οικόπεδα».

Οι παλιννοστούντες γνωρίζουν και τη γενικότερη κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγρότες και οι άλλοι εργαζόμενοι. Μιλώντας για τους αγρότες, ο Ηρακλής Σαββίδης τονίζει: «Τι να κάνουν κι αυτοί οι άνθρωποι; Είναι όλη μέρα στα χωράφια, δουλεύουν και δεν παίρνουν χρήματα. Αν τα πράγματα ήταν καλύτερα γι' αυτούς, θα ήταν και για μας».

Η συζήτησή μας τελειώνει. «Χρόνια πολλά», τους λέμε. «Επίσης, αλλά όχι άλλα χρόνια εδώ», απαντάνε. Ευχή και επιθυμία όλων είναι να έχουν σπίτι, δουλιά, μόρφωση, μια αξιοπρεπή ζωή. Ετσι όπως την ονειρεύτηκαν όταν ξεκίνησαν να 'ρθουν στην πατρίδα. Τα βρήκαν αλλιώς. Στεναχωριούνται, οργίζονται, αλλά δεν απελπίζονται. Ξέρουν ότι με τον αγώνα τους μπορούν ν' αλλάξουν τη ζωή τους. Και θα το κάνουν...